Na današnji dan

Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 3. jul


1806. - Majkl Kins (Michael Keens) izložio je prvu kultivisanu jagodu.

1819. - Otvorena je prva štedionica u SAD-u.

1883. - U Pragu je rođen Franc Kafka, pisac beznađa, očaja ili apsurda, pisac uprkos samom sebi, kako ga neretko nazivaju, jedan od najznamenitijih ali i najtajanstvenijih i najkontroverznijih predstavnika moderne proze. Živeći neprekidno u egzistencijalnoj zebnji, stvorio je značajno delo o opštoj nesigurnosti i ugroženosti čoveka, služeći se prevashodno postupkom groteske, paradoksa i fantastike. U svim njegovim pripovetkama i romanima usamljeni čovek bačen je u svet u kojem vlada obrnuta logika, tj. paradoks. Neki teoretičari i književni kritičari pribegavaju sociološko-istorijskom tumačenju Kafkinih dela, mnogi ih tumače biografski, odnosno psihološki, mada ima i onih (Maks Brod recimo) koji delu pristupaju sa religijsko-mitološkog stanovišta, kao i onih koji se drže tzv. imanentnog čitanja, tj. samog teksta, zanemarujući pri tom spoljašnje okolnosti. Kao malo koje delo svetske književnosti pre i posle Kafke, delo ovog pisca u celini je prožeto snažnim osećajem straha, krivice, beznađa, očaja i verom u goru budućnost (kod Kafke može biti samo gore, boljeg naprosto nema, svaki ishod je nužno rđav!). Pa ipak, budući artikulisan u delu, čini se da je sav taj očaj nadišao samog sebe. Kafka je testamentom odredio da se njegova neobjavljena dela spale, ali Maks Brod, njegov prijatelj i izvršilac testamenta, nije ga poslušao, tako da je veći deo Kafkinog opusa štampan posthumno. Dela: romani "Proces", "Zamak", "Amerika", pripovetke "Preobražaj", "Jazbina", "U kažnjeničkoj koloniji", "Presuda", "Prolaznici koji trče"...

1898. - Joshua Slocum završio je prvu solo plovidbu oko sveta.

1947. - U Njujorku je 252.288 ljudi prošlo kroz Grand Central Station, čime su oboreni svi dotadašnji rekordi.

1950. - Odigrao se prvi krvavi sukob snaga SAD-a i Severne Koreje u Korejskom ratu.

1971. - U Parizu je umro roker i frontmen grupe "The Doors" - Džim Morison.

1972. - U saobraćaj je predata deonica Valjevo-Užice na pruzi Beograd-Bar. Cela pruga puštena je u redovan saobraćaj u maju 1976.

1982. - Martina Navratilova porazila je Kris Evert Lojd u finalu Vimbldona.

1983. - U Beogradu je završeno šesto zasedanje Konferencije UN za trgovinu i razvoj (UNCTAD).

1988. - SAD su oborile iranski putnički avion iznad Golfskog zaliva, prilikom čega je nastradalo 290 putnika.

1989. - Film "Betmen" postavio je rekord u ostvarenoj zaradi. Za samo deset dana prikazivanja, zarađeno je 100 miliona dolara.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 4. jul

1776. - Doneta je Deklaracija nezavisnosti, kojom su engleske kolonije u Severnoj Americi tokom oslobodilačkog rata (1775-1783) objavile otcepljenje od Engleske i proglasile se za slobodne i nezavisne države. Deklaracija je bila inspirisana naprednim idejama francuskih i engleskih filozofa-prosvetitelja. Pored opštih principa o slobodi i ljudskim pravima, sadrži opštu osudu kolonijalnog ugnjetavanja, koje je činio engleski dvor. Glavni autor je Tomas Džeferson.

1826. - Umrla su dva američka predsednika - Džon Adams (drugi po redu - potpisnik Deklaracije nezavisnosti) i Tomas Džeferson (treći po redu - kupio je Lujzijanu od Napoleona za SAD i osnovao Demokratsku stranku). Istoga dana 1831. godine, umro je peti predsednik SAD-a - Džejms Monro (jedan od najaktivnijih političara SAD-a; proklamovao je čuvenu Monroovu doktrinu 1823, koja je postala geslo "Amerika Amerikancima").

1865. - Objavljeno je prvo izdanje knjige "Alisa u zemlji čuda".

1884. - Prvi put su u SAD-u održane borbe bikova.

1914. - Održana je prva moto-trka u SAD-u.

1927. - Rođena je italijanska filmska glumica Đina Lolobriđida, prva velika zvezda posleratnog italijanskog filma. Filmovi: "Fanfan Lala", "Lepotice noći", "Hleb, ljubav i mašta", "Carska Venera", "Solomon i kraljica od Sabe"...

1933. - ŠSR je s Čehoslovačkom i Jugoslavijom potpisao Konvenciju o definiciji agresora, koja je trebalo da omogući efikasnije otkrivanje agresorskih postupaka radi preuzimanja mera posredstvom Društva naroda. Bio je to prvi sporazum Jugoslavije i ŠSR.

1941. - U Drugom svetskom ratu, Politbiro Centralnog komiteta Komunističke partije Jugoslavije u Beogradu doneo je odluku o oružanom otporu protiv nemačkog okupatora.

1959. - Kajmanska ostrva otcepila su se od Jamajke.

1969. - Izašla je pesma "Give Peace a Chance".

1984. - Yuri Sedykh iz SSSR-a postavio je svetski rekord u bacanju kladiva - 86,33 metra.

1988. - Stefan Edberg osvojio je Vimbldon pobedom nad Borisom Bekerom.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 5. jul


1643. - Prvi put je na teritoriji SAD-a zabeležen snažni ciklonski vetar - tornado.

1687. - Kraljevsko društvo u Londonu objavilo je delo Isaka Njutna - "Matematički principi filozofije prirode".

1811. - Venecuela je postala prva južnoamerička država koja je dobila nezavisnost od Španije.

1841. - Tomas Kuk otvorio je prvu turističku agenciju.

1889. - Umro je srpski pisac Jakov Ignjatović, začetnik realizma u srpskoj književnosti. Posle završenog Pravnog fakulteta, radio je u rodnoj Sent Andreji kao advokat, a u toku revolucije 1848. bio je poslanik Majske skupštine u Sremskim Karlovcima i član Glavnog odbora Vojvodine. Napisao je devet romana, 17 pripovedaka, knjigu memoara i veliki broj publicističkih i političkih članaka. U romanima je opisivao život vojvođanskih Srba i uspeo da predoči panoramu epohe, sjajno zapažajući unutrašnje suprotnosti u društvu. Dela: romani "Trpen-spasen", "Milan Narandžić", "Čudan svet", "Vasa Rešpekt", "Večiti mladoženja", "Stari i novi majstori", "Patnica".

1932. - Antonio de Oliveira Salazar uveo je režim lične diktature u Portugalu.

1941. - U Beogradu su u Drugom svetskom ratu Nemci osnovali zloglasni logor na Banjici, kroz koji su do oktobra 1944. prošle desetine hiljada ljudi, uglavnom Srba i Jevreja. Većina logoraša pogubljena je na stratištu u Jajincima blizu Beograda, gde je iz tog logora, logora na Starom sajmištu i ostalih zatvora streljano najmanje 70.000 ljudi.

1943. - U borbama za oslobođenje Zvornika u Drugom svetskom ratu, poginuo je politički komesar Prve proleterske divizije Filip Kljajić - Fića, jedan od organizatora ustanka u Srbiji 1941, član Glavnog štaba Srbije. Bio je prvi politički komesar Prve proleterske brigade. Proglašen je za narodnog heroja.

1946. - Novi model kupaćeg kostima - bikini (kreirao ga je Louis Reard) - premijerno su ponele manekenke na pariskim modnim pistama.

1969. - "Rolingstonsi" su održali veliki besplatni koncert u Hajd parku u Londonu.

1973. - Održana je premijera jednog od filmova o Džejmsu Bondu - "Live & Let Die".

1983. - Nakon 84 dana blokade mozga, žena u komi rodila je zdravu devojčicu.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 6. jul


1415. - Spaljen je kao jeretik Jan Hus, češki verski reformator i narodni propovednik, profesor i rektor Univerziteta u Pragu. Ustao je protiv nemačkog uticaja u Češkoj i borio se protiv bogaćenja i zloupotreba u katoličkoj crkvi. Papa ga je osudio i bacio na njega anatemu 1410. godine. U svom glavnom delu - "De ecclesia" - Hus je, pozivajući se na Bibliju, osporavao papi mešanje u svetovne stvari, tražio da osnov vere bude Sveto pismo i da se crkva liši svojih velikih poseda. Pozvan je na Koncil u Konstanci kako bi izneo svoja gledišta, uz garancije da mu se ništa neće desiti, ali su ga ipak uhapsili i pogubili kao jeretika.

1483. - Krunisan je engleski kralj Ričard III. Vladao je dve godine i poginuo je kod Bosvorta, u borbi sa Henrikom VII iz dinastije Tjudora.

1785. - Američki kongres usvojio je odluku da se nacionalna valuta nazove dolar.

1855. - Rođen je srpski vojvoda Živojin Mišić, učesnik svih ratova koje je Srbija vodila od 1876. do 1918, jedan od najbriljantnijih vojskovođa u Prvom svetskom ratu. Vojno obrazovanje stekao je u Artiljerijskoj školi u Beogradu i austrijskoj Streljačkoj školi, a na Vojnoj akademiji u Beogradu predavao je od 1898. do 1904. strategiju. U srpsko-turskim ratovima od 1876. do 1878, uspešno je komandovao bataljonom, zatim odredom, istakavši se izuzetnom hrabrošću. Bataljonom je komandovao i u srpsko-turskom ratu 1885, a 1904. je penzionisan, i to zbog sumnje da je neprijateljski raspoložen prema oficirima-zaverenicima koji su 1903. ubili kralja Aleksandra Obrenovića. Zbog vojno-političke situacije u kojoj se Srbija našla posle austrougaske aneksije Bosne i Hercegovine, aktiviran je 1909, na zahtev načelnika Glavnog generalštaba - vojvode Radomira Putnika, i postavljen za njegovog pomoćnika. U Prvom balkanskom ratu, pokazao se kao sjajan strateg i jedan je od najzaslužnijih za pobedu nad Turcima 1912. u Kumanovskoj bici. U balkanskim ratovima i na početku Prvog svetskog rata, bio je pomoćnik načelnika štaba Vrhovne komande. Na sopstvenu molbu, 15. novembra 1914, tokom Kolubarske bitke, postavljen je za komandanta Prve armije, koja je zapala u veoma tešku situaciju. Povrativši joj poljuljani moral, uspeo je izuzetnim taktičkim potezima da zaposedne Suvoborski greben, a potom energičnim dejstvima potpuno razbije austrougarske trupe. Kolubarska bitka, u kojoj je 300.000 austrougarskih agresorskih vojnika do nogu potukla srpska vojska od 120.000 boraca, jedinstven je primer u istoriji ratova koji svedoči o tome da se armija kojoj je predviđan brzi slom za kratko vreme može reorganizovati, preći u kontraofanzivu i neprijatelju naneti odlučujući poraz, zbog čega se i danas izučava na vojnim akademijama širom sveta. Za briljantnu strategiju kojom je tada nadmudrio austrougarsku komandu, Živojin Mišić unapređen je u čin vojvode. Prilikom povlačenja srpske vojske 1915, operacije Prve armije znatno su pomogle srpskoj Vrhovnoj komandi da osujeti plan opkoljavanja srpske vojske, plan koji je pripremio nemački feldmaršal Fon Makenzen. Kao načelnik štaba Vrhovne komande srpske vojske, Živojin Mišić rukovodio je 1918. pripremama za proboj Solunskog fronta i potom uraganskom ofanzivom srpske vojske, odlučujuće doprinevši odbacivanju zahteva savezničke komande da Prva armija pod komandom Petra Bojovića obustavi napredovanje, jer se odvojila od glavnine savezničkih snaga na rizičnu udaljenost od 200 kilometara. Napisao je više vojnih dela, uključujući "Strategiju", izdatu 1907.

1912. - U Stokholmu su otvorene pete Olimpijske igre.

1958. - Aljaska je postala 49. američka država.

1959. - Sarska oblast postaje deo Savezne Republike Nemačke. Ova industrijska oblast na granici Francuske, posle Prvog svetskog rata data je na upravu Francuskoj na period od 15 godina, kao naknada za ratnu štetu od nemačkog pustošenja i razaranja 1914-1918. Plebiscitom iz 1935, ponovo je vraćena Nemačkoj, pa je jedno vreme uživala status autonomne oblasti u carinskoj i ekonomskoj uniji sa Francuskom. Status se promenio na osnovu francusko-nemačkog sporazuma iz 1957, a proces reintegracije sa SR Nemačkom završen je upravo na današnji dan.

1962. - Umro je Vilijem Fokner, amrički romasijer i pripovedač, jedan od najvećih američkih pisaca XX veka i, uz Džejmsa Džojsa i Virdžiniju Vulf, najznamenitiji predstavnik modernog psihološkog romana ili 'romana toka svesti'. Neraskidivo vezan za zavičajnu državu Misisipi i gradić Oksford - mesta koja će u njegovim delima postati pokrajina Joknapatafa i varoš Džeferson - Fokner je u svom relativno bogatom književnom opusu nastojao prvenstveno da naslika političku i društvenu istoriju američkog Juga, i to mahom putem prikazivanja odnosa između Severa i Juga i crnaca i belaca, mada bez jasnih težnji da dati odnos protumači i s tim u vezi da vlastiti sud. Američki Jug prikazan je u Foknerovim romanima i pripovetkama kao zemlja poraza i propadanja, incesta i nasilja, beznađa i opšteg ludila, buke i besa. Fokner pak ide pretežno za tim da unutar takvog sveta, sveta u kojem vlada kataklizma tradicionalnih i večnih vrednosti, izgradi i istakne sliku ljudske sudbine koja je, gotovo po pravilu, obeležena propašću i samouništeljem. S obzirom na tematiku svojih dela, Fokner je u Americi, a potom i u Evropi, stekao glas najživopisnijeg hroničara nasilja, degeneracije i perverzije Juga. Dela: romani "Vojnikova plata", "Sartoris", "Buka i bes", "Na umoru", "Svetilište", "Svetlost u avgustu", "Avesalome, Avesalome!", "Divlje palme", roman koji čine dve zasebne, posve različite i tematski nepovezane pripovetke ("Divlje palme" i "Starac"), "Uljez u prašini", zbirke novela "Ovih 13" i "Dr Martino", "Konjički gambit", "Nepobeđeni" i "Siđi, Mojsije" - zbirke pripovedaka koje autor smatra romanima, kao i drama "Rekvijem za kaluđericu". Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1949. godine.

1964. - U Londonu je premijerno prikazan film Bitlsa - "Hard Day's Night".

1991. - Štefi Graf osvojila je Vimbldon pobedom nad Gabrijelom Sabatini u finalu.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 7. jul


- Pravoslavna crkva danas slavi Rođenje svetog Jovana Preteče i Krstitelja Gospodnjeg - Ivanjdan. Pre no što je arhangel Gavrilo objavio čudesno začeće device Marije, objavio je čudesno začeće starice Jelisavete, Zaharijeve žene. Zaharija nije odmah poverovao rečima koje je čuo i ostao je nem sve do osmog dana po rođenju deteta. Kada su se sakupili rođaci zbog obrezanja i davanja imena detetu, otac Zaharija, budući nem, napisao je na daščici ime Jovan i istog trenutka progovorio. O ovom čudesnom događaju pročulo se po celom Izrailju, te je glas stigao i do cara Iroda, koji je naredio da se pokolju sva muška deca po Vitlejemu. Jelisaveta je uspela da sa svojim sinom Jovanom pobegne i sakrije se u nekoj pešteri. Tu je uskoro i preminula, a dečak je ostao sam u pustinji, prepušten staranju Boga i anđela Božijih.

1860. - Rođen je Gustav Maler, austrijski kompozitor i dirigent, naročito istaknut kao kompozitor simfonija u koje je uneo mnogo individualnog. Dela: deset simfonija, "Pesma o zemlji" (simfonija za mecosopran, tenor i orkestar), ciklusi solo pesama...

1893. - Rođen je Vladimir Majakovski, ruski pesnik. Počeo je kao futurist i jedan je od osnivača ovog pravca u Rusiji. Opevao je predrevolucionarne i revolucionarne procese u ruskom društvu. Njegovo stvaralaštvo izvršilo je veliki uticaj na razvoj sovjetske poezije. Važnija dela: pesme "Levi marš", "Konferencijaši", poeme "Oblak u pantalonama", "Flauta-kičma", "O tome", "Čovek"...

1941. - Srpski komunista Živorad - Žikica Jovanović Španac u Drugom svetskom ratu je na vašaru u Beloj Crkvi ubio dvojicu srpskih žandarma, koji zločin nisu ničim izazvali. Taj datum posle rata je proglašen za dan ustanka naroda Srbije protiv nemačkih okupatora.

1967. - Umrla je Vivijen Li, engleska filmska i pozorišna glumica koja je 1939. otišla u Holivud radi uloge Skarlet O'Hare u filmu "Prohujalo s vihorom" za koju je dobila Oskara. Istu nagradu dobila je i 1951. godine za film "Tramvaj zvani želja".

1967. - Bitlsi su izbacili singl "All You Need is Love".

1978. - Solomonova ostrva u Melaneziji dobila su nezavisnost od Velike Britanije.

1986. - Izašla je unapređena verzija IBM-PC DOS 3.2.

1991. - Martin Stič osvojio je Vimbldon pobedom nad Borisom Bekerom u finalu.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 8. jul

1693. - Njujork je prvi među američkim kolonijama uveo nošenje policijskih uniformi.

1709. - Odigrala se bitka kod Poltave, u kojoj su Rusi, predvođeni Petrom Velikim, porazili Šveđane pod Karlom XII.

1796. - Izdat je prvi američki pasoš.

1838. - Rođen je grof Ferdinand Cepelin, nemački oficir i konstruktor, koji je 1900. godine, u saradnji sa Ludvigom Dirom, konstruisao veliku vazdušnu lađu - dirižabl, napunjenu gasom lakšim od vazduha - koja je po njemu nazvana cepelin.

1920. - Gradu Šapcu svečano je uručeno francusko odlikovanje Ratni krst za herojstvo i stradanje stanovništva u Prvom svetskom ratu. Šabac je 1914. i 1915. pretrpeo velika razaranja od austrougarske vojske, koja je počinila masovne ratne zločine nad srpskim civilima u Šapcu i Mačvi.

1920. - U ofanzivi Crvene armije kod Rovna u Ukrajini, poginuo je srpski revolucionar Aleksa Dundić, pomoćnik komandanta puka Šeste konjičke divizije Crvene armije i heroj Oktobarske revolucije. Njegovo pravo ime i prezime i mesto rođenja nisu pouzdano utvrđeni, ali je najverovanija pretpostavka da je rođen u selu Ražana kraj Kosjerića u zapadnoj Srbiji. Kao dobrovoljac srpske vojske u Prvom svetskom ratu, pao je posle ranjavanja u austrougarsko zarobljeništvo, odakle je prebegao u Rusiju i pridružio se Crvenoj armiji. Postao je čuven po hrabrosti i među prvima je odlikovan Ordenom crvene zastave. U znak priznanja, urna s njegovim pepelom položena je u zidine Kremlja, a u Rovnu mu je podignut spomenik.

1956. - U Beogradu je izveden prvi javni TV prenos bežičnim putem, i to povodom proslave stogodišnjice rođenja srpskog naučnika Nikole Tesle. Program iz privremenog TV studija u Institutu "Nikola Tesla" u Beogradu građani su pratili na četrdesetak prijemnika smeštenih u izloge prodavnica u raznim delovima grada.

1977. - Sabra Starr postavila je rekord, završivši svoj 100-časovni trbušni ples.

1990. - Stefan Edberg osvojio je Vimbldon pobedom nad Borisom Bekerom u finalu.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 9. jul

1816. - Argentina je dobila nezavisnost od Španije. Kolonijalni sistem je, zapravo, još 1808. izazvao ustanak protiv španske vlasti koji je okončan 1816, stvaranjem nezavisne države pod imenom Savezna Država Rio La Plata. Iz saveza su ubrzo istupili Paragvaj i Urugvaj, posle čega je današnja argentinska država dobila današnje ime.

1913. - Pobedom srpske vojske nad bugarskim trupama završena je Bregalnička bitka, odlučujuća za pobedu Srbije, Crne Gore i Grčke u Drugom balkanskom ratu protiv Bugarske. Drugi balkanski rat počeo je, bez objave, iznenadnim noćnim napadom bugarske Četvrte i Pete armije 30. juna 1913. na položaje srpske vojske kraj reke Bregalnice. Posle ogorčenih borbi na Ovčem polju, Prva i Treća srpska armija i Crnogorska divizija u protivnapadu su potisle Bugare preko Bregalnice i probile njihov front na Rajčanskom ridu. Srpski gubici iznosili su oko 16.600 ljudi, a bugarski više od 20.000. Na napad na dotadašnjeg saveznika u borbi protiv Otomanskog carstva, koje su zajedno proterali s Balkana, Bugarsku su podstakle Nemačka i Austrougarska, jer Berlinu i Beču nije bilo u interesu jačanje Srbije i sloga balkanskih država. Posle poraza, Bugarska je kapitulirala, a mirovnim ugovorom u Bukureštu 10. avgusta 1913. utvrđene su nove granice između balkanskih država.

1916. - Prva teretna podmornica koja je prešla Atlantik, stigla je iz Nemačke u SAD.

1943. - Četnici su u Drugom svetskom ratu tokom bitke na Sutjesci, u obračunu s partizanima kraj sela Vrbnice u fočanskom kraju, zarobili i streljali pisca Ivana Gorana Kovačića i profesora Medicinskog fakulteta u Beogradu - dr Simu Miloševića. Kovačić je napisao "Štrajk u fabrici štrebera", "Humoreske i satire", "Par nas s Parnasa", "Burgije i turpije" i nekoliko potresnih pesama, uključjući duboko tragičnu poemu "Jama" o genocidu ustaša nad Srbima, a dr Milošević više radova iz oblasti parazitologije, mikologije i bakteriologije.

1944. - Predsednik izbegličke vlade Kraljevine Jugoslavije - Ivan Šubašić - upoznao je svetsku javnost preko Radio Londona sa sporazumom koji je sklopio s Josipom Brozom. On se tim povodom obratio Srbima, Hrvatima i Slovencima, ne pominjući druge narode u Jugoslaviji.

1947. - Britanska princeza Elizabeta (današnja kraljica) verila se sa poručnikom Filipom Mauntbatenom.

1957. - Veštačkim putem dobijen je hemijski element nobelijum, aktinid sa rednim brojem 102.

1982. - Margaret Tačer po drugi put je postala premijer Velike Britanije.

1989. - Umro je srpski istoriograf Fedor Nikić, osnivač Muzeja fruškogorskih manastira. Univerzitetsku karijeru počeo je u Beogradu pod okriljem profesora Slobodana Jovanovića, a nastavio u Subotici na Pravnom fakultetu. Bavio se ustavnim pravom, manjinskim pitanjem i crkvenom reformom. Napisao je više dela, uključujući "Lokalne uprave Srbije u 19. i 20. veku".

1989. - Prvi put u istoriji Vimbldona, finalni mečevi i u muškoj i u ženskoj konkurenciji održani su istog dana. Pobednici su bili Boris Beker i Štefi Graf.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 10. jul


1856. - Rođen je srpski fizičar i pronalazač Nikola Tesla, jedan od najvećih umova u istoriji svetske nauke, posebno elektrotehnike, tvorac "novog tehničkog poretka"; zahvaljujući njegovim izumima, postavljen je temelj i pravac vrtoglavog naučno-tehničkog razvoja ljudskog roda u 20. veku. Pronašao je obrtno magnetno polje, trofazni sistem prenosa električne energije, indukcioni motor, generator i transformator, fenomen elektromagnetne rezonance i patentirao je niz izuma na kojima se zasniva savremena elektronika, izuma bez kojih bi bila nezamisliva tehnička civilizacija, pogotovo prenos električne energije. Pionir je i radio tehnike, bežične telegrafije, radara. Njegov polifazni sistem naizmeničnih struja pokazao je vrednost na prvoj hidrocentrali na slapovima Nijagare. Patentirao je oko 700 pronalazaka u oblasti naizmeničnih struja, telekomunikacija, akustike i mašinstva, od kojih su mnogi našli široku primenu. Posle okončanja studija elektrotehnike u Gracu i kraćeg stažiranja u Budimpešti i Parizu, odselio se u SAD, čiji je državljanin postao 1884, ali je sve do smrti u Njujorku, na pravoslavni Božić 1943, održavao bliske kontakte s otadžbinom. U SAD-u je, proniknuvši u tajne oscilatornih kretanja elektriciteta i materije, ostvario najveće naučne poduhvate. Povodom stogodišnjice njegovog rođenja, 1956. godine, jedinica za merenje visokog napona dobila je Teslino ime, kojim je nazvana i jedinica jačine magnetnog polja. Rođen je kao četvrto dete Milutina i Đuke Tesle u svešteničkoj pravoslavnoj porodici u srpskom selu Smiljan u Lici.

1866. - Edson P Clark patentirao je olovku čiji trag je nemoguće izbrisati.

1871. - Rođen je Marsel Prust, jedan od najvećih francuskih književnika i najkompleksnijih i najzagonetnijih književnih stvaralaca uopšte. Još od ranog detinjstva, počeo je da boluje od astme, s tim što je u njegovom slučaju ova bolest bila psihosomatske prirode i služila mu pre svega kao valjan izgovor za nerad i način da iznudi pažnju i popustljivost roditelja, naročito majke. Inače, Prustov odnos prema majci nesumnjivo je veoma značajan biografski element za piščevo književnokritičko stanovište. Književnik je, naime, patio od Edipovog kompleksa, koji je, razume se, pothranjivala i sama majka, koja ga je do kraja života tretirala kao četvorogodišnje dete, neprestano nad njim bdela, čak prevodila Raskina umesto njega; time ga je potpuno onesposobila za život i učinila neverovatnim egocentrikom. Svemu tome doprineo je i otac, koji je neretko iz efemerne strogosti prelazio u krajnje popuštanje (poznata epizoda iz "Kombrea"). Popustljivost svojih roditelja Prust je maksimalno zloupotrebljavao, te je postao vrsta porodičnog tiranina, sadiste, dok je, s druge strane, bio seksualni mazohista. Nakon majčine smrti ("malom Marselu" tada je bilo 35 godina), povlači se iz društvenog života i osamljuje se u malom stanu u bulevaru Osman, gde od 1910. do 1922. radi na epohalnom "Traganju za izgubljenim vremenom" i iz kog gotovo uopšte ne izlazi. Budući da je patio od klaustrofilije, taj stan bio je, po njegovoj želji, hermetički zaptiven, obložen plutom radi sprečavalja buke i sa uvek navučenim šalonima (sam Prust o njemu je pisao kao o kovčegu); pisac je u njemu danju spavao, a noću pisao, i to uvijen u slojeve ćebadi, jer se i zimi i leti tresao od hladnoće. Čini se, međutim, da je, i pored sve svoje lenosti, ipak postao pre zatočenik svoje vokacije nego bolesti. Nakon majčine smrti, Prust počinje otvoreno da živi i homoseksualnim životom i životom sadomazohiste, pri čemu je simptomatično da i u Prustovom delu homoseksualnost po pravilu ide podruku sa perverzijom, tj. sadomazohizmom. Stvaralaštvo: zbirka skica i priča "Zadovoljstva i dani", pastiši, prevodi Raskina, zbirka eseja "Protiv Sent Beva", nedovršen mladalački autobiografski roman "Žan Santej" i petotomno "Traganje za izgubljenim vremenom", roman koji je, kao uostalom i gotovo sva moderna prozna dela 20. veka, lišen fabule u smislu neposrednog aktualnog zbivanja. Junak, dakle, u ovom delu ne dolazi u sukob sa spoljnim svetom, već je razvoj njegove ličnosti uslovljen subjektivnim unutarnjim doživljajima i nadražajima koji mu konačno otkrivaju i vokaciju. Zahvaljujući nehotičnim sećanjima na vanvremene trenutke iz svog života, junak dolazi do prosvetljenja, pa i do ovostranog spasenja, shvativši da se mora posvetiti pisanju romana kako bi vratio izgubljeno vreme i svom besplodnom životu dao smisao.

1886. - Erupcija vulkana Tarawera uništila je čuvene roze-bele terase kalcijum-karbonata na Novom Zelandu.

1892. - U Ohaju je prvi put ulica popločana betonom.

1926. - Rođen je srpski glumac Pavle Vuisić, "vulkan glume, života i snage", kako ga je opisao Orson Vels. Već u prvom filmu - "Čudotvorni mač" Vojislava Nanovića 1950. - nametnuo se neobično snažnom glumačkom ličnošću, koja je potom obeležila više od sto filmova i mnoštvo TV serija i drama, poput kultne "Šešir gospodina Vujića". Filmovi: "Ko to tamo peva", "Sjećaš li se Doli Bel?", "Maratonci trče počasni krug", "Hajka", "Kampo Mamula", "Dim", "Mačak pod šlemom", "Parče plavog neba", "Žeđ", "Horoskop", "Inspektor", "Sam", "Pogon B", "Kad čuješ zvona", "Događaj", "Konjuh planinom".

1933. - Njujorški policajci prvi su primenili radio-veze u svom radu.

1943. - SAD i Velika Britanija izvršile su invaziju na Siciliju u Drugom svetskom ratu.

1958. - U Engleskoj su instalirani prvi parking satovi.

1973. - Nakon 300 godina engleske vladavine, Bahami su dobili nezavisnost.
 
Učlanjen(a)
19.09.2009
Poruka
27.630
Dogodilo se na današnji dan - 11. jul


1844. - Rođen je srpski kralj Petar I Karađorđević - kralj Srbije od 1903. do 1918. i potom do smrti 1921. Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca - čija je vladavina obeležena razvojem parlamentarne demokratije, ubrzanim privrednim razvojem, kulturnim napretkom i slobodom štampe kakva u Srbiji u 20. veku nije postojala ni pre ni posle njega. Tokom vladavine "Njegovog veličanstva svetog starca", kako su ga nazivali u Francuskoj, ojačane su političke i kulturne veze s južnoslovenskim narodima, a pod njegovim žezlom, Srbija je bila Pijemont slobode, ideal ustavnog uređenja i žarište napretka u tom delu Evrope. Posle zbacivanja s prestola 1858. njegovog oca kneza Aleksandra Karađorđevića (Karađorđev sin), živeo je u inostranstvu i završio je Vojnu akademiju u Sen Siru i višu Vojnu akademiju u Mecu. Učestovao je kao dobrovoljac u Legiji stranaca u francusko-pruskom ratu 1870. i 1871, kad je za izuzetnu hrabrost odlikovan Ordenom Legije časti, postavši jedini evropski vladalac koji je to odličje zaslužio na bojnom polju. Pod imenom Petar Mrkonjić, u bosansko-hercegovačkom ustanku protiv Turaka komandovao je 1875. i 1876. jednim ustaničkim odredom. Posle ubistva kralja Aleksandra Obrenovića, Skupština Srbije ga je 15. juna 1903. izabrala za kralja. U narodu - koji ga je najčešće zvao čika Pera - uživao je ogromno poštovanje, zbog izuzetnog poštenja i krajnje skromnog načina života. U balkanskim ratovima je kao vrhovni komandant predvodio do pobede srpsku vojsku, a s vlasti se povukao 1914, u korist sina Aleksandra, koji je u njegovo ime vladao kao regent. U Prvom svetskom ratu 1915, prošao je sa srpskom vojskom golgotu tokom povlačenja preko Albanije. Preveo je na srpski spis "O slobodi" engleskog filozofa Džona Stjuarta Mila.

1876. - U crnogorsko-turskom ratu od 1876. do 1878, Crnogorci su u boju na Fundini u Kučima do nogu potukli odred od oko 6.000 turskih vojnika.

1921. - Mongolija je dobila nezavisnost od Kine.

1937. - Umro je Džordž Geršvin, američki kompozitor. Stvarao je u stilu simfonijskog džeza. Komponovao je opere, simfonijske poeme, koncerte za klavir i orkestar, muzičke komedije i dr. Mnoge njegove kompozicije poslužile su za koreografisanje i filmsku muziku. Dela: "Porgi i Bes", simfonijska poema "Amerikanac u Parizu", "Rapsodija u plavom" i dr.

1952. - Dvajt Ajzenhauer, američki general, nominovan je za predsednika SAD na listi republikanaca.

1962. - Kosmonaut Mikolov postavio je ondašnji rekord u najdužem boravku u svemiru - četiri dana.

1962. - Fred Baldasare je prvi čovek koji je preronio Lamanš.

1966. - Prvi put je nastupila čuvena pevačica Dženis Džoplin. Rođena je kao Dženis Lin Džoplin, u Port Arturu, Teksas, SAD, 19. januara 1943. Pobegla je od kuće sa 17 godina i počela da peva najpre u Ostinu, u Teksasu, a potom i u Los Anđelesu (uglavnom kantri), da bi se, putujući ka San Francisku, pridružila grupi "Big Brother And The Holding Company". S njima je i prvi put javno nastupila na koncertu. Umrla je od predoziranja drogom (heroin), u dvadesetosmoj godini, 4. oktobra 1970. u Los Anđelesu.

1982. - Umro je srpski pisac Mehmed - Meša Selimović, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od najvećih srpskih književnika 20. veka. Kako je sam otkrio, potomak je srpske porodice Vujovića. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu i do Drugog svetskog rata bio je profesor u gimnaziji u rodnoj Tuzli. Po izlasku iz ustaškog logora 1943, otišao je u partizane, a posle rata bio je direktor drame Narodnog pozorišta u Sarajevu, umetnički direktor "Bosna-filma" i glavni urednik "Svjetlosti". Zbog progona kojem su ga podvrgli bosanski političari, prešao je u Beograd i u njemu ostao do smrti. Roman "Derviš i smrt" jedan od najznačajnijih u srpskoj literaturi, odlikuje se osobenošću tretiranja teme, gustinom opservacije čovekovog života u tragičnim okolnostima, refleksijama o ljudskoj egzistenciji i - kao i druga Selimovićeva dela - unutrašnjim čarom pripovedanja. Ostala dela: romani "Tišina", "Tvrđava", "Magla i mjesečina", "Krug" (nedovršen), zbirke pripovedaka "Prva četa", "Tuđa zemlja", "Đevojka zlatne kose", studija "Za i protiv Vuka", eseji "Pisci, mišljenja, razgovori", memoarska proza "Sjećanja", nekoliko filmskih scenarija.

1986. - Ingrid Kristiansen, norveški atletičar, postavio je novi svetski rekord na 10.000 metara - 30:13:74.

1986. - Rumunka Maricica Puica pretrčala je 2.000 metara za 5:28:69 i time postavila rekord za žene.

1989. - Umro je ser Lorens Olivije, engleski glumac i reditelj, jedan od najpoznatijih pozorišnih i filmskih umetnika. Bio je znameniti interpretator dela elizabetanske epohe, posebno Šekspira. Glavni filmovi: "Hamlet", "Orkanski visovi", "Rebeka", "Henri III"... Za režiju filma "Hamlet" dobio je Oskara.

1991. - Na Havajima se videlo potpuno pomračenje Sunca.
 
Član
Učlanjen(a)
19.04.2009
Poruka
513
11. Jul Genocid u Srebrenici

Srebrenica2007.jpg

Genocid u Srebrenici se dogodio jula 1995. godine i podrazumijeva masovna planska ubistva velikog broja bošnjačkih muškaraca i dječaka između 12 i 77 godina. Genocid se dogodio u regionu Srebrenice, a izvele su ga Vojska Republike Srpske pod komandom generala Ratka Mladića uključujući i paravojnu formaciju "Škorpioni", pod kontrolom Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije.
Događaj se smatra jednim od najvećih masakara u Evropi od Drugog svjetskog rata, u kojem je ubijeno oko 8.000 ljudi. Masakr se generalno smatra jednim od najužasnijih događaja u savremenoj evropskoj historiji. Mladić i drugi srpski oficiri su u međuvremenu optuženi za ratne zločine uključujući i genocid pred Međunarodnom krivičnom sudu za bivšu Jugoslaviju (MKSJ). MKSJ je između ostalog donio pravosnažnu presudu u kojoj masakr u Srebrenici kvalifikuje kao čin genocida.
Kod:
http://bs.wikipedia.org/wiki/Genocid_u_Srebrenici
 
Natrag
Top