Izvor: FoNet
London -- Genetska mutacija koja se dogodila pre 2,4 miliona godina mogla bi biti razlog zašto savremeni čovek ima veliki mozak i relativno malu i slabu vilicu, tvrde naučnici.
Antropolozi su otkrili da se greška u genu sa šifriranom oznakom MYH16 u modernom čoveku dogodila gotovo u isto vreme kad je njegova čeljust počela da menja oblik u odnosu na vilicu drugih primata, čime je omogućeno da se poveća veličina njegovog mozga.
Međutim, kao rezultat ove neobične "trgovine", dobijena je mala i slaba vilica.
"Ova vremenska koincidencija mogla bi da znači da je smanjivanje i slabljenje mišića vilice na za sada nepoznat način omogućilo evoluciju čiji je rezultat bilo naglo povećanje moždane mase", izjavila je Nensi Minog-Pervis, profesor antropologije i anatomije na Medicinskom fakultetu Univerziteta Pensilvanija, koja je i došla do značajnog otkrića.
Sva ljudska bića imaju mutaciju gena MYH16, ali ostali primati, uključujući šimpanze i makaki majmune, još uvek poseduju netaknut taj gen. U proteklih nekoliko miliona godina, od vremena kad se dogodila genetska mutacija, ljudska vilica je trostruko se smanjila, ali se promenio i njen spoljašnji izgled.
Australijski antropolog i anatom Pet Kjuri, sa Univerziteta u Sidneju, smatra da rezultati ovih istraživanja, objavljeni u britanskom naučnom časopisu "Nejčer", predstavljaju prvo otkriće funkcionalne genetske razlike između čoveka i majmuna.
"Ono što je posebno značajno jeste da je ustanovljeno da su se pomenute genetske mutacije odigrale gotovo u isto vreme sa pojavljivanjem 'čovekolikih' karakteristika otkrivenih u fosiliziranim ostacima hominida", napisao je Kjuri, komentarišući otkriće.
Profesorka Minog-Pervis je, zajedno sa Hanzelom Stedmanom i drugim stručnjacima, uspela da sakupi do sada nepoznate deliće složene biološke "sklapalice" nakon što su otkrili da su geni u primata ostali netaknuti dok su u čoveka mutirali.
"Genetska greška" često se povezuje sa nekim naslednim bolestima, ali naučnici su suočeni sa zagonetkom koje su to bolesti zajedničke za sva ljudska bića na svetu.
Dalja istraživanja otkrila su da je gen MYH16 povezan sa mišićima angažovanim u ujedanju, žvakanju i kidanju hrane jer mišiće vilice primata snabdeva jednim proteinom. To je istraživače nagnalo na pomisao da je odsustvo tog proteina kod čoveka razlog da je njegova vilica slabija i manja.
Stedman i njegova ekipa tvrde da je slabiji zagrižaj umanjio snagu mišića vilice, čime je umanjen njen rast, ali je time otvoren veći prostor za razvoj i porast mozga.
"Možemo se samo nadati da ova istraživanja predstavljaju avangardu u novom talasu analiza koje se usredsređuju na genetsku osnovu evolucije čoveka", zaključio je Kjuri.
Mnogi antropolozi smatraju da je upravo genetska mutacija o kojoj je riječ, stvorila, zapravo, današnjeg čovjeka. Smanjenjem vilične kosti kod jedne vrste primata, koja, inače, i danas zauzima veliki prostor u lobanji kod majmuna, stvoreni su uslovi za povećanje moždane mase kod tih primata, a samim tim i za nastanak i razvoj funcija mozga kakve danas poznajemo.
To je ujedno i odgovor na pitanje koje ovdje postavljaju neki kreacionisti - zašto današnji majmuni ne evoluiraju, ili, kako to da samo čovjek ima svijest o sebi?
Gledao sam svojevremeno jednu emisiju na NG o tome, gdje se kaže, da je do pomenute mutacije vjerovatno došlo kod jedne jedinke u određenoj vrsti primata, ali da je ona bila toliko jaka, da je vremenom preovladala u toj vrsti.
