REZIDBA VOĆAKA

[Nostradamus]

Zelena rezidba jabuke

Održavanje redovnih, stabilnih i visokih prinosa plodova dobrog kvaliteta u zasadima jabuke uspešno je jedino kombinovanom primenom agro i pomotehničkih mera od kojih je značajna i zelena rezidba. Redovno izvođenje ove operacije posebnu važnost ima u intenzivnim zasadima sa gustim sklopom biljaka, i kod sorti koje poseduju sklonost ka alternativnom rađanju.

U visokoproduktivnoj, komercijalnoj proizvodnji jabuke zelena rezidba je obavezna i neizostavna mera. Ona se posebno odražava na razvoj habitusa voćke , smanjenje bujnosti, ali i mogućnosti bolje osvetljenosti plodova, samim tim i bolju njihovu obojenost. Redovno sprovođenje ove mere kod starijih zasada omogućava izvođenje mnogo slabije zimske rezidbe, dok kod mlađih i zasada koji tek stupaju u stadijum rodnosti prednost bi trebalo prvenstveno dati povijanju grana.

Ovom rezidbom trebalo bi, prevashodno, da obezbedimo uslove za obrazovanje rodnih pupoljaka za narednu godinu. Eliminisanjem previše suvišnih mladara smanjuje se broj suvišnih potrošača vode i hrane, lakše je prodiranje svetlosti u unutrašnjost krune, a samim tim bolja je i njena provetrenost.

 

[Nostradamus]

Ova mera se posebno preporučuje za bujnije sorte jabuka ( kao što su greni smit, gloster, melroze, čadel i drugih). Kvalitet i uspeh ove pomotehničke mere uslovljeno je i njenim pravovremenim izvođenjem. Voćne zasade za ove potrebe trebalo bi orezivati posle završenog aktivnog vegetativnog rasta, a to je , uglavnom, u drugoj polovini juna i početkom jula meseca. Nakon obavljene zelene rezidbe voćna stabla povećane viškove hraniva i vode koriste za dalji razvitak plodova, kao i za diferencijaciju rodnih pupoljaka za narednu godinu, Osim toga letnji period, u kom voćke intenzivnije dišu, odlikuje smanjenje vlage u zemljištu sa prosečno višim temperaturama vazduha. Zbog toga je neophodno odstraniti i jedan manji deo lišća da bi se preostala zelena masa normalnije snabdevala vodom i hranom .
Zakasnela ovakva pomotehnika ne pruža zadovoljavajuće rezultate, osim pojedinih godina kod izrazito bujnih sorti jabuke.

Tehnikom zelene rezidbe trebalo bi odstranjivati mladare koji su u porastu neposredno uz vršne mladare primarnih i sekundarnih grana, kao i sve prebujne mladare koji nisu upotrebljivi za zamenu rodnih grana, odnosno za planiranje roda u sledećoj vegetaciji. Takvi mladari, u najvećem broju slučajeva, izbijaju sa gornjih strana grana, bujniji su od ostalih, a prepoznatljivi su i po oštrom uglu granjanja na vodilici.



Mr Branko Tanasko

 

[Nostradamus]

Letnja rezidba voća

Ova mera se sprovodi u zavisnosti od razvoja vegetacije, od polovine juna pa sve do kraja jula. Može se sprovesti čak i u dva navrata, zavisno od razvijenosti stabla. Uklanjaju se sve grane koje idu ka unutrašnjosti i uspravno u odnosu na krunu. Njihovo uklanjanje je moguće i lačenjem, dok su male, ili odsecanjem voćarskim makazama u kasnijem periodu. Mogu se odsecati do osnove grana ili ostavljati čaporak, obično sa dva pupoljka.

Osnovne, skeletne grane prekraćuju se na bočne prevremene grančice, čime se postiže formiranje uzgojnog oblika i sprečavanje izduživanja krune. Kod jabučastih voćnih vrsta letnjom-zelenom rezidbom uklanjaju se svi letorasti koji su suvišni u kruni i imaju vertikalan položaj. To se uglavnom odnosi na stabla starija od četiri godine, jer suvišnih u ranijim godinama nema. Kod ovih voćnih vrsta u starijim godinama mogu se skraćivati-uklanjati starije rodne grane kada se desi da one budu preterano bujne zbog slabe rodnosti. Ovim načinom dobija se veća osvetljenost krune, što ima za cilj bolje formiranje cvetnih pupoljaka.

Iz svega pomenutog, proizilazi da je letnja-zelena rezidba neizostavna u gajenju voća. Posle sprovedene ove rezidbe, zimska rezidba na zrelo je jednostavnija, jeftinija i često samo korektivna.

 

[Nostradamus]

Rezidba šljive i trešnje

Kod uzgoja šljiva preporuča se uzgojni oblik popravljene piramide. Ovaj oblik osigurava čvrst kostur i dobro osvjetljenje krošnje.

 

[Nostradamus]

Njezine karakteristike su da je visina debla 80 do 90 cm. Provodnica završava uspravnom produljnicom. Na provodnici se nalazi od 5 do 7 kosturnih grana u spiralnom rasporedu pod kutom od 120°, a međusobno udaljenih od 20 do 40 cm. Kosturne grane se nalaze pod kutom od 40° u odnosu na provodnicu. Kut se povećava prema gore za 5°. Da bismo postigli spomenuti oblik, moramo se usmjeriti na jednogodišnje sadnice, kod kojih možemo utjecati na odabir osnovnih (skeletnih) grana i usmjeravati ih na kut od 45°. Prilikom sadnje voćaka postavljaju se kolci, jer je prve godine potreban oslonac i deblu i provodnici. Kolac mora biti visok barem 1,5 m iznad zemlje.

 

[Nostradamus]

Želimo li visinu debla 80 cm, sadnicu prikraćujemo 30 cm više, odnosno na 120 cm. Ako je rast dobar, odabiru se 2 ili 3 grane duljine od 60 do 70 cm i u lipnju se savijaju pod kutom od 45°. Sve mladice ispod prve skeletne grane pinciraju se na duljinu od 5 do 10 cm. Jednako tako i mladice ispod provodnice (do 10 cm ispod) pinciraju se zbog konkurencije. U drugoj polovini srpnja savijaju se bujne mladice i vežu uz kolac, da ne konkuriraju skeletnim granama. Ako su mladice vodoravne, ne moraju se vezati.

 

[Nostradamus]

Druge godine, u veljači, prije početka kretanja vegetacije, obavlja se osnovna rezidba i oblikuju se etaže. Provodnica se skraćuje na 40 cm od gornje osnovne grane. Ako prethodne godine nismo savili konkurentne grane, one se odrežu do osnove. Ako provodnica nije viša od 40 cm, ostavlja se da raste. U vegetaciji sve do početka lipnja treba pincirati mladice (rez u zeleno) u blizini vrhova da bi produljnice osnovnih grana što brže rasle. Tijekom vegetacije izaberemo sljedeće osnovne (skeletne) grane na jednakom visinskom razmaku. U lipnju, osim što pinciramo grane blizu vrha osnovnih grana, moramo izabrati najpovoljnije sekundarne grane, višak se savije (ljetorasti), a prošlogodišnje mladice odrežu.

 

[Nostradamus]

Treće godine nastavlja se odabir osnovnih etažnih grana, a na drugim osnovnim granama odabiru se i uzgajaju sekundarne grane, smještene bliže provodnici. Odrežu se sve bujne grane koje rastu na ramenima grana prema unutrašnjosti krošnje. Odrežu se svi bujni ljetorasti koji se nalaze bliže od 60 cm od vrha osnovnih grana.

Četvrte godine i dalje više se koristi rez u zeleno (pinciranje, prorjeđivanje, čišćenje krošnje), a manje rezidba.

 

[Nostradamus]

Podloge za šljivu

Postoji niz podloga za šljivu. One moraju zadovoljavati dobru usklađenost s plemkom, dobro ukorjenjivanje i otpornost na pedološke i klimatske uvjete. Osobitu pozornost treba posvetiti bujnosti podloge (bujne, srednje bujne i slabo bujne). Pri uzgoju za industrijsku preradu i sušenje veće značenje imaju bujne i srednje bujne podloge (Myrobalana B i Myro-balana 29C). Najbolji uzgojni oblik za njih je prostorna piramida s razmakom sadnje 5×5 ili 5×4 m. Za stolne šljive (za svježu potrošnju) rabe se slabo bujne podloge kao što su: Ferlenain, Pixi, MrS 2/5 i Ishtara – Ferciana. Njihov uzgojni oblik je modificirani vretenasti grm a razmak sadnje je 3,5×1,5 m.

 

[Nostradamus]

Uzgoj i rezidba jabuke u gustom sklopu


U novije vrijeme prevladava uzgoj jabuka u gustom sklopu s razmakom sadnje 3,5 x 1,0 m sa cca 3.000 sadnica/ha. Gusti sklop može se primijeniti samo na voćkama slabe bujnosti. Slaba bujnost regulirana je slabom biljnom podlogom kao M9.

Slabo bujne voćke zahtijevaju naslon konstrukciju. Postavlja se u godini sadnje kao i ograda oko voćnjaka da bi ga se zaštitilo od zečeva i drugih štetnika. Kao naslon rabi se armatura s tri žice raspoređena na stupovima, koji mogu biti betonski. Kao najbolji uzgojni oblik za slabo bujne podloge i gustu sadnju pokazalo se vitko vreteno. Njegovo deblo je visine oko 60 cm s provodnicom. Osnovne grane su spiralno raspoređene i međusobno razmaknute oko 20 cm. Ukupna visina stabla je oko 2,20 m. Tijekom uzgoja u prve tri godine se formira uzgojni oblik, i to rezidbom, savijanjem i otklanjanjem suvišnih grana, pinciranjem sadnica, prorjeđivanjem plodova…. To se mora raditi pod nadzorom osobe stručne za taj posao.