Zbog cega ste kidnapovali ovu temu? Ona nije o Bogumilima ni katarima, nego Razlike izmmdju Katolicke i Pravoslavnen crkve.
Bilo bi korisno za sve da vidimo u cemu je razlika a u cemu su slicnopsti?
Pitanje je složeno i zahteva komparativan istorijski, ekleziološki i crkveno-istorijski pristup. Štaviše mislim da danas nije moguće ni tačno sagledati a kamo li objektivno predstaviti sve dogadjaje i učesnike koji su začeli a tokom kasnijih vekova produbili raskol i razlike.
Osim toga tu ima upliva i uticaja djavolskog koji je želeo da oslabi i rasparča Crkvu Hristovu.
Da li je uspeo ?
Procenite sami mada ja svakako verujem da nije u meri u kojoj mu je to bio cilj jer to po Pismu nije ni moguće ali bezupitan i primetan je trend cepanja i rasparčavanja ne samo Pravoslavne i Katoličke već
SVAKE Crkve koja se naziva Hrišćanska i svoje učenje zasniva i crpi iz Pisma.
Dakle on radi na tome i dalje, koristeći nove prilike, okolnosti, načine i metode da oslabi Hrišćanstvo u celini i u svakom smislu.
Cilj mu je konačno zatiranje i obesmišljavanje Učenja Gospodnjeg -
u potpunosti i to je nešto što se ne bi trebalo gubiti iz vida nikada a ne samo kada raspravljamo o ovoj ili sličnim temama.
Onaj tekst
Marko1932 koji ste naveli i postirali mislim da ne daje dobar uvid u kompleksnost Crkvenog raskola već samo površan, žurnalistički pogled na neke etape u razvoju veoma složenog i slojevitog problema koji je možda započeo kao unutarcrkveni sukob, isprva politički no kasnije i dogmatski pa i kulturni, sa mnogim posrednim i neposrednim uticajima ne samo na Crkvu no i čitavu svetsku istoriju u tolikoj meri da se to da teško sagledati tako da i nezameram tom autoru.
Ipak neki presudni dogadjaji i motivi se daju uočiti pa ču tako i ja pokušati da istaknem ono što mi se čini presudnim i inicijalnim a pre svega bitnim zbog toga jer se radi o dogmatskim a ne političkim razilaženjima. Dakako ovo je moje lično rasudjivanje početka nesaglasja i sukoba koji je kasnije i doveo do raskola i nije stav SPC ,mada se donekle podudara sa istim, pa ga tako treba i sagledavati i kritikovati.
Iako su trvenja počela i ranije lično mislim da je sve započelo na Saboru u Halkidonu 451 god. ili neposredno pre njega no da bi se to pojasnilo moram se osvrnuti i na neka načelna pitanja. U ovome tekstu što sledi dole ima citiranih delova iz drugih izvora no neću to posebno označavati jer se radi opštim stvarima i učenjima a i mrzi me da se bavim sa tim jer je post obimniji i biće mi drago ako ga bilo ko i pročita u celosti.
Sabornost (καθολικότης – katolikon nešto opšte, što važi za sve) ili katoličnost jeste jedno od svojstava Crkve, jasno naglašeno i u devetom članu Simvola Vere - "Verujem... i u jednu Svetu, Sabornu i Apostolsku Crkvu." Budući da Crkva u Novom Zavetu označava sabranje naroda Božijeg, naroda izabranog i prizvanog na služenje Bogu, sabor je izraz Crkve (sabornost je stvarnost koja odgovara samom njenom biću), ali je i ustanova koja odgovara strukturi Crkve koja je jerarhijsko-zajednički organizam. Crkva je sazdana na temelju Apostola (Ef 2,20), i ona čuva jedinstvenu i permanentnu strukturu Dvanaestorice (prvih 12 učenika i Apostola Hristovih) u svom istorijskom kontinuitetu. Izraz, "saborna Crkva", prvi je upotrebio Sv. Ignjatije Bogonosac - "Gde je Hristos tamo je i katoličanska (saborna) Crkva."
Crkva ima saborni karakter u vaseljenskom smislu, budući da okuplja sva Božija stvorenja i objavljuje Hristovo Jevanđelje svim narodima, te se tako ne ograničava ni mestom, ni vremenom, nego obuhvata sva mesta i sva vremena, sve kulture i hrišćanske narode na zemlji, koji ispovedaju Pravoslavnu veru. Pored toga, Crkva je saborna po svom učenju ο svemu neophodnom za osvećenje i spasenje svih ljudi.
Vaseljenski sabori su u istoriji predstavljali sabranja episkopa cele vaseljene na kojima se izražavalo jedinstvo Crkve, prava vera i istinito znanje o Bogu. Jedinstvo svih pomesnih Crkava na vaseljenskom nivou ostvaruje se kada njihovi episkopi, pripadajući jednom Telu Crkve, ispovedaju jednu veru, odnosno kada su, po rečima sv. Ignjatija Bogonosca - "episkopi sa svih krajeva zemlje u jednoj volji (misli) Isusa Hrista". Jednakost Episkopa hrišćanskih crkava dolazi otuda što su svi Apostoli, čiji su naslednici Episkopi, bili među sobom jednaki. Najbolji dokaz apostolskog jedinstva jeste činjenica da je pitanje obaveznosti obrednog zakona (Mojsijevog) bilo rešeno na Apostolskom saboru u Jerusalimu ne vlašću jednog Apostola, nego opštim glasom svih. Podražavajući primer Apostola, Episkopi su činili skupove radi kolegijalnog savetovanja i donosili rešenja koja su imala ugled naspram veličine skupa.
Do IV Vaseljenskog Sabora načelo sabornosti ili sinodalnosti važilo je i bilo prihvaćeno u Hrišćanskoj Crkvi koja se nazivala i Velika a čiji neprekidni kontinuitet i saglasnost Učenja seže do vremena Svetih Apostola i njihovih učenika.
Jedinstvo Učenja u Velikoj Crkvi naziva se protoortodoksija a podrazimevalo je načelo četri temelja na kome Crkva počiva - jedinstvo, svetost, sabornost, apostolstvo.
Sabor je najviša instanca Crkvene uprave koja podrazumeva jednakost svih učesnika, dok su saborska rešenja ili odluke izraz cele Crkve rukovođene Svetim Duhom. To je kolektivni subjekt koji izražava sabornu svest Crkve, tj. njen etos - Pismo, Predanje i blagodatnu praksu.
U tom svetlu treba posmatrati činjenicu da je Pravoslavna Crkva jedina Hrišćanska Crkva koja se u potpunosti pridržava i prihvata odluka IV Vaseljenskog Sabora tkz Halkidonski oros dok su druge Crkve, RKC i IPC, narušile dva od četiri osnovna principa crkvenosti – sabornost i jedinstvo.
Zaključke Halkidonskog Sabora koje se tiču hristološkog učenja odbacile su Istočno-orjentalne Pravoslavne Crkve.
Kao ispravno učenje hristologiju IV Vaseljenskog Sabora osim Pravoslavne Crkve prihvataju i RKC, Starokatolička Crkva, Anglikanska Crkva i većina Protestantskih Crkava.
Zaključke o učenju o prirodi Svetog Duha osim Pravoslavne Crkve prihvataju i Istočno-orjentalne Pravoslavne Crkve dok je Rimska Crkva to učenje odbacila dodajući umetak Filioque u opšti Nikejsko-carigradski simbol vere što je takodje prihvatila i većina kasnije nastalih Crkava na zapadu.
Takodje Rimska Crkva nije prihvatila 28 epitom Kanona IV Vaseljenskog Sabora.
Oros Halkidonskog sabora
Sveti i veliki Vaseljenski sabor, po blagodati Božijoj i zapovešću najpobožnijih i hristoljubivih naših careva Valentinijana i Markijana Avgusta, okupljen u Halkidonu, Mitropoliji oblasti Vitinije u mučeničkom hramu Svete i dobropobedne mučenice Jefimije, odlučio je niže izloženo:
Gospod naš i Spasitelj Isus Hristos, utvrđujući učenike u poznanju vere, rekao je: "Mir svoj ostavljam vam, mir svoj dajem vam" (Jn 14,27), da se ne bi niko suprostavio (opirao) bližnjem u dogmatima blagočašća (pobožnosti), nego da bi svima objavili propoved Istine. Ali, pošto lukavi (đavo) ne prestaje da svojom zavišću, pakosti semenu pobožnosti i uvek iziskuje nešto novo protiv Istine, zato Gospod koji uvek promišlja o rodu ljudskom, podiže ovog pobožnog i u revnosti najvernijeg cara, i on je sazvao k sebi odasvud predstojatelje sveštenstva (Episkope) po blagodati Gospoda svih Hrista našeg, da udalji od ovaca Hristovih svaku zarazu laži, i da istinom svojom unište (saseku) im klice (mladice). To smo mi i učinili i izgnali smo opštom odlukom lažne dogmate i obnovili (ustanovili) nepogrešivu veru Otaca, propovedajući (objavljujući) svima Simvol (318) tri stotine osamnaestorice, i pribrojali smo našim Ocima one koji su prihvatili to izlaganje blagočešća, koji su se posle toga sakupili u velikom Konstantinopolju (Carigradu), sto pedesetorice (150) i sami su potvrdili tu veru.
Tako smo mi sačuvali poredak i sve uzore (obrasce) vere ranije, bivšeg Sabora svetog u Efesu, na kome su bili predstavnici najsvetijeg Kelestina rimskog i Kirila Aleksandrijskog, blažene uspomene. Ustanovljavamo neka zablista (prosvetli) izloženje prave i neporočne vere 318 Svetih i Blaženih Otaca u Nikeji sakupljenih pri blagočestivoj uspomeni (pamjati), Konstantina, bivšeg cara. Ali da ima silu i to što su ustanovili 150 Svetih Otaca u Konstantinopolju za pobedu protiv jeresi koje su se tada javile, i utvrđenje ove naše saborne i apostolske vere.
(sledi Nikeocarigradski Simvol Vere koji nije citiran)
I tako, sledujući Svetim Ocima, svi saglasno poučavamo ispovedati jednog i istog Sina, Gospoda našeg Isusa Hrista, Njega istog i savršenog po Božanstvu i Njega isto savršenog po čovečanstvu, i Njega isto istinitog Boga i istinitog Čoveka, iz razumne duše i tela, jednosuštnog Ocu po božanstvu, i Njega isto jednosuštnog nama po čovečanstvu, u svemu podobnog nama osim greha, rođenog od večnosti od Oca po božanstvu, i Njega istog u poslednje dane radi nas i radi našeg spasenja od Djeve Marije Bogorodice po čovečanstvu. Njega jednog istog Hrista, Sina, Gospoda, Jedinorodnog, u dve prirode nesliveno, neizmenljivo, nerazdeljeno, nerazlučno poznatog , tako da sjedinjenjem nije narušena razlika priroda, već je šta više, sačuvano svojstvo svake prirode i sjedinjuje se u jedno lice i jednu ipostas - ne u dva lica razdvojenog ili razdeljenog, već Njega istog jednog Sina Jedinorodnog, Boga Logosa, Gospoda Isusa Hrista, kao što nam isprva (objaviše) proroci za Njega, i kao što nas sam Gospod Isus Hristos nauči i predade nam Simvol Otaca.
Kada smo tako sa svakom brižljivošću i skladnošću to izložili, Sveti i Vaseljenski sabor je odlučio da nikom ne dozvoli da drugu veru proiznosi ili piše ili sastavlja ili domišlja ili da uči drugo. A one, pak, koji se usude da sastavljaju drugu veru ili da propovedaju uli uče da predaju drugi Simvol onima koji žele da se obrate u poznanje istine iz Jelinizma (mnogoboštva), ili iz Judejstva ili kakve bilo jeresi, takvima, ako budu Episkopi ili klirici, neka Episkopima budu tuđi (strani) od episkopstva i kliricima - klira, ako su monasi ili svetovnjaci (laici), oni neka budu prokleti (anatema).
Nakon čitanja orosa, svi Episkopi su iziknuli: "To je vera Otaca. Neka Mitropoliti odmah potpišu; neka potpišu u prisustvu samih činovnika, dobra odluka neka ne podleže sumnji. To je vera apostolska. Sa njom smo svi saglasni. Svi tako mislimo."
Kanoni Četvrtog vaseljenskog sabora
Kanon 1
Priznadosmo za pravedno, da moraju važiti pravila koja su od Svetih Otaca do sada na svakome saboru izložena bila.
Kanon 2
Ako koji Episkop za novce obavi rukopoloženje, i blagodat koja se ne može prodavati, pretvori u predmet prodaje, te za novce postavi Episkopa, ili Horepiskopa, ili prezvitera, ili đakona, ili drugoga koga, koji spada kliru, ili iz gadne pohlepe za dobitkom proizvede za novce ekonoma, ili ekdika, ili paramonara, ili ma koga drugoga, koji je u kanonu ubrojen, pak se dokaže da je zaista to učinio, neka se sa svoga stepena svrgne; a onaj koji je takovim putem postavljen, neka nikakve koristi nema od kupljenoga rukopoloženja ili proizvedenja, nego neka se smatra kao i da nema dostojanstva, ili službe koju je novcima dobio. Koji je pak i posrednikom bio u ovoj gnusnoj i bezakonitoj trgovini, takav, ako je klirik, neka se svrgne sa svoga stepena; ako je svetovnjak ili kaluđer, neka bude anatema.
Kanon 3
Doznao je sveti sabor, da neki članovi klira iz gadne pohlepe za dobitkom uzimaju pod najam tuđa imanja i pothvaćaju se svetovnih poslova, pak, zanemarujući službu Božiju, obilaze kuće svetovnjaka i radi srebroljublja primaju se da upravljaju njihovim dobrima. Određuje prema tome sveti i veliki sabor, da unapred niko, ni Episkop, ni klirik, ni kaluđer nema uzimati pod najam imanja, niti preduzimati vođenje svetovnih poslova, osim ako nije pozvan zakonom da primi skrbništvo nad maloletnima, čega se ne bi mogao otkazati, ili mu Episkop grada poruči, da vodi staranje o Crkvenim poslovima, ili o sirotima, ili o udovicama, koji su bez zaštite, ili o osobama, koje osobitim načinom potrebuju Crkvenu pomoć, radi straha Božijega. Koji se posle ovoga usudi prestupiti ovu naredbu, neka podlegne Crkvenim kaznama.
Kanon 4
Koji u istini i iskreno provode kaluđerski život, neka uživaju i dostojnu čast. Ali pošto se neki služe kaluđerstvom samo radi izgovora, i dovode u zabunu Crkvene i građanske poslove, bezobzirno obilazeći gradove, pa čak hoće da sami za sebe i manastire podižu, ustanovljuje se da niko nema, i nigde da osniva ili podiže manastir, ili molitveni dom, bez privole Episkopa dotičnoga grada. i kaluđeri svakoga grada i svakoga mesta neka budu potčinjeni Episkopu, neka tišinu ljube, neka samo u postu i molitvi borave i neka ostaju uviek u onim mestima, u kojima su postavljeni; niti se imaju mešati ili učestvovati u Crkvene ili svetske poslove, zapuštajući svoje manastire, osim slučaja, da im to po neophodnoj potrebi dopušteno bude od Episkopa grada. Ni rob nikakav neka se ne prima u manastir, da kaluđerom postane, ako na to nema privole od svoga gospodara; a koji prestupi ovu našu ustanovu, naređujemo, da bude odlučen, da se ime Božije ne huli. Episkop grada treba, da najmarljiviji nadzor vodi nad manastirima.
Kanon 5
U pogledu Episkopa, ili klirika, koji prelaze iz jednog grada u drugi, ustanovljuje se, da izdana od svetih otaca pravila punu snagu moraju imati.
Kanon 6
Bez naznačenja ne treba rukopolagati nikoga, ni prezvitera, niti đakona, niti ikakvog drugoga iz Crkvenoga reda, nego rukopoloženi mora biti tačno određen ili za jednu crkvu gradsku, ili seosku, ili za mučenički hram, ili za manastir. U pogledu onih koji bivaju rukopoloženi bez naznačenja, naređuje sveti sabor, da postavljenje njihovo bude ništavo i da nikakve službe ne mogu vršiti, na sramotu onoga, koji je rukopoloženje obavio.
Kanon 7
Koji su jednom stupili u klir, ili su se kaluđerstvu posvetili, naređujemo, da ne mogu već stupiti ni u vojničku, ni u svetsku službu; a koji se na ovo usude, i ne povrate se, pokajavši se, k onome, što su radi Boga izabrali, neka budu anatema.
Kanon 8
Klirici koji su pri sirotinjskim domovima, pri manastirima i pri mučeničkim hramovima, neka budu shodno predanju svetih otaca, pod vlašću Episkopa dotičnoga grada, i prodržljivo neka se od svog Episkopa ne odmeću. Koji se pak usude ma kojim ma kojim bilo načinom povrediti ovu ustanovu i ne budu podložni svome Episkopu, ako su klirici, neka podlegnu kaznama po pravilima; ako su kaluđeri ili svietovnjaci, neka budu odlučeni.
Kanon 9
Ako koji klirik ima kakvu raspravu sa drugim klirikom, neka ne obilazi svoga Episkopa i neka se ne obraća svetskim sudovima, nego neka najpre povede posao kod svoga Episkopa, ili, uz privolu Episkopa, kod onih neka se sud vodi, koje i jedna i druga strana izaberu; a koji prestupi ovo neka podlegne kaznama po pravilima. Ako klirik ima raspru kakvu sa svojim, ili sa drugim Episkopom, neka se sudi pred eparhijskim saborom. Ako pak Episkop ili klirik ima kakav spor sa dotičnim eparhijskim Mitropolitom, neka se obrati egzarhu velike oblasti (dijeceze), ili prestolu carskoga Carigrada, i kod njega neka se sudi.
Kanon 10
Nije dopušteno kliriku da se u isto vreme broji pri crkvama dvaju gradova, i pri onoj, za koju je u početku rukopoložen bio, i pri onoj, kojoj je, kao znatnijoj, a proniknut željom za pustom slavom, prešao. A koji to učine, neka budu povraćeni svojoj crkvi, za koju su bili u početku rukopoloženi, i samo tu neka služe. Ako je pak ko premešten bio iz jedne crkve u drugu, ništa opštega ne sme imati u poslovima pređašnje crkve, ticalo se to mučeničkih hramova, ili sirotinjskih domova, ili domova za strance, što od te crkve zavise. Usude li se koji, posle ove naredbe svetog i vaseljenskog ovoga sabora, učiniti šta od ovoga što se sada zabranjuje, određuje sveti sabor, da budu zbačeni sa svoga stepena.
Kanon 11
Ustanovljujemo da siromasi i oni, koji potrebuju pomoći, posle ispitanja, imaju dobiti na put samo Crkvene listove mira, a ne preporučne listove; jer preporučne listove treba davati onim samo licima, koja su pod sumnjom.
Kanon 12
Doznali smo da neki protivno Crkvenim ustanovama, obratiše se k velmožama, na osnovu pragmatika, razdeliše jednu Eparhiju na dvoje, tako da usled toga bivaju dva Mitropolita u jednoj istoj eparhiji. Određuje zato sveti sabor, da se nikakav Episkop unapred na tako što ne usudi, jer koji to pokuša biće zbačen sa svoga stepena. Gradovi pak, koji su usled carskih gramata odlikovani bili naslovom Mitropolije, neka uživaju samo čast, isto kao i Episkopi, koji upravljaju crkvama tih gradova, ali neka budu potpuno očuvana pravoj Mitropoliji njezina prava.
Kanon 13
Tuđi klirici i koji su nepoznati, nige i ni pod kojim načinom da ne služe u drugom gradu, bez preporučnih gramata od svoga Episkopa.
Kanon 14
Pošto je u nekim eparhijama dopušteno čtecima i pojačima, da se žene, naređuje sveti sabor, da ne može nikakav od njih uzeti ženu inovernu. Oni pak, koji su imali dece iz takova braka i već su ih uspeli bili krstiti kod jeretika, imaju ih privesti u opštenje Saborne Crkve; a ako ih nisu krstili ne mogu ih kod jeretika krstiti, isto tako ni sjediniti brakom sa jeretičkom, ili judejskom, ili jelinskom osobom, osim, ako osoba, koja želi da se brakom sjedini sa Pravoslavnom, obeća, da će se obratiti u Pravoslavnu veru. A koji prestupi ovu naredbu svetoga sabora, neka podlegne kazni po pravilima.
Kanon 15
Za đakonisu neka se ne postavlja nikakva ženskinja pre nego što joj je četrdeset godina, i to posle marljivoga ispitanja. Ako je, pošto je primila posvećenje, ostala za neko vreme u službi, pak posle se udala, prezrevši Božiju blagodat, neka bude anatema zajedno sa onim, koji se s njom sastavio.
[1]
Kanon 16
Devojka, koja je sebe Gospodu Bogu posvetila, a tako isto i koji pripadaju kaluđerstvu, ne smeju stupati u brak. A koji se u tome zateknu, neka budu odlučeni. Naređujemo u ostalom, da mesni Episkop ima vlast pokazati i čovekoljublje prema takovima.
Kanon 17
U svakoj Eparhiji parohije, koje su po selima ili zaseocima, moraju nepromenjivo pripadati onim Episkopima u čijoj su one vlasti, a osobito, ako su za trideset godina bez opreke ih imali i njima upravljali. Ali, ako se kakav spor o istima podigao, ili se podigne pre nego što je trideset godina isteklo, dopušta se onima, koji sebe smatraju uvređenima, podignuti o tome tužbu pred eparhijskim saborom. Koji je pak uvređen bio od svoga Mitropolita, neka se usudi kod egzarha velike oblasti (dijeceze), ili kod carigradskog prestola, kao što je pre rečeno. Ali ako je carskom vlašću osnovan novi grad, ili se unapred osnuje, u takvome slučaju razređenje crkvenih oblasti neka sledi razređenju državnom i građanskom.
Kanon 18
Zavera ili ortačenje, kao prestup, strogo je i izvanjskim zakonima zabranjeno; tim više potrebito je zaprečiti, da toga u Božijoj Crkvi ne bude. Prema tome, koji se klirici ili kaluđeri zateku, da su ili zaveru sklopili, ili da su se uortačili, ili da zamke pletu protivu Episkopa ili suklirika, neka se sasvim sa svoga stepena zbace.
Kanon 19
Dočuli smo, da se u Eparhijama ne drže pravilima ustanovljeni sabori Episkopa, te s toga bivaju zapušteni mnogi Crkveni poslovi, koji bi morali biti uređeni. Radi toga naređuje sveti sabor, shodno pravilima svetih otaca da se u svakoj Eparhiji Episkopi dva puta u godini skupljaju u ono mesto, gde za najbolje nađe Episkop Mitropolije, te da se dovedu u red svi poslovi, koji se istaknu. Episkopi pak koji ne dođu, nego ostanu u svojim gradovima, a zdravi su i slobodni od svakog neodložnog i neophodnog posla, neka bratski budu ukoreni.
Kanon 20
Nije dopušteno, da klirici, koji su na službi pri jednoj crkvi, budu namešteni, pri crkvi drugoga grada, kao što smo ovo već ustanovili, nego onom se crkvom moraju zadovoljiti, za koju su od početka udostojeni bili službe; osim onih samo klirika, koji su, izgubivši svoju otadžbinu, po neophodnosti prešli drugoj crkvi. A koji Episkop, poslie ove naredbe, primi jednoga klirika, koji drugome Episkopu pripada, ustanovljuje se, da bude van opštenja i onaj, koji je primljen i onaj, koji je takvoga primio, sve dotle, dok dok se klirik koji je odbegao, ne povrati svojoj crkvi.
Kanon 21
Klirike, ili svetovnjake, koji optužuju Episkope, ili klirike, ne treba naprosto i bez izviđanja pripuštati, da podnose tužbe, dok se pre ne ispita njihov glas.
Kanon 22
Nije dopušteno kliricima, posle smrti svoga Episkopa, da razgrabljuju stvari, koje njemu pripadaju, kao što je zabranjeno i onima, koji te stvari preuzimlju; jer, koji to učine, u opasnosti su za svoje jerarhijske stepene.
Kanon 23
Dočuo je sveti sabor, da neki klirici i kaluđeri, ne imajući nikakve poruke od svoga Episkopa, nego čak su po nekada i odlučeni od njega, dolaze u carski Carigrad, i tu dugo vremena ostaju, proizvađajući smutnje i dovodeći u zabunu Crkveni red, pak i kuće pojedinih sunovraćuju. Radi toga sveti sabor ustanovljuje, da takovi najpre od ekdika najsvetije carigradske crkve imaju biti opomenuti, da se uklone iz carskoga grada; pak ako bez srama produže opet u istim poslovima, neka kroz istog ekdika silom budu oterani i u svoja mesta povraćeni.
Kanon 24
Jednom posvećeni usled privole Episkopa manastiri, moraju zauvek ostati manastirima, i dobra koja im pripadaju neka im budu očuvana, niti ikada mogu biti pretvorena u svetska
Kanon 25
Pošto neki Mitropoliti, kao što smo doznali, i poverena im stada zapuštaju i postavljanja Episkopa odlažu, sveti sabor ustanovljuje, da postavljanja Episkopa imaju biti kroz tri meseca, osim slučaja, da kakva neotkloniva potreba ne primora da se produži vreme, te odgodi posao. A koji toga ne učine, neka podlegnu Crkvenim kaznama. Imetak pak udove Crkve, neka bude neokrnjeno očuvan od ekonoma iste Crkve.
Kanon 26
Pošto u nekim crkvama, kao što smo odlučili, Episkopi rukuju crkvenim dobrima bez ekonoma, ustanovljuje se, da svaka crkva, koja ima Episkopa, mora imati iz svoga klira i ekonoma, koji će crkvenim upravljati prema naputcima svoga Episkopa, tako, da crkvena uprava ne bude bez svedoka, i da se od toga ne rasiplju dobra njezina, i sveštenstvu se ne prouzrokuje ukor; a koji toga ne učini, neka podlegne božanskim pravilima.
Kanon 27
Za one, koji pod izlikom supruštva otimlju žene, ili pomažu otmičarima, ili ih podržavaju, sveti sabor naređuje, ako su klirici, da budu svrgnuti sa svoga stepena, ako li su svetovnjaci, neka budu anatema.
Kanon 28
Sledeći u svemu ustanovama svetih otaca i uvažavajući sada pročitano pravilo sto pedeset najbogoljubaznijih Episkopa, sakupljenih na saboru u carskome Carigradu, novome Rimu, za vreme bivšega cara dobre uspomene velikoga Teodosija, isto i mi odlučujemo i ustanovljujemo u pogledu povlastica najsvetije crkve istoga Carigrada, novoga Rima; jer su i prestolu staroga Rima oci pravično darovali povlastice, pošto je isti grad vladajućim bio. Pak sledeći istome razlogu, sto pedeset najbogoljubaznijih Episkopa priznali su jednake povlastice i najsvetijem prestolu novoga Rima, razložito prosudivši, da grad, koji je udostojen cara i senata, i koji uživa jednake povlastice starome carskome Rimu, uzdignut bude i u Crkvenim poslovima kao onaj i da bude drugi posle njega.
Prema tome, sami Mitropoliti pontske, azijske i trakijske oblasti, a tako isto i Episkopi inoplemenika u rečenim oblastima, biće postavljeni od rečenog najsvetijega prestola najsvetije Carigradske crkve; to jest, svaki će Mitropolit rečenih oblasti sa eparhijskim Episkopima postavljati eparhijske Episkope, kao što je u božanstvenim pravilima propisano, a Mitropolite rečenih oblasti, kao što je kazano, postavljaće carigradski Arhiepiskop, pošto se po običaju izvede suglasni izbor, o o istome on bude izvešten.
Kanon 29
Svetogrđe je nizvoditi Episkopa na prezviterski stepen. Nego, ako zbog kakvog opravdanog uzroka neki Episkopi moraju biti uklonjeni sa Episkopske službe, u takvome slučaju ne mogu oni zauzimati ni prezviterskoga mesta. Ako su pak bez ikakve krivice uklonjeni bili sa dostojanstva, neka budu povraćeni na Episkopsko dostojanstvo. Anatolije, najpobožniji Arhiepiskop Carigrada, reče: Oni, za koje se kaže, da su od episkopskoga dostojanstva nizvedeni u red prezvitera, ako su osuđeni bili zbog kakvih opravdanih uzroka, po zakonu ne mogu biti dostojni ni časti prezvitera; ali ako su nizvedeni bili na niži čin bez nekog opravdanog uzroka, i u nikakvoj krivici nisu bili zatečeni, pravično je, da opet dobiju dostojanstvo i sveštenu službu Episkopsku.
Kanon 30
Pošto su najblagočestiviji Episkopi Egipta odložili još i danas potpisati poslanicu najsvetijeg Arhiepiskopa Lava, ne stoga, što se protive Sabornoj veri, nego što navode, da u egipatskoj oblasti postoji običaj, ništa ne preduzimati bez privole i naredbe svoga Arhiepiskopa, i mole, da im se dopusti počekati, dok ne bude postavljen novi Episkop velikoga grada aleksandrijskog: mi smo našli, da je pravično i čovekoljubno, da im se, pošto ostanu u svome sanu u carskome gradu, dade rok, dok ne bude postavljen Arhiepiskop velikoga grada aleksandrijskog. I radi toga, ostajući u svome sanu, neka prikažu ko će jamčiti za njih, ako im je to moguće, ili neka se zakunu da će sverovati.
[1] - (primedba moja na Kanon 15)
Služiteljica crkve u Velikoj Hrišćanskoj Crkvi sve do VI veka - starija žena koja se starala o sirotinji, negovala bolesnike i vodila nadzor nad ženskim članovima crkvene opštine. Služba đakonisa i dalje opstaje u pojedinim grčkim manastirima, u kojima se monahinje rukopolažu za đakonise. Danas se u grčkoj crkvi čine napori da se obnovi i oživi služba đakonisa po ugledu na ranu crkvu. Takodje na zasedanju Svetog Sinoda Aleksandrijskog Patrijarhata (Pravoslavne crkve u Africi), održanom 15. i 16. novembra 2016 god. pored ostalog, rešeno je da se vrati drevna, ranohrišćanska služba đakonisa.
. Velizar i Narses dvojica sjajnih vojskovođa.
