Nedostatak bora
Sl.16 Simptomi manjka bora.
[TABLE]
[TR]
[TD]
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
Kod nedostatka bora lišće dobija žutonarandžastu boju. Vršni listovi se zavijaju prema dole. Kod većeg nedostatka, vegetativni vrh odumire, razvijaju se postrane grane, ali ubrzo, i one odumiru. Stabljika i lisne peteljke vrlo su krhke i lako se lome. Koren je slab i smeđe boje. Plodovim su deformisani, sa smeđim nekrozama u perikarpu.
Nedostatak bakra
Biljka zaotaje u rastu. Vršni listovi su plavozeleni. Liske mladog i srednjeg lišća uvijaju se cevasto prema srednjoj žili. Najmlađe lišće je sitno, kruto i uvijeno, a starije savijeno prema dole. Suprotne, cevasto uvijene liske, okrenute su jedna prema drugoj. Pojave hloroze i nekrotičnih pega, većinom nema, osim u krajnjem slučaju.
Nedostatak gvožđa
Sl.11 Simptomi manjka gvožđa.
[TABLE]
[TR]
[TD]
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
Karakteristična je pojava hloroze na vršnom lišću. Ispočetka, najsitnije žile na liskama ostaju zelene. Kasnije, lišće sasvim požuti, gotovo pobeli. Simptomi se šire od mlađeg, prema starijem lišću. Listovi su retko nekrotični. Biljka zaostaje u rastu, a novoformirani listovi su sitni.
Nedostatak mangana
Sl.12 Simptomi manjka mangana.
[TABLE]
[TR]
[TD]
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
Starije i srednje lišće je bledozeleno. Kasnije se, na liskama, pojave sitne nekrotične pege, koje se potepeno šire, posebno uz srednju žilu. Hloroza ne zahvata najmlađe lišće.
Nedostatak molibdena
Sl.15 Simptomi manjka molibdena.
[TABLE]
[TR]
[TD]
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
Na starijem lišću, između nervature, tkivo najpe posvetli, a kasnije požuti. Ivice liski su žljebasto zavijene. Najsitnija nervatura požuti, a na kraju nektrotizuje, pa ceo list deluje zgužvano. Simptomi se šire od donjih, prema mladim listovima.
Nedostatak cinka
Vršno lišće je sitno i bledozeleno između žila, a starije lišće je sitnije nego što je normalno. Biljka zaostaje u rastu. Kasnije se pojavljuju nepravilne, smeđe pege na liskama i peteljkama, pa se ceo list zavije prema dole. Nekaroza se, zatim, brzo širi i celo lišće može, za nekoliko dana, da odumre.
Višak azota
Sl.13 Suvišak amonijačnog azota.
[TABLE]
[TR]
[TD]
[/TD]
[/TR]
[/TABLE]
Biljka zaostaje u rastu. Listovi su kraći nego što je normalno, tamnozelene boje i kruti su. U krajnjem slučaju, listovi gube turgor, ivice liski se suše, a na plojkama se pojavljuju vodene pege. Zahvaćeno lišće odumire i postaje belkastosivo.
Višak bora
Vrhovi i ivice, kotiledona i liski starijeg lišća, suše se i savijaju. Kasnije se mogu razvijati udubljene, suve pege, ponekad obuhvaćene smeđim, koncentričnim prstenovima. Osušeni listovi deluju papirnato i konačno opadaju. Simptomi se šire prema mladem lišću. Vegetativni vrh ispočetka deluje normalno, ali se kasnije i terminalno lišće uvija (zakovrča).
Analiza biljnog materijala može, potvrditi ili odbaciti, pretpostavku o nedostatku, ili toksičnosti, pojedinih hraniva, na koju upućuju opisani znaci. U tabeli 2. prikazano je stanje pojedinih hraniva u lišću zdrave biljke, prema istim autorima.
Tabela 3. daje granične vrednosti količine hraniva pri kojima se pojavljuju znaci nedostatka ili toksičnosti.
* Sadržaj Fe u listu nije siguran indikator nedostatka, jer ne pokazuje koji je deo fiziološki aktivan.
[/TD]
