Na današnji dan

[sendi]

27. mart

27. mart

Telegraf


27. mart (27.03) je 86. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (87. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 279 dana.

Događaji

1713. — Po završetku rata za špansko nasleđe, Španija je, prema Utrehtskom ugovoru, predala Velikoj Britaniji Gibraltar i Menorku.

1802. — Potpisan Amijenski mirovni ugovor kojim je okončan rat između Velike Britanije i Francuske i njenih saveznika, Španije i Batavske Republike. Britanija je zadržala Trinidad, preuzet od Španije, i Cejlon, koji je preuzela od Holandije.

1847. — Američke trupe, u Američko-meksičkom ratu, počele opsadu utvrđenja Vera Kruz, u kojem je bilo 5.000 Meksikanaca. Utvrđenje je palo nakon šestodnevnih borbi.

1860. — M. L. Bajrn iz Njujorka patentirao spiralni vadičep.

1933. — Japan istupio iz Lige naroda pošto je ta organizacija osudila japansku okupaciju Mandžurije.

1941. — Posle pristupanja Jugoslavije Trojnom paktu, u Beogradu je vojnim udarom svrgnut regent princ Pavle Karađorđević i na presto je doveden maloletni kralj Petar II Karađorđević. Zbačena je i vlada Dragiše Cvetkovića i Vladka Mačeka i obrazovana nova s generalom Dušanom Simovićem na čelu.

1945. — Nemci, u Drugom svetskom ratu, lansirali poslednju raketu “Fau-2″ na Veliku Britaniju. Projektil ispaljen iz holandskog grada Hag pao je na Orpington, jugoistočno od Londona. U eksplozijama tih raketa tokom rata poginulo je 8.958 Britanaca.

1958. — Nikita Hruščov zamenio je na položaju predsednika sovjetske vlade Nikolaja Bulganjina.

1968. — U avionskoj nesreći, u eksperimentalnom letu u blizini Moskve poginuo ruski kosmonaut Jurij Aleksejevič Gagarin, prvi čovek koji je u aprilu 1961. vasionskim brodom “Vastok” obleteo Zemlju.

1970. — U zemljotresu u zapadnoj Turskoj, poginulo je više od 1.000 ljudi, a 90.000 je ostalo bez domova.

1977. — U najtežem udesu u istoriji vazduhoplovstva, poginula su 583 od 644 putnika i člana posade kada su se dva “boinga 747″, holandske kompanije KLM i američke “Pan-Am”, sudarila na pisti aerodroma Tenerife na Kanarskim ostrvima.

1980. — U norveškom delu Severnog mora potonula je naftna platforma “Aleksandar Kiland”. Poginulo je 147 ljudi.

1983. — U Jugoslaviji počelo da se primenjuje letnje računanje vremena.

1992. — Poslednje jedinice bivše Jugoslovenske narodne armije napustile su Bivšu Jugoslovensku Republiku Makedoniju.

1996. — Izraelski sud osudio je Jigala Amira na doživotni zatvor zbog ubistva izraelskog premijera Jicaka Rabina u novembru 1995.

1997. — U Albaniji poginulo 17 ljudi, u najtežem incidentu tokom dvomesečne antivladine pobune.

1999. — Jugoslovenska protivvazdušna odbrana oborila je, tokom napada NATO-a na Jugoslaviju, američki bombarder “F-117 Noćni soko”. Avion “noćni jastreb” je pao u atar sela Buđanovci u Vojvodini.

2000. — Vladimir Putin je pobedio na predsedničkim izborima u Rusiji sa više od 52 procenta glasova birača.

2002. — Tužilaštvo u Splitu podiglo optužnicu protiv osmorice bivših vojnih policajaca za ratne zločine protiv civilnog stanoviništva u splitskoj luci Lora 1992. godine.

2003. —U pokušaju hapšenja u blizini Beograda ubijene vođe “Zemunskog klana” Dušan Spasojević i Mile Luković, osumnjičeni za učešće u ubistvu premijera Srbije Zorana Đinđića.
Stručnjaci iz Hong Konga su izjavili da su identifikovali virus koji je prouzrokovao misterioznu upalu pluća, kao novu vrstu iz porodice korona virusa, koji su drugi po uzrokovanju prehlada kod ljudi (SARS).

Rođenja

972. — Rober II Pobožni, francuski kralj († 1031.)
1845. — Vilhelm Konrad Rentgen, nemački fizičar. († 1923.)
1911. — Franc Rozman Stane učesnik španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
1941. — Ivan Gašparovič, predsednik Slovačke
1963. — Kventin Tarantino, američki scenarista, filmski reditelj i glumac
1964. — Slobodan Beštić, srpski glumac.
1966. — Žarko Paspalj, srpski košarkaš.
1967. — Talisa Soto, američka filmska glumica i model.
1990. — Natalija Sančez, španska glumica i pevačica (Santa Husta Klan).

Smrti

1378. — papa Grgur XI, poslednji papa Francuz
1625. — Džejms I Stjuart, škotski i engleski kralj
1770. — Đovani Batista Tijepolo, italijanski slikar
1923. — Džejms Djuer, škotski hemičar i fizičar
1965. — Šarl Eduar Žanre, poznat kao Le Korbizije, francuski arhitekta.
1968. — Jurij Aleksejevič Gagarin, ruski kosmonaut (* 1934.)

Praznici i dani sećanja

Međunarodni praznici
Svetski dan pozorišta
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Prepodobnog Benedikta
Svetog Evshimona – episkopa lampsakijskog
Svetog Teognosta – mitropolita kijevskog

 

[sendi]

28. mart

28. mart

Telegraf


28. mart (28.03) je 87. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (88. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 278 dana.

Događaji

193. — Pretorijanska garda ubija rimskog cara Pertinaksa i potom bukvalno prodaje rimski presto najizdašnijem ponuđaču, senatoru Didiju Julijanu.

364. — Rimski car Valentinijan I imenuje brata Valensa za svog istočnog savladara.

1776. — U Moskvi osnovan teatar “Boljšoj”, veliki teatar opere i baleta, po ugledu na Sankt Peterburg, u kojem su od četrdesetih godina XVIII veka izvođene operske predstave.

1800. — Parlament Irske usvojio zakon o ujedinjenju Irske sa Engleskom.

1881. — U Beču potpisana “Železnička konvencija” o izgradnji pruge Beograd-Niš. Pruga duga 243,5 kilometara izgrađena 1884, a uz finansijsku pomoć stranih konzorcijuma u Srbiji do 1890. izgrađeno 1.060 kilometara pruge do austrougarske, bugarske i turske granice.

1881. — Rođen Veselin Čajkanović prvi srpski istoričar religije

1930. — Dva najveća turska grada, Konstantinopolj i Angora, dobili nove nazive, Istanbul i Ankara.

1939. — Republikanska vojska predala Madrid snagama generala Franka, čime je okončan Španski građanski rat. General Franko 1. aprila objavio kraj rata koji je trajao 986 dana i u kojem je poginulo preko milion ljudi.

1941. —Britanske pomorske snage u Drugom svetskom ratu nanele teške gubitke italijanskoj mornarici u bici kod rta Matapan.
Engleska književnica Virdžinija Vulf izvršila samoubistvo. Ubraja se među najznačajnije engleske romanopisce XX veka.

1942. — Britanci iznenadnim napadom sa kopna, mora i iz vazduha uništili francusku luku Sen Nazar, u kojoj su bili usidreni nemački ratni brodovi.

1945. — SAD priznale vladu Demokratske Federativne Jugoslavije.

1970. — U zemljotresu koji je razorio turski grad Gediz i okolna sela u zapadnoj Anadoliji poginulo najmanje 1.100 ljudi.

1973. — Američki glumac Marlon Brando odbio da primi “Oskara” za glavnu ulogu u filmu “Kum”, a na ceremoniju za dodelu nagrade poslao indijansku glumicu Sačin Litlfeder da opiše patnje američkih Indijanaca.

1989. — U Beogradu proglašeni amandmani na Ustav Srbije, kojim je pokrajinama oduzeta mogućnost veta na ustavne promene u Srbiji i deo zakonodavne, upravne i sudske funkcije. Revizija Ustava na Kosovu propraćena masovnim demonstracijama Albanaca, u sukobima demonstranata s policijom poginula 22 demonstranta i dva policajca.

2001. — U Demokratsku Republiku Kongo stigao prvi kontingent “plavih šlemova” sa zadatkom da ojača prisustvo UN u toj zemlji posle građanskog rata.

2003. —Na Fruškoj gori nađeno telo bivšeg predsednika Predsedništva Srbije Ivana Stambolića, otetog 25. avgusta 2000. Policija uhapsila četiri pripadnika raspuštene Jedinice za specijalne operacije MUP-a Srbije osumnjičenih za to ubistvo.
Sa ostrva Tanegašima Japan lansirao svoje prve špijunske satelite u kosmos, koji će toj zemlji omogućiti nezavisnost u prikupljanju podataka, uključujući kretanje severno-korejske vojske. Japan se ranije oslanjao na obaveštajnu službu SAD.

Rođenja

1749. — Pjer Simon Laplas, francuski astronom, matematičar i fizičar
1824. — Branko Radičević, srpski pesnik
1868. — Maksim Gorki ruski pisac. († 1936.)
1909. – Nevenka Urbanova je bila srpska glumica.
1929. — Dragan († 1990.) i Predrag († 1997.) Laković, srpski glumci
1965. — Srđan Todorović srpski glumac

Smrti

193. — Pertinaks, rimski car (*126.)
1811. — Dositej Obradović, srpski prosvetitelj, pisac, filozof i pedagog (* 1742.)
1943. — Sergej Rahmanjinov, ruski kompozitor i pijanista (* 1873.)
1969. — Dvajt Dejvid Ajzenhauer, američki general i državnik (* 1890.)
1985. — Mark Šagal, francuski slikar rusko-jevrejskog porekla (* 1887.)
1994. — Ežen Jonesko, francuski dramski pisac rumunskog porekla
2002. — Bili Vajlder, holivudski režiser i scenarista
2004. — Piter Justinov, britanski glumac, scenarista, pisac, režiser i producent

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog mučenika Agapija i sedmoricu sa njim
Svetog mučenika Aleksandra
Svetog mučenika Nikandra Misirca

 

[sendi]

29. mart

29. mart

Telegraf


29. mart (29.03) je 88. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (89. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 277 dana.

Događaji

1461. — U najkrvavijoj bici “Rata dve ruže”, u Engleskoj, oko 36.000 vojnika pod zastavom dinastije Jork kod Toutona, blizu Jorka, porazilo snage od oko 40.000 vojnika dinastije Lankaster, osiguravši time engleski presto Edvardu IV.

1809. — Švedski kralj Gustav IV prisiljen da abdicira posle više poraza švedskih trupa u ratu s Danskom.

1831. — Veliki bosanski ustanak.

1848. — Počeo trogodišnji rat Danske s Pruskom u kojem su Danci pretrpeli poraz i izgubili veliki deo teritorije na jugu poluostrva Jitland.

1849. — Velika Britanija na osnovu sporazuma s maharadžom od Lahorea anektirala Pendžab i pripojila ga Indiji.

1864. — Grčka vratila suverenitet nad ostrvima u Jonskom moru koja su bila pod kolonijalnom upravom Velike Britanije.

1867. — Velika Britanija od Kvebeka, Ontarija, Nove Škotske i Nju Branzvika formirala dominion Kanadu, u koji su 1878. uključene ostale britanske teritorije Severne Amerike, izuzev Njufaundlenda. Vestminsterskim statutom Kanada 1931. postala nezavisna država britanskog Komonvelta, a konačne granice dobila 1949. priključenjem Njufaundlenda.

1901. — U Australiji održani prvi federalni izbori. U prvom australijskom parlamentu najviše mesta dobila Laburistička partija.

1945. — SSSR zvanično priznao Vladu Jugoslavije, koju su prethodno priznale Velika Britanija i SAD.

1946. — Novim ustavom Zlatna Obala, sadašnja Gana, postala prva britanska kolonija u Africi sa afričkom većinom u Parlamentu, ali na punu nezavisnost čekala još 14 godina.

1956. — U Novom Sadu osnovane Jugoslovenske pozorišne igre, “Sterijino pozorje”, povodom 150 godina od rođenja i stogodišnjice smrti srpskog komediografa Jovana Popovića Sterije.

1967. — Porinuta prva francuska nuklearna podmornica.

1972. — Bolivija proterala 119 članova sovjetske ambasade u La Pasu, optuživši Moskvu da finansira levičarske pobunjenike.

1974. — Američki veštački satelit “Mariner 10″ snimio prve fotografije Merkura.

1990. — Premijer Australije Bob Houk dobio izbore, postavši prvi laburista koji je četiri puta uzastopno osvojio položaj šefa vlade.

1994. — Republika Hrvatska i predstavnici Srba u Hrvatskoj potpisali sporazum o primirju i razgraničenju vojnih snaga na šest od ukupno 35 sektora na 300 kilometara dugom frontu.

1997. — Bežeći pred nasiljem koje je zahvatilo zemlju tokom krvavih nemira, više od 50 izbeglica iz Albanije utopilo se kada je njihov brod potonuo posle sudara sa italijanskim ratnim brodom u južnom Jadranu, blizu italijanske obale.

1999. — Bombardovana zgrada MUP-a u Prištini.

2002. — Izraelske oklopne jedinice ušle u Ramalu i blokirale sedište palestinskog lidera Jasera Arafata.

2003. — Svetska zdravstvena organizacija saopštila da je Karlo Urbani, lekar koji je prvi identifikovao ozbiljni akutni respiratorni sindrom, SARS, umro od te bolesti.

2006. — Desilo se delimično pomračenje Sunca u Srbiji. U delovima Azije i Afrike – potpuno.

Rođenja

1899 – Lavrentij Berija, sovjetski političar. (†1953.)
1914. — Herta Has jedna od četiri službeno priznatih žena Josipa Broza Tita.
1943. — Erik Ajdl, engleski glumac.
1957. — Kristofer Lamber, francuski glumac.
1957. — Boris Komnenić, srpski glumac.
1978. — Igor Rakočević, srpski košarkaš.

Smrti

1772. — Emanuel Svedenborg, švedski filozof i prirodnjak (* 1688.)
1891. — Žorž Sera, francuski slikar
1912. — Robert Falkon Skot, engleski istraživač (* 1868.)
1982. — Karl Orf, nemački kompozitor (* 1895.)

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog apostola Aristovula
Svetog mučenika Savina
Sveštenomučenika Trofina i Tala

 

[sendi]

30. mart

30. mart

Telegraf


30. mart (30.03) je 89. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (90. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 276 dana.

Događaji


1282. — Sicilijanska večernja: Ustanak na Siciliji protiv vlasti francuskog vladara Karla I Anžujskog.

1814. — Britanci i njihovi saveznici u ratu protiv Napoleona Bonaparte trijumfalno ušli u Pariz.

1842. — Američki lekar Kraford Long prvi put upotrebio etar kao anestetik prilikom hirurške intervencije u bolnici u Džefersonu u Virdžiniji.

1856. — U Parizu mirovnim ugovorom okončan Krimski rat, vođen od 1853. između Rusije i Osmanskog carstva.

1863. — Princ Vilijam, mlađi sin danskog kralja Kristijana IX, postao kralj Grčke kao Đorđe I.

1867. — Senatu SAD podnet ugovor o kupovini Aljaske od Rusije. Teritorija od milion i po kvadratnih kilometara kupljena potom za 7,2 miliona dolara, oko dva centa po jutru zemlje. Aljaska 1912. zvanično proglašena za teritoriju SAD, a 1959. postala 49. država SAD.

1912. — Ugovorom Francuske i marokanskog sultana Maroko kao protektorat priključen francuskim kolonijalnim posedima.

1945. — Sovjetska armija u Drugom svetskom ratu zauzela poljsku baltičku luku Dancig, danas Gdanjsk.

1967. — NATO zatvorio vojne štabove u Francuskoj pošto je predsednik Šarl de Gol odlučio da povuče zemlju iz tog saveza.

1972. — Velika Britanija stavila Severnu Irsku pod direktnu britansku upravu. Suspendovan severnoirski parlament i vlada Unionističke stranke Brajana Foknera.

1973. — Povlačenjem poslednjih američkih trupa i oslobađanjem zarobljenika formalno završeno vojno angažovanje SAD u Vijetnamu.

1979. — Iranci na referendumu ubedljivom većinom izglasali uspostavljanje Islamske republike.

1981. — U Vašingtonu izvršen atentat na predsednika SAD Ronalda Regana. Regan prošao s lakšim povredama

1987. — Slika Van Goga “Suncokreti” prodata na aukciji u Londonu za 39,7 miliona dolara.

1997. — U bombaškom napadu tokom političkog skupa u glavnom gradu Kambodže Pnom Penu ubijeno 10 i povređeno više od 100 ljudi, među njima i vodeći kambodžanski opozicioni političari.

2000. — Novinari, izdavači i organizacije za očuvanje slobode medija iz celog sveta u Briselu pokrenuli kampanju za odbranu nezavisnih medija i novinara u Srbiji koji su se našli na udaru režima predsednika Jugoslavije Slobodana Miloševića.

2003. — U američkoj državi Njujork zabranjeno pušenje u restoranima i barovima.

(1990). – Rođena je Angelina Ilić

Rođenja

1135. — Mojsije Majmond, jevrejski filozof.
1432.- Mehmed II, osmanski sultan (†1481.), poznat pod nadimkom Osvajač zbog pokoravanja Vizantije, Srbije i Bosne između ostalog.
1746. — Fransisko de Goja, španski slikar.
1853. — Vinsent van Gog, holandski slikar. (†1890).
1894. — Sergej Iljušin, ruski konstruktor aviona.
1945 – Erik Klepton (Eric Clapton), britanski muzičar, kompozitor i gitarista.
(1990.) – Angelina Ilić, glumica

Smrti

1950. — Leon Blum, francuski političar i državnik.
1986. — Džejms Kegni, američki filmski glumac.
2000. — Rudolf Kirhšleger, bivši predsednik Austrije.
2002. — Elizabeta, britanska kraljica.
2004. — Alister Kuk, saradnik britanske radiotelevizije BBC.
2005. — Miroslav Belović, pozorišni reditelj. (*1927.)

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Aleksija
Svetog mučenika Marina

 

[sendi]

31. mart

31. mart

Telegraf


31. mart (31.03) je 90. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (91. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 275 dana.

Događaji

1282. — U pobuni Sicilijanaca protiv francuske vlasti pobijeni svi Francuzi na ostrvu. Ustanak “Sicilijanska večernja” organizovan pod geslom “Smrt Francuskoj od Italije”. Prema legendi, od početnih slova tog gesla kasnije nastalo “mafija”.

1492. — Kralj Fernando V Katolički dao Jevrejima tri meseca da pređu u rimokatoličku veru ili napuste Španiju.

1496. — Papa Aleksandar VI sa Svetim rimskim carstvom, Španijom, Venecijom i Milanom formirao Svetu ligu za borbu protiv Turaka.

1854. — Japan sa SAD potpisao ugovor o otvaranju luka Šimoda i Hakodate za američke trgovce. To je bio prvi sporazum o otvaranju japanskih luka za trgovinu sa inostranstvom.

1889. — Otvorena Ajfelova kula, tada najviša građevina u svetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala jedno od glavnih znamenitosti Pariza. Kulu, sagrađenu povodom Svetske izložbe u Parizu, konstruisao francuski inženjer Aleksandar Gistav Ajfel.

1892. — Srbija među prvima u Evropi donela zakon o pomaganju sporta van škola. Gimnastika kao obavezan predmet u školama u Srbiji uvedena zakonom iz 1883.

1917. — SAD od Danske preuzele Zapadnoindijska ostrva u Karipskom moru i nazvale ih Devičanska ostrva. Sporazum o kupovini tih ostrva za 25 miliona dolara sklopljen u avgustu 1916.

1948. — Kongres SAD usvojio Maršalov plan. Tim planom, nazvanim po tvorcu, državnom sekretaru SAD Džordžu Maršalu, 15 milijardi dolara pomoći dodeljeno evropskim zemljama, a namenjeno obnovi posle Drugog svetskog rata.

1959. — Posle neuspešne protivkineske pobune u Lasi, dalaj lama pobegao u Indiju, gde je dobio politički azil.

1971. — Američki poručnik Vilijam Keli osuđen na doživotni zatvor zbog masakra civila tokom Vijetnamskog rata u selu Mi Laj, u martu

1968. Kazna kasnije smanjena na 20 godina zatvora.

1979. — Britanski razarač “London” isplovio iz luke u La Valeti, čime su okončane vojne veze Velike Britanije i Malte, uspostavljene 181 godinu ranije.

1983. — U zemljotresu koji je razorio kolumbijski grad Popajan poginulo najmanje 500 ljudi, a 3.000 osalo bez domova.

1986. — Meksički avion “boing 727″, na liniji grad Meksiko-Los Anđeles, srušio se u planinama centralnog Meksika. Poginulo svih 166 putnika i članova posade.

1991. —
Na Plitvicama u Hrvatskoj izbio prvi sukob hrvatske policije i naoružanih Srba. Dve osobe poginule, a 20 ih povređeno. Na poziv Predsedništva Jugoslavije, hrvatske snage se povukle, a kontrolu preuzele jedinice JNA. Narednih dana oružani sukobi izbili u okolini Vinkovaca i Vukovara.
Prve višepartijske izbore u Albaniji dobili komunisti, opozicija pobedila u Tirani i ostalim većim gradovima.

1992. — Posetom predsednika Izraela Hercoga španskom kralju Huanu Karlosu obeležena 500. godišnjica progona Jevreja iz Španije.

1993. — Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija doneo, prvi put od početka bosanskog rata, odluku kojom je ovlastio NATO da upotrebi vojnu silu protiv prekršilaca u zoni zabranjenih letova nad Bosnom.

1994. — Izrael i Palestinska osobodilačka organizacija potpisali sporazum o međunarodnim posmatračima u gradu Hebronu na Zapadnoj obali, čime je Izrael prvi put pristao na međunarodno prisustvo na okupiranim teritorijama otkad ih je zauzeo u ratu 1967.

2001. — U Holandiji četiri para homoseksualaca sklopila brak na osnovu zakona koji je donela Vlada.

2002. — U restoranu u Haifi, lučkom gradu na severu Izraela, bombaš-samoubica usmrtio više od 15 osoba, 44 ranio.

2003. —
Haški tribunal osudio Mladena Naletilića i Vinka Martinovića na 20 i 18 godina zatvora zbog progona muslimanskog stanovništva u Mostaru 1993.
Blizu Potočara u Republici Srpskoj sahranjeno prvih 600 žrtava srebreničkog masakra 1995. Sahrani prisustvovalo oko 10.000 Muslimana.

2004. —Haški tribunal osudio bosanskog Srbina Darka Mrđu, koji je ranije priznao krivicu, na 17 godina zatvora zbog ubistva oko 200 muslimanskih zarobljenika na planini Vlašić, u avgustu 1992.
SAD odlučile da “zamrznu” finansijsku pomoć Srbiji zbog nedovoljne saradnje Beograda s Haškim tribunalom.

Rođenja

250. — Konstancije I Hlor, rimski car (tetrarh) i otac Konstantina Velikog.
1596. — Rene Dekart, francuski filozof, matematičar i fizičar. († 1650.)
1732. — Franc Jozef Hajdn, austrijski kompozitor.
1888. — Miloš Golubović srpski slikar.
1904. — Đorđe Andrejević Kun, srpski slikar i grafičar. († 1964.)
1943. — Kristofer Voken, američki filmski i pozorišni glumac.
1948. — Al Gor, američki političar.
1972. — Dejan Koturović, srpski košarkaš
1986. — Cveta Majtanović, srpska pevačica.
1934. — Ričard Čembrlen, američki pozorišni, televizijski i filmski glumac.

Smrti

1547. — Fransoa I, francuski kralj
1727. — Isak Njutn, engleski fizičar (* 1643.)
1980. — Džesi Ovens, američki atletičar (* 1913.)

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Kirila – arhiepiskopa jerusalimskog
Anina čudotvorca

 

[sendi]

1. april

1. april

Telegraf


1. april (01.04) je 91. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (92. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 274 dana.

Dan šale

Dan šale se u mnogim zemljama obeležava 1. aprila. Tog dana ljudi jedni drugima prave bezopasne smicalice i objavljuju lažne novosti, s ciljem da ih dovedu u smešan položaj. Napravljena šala je prvoaprilska šala, a onaj koji pravi smicalicu u trenutku objavljivanja smicalice uzvikuje “Aprili-li”. U nekim zemljama, kao u Velikoj Britaniji, Australiji i Južnoafričkoj Republici, podvale se prave samo do podneva, a onaj ko ih napravi posle podne naziva se aprilskom budalom (engleski April Fool). U mnogim drugim zemljama smicalice se prave tokom celog dana.

Poreklo

Najranija povezanost između datuma 1. aprila i pravljenja smicalica javlja se u Čoserovim Kanterberijskim pričama iz 1392. godine.

Po jednoj verziji tumačenja, 1. april kao Dan šale nastao je kada je u 16. veku pomeren dan Nove godine sa 25. marta na 1. januar. Do tada se u mnogim evropskim gradovima Nova godina obeležavala 25. marta, a slavlje je trajalo sedam dana, odnosno do 1. aprila. Prema tom tumačenju, oni koji su prihvatili novi datum kao dan Nove godine zbijali su šale sa onima koji su ga i dalje obeležavali do 1. aprila.

U 18. veku se za ovaj dan smatralo da vodi poreklo još od biblijske ličnosti Noja. Prema članku iz jednih engleskih novina objavljenom 1789. godine, tog datuma je Noje prvi put poslao golubicu, prerano.

Poznate smicalice

- Stablo špageta: Panorama, televizijska emisija na Bi-Bi-Siju, 1957. godine je objavila poznatu prvoaprilsku šalu o tome kako Italijani vrše berbu špageta sa drveta. Prilog je govorio o tome kako je konačno iskorenjen napasnik špagetni žižak. Veliki broj gledalaca se javljao uredništvu kako bi saznali za mogućnosti da sami uzgajaju svoje špagete.

- Hamburgeri za levoruke: 1998. godine Burger King je u SAD objavio reklamu o hamburgerima za levoruke, koji su napravljeni tako da im sadržaj curi s desne strane.

- San Serif: Gardijan je u svom dodatku 1977. godine objavio članak koji je pohvalno pisao o ovom izmišljenom odmaralištu, o njegova dva ostrva (Aperkejs i Louerkejs), o njegovom glavnom gradu (Bodoni) i o njegovom vođi (General Pika). Zainteresovani čitaoci su bili razočarani kada su saznali da su sva mesta izmišljena, a da su njihova imena uzeta kao termini iz tipografije.

Istiniti događaji 1. aprila

Neki šokantni događaji su se zaista dešavali 1. aprila, pa bi često bili prihvatani sa nevericom:

- Iran je 1979. godine proglasio 1. april Danom republike. Do današnjeg dana mnogi ne vjeruju da je to stvarni praznik.

- U danskom gradu Albertslundu 2009. godine je jedna škola zamalo izgorila do temelja jer vatrogasci nisu verovali da su prva dva poziva bila prava.

Ostali, manje bitni događaji koji su se odigrali na današnji dan:


457. — Julije Valerije Majorijan postaje zapadnorimski car.

527. — Vizantijski car Justin I proglašava svog savetnika i sestrića Justinijana I za naslednika.

1572. — Ustankom protestanata protiv španskog kralja Filipa II Holandija počela borbu za samostalnost. U narednim decenijama, Holandija sa Engleskom vodila bespoštednu borbu za prevlast nad morima i kolonijama protiv oslabljene Španije.

1605. — Alesandro Otavijano de Mediči postaje papa Lav XI.

1814. — u Londonu instalirane prve lampe plinskog uličnog osvjetljenja.

1918. — U Velikoj Britaniji osnovano Kraljevsko vazduhoplovstvo, RAF.

1924. — Nemački sud osudio Adolfa Hitlera na pet godina zatvora zbog pokušaja puča u novembru 1923, ali je već 20. decembra amnestiran. Hitler u zatvoru napisao knjigu „Majn kampf“, s koncepcijom novog poretka i rasne dominacije Nemaca.

1933. — U Nemačkoj počeo progon Jevreja bojkotom njihovih poslova i blokiranjem bankovnih računa.

1939. — Okončan trogodišnji građanski rat u Španiji u kojem je poginulo više od milion ljudi, a više od pola miliona izbeglo iz zemlje. Španija narednih 36 godina bila pod diktaturom generala Franciska Franka.

1945. — Iskrcavanjem američkih trupa na japansko ostrvo Okinava počela poslednja etapa u prodiranju savezničkih snaga prema Japanu u Drugom svetskom ratu. U toj najvećoj amfibijskoj operaciji na Pacifiku učestvovalo 183.000 vojnika, 1.727 aviona i 1.321 ratni brod. U borbama okončamnim 2. jula poginulo 7.000 američkih i 100.000 japanskih vojnika.

1946. — Prvom omladinskom radnom akcijom u posleratnoj Jugoslaviji počela izgradnja železničke pruge Brčko-Banovići. U izgradnji 90 kilometara pruge učestvovalo 60.000 mladih iz cele Jugoslavije.

1948. — Počela sovjetska blokada Berlina.

1970. — Beogradski radio „Studio B“ počeo emitovanje programa iz zgrade novinske kuće „Borba“.

1975. — Predsednik Kambodže Lon Nol pobegao u Indoneziju pošto su Crveni Kmeri opkolili glavni grad Pnom Pen.

1976. — Stiv Džobs i Stiv Voznijak osnivaju firmu Epl (Apple).

1979. — Ajatolah Homeini proglašava islamsku republiku Iran.

1983. — U zemljotresu u Kolumbiji više od 500 ljudi izgubilo život, a više od 1.500 povređeno.

1996. — Spajanjem banaka „Micubiši“ i „Tokio“ u Japanu stvorena najveća svetska banka.

1999. — U vazdušnim napadima NATO na Jugoslaviju srušen Varadinski most na Dunavu u Novom Sadu.

2001. —
U Beogradu uhapšen bivši predsednik Srbije i Jugoslavije Slobodan Milošević, pod optužbom da je tokom desetogodišnje vladavine zloupotrebljavao položaj i time pribavio ličnu korist i korist za Socijalističku partiju Srbije. Miloševića vlasti Srbije u junu iste godine predale Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.
Američki špijunski avion sudario se s kineskim lovcem iznad Južnog kineskog mora, posle čega je letelica SAD prinudno sletela u kinesku vojnu bazu Hajnan. Posle izvinjenja Vlade SAD Kinezi 13. aprila oslobodili 24 člana posade.

2002. —
U Republici Srpskoj uhapšen i Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu izručen bivši oficir Vojske Republike Srpske Momir Nikolić, optužen za genocid nad Muslimanima u Srebrenici 1995.
Izraelski tenkovi i buldožeri upali u više palestinskih gradova na području Zapadne obale.

2003. — Britanski sud osudio dva Alžirca na 11 godina zatvora zbog prikupljanja novca za terorističku mrežu Al Kaida, što je bila prva presuda u Velikoj Britaniji za veze sa Al Kaidom.

Rođenja

1220. — Go-Zaga, 88. japanski car.
1809. — Nikolaj Gogolj, ruski književnik († 1852.)
1815. — Oto fon Bizmark, kancelar pruskog kraljevstva i prvi kancelar nemačkog carstva († 1898.)
1868. — Edmon Rostan, francuski pesnik i dramski pisac († 1918.)
1911. — Rudi Čajavec, partizanski pilot
1920. — Toširo Mifune, japanski glumac.
1924. — Miodrag Petrović Čkalja, srpski glumac († 2003.)
1959. — Margita Stefanović Magi, dipl. arhitekta i klavijaturistkinja grupe Ekatarina Velika. († 2002.)
1965. — Božidar Đelić, srpski političar i aktuelni potpredsednik Vlade Republike Srbije (od 2008)
1986. — Dejan Borovnjak, srpski košarkaš.

Smrti

1976. — Maks Ernst, nemački slikar i vajar (* 1891.)
1910. — Andreas Ahenbah, nemački slikar (* 1815.)

Praznici i dani sećanja

Dan šale
Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svete mučenike Hrisanta, Dariju i druge sa njima
Svetog mučenika Panharija

 

[sendi]

2. april

2. april

Telegraf


2. april (02.04) je 92. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (93. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 273 dana.

Događaji


1453. — Otpočela turska opsada Carigrada koja je dovela do njegovog pada u utorak 29. maja.

1792. — Dolar je ozakonjen kao novčana jedinica SAD.

1860. — U Torinu se sastao prvi italijanski parlament.

1905. — Otvoren je železnički tunel ispod Alpa “Simplon” kojim je Švajcarska povezana sa Italijom.

1917. —
Američki Kongres objavio je rat carskoj Nemačkoj.
Pred Vojnim sudom za oficire srpske vojske u Solunu je počeo sudski proces protiv grupe oficira na čelu sa pukovnikom Dragutinom Dimitrijevićem – Apisom, optuženih za pripremanje prevrata i pokušaj atentata na regenta Aleksandra. Nad Apisom i dvojicom njegovih sledbenika izvršena je smrtna kazna streljanjem 26. juna. Ostali su osuđeni na zatvorske kazne. Vrhovni sud Srbije rehabilitovao je Apisa i njegove sledbenike u obnovljenom procesu 2. juna 1953.
1940. — Nemačka vojska okupirala je Dansku i napala Norvešku.

1944. — Sovjetske trupe prešle su reku Prut u Drugom svetskom ratu i ušle u Rumuniju.

1958. — Prva pojava Umpah-Pah Indijanca iz istoimenog stripa autora [Albera Uderca i Renea Gošinija.

1960. — Francuska je potpisala sporazum sa Madagaskarom kojim je Madagaskar postao nezavisna država, nakon 64 godine francuske kolonijalne vladavine.

1974. — U Titogradu (Podgorica) osnovan je Univerzitet Crne Gore.

1979. — Zatvaranjem britanske vojne baze Malta je stekla punu nezavisnost, čime je okončano gotovo 80 godina dugo britansko prisustvo na tom ostrvu.

1981. — Predsedništvo SFRJ proglasilo je vanredno stanje na Kosovu zbog demonstracija albanskih studenata koje su počele 11. marta pod parolom “Kosovo-republika”.

1982. — Argentinske vojne snage iskrcale su se na Foklandska ostrva, britansku koloniju u Južnom Pacifiku koju su čuvala 84 britanska marinca. Vojnom intervencijom Britanija je polovinom juna ponovo preuzela Foklandska ostrva.

1999. — Vlasti u Beogradu preuzele su nezavisni radio B92.

2003. —
Predsedavajući Predsedništva Bosne i Hercegovine Mirko Šarović podneo je ostavku zbog afere izvoza oružja Vazduhoplovnog zavoda “Orao” iz Bijeljine Iraku, koji je bio pod sankcijama UN, i “špijunske afere u Republici Srpskoj”.
Američki predsednik Džordž Buš najavio je sankcije pakistanskoj laboratoriji za nuklerana istraživanja pošto je pomagala Severnoj Koreji u razvijanju nuklearnog oružja.

2004. — Haški tribunal obelodanio je optužnice protiv šestorice hrvatskih oficira i bivših zvaničnika u samoproklamovanoj hrvatskoj republici Herceg-Bosni. Za zločine protiv čovečnosti u zapadnoj Hercegovini 1992-1993. optuženi su: Jadranko Prlić, Slobodan Praljak, Milivoj Petković, Bruno Stojić, Valentin Ćorić i Berislav Pušić. Tri dana kasnije svi optuženi su se dobrovoljno predali tribunalu u Hagu.

Rođenja

742 – Karlo Veliki, franački kralj i car Svetog rimskog carstva († 814.)
1725. — Đakomo Kazanova, venecijanski pomorski oficir, kockar, alhemičar, violinista, špijun, bibliotekar, a u istoriju ušao kao ljubavnik
1758. — Džejms Monro, američki političar. († 1831.)
1805. — Hans Kristijan Andersen, danski pisac.
1840. — Emil Zola, francuski pisac. († 1902.)
1914. — Alek Ginis, engleski filmski glumac

Smrti

1872. — Semjuel F. B. Morze, američki pronalazač i slikar
1965. — Ilija Đuričić, srpski fiziolog
1974. — Žorž Pompidu, umro francuski političar i državnik. (* 1911.)
2003. — Erik Džordž Lapthorn Bivater, engleski reumatolog i patolog
2005. — Papa Jovan Pavle II, rimski papa (* 1920.)
2007. — Žarko Petrović, jugoslovenski odbojkaš (* 1964.)

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Prepodobne mučenike Jovana i druge
Svetu mučenicu Fotinu

 

[sendi]

3. april

3. april

Telegraf


3. april (03.04) je 93. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (94. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 272 dana.

Događaji


33. – Raspeće Isusa Hrista na krst. U naučnim krugovima ovo je opšteprihvaćeni datum Raspeća.

1512. — Turski sultan Bajazit II abdicirao u korist sina Selima I.

1807. — U selu Voganj kod Rume počela Ticanova buna, u kojoj je učestvovalo 15.000 seljaka iz 45 sela rumskog i iločkog vlastelinstva. Austrijska vojska je za 10 dana ugušila pobunu, a vođa Teodor Avramović Tican uhvaćen je i krajem godine streljan.

1922. — Josif Visarionovič Staljin izabran za generalnog sekretara Komunističke partije Rusije.

1930. — Ras Tafarie postao car Haile Selasije I od Abisinije (Etiopija).

1936. — Pogubljen Bruno Hauptman, otmičar i ubica sina američkog pilota Čarlsa Lindberga, koji je prvi sam preleteo Atlantski okean. Ovaj događaj je bio povod da SAD donesu Zakon o otmici kojim je za kidnapovanje uvedena smrtna kazna.

1941. — Mađarski premijer Pal Teleki izvršio samoubistvo jedan dan nakon što je usvojen nemačko-mađarski plan za napad na Jugoslaviju. Teleki je bio član delegacije koja je 12. decembra 1940. u Beogradu potpisala Ugovor o večnom prijateljstvu i miru između Jugoslavije i Mađarske. Mađarska je zajedno sa Nemačkom 6. aprila 1941. napala Jugoslaviju.

1948. — Premijerom drame Ivana Cankara “Kralj Betajnove” u režiji Bojana Stupice, otvoreno je Jugoslovensko dramsko pozorište u Beogradu. Dramski ansambl je u početku imao 40 članova, direktor je bio pisac Eli Finci, a umetnički rukovodilac Bojan Stupica.

1948. — Predsednik SAD Hari Truman potpisao je Maršalov plan ekonomske pomoći posleratnoj Evropi.

1975. — Ruski velemajstor Anatolij Karpov postao je svetski prvak u šahu, pošto je dotadašnji prvak američki velemajstor Bobi Fišer odbio da brani titulu.

1976. — Prvi put je dodeljena francuska nacionalna filmska nagrada Cezar, koja se od onda dodeljuje svake godine.

1979. — U Pakistanu pogubljen bivši predsednik vlade Zulfikar Ali Buto, koji je zbačen sa vlasti vojnim udarom 1977. godine.

1991. — Savet bezbednosti UN izglasao rezoluciju o prekidu vatre u Zalivskom ratu, naložio razmeštnje mirovnih snaga u regionu i zatražio od Iraka da uništi oružje za masovno razaranje.

1992. — Komunistički lider i predsednik Albanije Ramiz Alija podneo je ostavku dve nedelje nakon izbora nekomunističke skupštine.

1995. — Najmanje 150 pripadnika plemena Hutu, mahom žena i dece, masakrirano u jednom selu na severoistoku Burundija.

1996. — U avionskoj nesreći kod dubrovačkog aerodroma Čilipi poginuli su ministar trgovine SAD Ronald Braun, svi putnici (29), uglavnom članovi njegove pratnje i članovi posade (šest).

1999. — Avioni NATO bombardovali su centar Beograda, prvi put od početka vazdušnih napada na SR Jugoslaviju 24. marta. Pogođene su zgrade republičkog i saveznog ministarstva unutrašnjih poslova. U Novom Sadu srušen je drugi most na Dunavu.

2000. — Pripadnici Sfora uhapsili su na Palama jednog od ratnih lidera i visokog funkcionera Republike Srpske Momčila Krajišnika i predali ga Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu.

2003. —
U Strazburu državna zajednica Srbija i Crna Gora primljena u Savet Evrope, kao 45-ta zemlja članica te najstarije panevropske organizacije.
Američki kongres odobrio blizu 80 milijardi dolara za finansiranje rata u Iraku.

2007. — Francuski voz TGV oborio svetski rekord u brzini šinskih vozila sa 574,8 km/h.

Rođenja

1895. — Marko Orešković, hrvatski komunista i narodni heroj. († 1941.)
1896. — Nikolaj Semjonov, ruski fizičar i hemičar. († 1986.)
1916. — Sonja Marinković, narodni heroj († 1941.)
1923. — Radivoje Lola Đukić, režiser i komediograf
1924. — Marlon Brando, američki glumac. († 2004.)
1930. — Helmut Kol, nemački državnik.
1946. — Branko Milićević, srpski glumac
1961. – Edi Merfi, američki glumac.
1979. — Najef Al-Kadi, fudbaler Saudijske Arabije

Smrti

33. – Isus Hrist, osnivač hrišćanstva (* 8-2 godine pre nove ere)
1682. — Bartolomeo Esteban Muriljo, španski slikar (* 1618.)
1897. — Johanes Brams, nemački kompozitor i pijanista. (* 1833.)
1915. — Nadežda Petrović, srpska slikarka. (* 1873.)
1991. — Grejem Grin, engleski pisac

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Svetog Jakova – episkopa i ispovednik
Prepodobnog Kirila – episkopa katanskog u Siciliji
Svetog Tomu – patrijarha carigradskog
Prepodobnog Serapiona

 

[sendi]

4. april

4. april

Telegraf


4. april (04.04) je 94. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (95. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 271 dana.

Događaji


1147. — Prvo pominjanje Moskve u istoriji.

1581. — Engleska kraljica Elizabeta I za viteza proglasila Frensisa Drejka, gusara, potom admirala, prvog Engleza koji je oplovio svet.

1905. — U zemljotresu u provinciji Lahor, tada delu Britanske Indije, poginulo 19.000 ljudi.

1912. — U Tibetu proglašena Kineska republika.

1932. — K. K. King izolovao je vitamin C na univerzitetu u Pitsburgu.

1936. — Prvog dana generalnog štrajka studenata Beograda, Zagreba, Ljubljane, Skoplja i Subotice protiv fašizacije zemlje i vlade Milana Stojadinovića – u sukobu studenata-komunista sa članovima nacionalističke organizacije „Orjuna“ u zgradi Medicinskog fakulteta ubijen je student prava i član KPJ Žarka Marinovića (1911-1936). U znak sećanja na taj događaj, današnji dan se obeležava kao Dan studenata Beogradskog univerziteta.

1939. — Na irački presto stupio Fejsal II, posle smrti svog oca, kralja Gazija I.

1945. — Mađarska se oslobodila nacističke vlasti. Današnji dan se u Mađarskoj slavi kao Dan oslobođenja.

1949. — Ministri spoljnih poslova SAD i 11 zapadnoevropskih država u Vašingtonu potpisali dokument o formiranju NATO-a, Vojno-političke formacije zapadnih saveznika. NATO danas broji 19 članova.

1960. — Francuska i Federacija Mali potpisali sporazum kojim je Federacija Mali stekla nezavisnost.

1969. — U Hjustonu, američka država Teksas, izvršena prva operacija ugrađivanja veštačkog srca u ljudski organizam. Prvi pacijent s veštačkim srcem živeo četiri dana.

1975. — U padu američkog vojnog transportnog aviona posle poletanja iz Sajgona poginulo 155 vijetnamske dece, ratne siročadi.

1984. — američki predsednik, Ronald Regan poziva na međunarodnu zabranu hemijskog oružja

1998. — U eksploziji metana u ukrajinskom rudniku uglja “Skačinsko”, u Donjeckoj oblasti, poginula 63 rudara.

1999. — U vazdušnim udarima NATO na Rafineriju nafte u Pančevu poginula tri radnika rafinerije. U bombardovanju toplane na Novom Beogradu poginuo čuvar toplane.

2001. — Ministra odbrane Sudana i 14 vojnih funkcionera poginuli u avionskoj nesreći, u kritičnom trenutku građanskog rata u zemlji.

2002. — Vojska Angole i UNITA potpisali primirje u Luandi, čime je okončan jedan od najdužih i najkrvavijih afričkih ratova. Oko milion ljudi poginulo u borbama Vladinih snaga i UNITA-e koje su počele 1975. posle sticanja nezavisnosti od Portugala.

2003. — Američke vojne snage zauzele bagdadski međunarodni aerodrom “Sadam” i preimenovale ga u “Bagdad internešenel”.

Rođenja

186. — Karakala, rimski car († 217.)
1825. — Đura Daničić, srpski naučnik i filolog († 1882.)
1860.
Vojislav Ilić, srpski pisac († 1894.)
Pavle Popović, srpski književni istoričar i kritičar († 1939.)
1887. — Nikola Tanurdžić, trgovac, zadužbinar i dobrotvor († 1969.)
1923. — Nikola Hajdin, predsednik SANU
1941. — Petar Kralj, srpski glumac
1960. — Hjugo Viving, australijaski glumac.
1965. — Robert Dauni mlađi, američki filmski glumac
1972. — Marko Živić, srpski glumac

Smrti

636. – Isidor Seviljski, biskup, istoričar i rimokatolički svetac.
1284. — Alfonso X Mudri, kralj Kastilje (* 1221.)
1617. — Džon Neper, škotski matematičar koji je izumeo i sastavio logaritamske tablice i dao uputstvo o njihovom sastavljanju.
1765. — Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pesnik i akademik. (* 1711.)
1914. — Čarls Sanders Pers, filozof, matematičar i naučnik (* 1839.)
1968. — Martin Luter King, borac za građanska prava i mir (* 1929.)
1976. — Hari Nikvist je bio američki inženjer elektronike švedskog porekla koji je značajno doprineo teoriji informacija.
1983. — Glorija Svonson, američka pozorišna i filmska glumica
1995. — Zoran Miščević pevač grupe Siluete
2002. — Milutin Garašanin, srpski arheolog, član Srpske akademije nauka (* 1920.)

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Sveštenomučenika Vasilija – prezvitera ankirskog
Svetu Drosidu
Prepodobnomučenika Jevtimija

 

[sendi]

5. april

5. april

Telegraf


5. april (05.04) je 95. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (96. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 270 dana.

Događaji

1242. — U bici na zaleđenom Čudskom jezeru Rusi pod komandom kneza Aleksandra Nevskog potukli nemačke i holandske vitezove, sprečivši ih da okupiraju severozapadne oblasti Rusije.

1818. — U bici kod Maipua čileanske i argentinske trupe porazile špansku vojsku, čime je obezbeđena nezavisnost Čilea.

1841. — U niškom, leskovačkom, pirotskom i vranjskom kraju izbila buna protiv Turaka, poznata kao “Milojeva i Srndakova buna”, koju su predvodili Miloje Jovanović i Nikola Srndak. Posle borbi kod Prve Kutine i Gornjeg Matejevca, 23. aprila 1841, Turci u krvi ugušili bunu, mnoga sela spalili, a Jovanovića pogubili.

1881. — Velika Britanija u Pretoriji zaključila mirovni ugovor s Burima i priznala nezavisnost južnoafričke republike Transval.

1887. — Kralj Milan Obrenović naimenovao prvih 16 članova Srpske kraljevske akademije osnovane 1. novembra 1886. Prvi predsednik bio Josif Pančić, a sekretar Jovan Žujović. Od 1888. akademici sami birali stalne i dopisne članove.

1896. — Na Olimpijskom stadionu u Atini otvorene prve Olimpijske igre moderne epohe. Olimpijske igre trajale 10 dana, učestvovala 484 takmičara, samo muškarci. Žene se takmiče od 1900, a 1924. uvedene zimske olimpijske igre. Organizator igara i prvi predsednik Međunarodnog olimpijskog komiteta bio Francuz Pjer de Kuberten.

1902. — Na stadionu “Ibroks park” u Glazgovu poginulo 20, a povređeno najmanje 200 ljudi kada se srušila tribina tokom fudbalske utakmice Škotske i Engleske.

1945. — Predsednik privremene vlade Jugoslavije Josip Broz Tito u Moskvi potpisao ugovor o prijateljstvu i uzajamnoj pomoći i posleratnoj saradnji SSSR-a i Jugoslavije.

1951. — Sud u Njujorku osudio na smrt Džulijusa i Etel Rozenberg zbog špijunaže u korist SSSR-a.

1954. — Elvis Presli snima svoj debitantski singl That’s All Right

1955. — Premijer Velike Britanije Vinston Čerčil podneo ostavku, okončavši dugu političku karijeru koja je, uz uspone i padove trajala od početka XX veka. Na položaju premijera i lidera Konzervativne stranke nasledio ga šef diplomatije Entoni Idn.

1964. — U londonskom metrou pušteni su u vožnju prvi vozovi bez vozača

1971. — Proradio vulkan Etna u Italiji

1974. — Otvoren Svetski trgovinski centar u Njujorku, koji je sa 110 spratova u tom momentu bio najviša zgrada na svetu.

1989. — Vlada Poljske legalizovala opozicioni radnički sindikat “Solidarnost”. Osnovan 1980. kao nezavisni sindikat, “Solidarnost” ubrzo prerastao u masovnaidruštveno-politički pokret sa oko 10 miliona sledbenika.

1992. — Građani Sarajeva, u želji da spreče dalje nacionalne sukobe, opkolili zgradu Skupštine BiH, zahtevajući formiranje vlade nacionalnog spasa. Na njih pucali snajperi iz obližnjih solitera. Poginulo osam, povređeno 50 demonstranata.

1999. —
U vazdušnim udarima NATO-a na Jugoslaviju pogođen centar Aleksinca. Poginulo 17 civila.
Libija predala dva svoja državljanina optužena za rušenje putničkog aviona u 1988. iznad Lokberija, u Škotskoj, kada je poginulo 270 putnika. Ujedinjene nacije suspendovale sankcije protiv Libije uvedene 15. aprila 1992.

2002. — Predsednik SAD Džordž Buš pozvao Izrael da se povuče sa palestinskih teritorija i najavio novu mirovnu misiju na Bliskom istoku.

Rođenja

1588. — Tomas Hobs, engleski filozof († 1642.)
1814. — Josif Pančić, naučnik, botaničar i prvi predsednik Srpske akademije nauka († 1888.)
1857. — Aleksandar I Batenberg, knez Bugarske († 1893.)
1908. — Herbert fon Karajan, austrijski dirigent († 1989.)

- Beti Dejvis je bila američka filmska, pozorišna i televizijska glumica

1950. — Agneta Feltskog, švedska muzičarka ABBA.
1950. — Predrag Manojlović, srpski glumac.

Smrti

1794. — Žorž Danton, francuski revolucionar
1865. — Kornelije Stanković, srpski kompozitor, pijanista i horovođa (* 1831.)
1958. — Isidora Sekulić, srpska književnica. (* 1877.)
1975. — Čang Kaj Šek, kineski general i političar
1997. — Alen Ginzberg, američki pisac
1994. — Kurt Kobejn, pevač grupe Nirvana

Praznici i dani sećanja

Srpska pravoslavna crkva slavi:
Sveštenomučenika Nikona
Prepodobnog Nikona Pečerskog