Sukulenti

[Nostradamus]

Yucca whipplei, syn.Hesperoyucca whipplei (Čaparal juka, Gospodnja sveća)
1.-12C ili niže
2.Južna Kalifornija
3.Grm, 0,5m
4.7.Isto
Sreće se u čitavoj južnoj Kaliforniji, od obale do visine od 1400m (vrlo retko i do 2300m) i ka severu, uz obalu, sve do Montereja. Listovi čvrsti, blago zakrivljeni, plavo-zeleni, 1-2cm široki, sa oštrom bodljom na vrhu i sa grubim naličjem. Margine blago nazubljene. Cvetovi zvonasti, ali najčešće jako otvoreni, svetložuti, kod nekih varijeteta krembeli, na dršci visine 1,5-5m. Jedina vrsta juke koja je monokarpna (kao agave), tj.rozete odumiru posle cvetanja. U novije vreme izdvojena u poseban rod-Hesperoyucca.

 

[Nostradamus]

Yucca elephantipes, syn.Y.guatemalensis (Džinovska juka, Slonovska juka)
1.-5C ili niže?
2.Srednja Amerika
3.Nisko drvo, 9m
4.Sunce, polusenka, senka
7.Isto
Ova vrsta je ovde navedena i pored svoje male otpornosti ka niskim temperaturama, zbog toga što je kod nas jako česta kao saksijska biljka pod nazivom "Drvo života". Taj naziv potiče iz vremena kad je ona dolazila u Evropu iz svoje postojbine kao stablo bez listova i, najčešće, bez korena. Potapanjem u vodu, ili supstrat, obnovila bi svoje organe i, praktično, "oživela". Potiče iz tropskih i toplijih suptropskih oblasti Meksika, Kostarike, Hondurasa i Gvatemale. Stablo jako i veoma široko, vrlo često se grana na veći broj glava (odsecanjem vrha se broj glava jako umnožava). Kod starijih primeraka pri bazi stabla se stvara proširenje koje podseća na slonovsko stopalo. Listovi meki, mlađi uspravni, stariji povijeni, ravni do blago uvijeni, svetlozeleni, 0,5-1m dugi, 5-7cm široki. Cvetovi krembeli, na dršci visine oko 1m, kreću iz rozete.Postoje i varijegatne forme. Jedan primerak ove vrste, zasađen u saksiji, je u Nišu preživeo 2 noći na temperaturi od -8C uz izmrzavanje 50%, mahom starijih, listova.

 

[Nostradamus]

Yucca treculeana (Trekulova juka, Palma-Pita juka, Koplje Don Kihota)
1.-15C ili niže?
2.Južni Teksas
3.Nisko drvo, 2,5-3,5m
4.7.Isto
Raste u južnom Teksasu, od planinskih kamenitih područja na granici sa Meksikom do niskih priobalnih područja Meksičkog zaliva. Stablo oko 30cm široko, ponekad se grana kod starijih primeraka i to gotovo isključivo pri bazi. Listovi čvrsti, dosta brojni, ravni do uvijeni, ponekad blago uvrnuti u odnosu na osnovu, zeleno-žuti do tamnozeleni, 0,5-1,5m dugi, 3,5-5cm široki. Cvetovi loptasti, krembeli, na dršci visine oko 1m. Postoje podaci da može izdržati i niže temperature (do -20C), pri čemu izmrzava do tla, ali se posle dobro obnavlja iz korena. Dobro podnosi vlagu.

 

[Nostradamus]

Yucca torreyi (Torijeva juka)
1.-15C ili niže
2.Zapadni Teksas
3.Nisko drvo, 3-6m
4.7.Isto
Najčešće se sreće u kamentim planinskim oblastima zapadnog Teksasa i jugozapadnog Novog Meksika, ali se sporadično javlja i u prerijskim predelima centralnog, pa i istočnog Teksasa. Stablo debelo oko 30cm, retko se grana, uglavnom na 2 glave. Ostaci peteljki slabije primetni, ali često stvara jaku suknjicu. Listovi čvrsti, uvijeni, 1-1,5m dugi, 3-5cm široki, tamnozeleni, zeleno-plavi do zeleno-žuti. Margine sa dosta konaca. Cvetovi, zvonasti beli do krembeli, na dršci visine 1-1,3m. Inače, sama rozeta je dosta "neuredna", sa prilično asimetrično postavljenim listovima, pa je zbog toga i jedan od uobičajenih naziva za ovu vrstu u Teksasu Old Shagg (otprilike, Stari čupavac).

 

[Nostradamus]

Yucca thompsoniana (Tompsonova juka)
1-18C
2.Severoistočni Meksiko, jugozapadni Teksas
3.Nisko drvo, 2,5m
4.Sunce
7.Isto
Sreće se u severoistočnom Meksiku, u oblastima uz granicu sa SAD i u jugozapadnom Teksasu. Stablo široko 20-25cm, prekriveno brojnim, dosta dugim ostacima peteljki, a u gornjem delu i celim odumrlim listovima, vrlo često se grana na 2-3 glave. Listovi čvrsti, zeleno-plavi, do 0,5 dugi, 1-1,5cm široki. Margine žute do braon, jako nazubljene. Cvetovi loptasti, do blago zvonasti, na dršci visine 1-2m. Vrlo srodna sa Y.rigida i Y.rostrata (sa ovom zadnjom prilično slična po izgledu, ali je nešto niža i nešto je veće otpornosti).

 

[Nostradamus]

Yucca schottii (Šotova juka, Planinska juka)
1.-20C i niže
2.Južna Arizona
3.Nisko drvo, 2-4,5m
4.Sunce,polusenka
7.Isto
Živi u planinskim predelima južne Arizone i jugozapadnog Novog Meksika, u šumama i senovitim kanjonima na visini 1200-2400m. Stablo debelo oko 30cm, često se grana na 2-3 glave, a ponekad i na 6. Mlađi listovi čvrsti, stariji mekši, plavozeleni,0,5-1m dugi, 3-5cm široki, ravni do blago zakrivljeni. Odumrli listovi često stvaraju suknjicu. Cvetovi loptasti, beli, na dršci visine oko 1m, počinju iz rozete. Dobro podnosi vlagu i poluzasenu. Zabeleženo je da su dva primerka pojedinačno, jedan u Teksasu, drugi u Severnoj Karolini preživeli -23C.

 

[Nostradamus]

Yucca schidigera (Mohave Juka)
1-13 ili niže?
2.Južna Kalifornija
3.Nisko drvo, 2,5-4,5m
4.7.Isto
Mada se ponegde može naći da je ova vrsta endem južne Kalifornije, njen areal je nešto širi i prostire se od južne Nevade i severozapadne Arizone (ima indicija da se sporadično javlja i u jugozapadnoj Juti), preko južne i delimično srednje Kalifornije sve do severa meksičkog poluostrva Baha Kalifornija. Raste na priobalnim peščanim terenima,po obodima šuma bora i kleke,nižih travnatih terena do kamenitih padina na visini 650-1500m. Stablo se često grana u gornjem delu, a kod nekih starijih primeraka iz toplijih oblasti dostiže visinu i od 6-7m. Listovi čvrsti,uvijeni, 0,5-1,5m dugi, oko 5cm široki, zeleno-plavi, zeleni do zeleno-žuti, ne previše brojni u rozeti. Površina listova prilično gruba, a na marginama dosta izuvijanih konaca. Odumrli listovi ostaju da vise formirajući "suknjicu".Cvetovi loptasti,krembeli,na dršci visine 1-1,5m.Koristi se za spravljanje lekova protiv artritisa reume,a pripravci od fermentisanih plodova (prema tradicionalnim indijanskim recepturama) se koriste i za regulisanje nivoa holesterola, u lečenju migrene, Edisonove bolesti, pa čak i za odvikavanje od pišenja. Primećeno je i da ova vrsta veoma dobro preživljava požare, zahvaljujući svojoj jakoj izdanačkoj snazi, posle kojih se brzo obnavlja praveći veliki broj rozeta. Veruje se da su biljke iz Arizone i Nevade znatno otpornije ka niskim temperaturama od ostalih.

 

[Nostradamus]

Yucca rostrata (Big Bend juka, Pečena juka)
1.-15C i niže
2.Severoistočni Meksiko, južni Teksas
3.Nisko drvo, oko 3,5m
4.Sunce
7.Isto
Sreće se u meksičkim državama Koahuila i Čihuahua, kao i u južnim i jugozapadnim delovima Teksasa na kamenitim padinama, na visini 600-800m. Stablo oko 30cm široko, sa dosta (dužih)ostataka peteljki ili čitavih odumrlih listova, prilično pravo. Ponekad se grana u gornjem delu na najviše 3 glave. Listovi čvrsti, oko 0,5m dugi, 1-1,5cm široki, sivo-zeleni.Margine žute, nazubljene. Cvetovi loptasti do blago zvonasti, beli,na dršci visine 1-1,5m koja se jako grana. Relativno dobro podnosi vlagu (s obzirom na svoje poreklo), tako da je ima u kultivaciji i u krajevima sa većom količinom padavina. Postoji podatak da su dva primerka u Oklahomi preživela -23C bez zaštite i oštećenja.

 

[Nostradamus]

Yucca recurvifolia, syn.Y.gloriosa var.recurvifolia (Presamićena juka, Žalosna juka)
1.-18C
2.Jugoistok SAD
3.Grm ili nisko drvo, 1,5-2m
4.Sunce, polusenka
7.Isto
Za postojbinu ove vrste se generalno uzima jugoistok SAD (iste oblasti kao i za Y.gloriosa), ali se često navodi da je ona spontani ili verovatnije veštački hibrid (iz pretkolumbovskog razdoblja) Y.aloifolia x Y.flaccida, tako da je teško odrediti njenu prapostojbinu. Po formi relativno varijabilna. Stablo vidljivo samo kod većih i starijih primeraka (zbog povijenih listova), kod kojih se ponekad grana. Listovi meki, ravni do blago uvijeni, jako presavijeni na dole, samo desetak mlađih listova u centru rozete uspravni, 0,5-1m dugi,oko 5cm široki. U zavisnosti od forme, plavo-zeleni, zeleni do sivo-zeleni,a postoje i varijegatne i marginatne forme (kao ova na slici). Cvetovi zvonasti, krembeli, na dršci visine do 1,5m koja se često grana. Odlično podnosi vlagu i delimičnu zasenu. Kod nas jako česta u kultivaciji (verovatno češća od Y.gloriosa).

 

[Nostradamus]

Yucca rigida (Plava juka, Gruba juka)
1.-13C
2.Severni Meksiko
3.Nisko drvo, 4,5m
4.Sunce
7.Isto
Živi na kamentim planinskim padinama, na visini 1200-1500m, u severnomeksičkim državama Čihuahua, Koahuila i Durango. Stablo sa jako izraženim ostacima lisnih peteljki, kod starijih primeraka se često grana u gornjem na više glava. Listovi čvrsti, vrlo brojni, ravni do uvijeni, plavo-zeleni, oko 0,5m dugi, 1,5 široki. Margine nazubljene, a sama površina listova gruba. Cvetovi loptasti do jako otvoreni, beli, na dršci oko 1,5m visokoj, počinju između listova. Dosta česta u kultivaciji u toplijim predelima. Slabo podnosi vlagu. Vrlo srodna sa Y.rostrata i Y.rupicola.