Iskljucenje i pripadnost Crkvi
,Nas jedini izvor - Jevsevije, kao covek druge epohe (312-622) kaze da je papa odsekao, ili je nameravao da odsece maloazijske crkve od opsteg jedinstva,, tvrdi Afanasjev.,Savremeni istrazivaci govore o odlucenju (ekskomunikaciji) tih crkava... Sve sto je papa zeleo da ucini i sto je ocigledno, ucinio, bio je prekid opstenja sa maloazijskim crkvama, zbog cega su se te crkve nasle izvan zajednica mesnih crkava., (str. 16)
Afanasjev je u istom tekstu rekao da je odlucenje ekskomunikacija, a ekskomunikacija je iskljucenje ili odsecanje jednog dela od celine, ona je,prekid opstenja, a to je isto sto i iskljucenje i navodi se samo zato da bi ublazio stvarnu cinjenicu ili dao drugu interpretaciju iskljucenja. Istocne, maloazijske crkve su iskljucene, a ako su iskljucene onda nisu samo iz zajednice crkava, vec od Crkve. Ako Pravoslavna crkva jednog jeretika iskljuci, ne iskljucuje ga samo iz Pravoslavne, vec u isto vreme od univerzalne Crkve. Prema tome papa je iskljucio maloazijske crkve od tela Crkve. Isto je ucinio i sinod pravoslavnih episkopa na celu sa patrijarhom - iskljucili su Zapadnu crkvu. Tako su obe crkve bile iskljucene i obe su izgubile apostolsko nasledje hirotonije, jer iskljuceni gubi hirotoniju.
,Jevsevije, dalje, napominje da mnogi episkopi nisu bili saglasni sa Vatikanom... Medju tim episkopima je bio i Irinej Lionski, ciju poslanicu Jevsevije citira. Sveti Irinej je prema Jevseviju, u pocetku ubedjivao papu Viktora da ne treba odsecati citave crkve Bozje., (str. 16) Ova izjava potvrdjuje dve cinjenice: Prvo, da ni u jednoj iskljucenoj sredini ne postoji ujedinjeni episkopata, jer je u oba bilo mnogo nesloge. Drugo, prema Irineju, to ipak nije bio ,prekid opstenja, izmedju dve crkve, vec ,odsecanje citave Bozje crkve,, dakle, pravo iskljucenje.
Da li je prekid ucesca u evharistiji isto sto i iskljucenje? ,Prekid evharistijskog opstenja,, nastavlja Afanasjev, ,koji uvek biva na incijativu jedne ili vise mesnih crkava, je poseban cin, koji nije obavezno spojen sa primanjem recepcije i koji treba da potvrdi Crkva. Ta potvrda ili recepcija od strane Crkve je neophodna prvenstveno zbog toga sto u tom cinu veoma cesto deluje ljudska volja, iz razlicitih, cisto ljudskih pobuda. Recepcija predstavlja vid pomoci jace crkve slabijoj, postajuci na taj nacin izraz ljubavi medju njima. sto se tice prekida opstenja, to cesto ne predstavlja pomoc, nego pre sredstvo za postizanje ovih ili onih ciljeva crkvene politike., (str. 17)
Afanasjev priznaje da je u mnogim postupcima koji su izazvali raskol, uticala ljudska volja, a ne Bozja i da se cesto manevrise i manipulise crkvom i njenim ucenjem da bi se sprovela ,crkvena politika,. Pojam politike u Crkvi bio je nepoznat Hristu, apostolima i vernicima Apostolske crkve.
,sto se tice Kiprijana,, nastavlja Afanasjev, ,njegov polozaj je bio izuzetno tezak. Ako podjemo od njegovog ucenja o Crkvi, onda je Stefan (papa) ispao iz ’concors numerositas’ episkopa, te je samim tim izveo sebe iz Crkve... Veliki africki sabor iz 256. godine bio je Kiprijanova pobeda unutar samog sabora, ali i krah njegovog eklizioloskog sistema., (str. 18)
Znaci, da smo mnogo vremena proveli raspravljajuci oko Kiprijanovog eklizioloskog sistema, koji je jos u trecem veku doziveo krah. Ako je tako, koliko je vredno danas raspravljati o tome. Po starim zapisima se prevrce s ciljem da se opravda rascep i da se predje preko dogmatskih zabluda, a ipak ostvari nekakvo ljudsko jedinstvo koje se oduvek suproti Hristovom.
,^ini mi se da ovde mogu zavrsiti ovaj kratki istorijski pregled i ne dotocati se onoga sto se dogadjalo neposredno pred prvi Nikajski sabor i posle njega do 381. godine,, zaljucuje Afanasjev. ,Tesko nam je da se snadjemo u svemu ovome sto se dogadjalo u to doba. To je bila bujica uzajamnih odlucivanja episkopa. Tu ne moze biti reci ni o kakvoj recepciji tih odlucivanja. Pravo, koje je narocito naslo svoj izraz na mnogobrojnim saborima toga doba, potisnulo je recepciju. I sto je jos zalosnije, recepcija je potisnuta samovoljom.,
Ti dobri ljudi, izgleda da su vise vodili crkvenu politiku, nego sto su se trudili da ispune Bozju volju. Kao sto i sada videmo, Afanasjev je napisao citavu Studiju, ali se vrlo malo pozivao na Hrista, Apostolsku crkvu, apostole i Sveto pismo, vec na Kiprijana i njegovu promasenu i odbacenu ekliziologiju. Pa onda koligo sigurnosti imamo da se danas oslonimo na ,ujedinjen, ili razjedinjen episkopat, Petrovu katedru i Crkve koje ih usvajaju?
