Na današnji dan

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 3. septembar

​

1189. - Krunisan je engleski kralj Ričar Lavlje Srce iz dinastije Plantageneta, hrabar i neustrašiv vladar koji je učestvovao u Trećem krstaškom ratu.

1806. - Srbi su u Deligradu, na ulazu u Đuniski tesnac između Ražnja i Aleksinca, pod komandom vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđem odbili napad brojčano nadmoćnijih turskih snaga i potisli ih ka Nišu. Istog dana, vojvoda Stanoje Glavaš oslobodio je Prokuplje.

1821. - Umro je rumelijski valija i beogradski vezir Marašli Ali-paša, koji je sarađivao sa Srbima u postizanju sporazuma o prekidu neprijateljstava. Krajem 1815, s knezom Milošem Obrenovićem sklopio je sporazum koji je Srbima obezbedio ograničenu samoupravu, što je Miloš iskoristio da je dalje proširuje.

1884. - Iz Beograda je krenuo prvi putnički voz na pruzi Beograd-Niš, prvoj u Srbiji. Početak gradnje obeležio je nešto više od tri godine ranije srebrnim budakom knez Milan Obrenović. Ispraćaju prvog voza, iskićenog cvećem i srpskim trobojkama, pored velikog broja građana, prisustvovali su ugledni gosti iz Beča, Budimpešte i Pariza. Voz je krenuo u 8.30 časova, a u Niš je stigao u 18.23 časa.

1912. - U Engleskoj je otvorena prva fabrika za preradu mesa kojoj je zadatak bio da snabdeva mornaricu hranom.

1925. - Održana je prva međunarodna utakmica u rukometu.

1931. - Kralj Jugoslavije Aleksandar Karađorđević proglasio je Oktroisani ustav, kojim je ozakonjena monarhistička diktatura uvedena 6. januara 1929. Prema Ustavu, vlada je zavisila od kralja koji je odlučivao i o važenju zakona. U Skupštinu je uveden drugi dom - Senat, čije je članove uglavnom imenovao kralj.

1939. - Na kružnoj stazi oko Kalemegdana u Beogradu održane su dotad najveće međunarodne automobilske trke u Jugoslaviji, a pobedniku je pripala "Velika nagrada Beograda".

1969. - Umro je Ho Ši Min (pravo ime Nguen Ai Quoc), vijetnamski političar. Godine 1930. osnovao je Komunistički pokret Vijetnama i iste godine rukovodio seljačkim ustankom u Tonkinu. Zbog toga Francuska ucenjuje njegovu glavu, a on prelazi u ilegalnost iz koje izlazi tek 1941. godine pod imenom Ho Ši Min. Organizovao je otpor vijetnamskog naroda protiv japanske invazije i stvorio jak oslobodilački pokret pod rukovodstvom Lige za nezavisnost Vijetnama. Kada je u Hanoju septembra 1945. proglašena DR Vijetnam, on je izabran za njenog prvog predsednika.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 4. septembar

​

476. - Germanski vođa Odoakar zbacio je s prestola poslednjeg rimskog imperatora Romula Avgustula, zauzeo Rim i srušio Zapadno rimsko carstvo.

1844. - Popečiteljstvo prosveštenija (ministarstvo prosvete) Srbije odobrilo je osnivanje Narodnog muzeja u Beogradu, na inicijativu srpskog pisca Jovana Sterije Popovića, tada načelnika popečiteljstva prosveštenija.

1862. - U Carigradu je potpisan protokol povodom spora Srbije i Otomanskog carstva posle ubistva jednog srpskog dečaka na Čukur česmi u Beogradu i sukoba Turaka i Srba. Carigradskim protokolom Turcima je naloženo da napuste mnoge srpske gradove, uključujući varoš beogradsku, ali su u nekim mestima ipak ostali turski vojnici.

1866. - Objavljene su prve dnevne novine na Havajima.

1885. - U Njujorku je otvorena prva samousluga.

1965. - Umro je Albert Švajcer, lekar, filozof i teolog, književnik, muzički istoričar i muzičar (organist). Od 1913, živeo je u Francuskoj Ekvatorijalnoj Africi, gde je radio na organizaciji lekarske službe. Dela: "Kultura i etika", "Između vode i prašume", "Autobiografija", "Afričke priče" i dr. Dobio je Nobelovu nagradu za mir 1952. godine.

1972. - Američki plivač Mark Špic osvojio je sedmu zlatnu medalju na Olimpijskim igrama u Minhenu. Špic je u svih sedam trka u kojima je pobedio istovremeno postavio i svetske rekorde. Nijedan sportista nije uspeo da osvoji toliko zlatnih medalja na jednoj Olimpijadi.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 5. septembar

​

1899. - Umro je srpski državnik i istoričar Jovan Ristić, vođa srpske Liberalne stranke, jedan od najznačajnijih srpskih diplomata 19. veka, član Društva srpske slovesnosti i potom Srpske kraljevske akademije; dvaput je bio regent i četiri puta premijer Srbije. Posle okončanja studija u Francuskoj i na nemačkom univerzitetu u Hajdelbergu, vratio se u otadžbinu i ubrzo je postavljen za šefa srpskog poslanstva u Istanbulu. Tokom boravka u Otomanskom carstvu od 1861. do 1867, uspešno je okončao duge pregovore o opozivanju turskih garnizona iz srbijanskih gradova. Potom je postao ministar inostranih poslova kneževine Srbije, a u razdoblju od 1867. do 1888. bio je, s prekidima, premijer kneževine i kraljevine Srbije. Namesnik maloletnog kneza Milana Obrenovića postao je 1868, a od 1889. i maloletnog kralja Aleksandra Obrenovića. Kao regent kneza Milana, najviše je doprineo donošenju novog ustava 1869, a 1878. uspešno je zastupao Srbiju na Berlinskom kongresu. Odbio je 1881. da potpiše trgovinski sporazum sa Austrougarskom, smatrajući da će takav dokument Srbiju učiniti ekonomski previše zavisnom od Dvojne monarhije, zbog čega je podneo ostavku na položaj šefa vlade. Po povratku na vlast 1887. i kasnije, kao regent kralja Aleksandra, nastojao je da Srbija oslonac nađe u Rusiji, a u unutrašnjoj politici pokušao je da suzbije uticaj radikala, ali je položaj regenta napustio 1893, kad je kralj Aleksandar uz podršku radikala izvršio državni udar i zaveo apsolutistički režim. Dela: "Spoljašnji odnošaji Srbije 1848-1872", "Diplomatska istorija Srbije za vreme srpskih ratova za oslobođenje i nezavisnost 1875-1878".

1900. - Francuska je proglasila protektorat nad Čadom.

1914. - Počela je bitka na Marni, 30 milja severoistočno od Pariza, između francuske i nemačke vojske. Bitka je trajala sedam dana, u njoj je učestvovalo oko milion vojnika, od čega je oko 100.000 vojnika poginulo. Bitka na Marni je prva velika saveznička pobeda u Prvom svetskom ratu koja je sačuvala Pariz i osujetila nemački plan za brzu pobedu nad Francuskom.

1939. - Jugoslavija je na početku Drugog svetskog rata proglasila neutralnost i najavila da će raditi na "unapređenju odnosa sa susednim zemljama", što se odnosilo na nacističku Nemačku i fašističku Italiju. Vlada je ubrzo s namesnikom knezom Pavlom Karađorđevićem pripremila pristupanje zemlje Trojnom paktu Nemačke, Italije i Japana.

1944. - Saveznici su oslobodili Brisel.

1958. - U SAD-u je objavljen roman Borisa Pasterneka "Doktor Živago". Iste godine, Pasternak je dobio Nobelovu nagradu za ovo delo.

1972. - Palestinski teroristi su na Olimpijskim igrama u Minhenu upali u Olimpijsko selo i ubili jedanaest izraelskih sportista, učesnika na Olimpijadi.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 6. septembar

​

1522. - Jedini od pet brodova iz Magelanove ekspedicije - "The Vittoria" - doplovio je u Sanlcar de Barrameda u Španiji, okončavši tako prvo putovanje oko sveta koje je očigledno dokazalo da je Zemlja okrugla. Brodom je komandovao baskijski kapetan Juan Sebastian de Elcano, koji je preuzeo komandu brodom nakon Magelanove pogibije na Filipinima u aprilu 1521. godine. Tokom dugog i teškog puta, članovi posade su trpeli glad, obolevali od skorbuta i odolevali napadima portugalskih brodova. Putovanje je završio samo kapetan Elcano i još 21 član posade.

1688. - Austrijanci su posle jednomesečne opsade preoteli Beograd od Turaka. Janičari su prethodno temeljno opljačkali grad i ukrcali plen na 500 lađa kojima su pobegli Dunavom. Posle pljačke, Turci su spalili delove Beograda, kojem je veliku štetu nanelo i austrijsko bombardovanje

1914. - Na zahtev saveznika da posle pobede na Ceru u Prvom svetskom ratu nad agresorskim austrougarskim trupama preduzme ofanzivu preko granice, srpska vojska počela je operacije u Sremu i istočnoj Bosni, poznate kao bitka na Drini. Borbe su trajale do 11. novembra 1914, kad je načelnik štaba Vrhovne komande, vojvoda Radomir Putnik, naredio povlačenje. Bitkom na Drini umanjena je ofanzivna moć austrougarske vojske.

1920. - Emitovan je prvi radio prenos jednog profesionalnog boks meča.

1941. - Svim Jevrejima starijim od šest godina na teritoriji Nemačke naređeno je da nose žuti povez sa zvezdom kao znak razlikovanja.

1944. - Avijacija zapadnih saveznika je u Drugom svetskom ratu teško bombardovala Leskovac. Tokom bombardovanja poginulo je više od 1.600 civila, a centar grada potpuno je razrušen.

1966. - Ubijen je južnoafrički premijer Hendrik Verwoerd, tvorac aparthejda. Njegova vlada je od 1958. vodila politiku rasne diskriminacije i radila na donošenju komplikovanog sistema zakona o podvojenosti belaca u političkom, ekonomskom i kulturnom pogledu. Takva politika izazvala je antiaparthejdske demonstracije koje su bile brutalno ugašene. Kada je 1960. godine Verwoerd preživeo pokušaj atentata, on je svoj oporavak protumačio kao Božji znak odobravanja njegovog dela i politike koju je vodio. U toku narednih nekoliko godina, njegova vlada je hapsila sve one koji se nisu slagali sa njenom politikom (među njima je bio i Nelson Mendela) i određivala im duge zatvorske kazne.

1968. - Svazilend je dobio nezavisnost od Velike Britanije. Svazilend je inače bio slobodna crnačka zemlja pre Burskog rata (1899-1902), a engleski protektorat postao je 1906. godine.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 7. septembar

​

1533. - Rođena je Elizabeta I, engleska kraljica (od 1558. godine), kći Henrija VIII i Ane Bolen. Oslanjajući se na plemstvo i trgovačko-bankarsku buržoaziju, sprovela je niz mera koje čine prekretnicu u istoriji Engleske: još oštrije proterivanje seljaka sa zemlje, osnivanje Londonske berze (1566) i niza trgovačkih kompanija, jačanje trgovačke i ratne mornarice, osiguranje prevlasti anglikanske crkve i osvajačka kolonijalna politika koja je, posle sloma španske "Nepobedive armade", 1588. osigurala Engleskoj pomorsko prvenstvo i položaj najjače kolonijalne sile.

1788. - Turci su zarobili vođu srpskih dobrovoljaca Koču Anđelkovića, poznatog kao Koča kapetan, sproveli ga u Tekiju i nabili na kolac. U austrijsko-turskom ratu na čelu dobrovoljačkog odreda oslobodio je Požarevac, Palanku (sadašnju Smederevsku Palanku), Batočinu, Bagrdan i Kragujevac, a narod je to vojevanje nazvao Kočina krajina. Austrijski car Josif II za zasluge mu je dao čin kapetana.

1822. - Brazil je proglasio nezavisnost od Portugala. Tadašnji guverner, princ Pedro, proglasio se za cara. Portugal je Brazilu priznao nezavisnost tek šest godina kasnije. Današnji dan slavi se kao Nacionalni dan.

1890. - Uprava varoši Beograda proterala je narodnog prosvetitelja i utopijskog socijalistu Vasu Pelagića, pod optužbom da je knjigom "Dužnost vlade i vlasti", koja je odmah zaplenjena, "naneo uvredu Njegovom kraljevskom veličanstvu" (Aleksandru Obrenoviću). Pod pritiskom javnog mnjenja, skupština je 1891. odobrila povratak Pelagića u Srbiju.

1936. - Hoover Dam, najviša betonska brana u SAD-u, na reci Koloradu, počela je da radi.

1964. - U mestu Sip na jugoslovenskoj obali Dunava i u Gura Vaji na rumunskoj obali postavljen je kamen temeljac na gradilištu hidroelektrane Đerdap.

1986. - Desmond Tutu postao je nadbiskup Kejpataunski, dve godine nakon što je primio Nobelovu nagradu za mir povodom svog nenasilnog suprotstavljanja aparthejdu. Kao nadbiskup, on je bio prvi crnac na čelu Južnoafričke anglikanske crkve.

1991. - Monika Seleš osvojila je turnir US Open.

1994. - Kontakt grupa je na sastanku u Berlinu odlučila da Savetu bezbednosti UN predloži ublažavanje sankcija Jugoslaviji, kao nagradu za zavođenje embarga Republici Srpskoj, čiji su građani na referendumu 27. i 28. avgusta 1994. odbacili mirovni plan Kontakt grupe za BiH.

1995. - Predsednik Rusije, Boris Jeljcin, potpisao je dekret o jednostranom ublažavanju sankcija Jugoslaviji, čime je stvorena zakonska osnova za izvoz robe i usluga humanitarnog karaktera.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 8. septembar

​

1331. - Srpskog velmožu Dušana Stefana Nemanjića, sina kralja Stefana Dečanskog, arhiepiskop Danilo II je na državnom saboru u gradu Svrčin (u južnom delu Kosova) u 23. godini života krunisao za kralja Srbije. Nijedan srpski kralj pre njega nije tako mlad došao na presto. Za prvog srpskog cara krunisan je 1346. u srpskoj prestonici Skoplju.

1664. - Holandski guverner Peter Stuyvesant, predao je Novi Amsterdam, glavni grad Nove Holandije, engleskoj eskadri kojom je komandovao pukovnik Ričard Nikols (Richard Nicolls). Stuyvesant se nadao da će uspeti da odoli napadu Engleza, ali, kako je bio nepopularan u svom narodu, Holanđani su odbili da se bore pod njim. Prilikom toga, grad Novi Amsterdam promenio je ime u Njujork, u čast Vojvode od Jorka.

1731. - Bački episkop Visarion Pavlović otvorio je u Novom Sadu latinsko-slovensku školu, koja je imala odlike niže realne gimnazije. Škola je dala prve naraštaje srpske građanske inteligencije u Vojvodini.

1799. - Rođen je srpski pisac, prevodilac i političar Jovan Hadžić, poznat i kao Miloš Svetić, autor Građanskog zakonika kneževine Srbije, prvi predsednik Matice srpske. Bio je protivnik Vuka Karadžića i, za razliku od njega, branio etimološki pravopisni princip i negirao fonetski. Smatrao je da književni jezik valja obogatiti slavjanoserbskim jezikom. Uređivao je "Serbski letopis" i "Golubicu", pokrenuo časopis "Ogledalo serbsko" i pisao poeziju u pseudoklasičarskom stilu. Prevodio je Homera, Horacija, Vergilija, Marcijala, Johana Volfganga Getea, Gotholda Lesinga, Fridriha Šilera, Johana Herdera.

1841. - Rođen je Antonjin Dvoržak, češki kompozitor, jedan od najznačajnijih pored Smetane. Bio je sledbenik neoromantizma i jedan od tvoraca češke nacionalne škole. Pored češkog folklora, koristio je i folklor drugih slovenskih naroda, kao i naroda Severne Amerike. Komponovao je poeme, uvertire, koncerte za klavir, za violinu... Dela: opere "Rusalka", "Jakobin", "Đavo i Kaća" (čuvena "Simfonija Novog Sveta"), orkestarska kompozicija "Slovenske igre"...

1921. - Krunisana je prva mis Amerike. Bila je to Margaret Gorman (Margaret Gorman) iz Vašingtona.

1924. - Ruskinja Aleksandra Kolontai postala je prva žena ambasador.

1941. - Počela je nemačka opsada Lenjingrada, velikog industrijskog centra i drugog po veličini grada u SSSR-u, u Drugom svetskom ratu. Opsada Lenjingrada poznata je i kao "900-dnevna opsada", iako je trajala iscrpljujuća 872 dana i dovela do smrti oko milion građana Lenjingrada, što civila, što pripadnika Crvene armije.

1952. - Objavljen je roman Ernesta Hemingeja "Starac i more".

1991. - Jugoslovenska republika Makedonija odlučila je da se otcepi od Jugoslavije.

1995. - Ministri inostranih poslova Jugoslavije, Hrvatske i sarajevske muslimanske vlade postigli su u Ženevi usmeni dogovor o podeli Bosne i Hercegovine na dva entiteta - Republiku Srpsku i Muslimansko-hrvatsku Federaciju, kao i o bazičnim ustavnim principima.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 9. septembar

​

1585. - Rođen je Arman Žan di Plesi Rišelje, francuski državnik, kardinal i prvi ministar Luja XIII. Od 1624. do 1642. suzbijao je zavere plemstva i učvršćivao kraljevski apsolutizam. Ugušio je ustanak hugenota i lišio ih političkih prava, ali im je ostavio versku slobodu (Aleski edikt 1629. godine); ugušio je niz zavera u zemlji; pomagao je razvitak trgovine i manufaktura u duhu merkantilizma; uveo je Francusku u 30-godišnji rat da bi oslabio moć Nemačkog carstva; nastavio je kolonijalno širenje Francuske i počeo kolonizaciju u Severnoj Africi i Severnoj Americi. Osnovao je Francusku akademiju 1635. godine.

1772. - Rođen je srpski pisac i glumac Joakim Vujić, otac srpskog pozorišta. Gimnaziju je učio u Kaloči i Segedinu, licej i prava u Požunu (Bratislava), a dosta je putovao učeći strane jezike. Prva "teatralna predstavlenija" priredio je u Pešti, Baji i Segedinu između 1813. i 1815, a u Zemunu 1823. godine. U Srbiji je s prekidima boravio od 1833. do smrti 1847. i kao "knjaževsko-serbskog teatra direktor"; osnovao je 1834. i 1836. prve pozorišne trupe u Kragujevcu i Beogradu. Bio je protivnik jezičke reforme Vuka Karadžića. Napisao je "Putešestvija" i 21 dramsko delo, uključujući "Kreštalicu", "Fernanda i Jariku" i "Ljubovnaju zavist čerez jedne cipele".

1828. - Rođen je Lav Nikolajevič Tolstoj, romansijer, pripovedač, autor brojnih religioznih, filozofskih, etičkih i estetičkih studija, velikan ruske i evropske realističke književnosti, umetnik kog Gorki i Čehov vide kao gorostasa, titana koji zemljom tumara sa antičkom veličanstvenošću, jedan od onih retkih književnih genija čija se dela čitaju u više navrata i svaki put sa novim otkrićem i saznanjima. Po poreklu plemić, u svom delu neretko je bio okrenut narodu i teškim uslovima carskog samodržavlja i grube eksploatacije u kojima je narod tada živeo. Učestvovao je u Krimskom ratu kao mlad oficir, a zatim je podneo ostavku i povukao se na imanje Jasnu Poljanu, gde je živeo sve do svoje 82. godine, kada je napustio porodicu i kuću i umro na železničkoj stanici Astapovo, odbivši da se pomiri sa Pravoslavnom crkvom koja ga je prethodno ekskomunicirala. U obimnom i raznovrsnom stvaralaštvu Lava Tolstoja mogu se, uslovno rečeno, uočiti tri faze: "pripovedačka", koja traje do šezdesetih godina 19. veka i u kojoj, osim pripovedaka, pisac započinje i pisanje "Rata i mira", "romansijerska", u sedamdesetim godinama 19. veka, u kojoj je okončan rad na romanu "Rat i mir" i napisana "Ana Karenjina", i "propovednička", pozna faza, u osamdesetim godinama 19. veka i početkom devedesetih, obeležena prevashodno piščevim duhovnim radom, ali i izuzetnim književnim ostvarenjima ("Vaskresenje", "Smrt Ivana Iljiča", "Krojcerova sonata", "Đavo", "Otac Sergije", "Posle bala", drame "Živi leš", "Carstvo mraka"...). Za Tolstojevo delo u celini karakteristična je složenost tematike i značenja (stoga se u njegovim romanima osnovna priča ne može parafrazirati, jer oni nemaju samo jedan, površinski sloj, niti jedinstvenu fabulu), kao i prisustvo brojnih paralelizama i kontrasta na različitim nivoima (na nivou likova, tematskih aspekata...). Složenost strukture Tolstojevih romana oličena je u lajtmotivskom ponavljanju realističkih pojedinosti, koje već u ranim pripovetkama dobijaju tematski značaj, postajući vezivno tkivo kompozicije, slika i vraćanju na njih u novom kontekstu i sa drugačijim značenjem. Umetničko jedinstvo svojih dela Tolstoj, dakle, ne gradi putem jedinstva radnje, tj. zapleta, već putem paralelizama, kontrasta i tematski povezanih detalja. Tako Tolstoj i na delu, čini se, pokazuje jednu od ključnih ideja svoje poetike - da je suština umetnosti u "beskrajnom lavirintu spojeva". Kao pisac, posedovao je ogromnu originalnu stvaralačku snagu, a odlikuju ga izvandredna jednostavnost izraza i jasnoća raelističkog kazivanja. Izvršio je veliki uticaj na rusku i svetsku književost uopšte. Dela: romani "Rat i mir", "Ana Karenjina", "Vaskrsenje"; pripovetke "Otac Sergije", "Kozaci", "Sevastopoljske priče"; drame "Živi leš", "Carstvo mraka"...

1867. - Luksemburg je dobio nezavisnost.

1911. - U Britaniji je počela je sa radom avio-pošta.

1944. - Bugarska je oslobođena nacističke vlasti.

1956. - Elvis Pristli se prvi put pojavio na televiziji u šouu Eda Salivana.

1968. - Prvi put je teniski turnir US Open održan na otvorenom.

1971. - Džon Lenon je izdao album "Imagine".

1976. - Umro je Mao Ce Tung, kineski političar i državnik, predsednik Komunističke partije Kine 1949-1976.

1987. - Košarkaš Lari Berd (Larry Bird), uradio je seriju slobodnih bacanja sa 59 koševa u nizu.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 10. septembar

​

1823. - Simon Bolivar izabran je za predsednika Perua.

1846. - Elajas Hau (Elias Howe) patentirao je mašinu za šivenje.

1869. - U Jokohami u Japanu, baptistički sveštenik izumeo je rikše - dvokolice za vožnju putnika koje vuku ljudi.

1875. - Poginuo je srpski hajdučki harambaša Petar Pecija Petrović, vođa ustanka iz 1853. (Pecijina buna), prilikom pokušaja da kraj mesta Gaštica preko Save prebaci tovar oružja borcima bosansko-hecegovačkog ustanka protiv Turaka. Posle propasti bune, povukao se u planine i odatle napadao turske jedinice. Kad je 1875. izbio trogodišnji bosansko-hercegovački ustanak, sakupljao je čete ustanika u severnoj Bosni.

1906. - Pojavio se prvi broj "Šabačke čivije", jednog od najboljih humorističko-satiričnih listova u Srbiji. List je izlazio do decembra 1909. godine.

1939. - Kanada je objavila rat Nemačkoj.

1977. - U Marselju u Francuskoj, Hamida Djandoubi, tuniski emigrant, osuđen je na smrt zbog ubistva; poslednja je osoba na kojoj je smrtna kazna izvršena giljotiniranjem. Giljotina se proslavila u Francuskoj revoluciji kada je preko 10.000 ljudi, uključujući i kralja Luja XVI i kraljicu Mariju Antonetu, izgubilo glavu na ovoj spravi. Giljotina je korišćena za pogubljenja u Francuskoj i tokom 19. i 20. veka. U gradu Lidenu u Švedskoj otvoren je muzej posvećen giljotini.

1981. - Čuvena slika Pabla Pikasa "Gernika" vraćena je u Španiju posle četiri decenije. Slika predstavlja jedan od najznačajnijih Pikasovih radova. Inspirisana je uništenjem baskijskog grada Gernike od strane nacističke avijacije u toku Španskog građanskog rata. Godine 1939, Pikaso je dao sliku Muzeju moderne umetnosti u Njujorku i uslovio njen povratak u Španiju povratkom demokratske vlasti u tu zemlju.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 11. septembar

​

- Danas se slavi Usekovanje glave svetog Jovana Krstitelja. Smrt Jovana Krstitelja dogodila se pred Pashu, a praznovanje na današnji dan ustanovljeno je zato što je tog dana osvećena crkva koju su nad Jovanovim moštima u Sevastiji podigli car Konstantin i carica Jelena.

1852. - Rođen je srpski lekar Milan Jovanović Batut, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, koji je bezmalo sedam decenija posvetio modernizovanju srpskog saniteta. Uporno se borio i za osnivanje Medicinskog fakulteta, što mu je uspelo 1919, posle više decenija polemika i priprema. Objavio je veliki broj radova, posebno u oblasti zdravstvenog prosvećivanja.

1875. - Prvi put je u okviru jednih dnevnih novina objavljen i strip.

1880. - Rođen je srpski glumac Dobrica Milutinović, najveći srpski romantičarski pozorišni glumac izuzetnog glasa i retkog temperamenta, koji je kao prvak drame Nacionalnog teatra više od pola veka s ogromnim uspehom igrao niz uloga iz klasičnog pozorišnog repertoara i najznačajnije likove iz nacionalnog repertora. U Beograd je došao 1898. na poziv upravnika Narodnog pozorišta Branislava Nušića. Muzej pozorišne umetnosti i Savez dramskih umetnika Srbije ustanovili su 1980. godine, u saradnji sa Zlatarom "Majdanpek", Prsten Dobrice Milutinovića, nagradu za glumačko životno delo.

1885. - Rođen je David Herbert Lorens, engleski književnik. Zbog siromaštva je ostavio školu i zaposlio se, a docnije je završio učiteljsku školu i bio učitelj. Godine 1911. objavio je prvi roman, "Beli paun", i od tada je živeo samo od književnog rada. Objavio je 20 velikih romana ("Duga", "Sinovi i ljubavnici", "Ljubavnik lejdi Četerli"...), sedam knjiga pripovedaka, drame, putopise, pesme i polemičke spise. Bio je puno kritikovan, a roman "Ljubavnik lejdi Četerli" izazvao je buru negodovanja. Uza sve to, on je izvrstan pisac koji je za svoju oblast uzeo najjače ljudsko osećanje - ljubav i sukob između muškarca i žene.

1887. - Rođena je srpska lekarka Nadežda Spasojević, prva Srpkinja pedijatar, autor više knjiga iz pedijatrije, profesor Babičke škole u Beogradu. Medicinu je studirala u Petrogradu, a u Parizu je specijalizirala pedijatriju. U Beogradu je osnovala savetovalište za majke i dispanzer za odojčad.

1921. - Osnovan je Jugoslovenski atletski savez.

1951. - Florens Čedvik (Florence Chadwick) je prva žena koja je preplivala Engleski kanal (Lamanš) od Engleske ka Francuskoj. Bilo joj je potrebno 16 sati i 19 minuta.

1973. - Čileanske oružane snage, predvođene generalom Pinočeom, izvele su državni udar protiv predsednika Salvadora Aljendea, prvog demokratski izabranog marksističkog vođe u Latinskoj Americi. Aljende se povukao sa svojim pristalicama u predsedničku palatu u Santjagu koja je bila okružena tenkovima i bombardovana iz aviona. Preživeo je vazdušne napade, ali se zatim očigledno ubio pištoljem koji mu je poklonio kubanski vođa Fidel Kastro dok su trupe jurišom osvajale palatu u plamenu.

2001. - U 8:45 izjutra, "boing 767" udario je u severni toranj Svetskog trgovinskog centra u Njujorku. Udar je ostavio zjapeću rupu u vatri blizu 80. sprata ove 110-spratne zgrade, istovremno usmrtivši stotine ljudi i zarobivši hiljade na višim spratovima. Dok je tekla evakuacija ove i susedne "blizankinje", televizijske kamere direktno su zabeležile sledeći udar drugog "boinga 767", tačno 18 minuta posle prvog udara, ali ovog puta u južni toranj, na visini oko 60. sprata. Amerika je bila napadnuta... Kako se kasnije ispostavilo, iza ovih napada stajala je ekstremistička organizacija Al Kaida.

 

[Ana_ana]

Dogodilo se na današnji dan - 12. septembar

​

1609. - Henri Hadson je otkrio reku Hadson u SAD-u. Ova reka bitna je utoliko što su njome povezani Njujork, Klivlend, Detroit, Čikago i drugi gradovi. Njom je zaplovio i prvi parobrod, "Klermont", koji je konstruisao Robert Fulton 1807. godine.

1876. - Rođen je srpski političar, pozorišni i književni kritičar, Milan Grol, dugogodišnji dramaturg i upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu, od 1940. šef Demokratske stranke. Kao blizak saradnik jednog od najuglednijih srpskih književnih kritičara, Jovana Skerlića, objavio je mnoštvo književnih i pozorišnih kritika u "Srpskom književnom glasniku". U Drugom svetskom ratu bio je ministar u jugoslovenskoj emigrantskoj vladi u Londonu. U zemlju se vratio 1945. i jedno vreme bio potpredsednik vlade, ali je ubrzo odstranjen iz političkog života, jer je režim Josipa Broza prihvatio parlamentarnu demokratiju kao formu bez ikakvog sadržaja, a i to samo privremeno. Dela: članci i eseji "Pozorišne kritike", "Iz pozorišta predratne Srbije", "Iz predratne Srbije"

1913. - Rođen je Džesi Ovens, američki crni atletičar, između dva rata jedno od najvećih imena svetske atletike. Iznenadio je javnost postigavši dva fenomenalna rezultata: 100 metara za 10,2 sekunde i skok u dalj 8,13 metara. Na Olimpijskim igrama u Berlinu 1936. osvojio je zlatne medalje u trčanju na 100 i 200 metara, skok u dalj i u štafeti 4 h 100 metara.

1916. - Na Kajmakčalanu je u Prvom svetskom ratu otpočela ofanziva srpske vojske protiv Bugara i Nemaca. U ogorčenim borbama, vrh planine Nidže više puta je prelazio iz ruke u ruku, da bi Drinska divizija, ojačana pukovima Dunavske divizije, u strahovitom naletu konačno ovladala Kajmakčalanom 3. oktobra 1916, što je bila prva pobeda srpske vojske posle povlačenja preko Albanije.

1928. - Ketrin Hepbern je debitovala na njujorškoj sceni u komadu "Night Hostess".

1940. - U blizini grada Montignac u Francuskoj, četvoro tinejdžera slučajno je otkrilo više praistorijskih pećinskih slika. Slike su stare između 15.000 i 17.000 godina i uglavnom se sastoje od kompozicija na kojima su predstavljene životinje. Predstavljaju jedan od najznačajnijih primeraka umetnosti iz perioda paleolita.

1953. - Šest meseci nakon smrti Staljina, Nikita Hruščov ga je nasledio nakon izbora za predsednika komunističke partije Sovjetskog saveza.

1953. - Američki senator Džon Ficdžerald Kenedi oženio se Žaklinom Buvije. Više od 750 gostiju prisustvovalo je ceremoniji, a više od 3000 znatiželjnika čekalo je ispred crkve, ne bi li bacilo makar letimičan pogled na mladence. Sedam godina kasnije, Kenedi je izabran za 35. predsednika SAD-a.

1965. - Održana je 17. godišnja dodela nagrada Emi.