Na današnji dan

LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (15. jun 2012)

Vremeplov (15. jun 2012)

RTS



Industrijalac i filantrop, guverner Narodne banke Kraljevine Srbije, Đorđe Vajfert rođen na današnji dan 1850. godine. Petar Prvi Karađorđević 15. juna 1903. godine izabran za kralja Srbije. Bitka na Sutjesci, u Drugom svetskom ratu, završena na današnji dan 1943. godine.

vremeplov_527.jpg


Industrijalac i filantrop, guverner Narodne banke Kraljevine Srbije, Đorđe Vajfert rođen je 15. juna 1850. godine. Vajfert je osnovnu školu i realku završio u Pančevu, gimnaziju u Pešti, a u Vijenstefanu kod Minhena Gospodarsko - pivarsku akademiju. Po završetku školovanja nastavio je porodičnu pivarsku tradiciju. Godine 1873, otvorio je na padinama Topčiderskog brda veliku i modernu pivaru. Pošto strancima, a Vajfert je bio Nemac, nije bilo dozvoljeno da imaju nepokretnosti, istupio je iz austro - ugarskog podanstva i primio srpsko državljanstvo. Pančevačku pivaru nastavio je da vodi njegov otac Ignjat. Vajfert je finansirao istraživanja rudnog blaga u Srbiji, u Kostolcu, borskim rudnicima, kao i rudniku žive na Avali. Bio je veliki kolekcionar. Svoju numizmatičku zbirku od 14.000 eksponata poklonio je Beogradskom univerzitetu. Muzej grada Beograda od njega je na poklon dobio kolekciju od 250 gravira, karata i slika glavnog grada. Bio je i veliki dobrotvor. Poklonio je zemljište na kome se danas nalazi bolnica "Doktor Dragiša Mišović", a pomogao je i njenu gradnju. Osnivač je Fonda za brigu o ratnim invalidima, a sam je učestvovao u srpsko - turskim ratovima. Kao istaknuti industrijalac i finansijer, izabran je 1890. godine za guvernera Narodne banke Kraljevine Srbije. U novoj državi Kraljevini SHS ponovo je guverner od 1920 - 1926. godine. Jedan je od osnivača Beogradske zadruge i prvi predsednik Industrijske komore. Umro je 1937. godine u Pančevu i sahranjen u katoličkoj crkvi Svete Ane, koju je za života podigao. Proglašen je za počasnog građanina Pančeva, a njegov lik krasi novčanicu od 1.000 dinara.

Na današnji dan 1903. godine Petar Prvi Karađorđević izabran je za kralja Srbije. Karađorđev unuk, Petar Karađorđević, školovao se u Beogradu, Ženevi i Parizu. Završio je najviše francuske vojne škole u Sen Siru i Mecu. Kao učesnik u Francusko - pruskom ratu odlikovan je najvišim francuskim ordenom "Legije časti". U Parizu mu je, 1936. godine, podignut spomenik, a takođe i jedna avenija, koja se uliva u Jelisejska polja nosi njegovo ime. Pod imenom Petar Mrkonjić, komandovao je ustaničkim odredom u Bosansko - hercegovačkom ustanku protiv Turaka, 1875. godine. Posle "Majskog prevrata" i ubistva Aleksandra Obrenovića, Narodna skupština ga je izabrala za kralja Srbije, 15. juna 1903. godine. Krunisan je u Sabornoj crkvi u Beogradu, a miropomazan u manastiru Žiča, po ugledu na Nemanjiće. Vladavina Petra Karađorđevića bila je obeležena razvitkom građanskog parlamentarizma, brzim privrednim i kulturnim napredovanjem Srbije i spoljnopolitičkom orijentacijom ka saradnji sa Francuskom, Velikom Britanijom i Rusijom. Bio je vrhovni komandant srpske vojske u dva Balkanska rata, kojima je Srbija uvećala svoje teritorije, a kralj Petar je ovenčan titulom "Oslobodilac". Pod pritiskom oficirskih krugova iz "Crne ruke" preneo je vršenje kraljevske vlasti na prestolonaslednika Aleksandra, 1914. godine. Za vreme Prvog svetskog rata odlazio je na prve linije fronta, a sa svojom vojskom i narodom povlačio se preko Albanije na Krf. U Beograd se vratio 1919. godine i, iako još nominalno kralj, nije imao uticaja na vođenje državnih poslova. Umro je u svom vojničkom krevetu u vili na Senjaku 1921. godine, a sahranjen je u Crkvi na Oplencu, koju je podigao 1912. godine. "Čika Pera", kako ga je njegov narod zvao, bio je jedan od najpopularnijih srpskih vladara, upamćen po rodoljublju, hrabrosti, humanosti i, za jednog kralja, neuobičajeno skromnom načinu života. Petar Karađorđević bavio se i prevođenjem. Preveo je na srpski delo "O slobodi", engleskog filozofa Džona Stjuarta Mila.

1215. - Potpisana "Velika povelja sloboda" (Magna Carta Libertatum), prvi pisani ustavni akt u Engleskoj i svetu uošte

1502. - Đenovski moreplovac Kristifor Kolumbo otkrio ostrvo Martinik

1749. - Rođen Georg Jozef Vogler, nemački kompozitor (Vircburg, 15. 06. 1749 - Darmštat, 06. 05. 1814)

1843. - Rođen Edvard Grig, norveški kompozitor, pijanista i dirigent (Bergen, 15. 06. 1843 - Bergen, 04. 09. 1907)

1847. - U Beogradu osnovano prvo đačko udruženje u Srbiji - "Družina mladeži Serbske"

1862. - Sukob srpske policije sa turskim vojnicima kod Čukur - česme, u spomen na taj događaj, koji se zbio na praznik Trojice, ustanovljen je Dan policije Srbije

1874. - Rođena Zona Zamfirova (Jevrosima Kijametović-Grbić), junakinja istoimenog romana Stevana Sremca (Priština, 15. 06. 1874 - Beograd, 22. 11. 1952)

1900. - Rođen Vladislav Ribnikar, arhitekta, političar i novinar, prvi direktor Politike i Tanjuga (Beograd, 15. 06. 1900 - Beograd, 01. 12. 1955)

1900. - Rođen Stanislav-Staša Beložanski, slikar i scenograf (Beograd, 15. 06. 1900 - Beograd, 03. 1992)

1903. - Osnovana kompanija "Ford" u Detroitu

1907. - Počela Druga haška mirovna konferencija (trajala do 18. 10. 1907)

1927. - Rođen Hugo Prat, strip-crtač (Rimini, 15. 06. 1927 - Lozana, 20. 08. 1995)

1943. - Završena bitka na Sutjesci u Drugom svetskom ratu

1945. - Izašao prvi broj lista Ruske slovo na rusinskom jeziku

1953. - Rođen Slavoljub Muslin, fudbaler i trener (Kragujevac, 15. 06. 1953)

1977. - Održani prvi slobodni parlamentarni izbori u Španiji posle 41 godine Frankove diktature

1994. - Umro Janko Brašić, slikar-naivac (Oparić, 09. 01. 1906 - Oparić, 15. 06. 1994)

1994. - Umro Manos Hadžidakis, grčki kompozitor, dobitnik "Oskar"-a (Ksanti, 23. 10. 1925 - Atina, 15. 06. 1994)

1996. - Umro ser Ficroj Meklin, britanski diplomata, šef britanske misije pri Vrhovnom štabu NOVJ (Kairo, 1911 - Škotska, 15. 06. 1996)

1996. - Umrla Ela Ficdžerald, američka džez - pevačica (Njuport, 25. 04. 1918 - Los Anđeles, 15. 06. 1996)

2003. - Vaterpolo reprezentacija Srbije i Crne Gore osvojila zlatnu medalju na Evropskom prvenstvu u Kranju

2005. - Umro Karlo Marija Đulini, italijanski dirigent (Barleta, 09. 05. 1914 - Breša, 15. 06. 2005)

2006. - Umro prim. dr Aleksandar Bajec, hirurg, direktor Kliničko-bolničkog centra "Dr Dragiša Mišović" u Beogradu (26. 12. 1951 - Beograd, 15. 06. 2006)

2008. - Umro Marko Kovačević, dramaturg, profesor i prodekan Akademije scenskih umetnosti u Sarajevu (Vrbas, 1954 - Vrbas, 15. 06. 2008)

2008.- Umro Sten Vinston, američki filmski autor, majstor specijalnih efekata, dobitnik "Oskar"-a (Ričmond, 07. 04. 1946 - Malibu, 15. 05. 2008)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (16. jun 2012)

Vremeplov (16. jun 2012)

RTS


Na današnji dan 1963. godine u kosmos poletela prva žena Valentina Terješkova. Godine 1946. umro kompozitor, muzikolog i dirigent Miloje Milojević. Na prostoru današnjeg Studentskog parka u Beogradu, 1824. godine otvorena prva pijaca u Srbiji.

vremeplov_527.jpg


Godine 1963. u kosmos je poletela prva žena. Kosmičkim brodom "Vastok 6" Valentina Terješkova je obletela Zemlju 48 puta. Valentina Vladimirovna Tereškova rođena je 1937. godine u selu Maslenikovo u Jaroslavskoj oblasti, u Rusiji. Kada joj je otac poginuo u Drugom svetskom ratu sa majkom i još troje dece preselila se u Jaroslav. Zbog siromaštva koje je vladalo u prvim godinama po završetku rata, Tereškova nije pohađala školu sve do svoje desete godine. Uz posao i učenje bavila se padobranstvom što je bio njen prvi dodir sa aeronautikom.

Na današnji dan 1946. godine umro Miloje Milojević, kompozitor, muzikolog, dirigent i pedagog. Prva znanja u oblasti muzike Milojević je stekao kao đak Isidora Bajića, u Srpskoj gimnaziji u Novom Sadu. U Beogradu je, uporedo sa studijama na Filozofskom fakultetu, pohađao Srpsku muzičku školu, a zatim je nastavio studije na Minhenskoj muzičkoj akademiji. Doktorat muzikologije položio je na Karlovom univerzitetu u Pragu sa disertacijom "Smetanin harmonski stil" i postao prvi doktor muzikologije u Srbiji. Predavao je istoriju muzike na Filozofskom fakultetu i kompoziciju na Muzičkoj akademiji u Beogradu. Milojević se bavio muzičkim pisanjem, kritikom, horskim i simfonijskim dirigovanjem. Pretežno orijentisan na kamernu muziku i manje muzičke oblike, izrazit liričar sklon raznovrsnim stilovima, stvorio je niz solo pesama, simfonijskih poema i klavirskih dela. Kao muzički pisac spada u red naših najboljih muzičkih esejista i začetnika muzikologije u Srbiji.

1824 - Otvorena prva pijaca u Srbiji, na prostoru današnjeg Studentskog parka u Beogradu

1671 - Pogubljen Stenjka Razin (Stepan Timofejevič Razin), vođa ruskih kozaka
(Zimovejsko, 1630 - Moskva, 16.6.1671)

1842 - Rođen Milorad Popović Šapčanin, književnik, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu
(Šabac, 16.6.1842 - Beograd, 14.2.1895)

1876 - U Veneciji sklopljen Ugovor o ratnom savezu Srbije i Crne Gore

1890 - Rođen Stanlio-Sten Laurel (Artur Stenli Džeferson), engleski filmski glumac (Ulverston, 16.6.1890 - Santa Monika, 23.2.1965)

1894 - Počeo Svetski sportski kongres, na kome je doneta odluka o osnivanju Međunarodnog olimpijskog komiteta

1904 - "Blumov dan"- dan kada se dešava radnja romana "Uliks" Džemsa Džojsa, dobio ime po junaku romana Lepoldu Blumu

1930 - Umro Ljubomir Stojanović, filolog, političar i državnik, sekretar Srpske kraljevske akademije
(Užice, 6.8.1860 - Prag, 16.6.1930)

1931 - Rođen Pavle Minčić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Beograd, 16.6.1931)

1944 - Sklopljen Sporazum Tito-Šubašić na Visu

1958 - Ubijen Imre Nađ, mađarski političar i državnik, premijer Mađarske
(Kapošvar, 6.6.1896 - Budimpešta, 16.6.1958)

1966 - Osnovan Kajakaški savez Jugoslavije

1966 - Rođen Jan Železni, češki atletičar
(Malada Boleslav, 16. 06. 1966)

1973 - Umro Aleksandar Marinković Šilja, operski pevač
(Novi Sad,15.12.1910 - Cavtat, 16.6.1973)

1977 - Umro Verner fon Braun, američki raketni inženjer, konstruktor projektila "FAU 1" i "FAU 2"
(Virzic, 23.3.1912 - Aleksandrija, SAD, 16.6.1977)

1997 - Umro Zoran Polič, političar i državnik, predsednik Jugoslovenskog crvenog krsta (Lenart, 20.10.1912 - Ljubljana, 16.6.1997)

1997 - Umro Stjepan Zaninović, filmski reditelj i scenarista
(Herceg Novi, 4.3.1926 - Beograd, 16.6.1997)

2001 - Umro Sava Vuković, episkop šumadijski
(Senta, 13.4.1930 - Beograd, 16.6.2001)

2001 - Umro Milivoje-Miša Sredojević, producent RTS-a
(Ljig, 26.11.1946 - Ljig, 16.6.2001)

2008 - Umro profesor Miroslav Radovanović, profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu, akademik, predsednik VANU
(Brusnik, 3.12.1919 - Novi Sad, 16.6.2008)

2008 - Umro Nedeljko Ivanković Skale, odbojkaš, reprezentativac
(1951 - Novi Sad, 16.6.2008)
 
Poslednja izmena:
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (17. jun 2012)

Vremeplov (17. jun 2012)

RTS


Na današnji dan rođen Igor Stravinski, ruski kompozitor. Osnovana preteča JAT-a, "Aeroput". Bendžamin Franklin otkrio gromobran.

vremeplov_527.jpg


Godine 1882. na današnji dan rođen Igor Fjodorovič Stravinski, ruski kompozitor, jedan od najuniverzalnijih muzičkih stvaralaca 20. veka. Odlikuje ga velika raznovrsnost muzičkog izraza i stila. U prvoj fazi svog stvaralaštva nadahnut je ruskom narodnom muzikom, u drugoj ekspresionizmom, s povremenim oslanjanjem na džez, u trećoj je okrenut neoklasičnom stilu, a zatim primenjuje principe dodekafonije. Od 1910. je živeo u Francuskoj, a od 1937, do smrti u SAD. Najpoznatija njegova dela su baleti "Žar- ptica" i "Petruška" i opera - oratorijum "Kralj Edip ".

(Oranienbaum, 17. 06. 1882 - Njujork, 06. 04. 1971)

1927. - Osnovano prvo Srpsko društvo za civilni saobraćaj "Aeroput"-preteča JAT-a. Prvi srpski civilni avio-prevoznik otvorio je svoju prvu liniju 15. februara 1928, samo nekoliko meseci nakon osnivanja. Let od Beograda do Zagreba obavljen je avionom "Potez - 29" sa 5 putničkih sedišta uz brzinu od 175 km na sat. Prvi putnici bili su novinari. Civilni vazdušni saobraćaj u našoj zemlji obnovljen je posle II svetskog rata, zahvaljujući angažovanju Jugoslovenskog ratnog vazduhoplovstva. Nastavljajući tradiciju "Aeroputa" osnovano je preduzeće "Jugoslovenski aerotransport", koji je svoju prvu liniju otvorio 1. aprila 1947. godine.

1696. - Umro Jan Sobjeski, poljski kralj i vojskovođa
(Olesko,17. 08. 1629 - Vilanov,17. 06. 1696)

1752. - Američki fizičar Bendžamin Franklin otkrio gromobran

1818. - Rođen Šarl Fransoa Guno, francuski kompozitor
(Pariz, 17. 06. 1818 - Sen Klod, 18. 10. 1893)

1862. - Turci bombardovali Beograd

1925. - Usvojen Ženevski protokol o zabrani upotrebe bojnih otrova i bioloških sredstava u ratnim operacijama

1928. - Umro Roal Amundsen, norveški polarni istraživač, osvajač Južnog pola
(Borge, 16. 07. 1872 - Bergen, 17. 06. 1928)

1929. - Rođen Tigran Vartanovič Petrosjan, jermenski šahista, svetski prvak
(Tbilisi, 17. 06. 1929 - Moskva, 14. 08. 1984)

1950. - Štampan prvi broj lista "Međunarodna politika"

1960. - Rođena Marina Rajević-Savić, novinar Studija B, TV Beograd i BK TV
(Peć, 17. 06. 1960)

1975. - Rođen Milan Gurović, košarkaš
(Novi Sad, 17. 06. 1975)

1998. - Umro Ratko Đurović, filmski scenarista i istoričar kulture, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Nikšić, 25. 11. 1914 - Beograd, 17. 06. 1998)

2004. - Umrla Zorica Bulja, novinar i urednik Radio Jugoslavije
(Zrenjanin, 14. 04. 1935 - Beograd, 17. 06. 2004)

2007. - Umro Đanfranko Fere, italijanski arhitekta i modni kreator, umetnički direktor modne kuće "Kristijan Dior"
(Lenjano, 15. 08. 1945 - Milano, 17. 06. 2007)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (18. jun 2012)

Vremeplov (18. jun 2012)

RTS


Ruski pisac Maksim Gorki preminuo 1936. godine. Donet Ustav Evropske unije 2004. godine.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1936. godine preminuo ruski pisac Aleksej Maksimovič Pješkov, poznat kao Maksim Gorki, utemeljivač socijalističkog realizma. Najčešća tema njegovog stvaralaštva su ljudi sa takozvanog dna, pobunjenici svih vrsta, izgubljeni i prezreni. Posle 1917. polemisao je s vođom Oktobarske revolucije Lenjinom i drugim čelnicima boljševika, kritikujući postupke sovjetskih vlasti. Istovremeno je učestvovao u intelektualnoj obnovi zemlje i smatra se najznačajnijim kulturnim poslenikom u postoktobarskoj epohi. Umro je 1936, u vreme najveće Staljinove strahovlade, pod okolnostima koje nisu potpuno rasvetljene. Dela: priče, pripovetke i romani "Makar Čudra", "Starica Izergilj", "Maljva", "Konovalov", "Pesma o Sokolu", "Foma Gordejev", "Mati", "Pesma o vesniku oluje","Leto", "Trojica", "Ispovest", "Gradić Okurov", "Čelkaš", "Život Mateja Kožemjakina", "Supruzi Orlovi", "Artomonovi", "Život Klima Samgina", "autobiografska" trologija "Detinjstvo", "Među ljudima" i "Moji univerziteti", drame "Malograđani", "Na dnu", "Na letovanju", "Deca Sunca", "Varvari", "Neprijatelji", "Vasa Železnova" (dve verzije), "Jegor Buličov i ostali", uspomene "Lav Tolstoj".

1536. - U Engleskoj izdata prva polisa životnog osiguranja

1815. - Napoleon I Bonaparta poražen u bici kod Vaterloa

1817. - U Londonu otvoren most Vaterlo preko Temze

1882. - Rođen Georgi Dimitrov, bugarski revolucionar, političar i državnik (Kovačevci, 18. 06. 1882 - Moskva, 02. 07. 1949)

1894. - Pušten u saobraćaj prvi električni tramvaj u Beogradu

1928. - Umro Roal Amundsen, norveški polarni istraživač, osvajač Južnog pola (Borge, 16. 07. 1872 - Bergen, 18. 06. 1928)

1932. - Rođen Angel Šurev, dirigent Rimske opere i Opere Narodnog pozorišta u Beogradu, Beogradske filharmonije, Simfonijskog orkestra i Hora Doma JNA u Beogradu (Veles, 18. 06. 1932 - Beograd, 14. 02. 2004)

1936. - Umro Maksim Gorki (Aleksej Maksimovič Pješkov), ruski književnik (Njižnji Novgorod , 28. 03. 1868 - Gorki, 18. 06. 1936)

Maksim Gorki jedan je od utemeljivača socijalističkog realizma u sovjetskoj književnosti. Strasno je zastupao ideju o uticaju književnosti na stvaranje humanijih odnosa među ljudima. U teatru je video najsnažniji medijum za neposredno opštenje sa publikom. Junaci njegovih drama najčešće se bore protiv malograđanskog mira i lažnog morala. Najpoznatija njegova dela su: autobiografska trilogija "Detinjstvo", "Među ljudima" i "Moji univerziteti", romani "Delo Artamonovih" i "Život Klima Samgina", kao i drame: "Na dnu", "Vasja Železnova", "Jegor Buličov" i "Malograđani".

1937. - Sovjetski piloti Valerij Čkalov, Georgije Bajdukov i Anton Beljakov avionom ANT- 25 obavili prvi transpolarni let od Moskve preko Severnog pola do Vankuvera

1942. - Rođen ser Džejms Pol Makartni, britanski muzičar, član grupe "The Beatles" (Liverpul, 18. 06. 1942)

1947. - Rođena Vesna Pećanac, pozorišna, filmska i TV glumica
(Ljubljana, 18. 06. 1947)

1954. - Umro Risto Ratković, književnik i književni kritičar
(Bijelo Polje, 03. 09. 1903 - Beograd, 18. 06. 1954)

1974. - Umro Aleksandar Acković, novinar, glavni i odgovorni urednik Trećeg programa Radio Beograda (Zaječar, 17. 12. 1922 - Beograd, 18. 06. 1974)

1974. - Umro Georgij Konstantinovič Žukov, sovjetski maršal i vojskovođa
(Strelovka, 01. 12. 1896 - Moskva, 18. 06. 1974)

1978. - Rođena Snežana Perić, karatistkinja, najmlađi svetski šampion u istoriji karatea (Zrenjanin, 18. 06. 1978)

1979. - U Beču potpisan "SALT 2", sporazum SAD i SSSR o ograničavanju strategijskog naoružanja

1982. - Umro Kurt Jirgens, nemački filmski glumac
(Minhen, 13. 12. 1915 - Minhen, 18. 06. 1982)

1991. - Umro Milorad Dobrić, karikaturista
(Beograd, 18. 08. 1924 - 18. 06. 1991)

1994. - Umro Branko Petranović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu(Cetinje, 31. 10. 1927 - Beograd, 18. 06. 1994)

1994. - Umro Branislav D. Janković, imunolog, prvi doktor medicinskih nauka u istoriji Medicinskog fakulteta u Beogradu (22. 02. 1920 - Beograd, 18. 06. 1994)

2001. - Umro Davorin Popović, pevač grupe "Indeksi"
(Sarajevo, 23. 09. 1946 - Sarajevo, 18. 06. 2001)

2002. - Umro Valter Fric, nemački fudbaler
(Kajzerslautern, 31. 10. 1920 - Kajzerslautern, 18. 06. 2002)

2004. - Donet Ustav Evropske unije

2007. - Umro Jovan Arežina, novinar i urednik Drugog programa Radio Beograda, v.d. direktora Radio Beograda, direktor RTV Studio B, pomoćnik direktora Radio Beograda (Sarajevo, 20. 10. 1949 - Beograd, 18. 06. 2007)

2007. - Umrla Vilma Espin, kubanski političar i revolucionar, predsednik Federacije kubanskih žena, supruga Raula Kastra (Santjago, 07. 04. 1930 - Havana, 18. 06. 2007)

2008. - Umro Žan Delanoa, francuski filmski reditelj
(Noasi l Sek, 12. 01. 1908 - Ženvil, 18. 06. 2008)

2009. - Umro Željko Vuković, novinar i književnik
(Zenica, 27. 08. 1956 - Beograd, 18. 06. 2009)

2010. - Umro Bogdan Bogdanović, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, gradonačelnik Beograda (Beograd, 20. 08. 1922 - Beč, 18. 06. 2010)

2010. - Umro Žoze Saramago, portugalski pisac, nobelovac
(Aziljaga, 16. 11. 1922 - ostrvo Lansarote, 18. 06. 2010)

2010. - Umro dr Drago Ćupić, lingvista, leksikograf, direktor Instituta za srpski jezik SANU ( Zagarač,19. 03 1932 - Beograd, 18. 06. 2010)

2011. - Umro Klarens Klemons, američki saksofonista
(Norfolk, 11. 01. 1942 - Singer Ajlend, 18. 06. 2011)

2011. - Umrla Jelena Boner, sovjetski disident, supruga nobelovca Andreja Saharova (Merv, 15. 02. 1923 - Boston, 18. 06. 2011)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (19. jun 2012)

Vremeplov (19. jun 2012)

RTS


Na današnji dan 1862. godine zvanično ukinuto ropstvo u SAD. Kompozitor Stevan Hristić rođen 1885. godine.

vremeplov_527.jpg



Uvoz robova u SAD je zabranjen 1808. godine do kada ih je nekih 300.000 već uvezeno. Svi kasniji robovi su rođeni na teritoriji SAD. Netrpeljivost između robovlasničkog juga i naprednijeg severa oko pitanja ropstva smatra se jednim od uzroka Američkog građanskog rata. Ropstvo je zvanično ukinuto 1862. godine

Na današnji dan 1885. godine rođen je Stevan Hristić, kompozitor i dirigent, akademik. Hristić je muzičko obrazovanje sticao u Beogradu, Lajpcigu, Moskvi, Rimu i Parizu. Kao osnovu svog stvaralaštva prihvatio je muzički folklor.Još kao student komponovao je pozorišni komad "Čučuk - Stana". Ogledao se u skoro svim muzičkim oblicima, a njegova dela su pisana u nacionalno - romantičarskom stilu sa impresionističkim elementima. Komponovao je solo - pesme, horsku muziku i muziku za filmove "Sofka" i "Bila sam jača". Hristićevo najpoznatije delo- balet "Ohridska legenda" pronelo je slavu autora i van granica naše zemlje. Hristić je bio dirigent i direktor Opere Narodnog pozorišta, osnivač i dirigent Beogradske filharmonije, profesor Muzičke akademije u Beogradu i prvi predsednik Saveza kompozitora Jugoslavije. Hristić je umro 1958. godine u Beogradu.

1623. - Rođen Blez Paskal, francuski matematičar i fizičar
(Klermon - Feran, 19. 06. 1623 - Pariz, 19. 08. 1661)

1834. - Rođen Edgar Dega, francuski slikar, grafičar i vajar
(Pariz, 19. 06. 1834 - Pariz, 26. 09. 1917)

1862. - Zvanično ukinuto ropstvo u SAD

1873. - Rođen Vladimir Petković, geolog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu,akademik
(Boljevac, 19. 06. 1873 - Beograd, 20. 03. 1935)

1886. - Rođen Jovan Bijelić, slikar
(Kolunić, 19. 06. 1886 - Beograd, 12. 03. 1964)

1892. - Rođen Pavle Beljanski, diplomata i kolekcionar
(Veliko Gradište, 19. 06. 1892 - Beograd, 14. 07. 1965)

1918. - Rođen Ivan Hajtl, pozorišni, filmski i TV glumac
(Osijek, 19. 06. 1918 - Novi Sad, 04. 05. 2005)

1929. - Doneta Uredba o radnom vremenu u trgovačkim i zanatskim radnjama u Beogradu

1933. - Prvi put izvedena Mocartova opera "Otmica iz Seraja" na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1937. - Umro Džejm Metju Beri, škotski književnik
(Kiriemur, 09. 05. 1860 - London, 19. 06. 1937)

1941. - Rođen Vaclav Klaus, predsednik Češke
(Vinohradi, 19. 06. 1941)

1949. - Umro Vladimir Nazor, književnik, književni kritičar i prevodilac
(Postire, 30. 05. 1876 - Zagreb, 19. 06. 1949)

1953. - Pogubljeni Julius i Etel Rozenberg, zbog navodnog odavanja tajne atomske bombe Sovjetskom Savezu

1957. - Rođena Ana Lind, političar i diplomata, ministar inostranih poslova Švedske (Stokholm, 19. 06. 1957 - Stokholm, 11. 09. 2003)

1994. - Umro Pavle Bogatinčević, pozorišni glumac
(Beograd, 07. 10. 1905 - Beograd, 19. 06. 1994)

2007. - Umrla Živka Barać-Hubač, pozorišna glumica
(Čačak, 1933 - Beograd, 19. 06. 2007

2009. - Umrla Miroslava Lili Petrović, klavirski pedagog
(Beograd, 05.09.1923 - Beograd,19. 06. 2009)

2010. - Umro Tihomir Pavlović, košarkaš "Crvene Zvezde"
(1946 - Beograd, 19. 06. 2010)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (20. jun 2012)

Vremeplov (20. jun 2012)

RTS


Pesnik i diplomata Marko Ristić rođen 20. juna 1902. godine. Nemačka socijalistička političarka i borac za ženska prava Klara Cetkin umrla 20. juna 1933. u Moskvi. Američko-sovjetski sporazum o uvođenju "crvenog telefona" između Moskve i Vašingtona potpisan 1963. godine.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1902. godine rođen Marko Ristić, književnik i diplomata. Pesnik, esejista i kritičar, Marko Ristić jedan je od osnivača nadrealističkog pokreta kod nas. Rođen je u uglednoj beogradskoj porodici. Završio je Filozofski fakultet u Beogradu, a po završetku Drugog svetskog rata bio je ambasador FNRJ u Parizu. Uređivao je časopise i revije: Putevi, Svedočanstva, Nemoguće i Nadrealizam danas i ovde. U posleratnim godinama objavljivao je u Politici tekstove o aktuelnim problemima. Kao retko koji naš pisac , ostao je veran i dosledan svom književnom ukusu, umetničkom programu i društveno-političkoj opredeljenosti, što su neki tumačili kao Ristićevu nemoć da ide dalje i u korak sa vremenom. Krajem 1990. godine njegova supruga Jelica - Ševa i kćerka Mara poklonile su Beogradu biblioteku i arhiv Marka Ristića. U Muzeju savremene umetnosti u Beogradu nalazi se Legat koji nosi njegovo ime.

Klara Cetkin, uticajna nemačka socijalistička političarka i borac za ženska prava umrla je 20 juna 1933. godine u Moskvi. Do 1917. godine bila je aktivna u Socijaldemokratskoj partiji Nemačke (SPD), a zatim je stupila u Nezavisnu socijal-demokratsku partiju Nemačke i njeno ekstremno levičarsko krilo, iz koga je kasnije nastala Komunistička partija Nemačke (KPD). Zastupala je KPD u Rajhstagu. Cetkinovu je veoma interesovala ženska politika i borba za ravnopravnost i pravo glasa za žene. Razvila je socijaldemokratski ženski pokret u Nemačkoj. Godine 1907. godine postaje je vođa Ženske kancelarije u SPD-u. Organizovala je prvu proslavu Međunarodnog dana žena 8. marta 1911. godine. Po dolasku Hitlera na vlast, KPD je izbačena iz Rajhstaga, a Klara Cetkin 1933. odlazi u egzil u Sovjeski Savez, gde ubrzo umire. Sahranjena je kod zidina Kremlja u Moskvi.

1819 - Rođen Žak Ofenbah (Jakob Eberst), francuski kompozitor
(Keln, 20.6.1819 - Pariz, 5.10.1880)

1819 - Parobrod "Savana", prvi koji je preplovio Atlantik, stigao u Liverpul

1861 - Rođen Frederik Gaulend Hopkins, engleski fiziolog i biohemičar, osnivač nauke o vitaminima, nobelovac
(Istburn, 20.6.1861 - Kembridž, 16.5.1947)

1909 - Rođen Erol Flin, američki filmski glumac
(Hobart, 20.6.1909 - Vankuver, 14.10.1959)

1924 - Rođen Čet Etkins, američki gitarista
(Lutrel, 20.6.1924 - Nešvil, 30.6.2001)

1925 - Rođen prof. dr Vladeta Urošević, fizičar, osnivač Instituta za fiziku, član Srpskog naučnog društva
(Stopanje, 20.6.1925 - Beograd, 30.12.2005)

1928 - Rođen Žan-Mari Lepen, francuski pravnik i političar, predsednik Nacionalnog fronta
(Trinite sir Mer, 20.6.1928)

1932 - Rođen Robert Roždestvenski, ruski književnik
(Kosika, 20.6.1932 - Moskva, 20.8.1994)

1933 - Umrla Klara Cetkin, nemačka revolucionarka, osnivač ženskog Međunarodnog radničkog pokreta
(Vidrau, 5.7.1857 - Arhangelsk, 20.6.1933)

1937 - Rođen Ljubomir-Muci Draškić, pozorišni i TV reditelj, upravnik Ateljea 212, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Zagreb, 20.6.1937 - Beograd, 25.1.2004)

1939 - Rođen Vjačeslav-Slavko Lebedinski, slavista, književnik, prevodilac i novinar
(Moskva, 20.6.1939)

1941 - Osnovan koncentracioni logor Jastrebarsko

1958 - Rođen Svetozar Cvetković, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Ateljea 212
(Beograd, 20.6.1958)

1963 - Potpisan američko-sovjetski sporazum o uvođenju "crvenog telefona" između Moskve i Vašingtona

1967 - Rođena Nikol Kidman, američka filmska glumica, dobitnica Oskara
(Honolulu, 20.6.1967)

1995 - Umro Emil Sioran, rumunski filozof i književnik
(Rašinari, 8.4.1911 - Pariz, 20.6.1995)

2001 - Umro Ljubomir Koraksić, šahista
(Beograd, 12.4.1937 - Beograd, 20.6.2001)

2002 - Umro Jovan Hristić, književnik, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 26.8.1933 - Sremska Kamenica, 20.6.2002)

2004 - Umro Milan Damnjanović, novinar i urednik NIN-a
(Šabac, 8.12.1951 - Beograd, 20.6.2004)

2005 - Umro Džek Kilbi, američki fizičar, tvorac integrisanog kola, nobelovac
(Dzeferson, 8.11.1923 - Dalas, 20.6.2005)

2006 - Umro Šefko Alomerović, književnik i političar, predsednik Helsinškog odbora za ljudska prava u Sandžaku
(1943 - Beograd, 20.6.2006)

2008 - Umro prof. Aleksandar Marinković Mačak, atletičar i trener "Crvene zvezde"
(Beograd, 24.8.1930 - Beograd, 20.6.2008)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (21. jun 2012)

Vremeplov (21. jun 2012)

RTS


Na današnji dan rođen je osnivač i teoretičar egzistencijalizma Žan Pol Sartr. Obeležavaju se Svetski dan muzike i Svetski dan skejtera.

vremeplov_527.jpg


Osnivač i teoretičar egzistencijalizma Žan Pol Sartr rođen je u Parizu 1905 godine. Svojim delom obeležio je jedno razdoblje u filozofskom i književnom stvaralaštvu Francuske. Savremenik Malroa, Aragona, Bretona i drugih velikih intelektualaca, on je ostao svojstven i svoj. Prvu filozofsku raspravu napisao je kao učenik, 1924. godine. Sartr je diplomirao filozofiju 1929. godine. Tokom studija upoznao je svoju životnu saputnicu, Simon de Bovoar. Objavio je dela Mučnina, Zid i Biće i ništavilo, a pisao je i pozorišne komade. Izjašnjavao se o svim posleratnim problemima: u Alžiru, Vijetnamu, Ćehoslovačkoj, Izraelu i Kambodži i podizao svoj glas protesta kad god je smatrao da su ugroženi principi demokratije u svetu.

1527 - Umro Nikolo Makijaveli, italijanski književnik, političar, diplomata, utemeljivač političkih nauka (Firenca, 3.5.1469 - Firenca, 21.6.1527)

1788 - Ratifikovan Ustav SAD

1837 - Početak organizovanog turizma u Srbiji, u Sokobanji

1874 - Umro Anders Jonas Angstrem, švedski fizičar i astronom
(Medelpad, 13.8.1814 - Upsala, 21.6.1874)

1908 - Umro Nikolaj Rimski Korsakov, ruski kompozitor
(Tihvin, 18.3.1844 - Lubensk, 21.6.1908)

1914 - Rođen Pavle Mijović, istoričar umetnosti
(Brčeli, 21.6.1914 - Podgorica, 6.2.1996)

1935 - Rođena Fransoaz Sagan (Kuarez), francuska književnica
(Kažark, 21.6.1935 - Anfler, 24.9.2004)

1943 - Rođen Andrej Šerban, rumunski reditelj, upravnik Narodnog pozorišta u Bukureštu (Bukurešt, 21.6.1943)

1946 - Rođen Mile Pešaljević, dr tehničkih nauka, profesor Fakulteta organizacionih nauka u Beogradu, direktor Saveznog zavoda za mere i dragocene metale (21.6.1946 - Beograd, 9.1.2011)

1949 - Umro Mihailo Petrović, novinar
(Brza Palanka, 1.3.1901 - Beograd, 21.6.1949)

1955 - Rođen Mišel Platini, francuski fudbaler i selektor reprezentacije, predsednik UEFA (Žef, 21.6.1955)

1956 - Potpisana Moskovska deklaracija o odnosima SSSR i FNRJ

1961 - Rođen Manu Čao (Oskar Tramor), francuski muzičar
(Pariz, 21.6.1961)

1966 - Rođen Ivan Tasovac, pijanista, direktor Beogradske filharmonije (Beograd, 21.6.1966)

1997 - Umro Živan Milisavac, književnik, predsednik Matice srpske, akademik (Batrovci, 25.2.1915 - Novi Sad, 21.6.1997)

2001 - Umro Krsta Petrović, pevač
(Beograd, 27.9.1928 - Beograd, 21.6.2001)

2001 - Umro Džon Li Huker, američki bluz gitarista
(Klarksdejl, 22.8.1917 - San Francisko, 21.6.2001)

2003 - Umro Džordž Ekslroud, američki reditelj, dramaturg i scenarista (Njujork, 9.6.1922 - Los Anđeles, 21.6.2003)

2006 - Umro Borivoj Dedić, keramičar, profesor i prodekan Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Zrenjanin, 1942 - Beograd, 21. (23) 6. 2006)

2011 - Umro Svetozar Tadić, novinar lista "Borba", predsednik Udruženja novinara Srbije (Beograd,10. 12.1926 - Beograd, 21. 06. 2011)

 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (22. jun 2012)

Vremeplov (22. jun 2012)

RTS


Na današnji dan u Beogradu otvoren kulturni centar "Građanska kasina", preteča "Kolarčevog narodnog univerziteta". Književnik i antifašista Erih Marija Remark rođen na današnji dan.

vremeplov_527.jpg



Otvoren kulturni centar "Građanska kasina" u Beogradu, preteča "Kolarčevog narodnog univerziteta" 1869. godine. Otvorena je u zgradi Zadužbine Nikole Spasića u Beogradu, sa ciljem da Beograđanima pruži mesto za druženje i sastanke. Trgovački svet, pored zabave, tu je mogao da se bliže upozna i obavi poslovne kontakte. Tokom skoro pet decenija postojanja, "Građanska kasina" je odigrala značajnu ulogu u kulturnom razvoju grada. U njoj je, na inicijativu dr Vladana Đorđevića, osnovan Srpski crveni krst, 1876, a zatim i Srpsko novinarsko udruženje, 1880. godine.

Rođen književnik i antifašista Erih Marija Remark 1898. godine. Po dolasku Hitlera na vlast 1933. godine bio je prisiljen da emigrira. Najveći deo života proveo je u Sjedinjenim Američkim Državama i Švajcarskoj. Prvi roman Na zapadu ništa novo, u kome je realistički i sa potresnim humanizmom prikazao razdoblje Prvog svetskog rata, doneo mu je svetsku slavu. Ovo delo, kao i ostale njegove knjige: Trijumfalna kapija, Povratak, Tri ratna druga i Vreme života, vreme smrti bile su zabranjene u Nemačkoj. Remarkov pristup književnosti temeljio se na reportažnoj dokumentarnosti, snažnoj društvenoj kritici i specifičnom stilskom izrazu.

1805 - Rođen Đuzepe Macini, italijanski revolucionar i političar
(Đenova, 22.6.1805 - Piza, 10.3.1872)

1826 - Rođen Bogoboj (Timotej) Atanacković, književnik
(Baja, 22.6.1826 - Baja, 9.9.1858)

1905 - Osnovano Srpsko književničko društvo u Beogradu

1906 - Rođen Bili Semjuel Vajlder, američki filmski reditelj, dobitnik Oskara
(Suša, 22.6.1906 - Los Anđeles, 27.3.2002)

1911 - Rođen Mile Stanković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Šabac, 22.6.1911 - Beograd, 26.5.2005)

1927 - Rođen Srđan Barić, kompozitor, muzički urednik RTB-a
(Beograd, 22.6.1927 - Beograd, 7.11.2005)

1930 - Rođen Zdenjek Mlinarž, češki političar, sekretar CK KP Čehoslovačke, organizator "Praškog proleća"
(Visoke Mito, 22.6.1930 - Beč, 15.4.1997)

1934 - Udruženje nemačkih proizvođača automobila potpisalo sa austrijskim inženjerom Ferdinandom Poršeom ugovor o konstruisanju "folksvagena"- narodnih kola

1940 - Francuska kapitulirala u Drugom svetskom ratu

1941 - Nemačka napala SSSR u Drugom svetskom ratu

1944 - Rođen Klaus Marija Brandauer, austrijski filmski glumac i reditelj
(Alt Ause, 22.6.1944)

1946 - Rođen Eliades Očoa Bustamante, kubanski gitarista i pevač
(Santjago de Kuba, 22.6.1946)

1949 - Rođena Meril Strip (Meri Luiz), američka filmska glumica, dobitnica Oskara

1961 - Umrla Marija Karađorđević, rumunska princeza, jugoslovenska kraljica, nosilac Ordena Legije časti
(Goti, 9.1.1900 - London, 22.6.1961)

1966 - Rođen Jagoš Marković, pozorišni reditelj
(Podgorica, 22.6.1966)

1969 - Umrla Džudi Garland (Frensis Gam), američka filmska glumica, dobitnica OskaraŽ
(Grend Repids, 10.6.1922 - Čelzi, 22.6.1969)

1984 - Rođen Janko Tipsarević, teniser, reprezentativac
(Beograd, 22.6.1984)

1987 - Umro Fred Aster (Frederik Austerlic), američki igrač i filmski glumac, dobitnik Oskara
(Omaha, 10.5.1899 - Los Anđeles, 22.6.1987)

1998 - Umro Miroslav Vitorović, novinar i diplomata
(Jabukovac, 1913 - Beograd, 22.6.1998)

2000 - Umro dr Slobodan Inić, sociolog i naučni radnik
(Zrenjanin, 28.6.1946 - Beograd, 22.6.2000)

2008 - Umro Alber Kosri, egipatski književnik
(Kairo, 3.11.1913 - Pariz, 22.6.2008)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (23. jun 2012)

Vremeplov (23. jun 2012)

RTS


Poznata ruska pesnikinja Ana Ahmatova rođena u Odesi 23. juna 1889. godine. Na današnji dan 1956. godine Gamal Abdel Naser izabran za predsednika Egipta.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan, ruska književnica i pesnikinja Ana Ahmatova rođena je u Odesi 23. juna 1889. godine. Detinjstvo je provela u Carskom selu, a gimnaziju završila u Kijevu. Bila je prijateljica Osipa Mandeljštama, Borisa Pasternaka, posvetila je pesmu Majakovskom, pisala o Ljermontovu, drugovala sa Modiljanijem, koji je slikao njene portrete. Prva knjiga Veče, izašla je 1912, Brojanice 1914, a Belo jato 1917. godine. Njena lirika odiše erotikom i mistikom. U svojim stihovima negovala je i tradiciju narodne poezije. Posle revolucije objavila je knjige Anno Domini i Bokvica. U nemilosti totalitarnog režima, sledeće tri decenije nije objavljivala. Iz Saveza sovjetskih književnika isključena je 1946. godine. U Petrogradu je živela izolovano. Rehabilitovana je posle 20. kongresa Komunističke partije Sovjetskog Saveza. Godine 1962, objavila je Poemu bez heroja, koju je pisala 22 godine, a potom Rekvijem, posvećen teškim vremenima stradanja i progona, čija je žrtva bio i njen sin. Ana Ahmatova se smatra jednom od najvećih pesnikinja 20. veka.

Nakon ukidanja egipatske monarhije 1953. godine i uspostavljanja jednostranačke republike, koju je u početku vodio general Muhamad Nagib, vlast je 1954. godine preuzeo pukovnik Gamal Abdel Naser. Uspešno je vodio pregovore sa Britancima oko povlačenja iz Egipta, okončavši njihovu višedecenijsku kontrolu nad Egiptom. Naser je 23. juna 1956. godine izabran za predsednika Egipta, a iste godine je doneo odluku o nacionalizaciji Sueckog kanala. Naser je udaljio Egipat od zapadnih zemalja. Propagirao je koncept arapskog socijalizma i nacionalizacijom finansijskih institucija, čime je trebalo da se finansira industrijalizacija zemlje. Neko vreme je bio najuticajniji lider arapskog sveta. Napad Izraela na Egipat 1967. u Šestodnevnom ratu i težak egipatski poraz do kojeg je došlo razlog su zbog kojeg je Naser podneo ostavku, iste godine. Na zahtev javnosti vratio se na dužnost, ali nikada nije uspeo da vrati ugled kakav je imao do rata.

1668 - Rođen Đovani Batista Viko, italijanski filozof, istoričar i estetičar
(Napulj, 23.6.1668 - Đerolinimi, 20.1.1774)

1785 - Turska vojska pod komandom skadarskog vezira Mahmud-paše Bušatlije prodrla u Cetinje i porušila manastir na Ćipuru, koji je u 15. veku podigao Ivan Crnojević

1848 - Ustanak radnika u Parizu

1862 - Srpski dobrovoljci odbili turski artiljerijski napad sa Kalemegdana na varoš Beograd

1892 - Rođen Žak Konfino, književnik i lekar
(Leskovac, 23.6.1892 - Beograd, 16.8.1975)

1894 - Na Svetskom sportskom kongresu, na inicijativu Pjera de Kubertena doneta odluka o obnavljanju modernih Olimpijskih igara i konstituisan Međunarodni olimpijski komitet

1910 - Rođen dr Nikola Rot, psiholog, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu
(Koroš, 23.6.1910 - Beograd, 24.7.2007)

1929 - Rođen Stevan Šalajić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Borča, 23.6.1929 - Novi Sad, 30.6.2002)

1946 - Rođen Gojko Šantić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Mostar, 23.6.1946)

1972 - Rođen Zinedin Zidan, francuski fudbaler
(La Kastanela, 23.6.1972)

1989 - Umro Bogdan Čiplić, književnik
(Novi Bečej, 2.11.1910 - Beograd, 23.6.1989)

1993 - Otvoren Teatar "Kult" u Beogradu

1995. - Umro Džonas Edvard Salk, američki mikrobiolog, pronalazač vakcine protiv dečje paralize
(Njujork, 28. 10. 1914 - La Džola, 23. 06. 1995)

1996. - Umro Andreas Papandreu, grčki ekonomista, političar i državnik, premijer Grčke (Hios, 05. 02. 1919 - Atina, 23. 06. 1996)

1996. - Umro Zoran Petrović, slikar i književnik
(Sakule, 7.4.1921 - 23.6.1996)

1998 - Umrla Morin O Saliven, američka filmska glumica
(Bojl, 17.5.1911 - Skotsdejl, 23.6.1998)

2000 - Umro Aleksandar Obradović, sportski lekar i funcioner SD "Crvena zvezda"
(Mionica, 14.9.1922 - Beograd, 23.6.2000)

2002 - Umro Milorad Ivković, profesor i dekan Građevinskog fakulteta u Beogradu, projektant i graditelj HE "Đerdap 1"
(Beograd, 23.6.2002)

2004 - Umro Aleksa Radovanović, solunski ratnik, predsednik Udruženja boraca ratova od 1914. godine
(Medveđa, 2.8.1900 - Medveđa, 23.6.2004)

2006 - Umro Aron Speling, američki TV producent
(Dalas, 22.4.1923 - Los Anđeles, 23.6.2006)

2007 - Umro Pavle Ugrinov (Vasilije Popović), književnik, pozorišni i TV reditelj, urednik i dramaturg Radio Beograda, urednik Dramskog i serijskog programa TV Beograd, akademik
(Mol, 15.4.1926 - Beograd, 23.6.2007)

2008 - Umrla Olga Moskovljević, prevodilac, publicista i novinar
(Beograd, 23.1.1921 - Beograd, 23.6.2008)

2011. - Umro Piter Folk, američki filmski glumac
(Njujork, 16. 09. 1927 - Los Anđeles, 23. 06. 2011)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (24. jun 2012)

Vremeplov (24. jun 2012)

RTS


Na današnji dan 1633. godine pred sudom Inkvizicije osuđen italijanski fizičar, astronom i matematičar Galileo Galilej. Godine 1894. umrla slikarka i književnica Vilhelmina-Mina Karadžić-Vukomanović.

vremeplov_527.jpg


Godine 1633. pred sudom Inkvizicije osuđen Galileo Galilej, italijanski fizičar, astronom i matematičar. Italijanski fizičar, astronom i matematičar, Galileo Galilej bio je profesor u Pizi i Padovi. Otkrio je izohronost oscilacije klatna, formulisao zakone slobodnog pada tela pod dejstvom sile teže, kretanja po kosoj ravni, uveo pojam ubrzanja i inercije, što je bilo od izvanrednog značaja za kasniji razvoj mehanike. Godine 1609. konstruisao je astronomski durbin, koji je demonstrirao na zvoniku crkve Sv. Marka u Veneciji. Sledila su zatim otkrića: Kumove slame, površine Meseca i Venere, Jupiterovih satelita, pega na Suncu... Povod za Galilejevo izvođenje pred Inkviziciju bila je knjiga "Razgovor o sistemu sveta", u kojoj je razradio Kopernikov heliocentrični astronomski sistem, po kome centar vasione nije Zemlja, već Sunce oko koga se okreću sva nebeska tela, pa i Zemlja. Dokazao je neodrživost Ptolmejevog geocentričnog sistema. Ova teorija je umanjila značaj ne samo Zemlje, već i hrišćanske nauke, crkve, pape, a to je za to vreme bila jeres i smrtni greh. Izmučen u tamnici, da bi izbegao smrt na lomači, Galilej se javno odrekao svoje koncepcije i izjavio da Zemlja stoji. Ostala je legenda da je posle tih izgovorenih reči, prošaputao za sebe: "Ipak se okreće".

Na današnji dan 1894. umrla je Vilhelmina-Mina Karadžić-Vukomanović, slikarka i književnica, kćer Vuka Karadžića. Osnovno obrazovanje Mina Karadžić je stekla uz oca, pokazujući od ranog detinjstva interesovanje za slikarstvo. Dva su stilska razdoblja u njenom stvaralaštvu: bidermajersko i rano romantičarsko. Sačuvano je pedesetak njenih radova, pretežno uljanih portreta, od kojih se većina čuva u Narodnom muzeju u Beogradu. Osim prevoda srpskih narodnih pripovedaka i poslovica, objavljenih 1854. godine u Berlinu, s predgovorom Jakoba Grima, Mina je štampala i svoje uspomene na Branka Radičevića i ostavila zabeleške sa puta po Srbiji, 1850. godine. Brinula je o očevoj zaostavštini i radila na izdavanju njegovih dela što je od izuzetnog značaja za proučavanje Vukovog ukupnog doprinosa srpskoj književnosti.

1519 - Umrla Lukrecija Bordžija, italijanska vojvotkinja, mecena umetnika i naučnika (Rim,18. 04. 1480 - Ferara, 24. 06. 1519)

1788. - Rođen Silvio Peliko, italijanski književnik (Saluco, 24. 06. 1788 - Turin, 31. 01. 1854)

1798. - Pogubljen Riga od Fere (Rigas Konstantinos), grčki patriota, književnik i prevodilac (Velestina, stari grad Fera, 1757 - Beograd, 24. 06. 1798)

1822. - Formirana prva beogradska opštinska uprava (obščestvo)

1859. - Bitka kod Solferina između Austrijanaca i udružene vojske Francuske i Sardinije, nakon koje je začeta ideja o osnivanju Međunarodnog crvenog krsta

1911. - Rođen Huan Manuel Fanđo, argentinski automobilista, svetski šampion "Formule 1" (Balkarka, 24. 06. 1911 - Buenos Aires, 17. 07. 1995)

1912. - Ozvaničeno članstvo Srbije u Međunarodnom olimpijskom komitetu - na Olimpijskim igrama u Stokholmu učestvovala prva srpska olimpijska ekipa, atletičari Dušan Milošević i Dragutin Tomašević

1923. - Osnovana Zadruga za saobraćaj i promet stranaca - preteča kompanije "Putnik"

1930. - Rođen Klod Šabrol, francuski reditelj, scenarista i producent (Pariz, 24. 06. 1930)

1932. - Rođen Prvoljub Pejatović, književnik, novinar i urednik "Borbe" i TV Beograd (Skoplje, 24. 06. 1932 - Beograd, 01. 11. 2005)

1940. - Uspostavljeni diplomatski odnosi između Kraljevine Jugoslavije i Sovjetskog Saveza

1947. - Prvi put objavljeno saopštenje da je viđen leteći tanjir (NLO), u Dejtonu, SAD

1986. - Umro Miroslav Mika - Antić, književnik, novinar, slikar i filmski režiser (Mokrin, 14. 03. 1932 - Novi Sad, 24. 06. 1986)

1987. - Rođen Lionel Mesi, argentinski fudbaler, reprezentativac, najbolji fudbaler sveta (Rosario, 24. 06. 1987)

1998. - Umro Đorđe Canić, arhitekta i slikar, direktor Narodnog muzeja u Nišu (Niš, 1943 - Niš, 24. 06. 1998)

2001. - Umro Đorđe Martinović, novinar i urednik "Večernjih novosti" (Cetinje, 1931 - Beograd, 24. 06. 2001)

2002. - Umro Pjer Verner, političar i državnik, premijer Luksemburga, idejni tvorac Evropske monetarne unije ( Sent Andre, 29. 12. 1913 - Luksemburg, 24. 06. 2002)

2004. - Papa Jovan Pavle Drugi i Vaseljenski patrijarh Vartolomej Prvi počeli dijalog podeljenih hrišćanskih crkava

2005. - Umrla Milena Miloradović, muzički urednik Radio Beograda (Zaječar, 09. 04. 1949 - Beograd, 24. 06. 2005)

2008. - Umro Vojin Ocokoljić (Toma Brut), diplomata i pisac naučne fantastik (Beograd, - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro Luka Ježina, filolog, sportski novinar TV Beograd (Šibenik, - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro prof.dr Slaviša Prešić, šef Katedre za algebru i matematičku logiku Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu (Kragujevac, 25. 03. 1933 - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro Vasilije-Vasa Stojković, pravnik, košarkaš "Crvene zvezde", reprezentativac, sportski radnik, novinar i publicista (Beograd, 08. 01. 1923 - Beograd, 24. 06. 2008)

2008. - Umro Jozef Šajna, poljski slikar, scenarista, režiser, pedagog i teoretičar umetnosti (Rešov, 13. 03. 1922 - Varšava, 24. 06. 2008)

2009. - Umrla Olga Olja Ivanjicki, slikar, jedna od osnivača grupe "Mediala" (Pančevo, 10. 05. 1931- Beograd, 24. 06. 2009)

2009. - Umro prim. Aleksandar Milenković, anesteziolog, načelnik Službe za anesteziju i intezivnu terapiju Instituta za zaštitu majke i deteta "Dr Vukan Čupić" ( 1939 - Beograd, 24. 06. 2009)

2009. - Umro dr Boriša Karadžić, majstor FIDE, član Izvršnog odbora Šahovskog saveza Crne Gore (Petnjica, 1934 - Subotica, 24. 06. 2009)
 
Natrag
Top