Na današnji dan

LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (5.jun 2012)

Vremeplov (5.jun 2012)

RTS


Na današnji dan 1723. rođen škotski ekonomista Adam Smit, a 1898. španski književnik Federiko Garsija Lorka. Skupština Srbije proglasila nezavisnost Republike Srbije 2006. godine.

vremeplov_527.jpg



Godine 1723. rođen je škotski ekonomista Adam Smit, najpoznatiji predstavnik engleske klasične političke ekonomije uz Dejvida Rikarda, čija se teorija o podeli rada u ekonomskoj literaturi smatra klasičnom. Nameravao je da izgradi jedinstven sistem koji bi obuhvatio sve ljudske delatnosti, ali je napisao samo dva rada - iz etike "Teoriju moralnih osećanja" i ekonomsko delo u pet knjiga "Istraživanje o prirodi i uzrocima bogatstva naroda". Naglašavao je da u etici vlada altruizam, a u ekonomiji egoizam. Detaljno je prikazao istoriju nastanka novca, analizirao vrednost i raspodelu najamnine, profita i rente, akumulaciju kapitala i razliku između proizvodnog i neproizvodnog rada. Prihvatio je i razvio teoriju radne vrednosti, ali je za razliku od Rikarda smatrao da vrednost robe određuje količina utrošenog odnosno potrebnog rada samo u pretkapitalističkoj privredi. Bio je izraziti pristalica ekonomskog liberalizma i protivnik merkantilizma, čemu je posvetio jednu od pet knjiga "Bogatstva naroda".

Na današnji dan 1898. rođen španski kšiževnik Federiko Garsija Lorka. Lorka je studirao književnost i prava, ali je pokazivao i veliko interesovanje za muziku, slikarstvo i pozorišnu umetnost. U Madridu je 1921. izveden njegov dramski prvenac "Leptirove čarolije" i objavljena "Knjiga pesama". Književni renome je stekao zbirkom "Pesme" i patriotskim komadom "Mariana Pinjeda". Sledećom knjigom pesama "Ciganski romansero" dao je sintezu španskih lirskih inspiracija. Sa pozorišnom grupom "Baraka" obišao je čitavu Španiju igrajući dela španskog klasičnog teatra. Istovremeno je pisao za pozorište. Vrhunac njegovog dramskog stvaranja predstavlja trilogija "Krvava svadba", "Jerma" i "Dom Bernarde Albe". "Andaluzijski slavuj", Lorka je skladno spojio modernizam sa španskom tradicijom. Svojim lirizmom izvršio je snažan uticaj na naše mlade pesnike. Avgusta 1936. godine, uhapsili su ga i streljali pripadnici Frankove civilne garde.

1783. - Francuski konstruktori braća Žozef i Žak Mongolfje prvi put podigli u nebo vazdušni balon

1826. - Umro Karl Marija fon Veber, nemački kompozitor
(Etin, 18. 11. 1786 - London, 05. 06. 1826)

1837. - Knez Miloš Obrenović doneo uredbu o unapređenju srpskog sela i zemljodelačkim poslovima

1883. - Rođen Džon Majnard Kejnz, engleski ekonomista
(Kembridž, 05. 06. 1883 - London, 21. 04. 1946)

1896. - U "Srpskim novinama", zvaničnom glasilu Kraljevine Srbije, objavljen tekst o kinematografu braće Limijer

1920. - Rođen dr Zoran Konstantinović‚ slavista, komparatista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, upravnik Instituta za uporednu književnost u Insbruku, akademik
(Beograd, 05. 06. 1920 - Beograd, 22 .05. 2007)

1927. - Rođen Dušan Jakšić, pozorišni, filmski i TV glumac i pevač, prvak Drame Narodnog
pozorišta u Beogradu
(Karlovac, 05. 06. 1927 - Beograd, 18. 12. 2009)

1933. - Rođen Velimir - Bata Živojinović, filmski i TV glumac
(Koraćica, 05. 06. 1933)

1941. - Eksploziju municije u Đurđevoj tvrđavi u Smederevu, u znak sećanja na ovaj događaj ustanovljen Dan nezaborava

1946. - Rođen Branko Baletić, filmski reditelj i scenarista
(Beograd, 05. 06. 1946)

1947. - Rođena Borka Pavićević, dramaturg, direktor Centra za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu.
(Kotor, 05. 06. 1947)

1951. - Rođen Aleksandar Fotez, TV reditelj
(Beograd, 05. 06. 1951 -05. 2009)

1967. - Počeo Izraelsko - arapski rat

1968. - U atentatu ubijen Robert Kenedi, američki senator
(Boston, 20. 11. 1925 - Los Anđeles, 05. 06. 1968)

1972. - U Stokholmu počela prva konferencija UN posvećena problemima zaštite čovekove okoline, u znak sećanja na ovaj skup ustanovljen Međunarodni dan zaštite čovekove okoline

1981.- Zvanično objavljen početak svetske epidemije virusom HIV-a

1991. - Umro Janko Đonović, književnik
(Crmnica, 06. 10. 1909 - Beograd, 05. 06. 1991)

1998. - Umro Ivan Jonaš, filmski i TV glumac
(Stara Pazova, 16. 09. 1922 - Beogard, 05. 06. 1998)

2001. - Umro Stevan Momčilović, novinar Radio Beograda i lista "Huper"
(Beograd, 06. 06. 1943 - Beograd, 05. 06. 2001)

2002. - Umro Di Di Ramon( Daglas Glen Kolvin), američki muzičar, basista grupe "Ramons"
(Fort Li, 18. 09.1952 - Los Anđeles, 05. 06. 2002)

2004. - Umro Ronald Regan, američki filmski glumac i političar, predsednik SAD
(Tampik, 06. 02. 1911 - Los Anđeles, 05. 06. 2004)

2006. - Skupština Srbije proglasila nezavisnost Republike Srbije

2009. - Umro dr Branislav Kovačević, profesor Filozofskog fakulteta u Nikšiću, predsednik Društva istoričara Crne Gore, član Predsedništva Jugoslovenskog olimpijskog komiteta, akademik
(1933 - Podgorica, 05. 06. 2009)

2010. - Umro Rodoljub Gerić, novinar - ekonomski komentator, urednik "Politike", glavni i odgovorni urednik "Glasa javnosti"
(Beograd, 1951 - Beograd, 05. 06. 2010)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (6. jun 2012)

Vremeplov (6. jun 2012)

RTS


Ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin rođen na današnji dan 1799. godine. Prva filmska projekcija u Beogradu održana 1896. Iskrcavanje savezničkih trupa u Normandiji u Drugom svetskom - operacija "Overlord", počela 1944. godine.

vremeplov_527.jpg



Slavni ruski književnik Aleksandar Sergejevič Puškin rođen je u Moskvi na današnji dan 1799. godine. Mnogi ga smatraju najboljim ruskim pesnikom i ocem moderne ruske književnosti. Puškin je među prvima u Rusiji počeo da piše narodnim jezikom i distancirao se od romantičarske književnosti popularne u zapadnoj Evropi. Napravio je stil koji je mešao satiru, romantiku i dramu. Decembra 1825. godine, u Sankt Peterburgu su se održali protesti i kod puno učesnika su pronađene Puškinove pesme. Iako on sam nije učestvovao u protestima, spalio je sav materijal za koji je smatrao da može da ga kompromituje. Puškin je 1826. napisao peticiju za puštanje na slobodu i nakon prijema kod cara Nikolaja je pušten. Car Nikolaj je odlučio da postane cenzor Puškinovih dela. Iako je dobio de jure slobodu, Puškin nije dobio slobodu kretanja i pisanja. Godine 1829, upoznao je Nataliju Gončarevu, kojom se i oženio 1831. Dve godine kasnije, Puškin je proglašen za kamerjunkera. U pitanju je dvorski čin koji se obično dodeljuje mladim aristokratama. To je uvredilo Puškina, između ostalog, zato što je verovao da mu je taj čin dodeljen da bi njegova supruga mogla da odlazi na dvorske balove. Godine 1837, Puškin je izazvao D'Antesa na dvoboj, zbog sumnje da je flertovao sa njegovom suprugom. Prvi metak je opalio D'Antes i pogodio Puškina u stomak. Ovaj se uhvatio rukom za ranu i pao napred u sneg. Rukama se pridigao na kolena, uperio pištolj i pokušao da opali. Međutim, pištolj je bio pokvašen, te je Puškin zatražio da zameni pištolj, što mu je i dozvoljeno. Opalio je, ali je metak je samo okrznuo D'Antesa. Puškin je ubrzo prenet u krevet, gde je doktor pokušao da mu sanira ranu. Ipak, preminuo je dva dana kasnije, 1837. godine, u Petrogradu.

Prva filmska projekcija u Beogradu održana je 6. juna 1896. godine u kafani "Zlatni krst" na Terazijama, današnjem "Dušanovom gradu". Pred začuđenim i zadivljenim posetiocima, prikazivanje su organizovali gosti iz Francuske Andre Kar i Žil Žiren, saradnici braće Limijer. Bila je to ujedno prva filmska projekcija na Balkanu. Taj datum Jugoslovenska kinoteka obeležava kao svoj dan. Sa više od 82 hiljade kopija filmova, Jugoslovenska kinoteka je jedna od najbogatijih u svetu. Sakupljeni i sačuvani materijal od ogromnog je značaja ne samo za domaću i svetsku kinematografiju, već i za sveukupnu kulturnu baštinu Srbije i sveta.

1599. - Rođen Dijego Velaskez, španski slikar (Sevilja, 6.6.1599 - Madrid, 7.8.1660)

1606. - Rođen Pjer Kornej, francuski književnik (Ruan, 6.6.1606 - Pariz, 1.10.1684)

1683. - U Oksfordu otvoren prvi javni muzej u svetu "Ešmolien"

1769. - Veliki Bečkerek (današnji Zrenjanin) prerastao u grad

1812. - Rođen Ivan Aleksandrovič Gončarov, ruski književnik (Simbirsk, 6.6.1812 - Petrograd, 27.9.1891)

1875. - Rođen Tomas Man, nemački književnik, nobelovac (Libek, 6.6.1875 - Cirih, 12.8.1955)

1883. - Počela izgradnja železničke stanice u Beogradu

1888. - Umro Mita Popović, književnik (Baja, 3.7.1841 - Budimpešta, 6.6.1888)

1896. - Umro Milan Jovanović Morski, lekar i književnik (Jarkovac, 24.4.1834 - Beograd, 6.6.1896)

1899. - Rođen Branislav Kojić, arhitekta, profesor Arhitektonskog fakulteta u Beogradu, akademik (Smederevo, 6.6.1899 - Beograd, 27.7.1987)

1903. - Rođen Aram Hačaturijan, gruzijski kompozitor (Tbilisi, 6.6.1903 - Moskva, 1.5.1978)

1906. - Rođen Nemanja Vurdelja, neuropsihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Novom Sadu (Ličko Petrovo Selo, 6.6.1906- Novi Sad, 25.5.2004)

1915. - Rođena Divna Đoković, pozorišna glumica, pedagog i operska pevačica (Livno, 6.6.1915 - Beograd, 14.1.2005)

1924. - Rođen Vojislav Korać, arhitekta, istoričar umetnosti, akademik (Debelo Brdo, 6.6.1924)

1928. - Rođena Ksenija Jovanović, pozorišna, filmska i TV glumica (Sarajevo, 6.6.1928)

1944. - Počela operacija "Overlord" - iskrcavanje angloameričkih trupa u Normandiji u Drugom svetskom ratu

1946. - Umro Gerhard Hauptman, nemački književnik, nobelovac (Obersalcbrun, 11.9.1862 - Agnetendorf, 6.6.1946)

1948. - Umro Luj Limijer, francuski naučnik, sa bratom Ogistom tvorac prve filmske kamere (Bezanson, 5.10.1864 - Bandol, 6.6.1948)

1956. - Rođen Bjern Borg, švedski teniser (Sedertalje, 06. 06. 1956)

1961. - Umro Karl Gustav Jung, švajcarski psiholog i psihijatar (Kesvil, 26.7.1875 - Kisnaht, 6.6.1961)

1973. - Umrla Rajka Borojević, književnica, osnivač "Dragačevske zadruge" (Pješivac, 21.5.1913 - Beograd, 6.6.1973)

1976. - Rođen Vlado Georgiev, muzičar (Dubrovnik, 6.6.1976)

1981. - Najteža nesreća u istoriji železnice; najmanje 800 ljudi poginulo kada je sedam vagona pretrpanog putničkog voza iskliznulo iz šina i palo u reku Kosi u Indiji

1982. - Izrael počeo invaziju Libana, pod izgovorom da nastoji da iskoreni izvorišta palestinskog terorizma

1995. - U Južnoj Africi ukinuta smrtna kazna

2005. - Umro Dragomir Popnovakov, književnik i bibliotekar Matice srpske (Turija, 1938 - Čurug, 6.6.2005)

2005. - Umrla En Benkroft (Ana Marija Italijano), američka filmska glumica, dobitnica Oskara (Njujork, 17.9.1931 - Njujork, 6.6.2005)

2008. - Umrla Vera Lubarda, slikarka, supruga slikara Petra Lubarde (Beograd, 6.6.2008)

2011. - Umro dr Dragoslav Jeremić, fizikohemičar, profesor i dekan Prirodno-matematičkog fakulteta u Beogradu (Leskovac, 1929 - Beograd, 06. 06. 2011)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (7. jun 2012)

Vremeplov (7. jun 2012)

RTS


Rođenje francuskog slikara Pola Gogena i romansijera, dramskog pisca i teatrologa Slobodana Selenića, obeležili današnji dan kroz istoriju.

vremeplov_527.jpg


Godine 1848. rođen je Pol Gogen, francuski slikar i vajar. Gogenov umetnički pogled izgrađen je na protivstavu impresionističkom shvatanju slikarstva. Njegov postupak karakterišu pojednostavljeni oblici, jaki kontrasti boja, ukidanje perspektive, a najčešća tema je egzotičan svet domorodaca tahićanskog ostrva Fatu-Iva, među kojima je i umro. Najznačajnije slike uradio je tokom dva boravka na Tahitiju, gde je pobegao od civilizacije - Cheretanje, Dve devojke s Tahitija, Materinstvo, Beli konj, Plemkinja.

Na današnji dan 1933. rođen je Slobodan Selenić, književnik, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu. Romansijer, dramski pisac i teatrolog, Slobodan Selenić je književnim radom počeo da se bavi 1955. godine. Napisao je više romana i pozorišnih komada, kao i veliki broj eseja i pozorišnih kritika. Njegovi romani Prijatelji, Očevi i oci i Ubistvo s predumišljajem svrstali su ga među naše najčitanije pisce. Visoko mesto u srpskoj književnosti zauzeo je osobenim literarnim postupkom, ubedljivim proznim saopštavanjem i smelošću da se bavi najkrupnijim i najprovokativnijim temama našeg vremena i podneblja.

1826 - Umro Jozef fon Fraunhofer, nemački fizičar (Straubing, 6.3.1787 - Minhen, 7.6.1826)

1840 - Osnivanjem Pošte u Beogradu počeo redovni poštanski saobraćaj u Srbiji. Istorijat srpske pošte počinje od Karađorđeve naredbe seoskim kmetovima da su "dužni svako pismo predati, dok onom ko bi se usudio ovo zadržati sledi pedeset štapova". Posle Drugog srpskog ustanka poštu su raznosili "tatari", koji su putovali lošim drumovima i po nekoliko dana do odredišta. Najpoznatiji među njima je bio Rista Prendić koji bi za 6 dana jahanja carigradskim drumom knezu Milošu Obrenoviću donosio najvažnije sultanove i Portine poruke. Prva glavna beogradska poštanska stanica-mezulana, nalazila se blizu Kalemegdana. Služba je bila ustrojena tako da dva puta nedeljno pošta ide u unutrašnjost Srbije, kako zvanična, tako i privatna. Pošiljke su prenošene konjima, poštanskim kočijama, a nosili su ih i poštari - pešaci. Godine 1842, zbog boljih uslova, preseljena je u kuću Nauma Ička, do kafane "Znak pitanja". Kraj ulaza u zgradu vidno je bio istaknut grb pošte, rad slikara Uroša Kneževića. Dan osnivanja prve pošte u Beogradu, obeležava se kao Dan poštanskih radnika Srbije.

1848 - Umro Visarion Grigorijevič Bjelinski, ruski književni kritičar (Sviborg, 13.6.1811 - Petrograd, 7.6.1848)

1879 - Rođen Knud Johan Viktor Rasmusen, danski polarni istraživač (Jakobshavn, 7.6.1879 - Kopenhagen, 21.12.1933)

1882 - Umro Konstantin Peičić, lekar i književnik (Borovo, 1802 - Budimpešta, 7.6.1882)

1900 - Osnovan Pasterov zavod u Nišu

1935 - Umro Ivan Vladimirovič Mičurin, sovjetski biolog, akademik (Dolgojevo, 15.10.1855 - Mičurinsk, 7.6.1935)

1940 - Rođen Tom Džons (Tomas Džon Vudvord), britanski pevač (Pontripid, 7.6.1940)

1942 - Umro Bora Baruh, slikar (Beograd, 19.11.1911 - Jajinci, 07.6.1942)

1963 - Pojavio se prvi singl britanske rok grupe "The Roling Stones"

1965 - Rođen Demijen Hirst, britanski konceptualni umetnik, najskuplji živi umetnik na svetu (Bristol, 7.6.1965)

1974 - Puštena u rad zemaljska stanica u Prilikama kod Ivanjice

1980 - Osnovana Zadužbina "Miloš Crnjanski"

1980 - Umro Henri Miler, američki književnik (Njujork, 26.12.1891 - Pasifik Pelisejd, 7.6.1980)

1981 - Rođena Ana Kurnjikova, ruska teniserka (Moskva, 7.6.1981)

1993 - Umro Dražen Petrović, košarkaš (Šibenik, 22.10.1964 - Minhen, 7.6.1993)

2007 - Umro Milorad-Sidžim Milošević, bokser, predsednik Bokserskog kluba "Partizan" (Partizani, 28.6.1928 - 7.6.2007)

2010 - Umro Stjuart Kejbl, britanski muzičar, bubnjar grupe "Stereofoniks"
(Aberdar, 19.05. 1917.- Lividkoud 07.06.2010.)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (8. jun 2012)

Vremeplov (8. jun 2012)

RTS


Na današnji dan rođeni kompozitor Robert Šuman 1810. godine, francuska književnica Margerit Jursenar 1903. godine, srpski pesnik Ivan V. Lalić 1931. godine.

vremeplov_527.jpg


Poznati kompozitor nemačkog romantizma Robert Šuman rođen je 8. juna 1810. godine. Komponovao je klavirsku muziku, pesme i crkvenu muziku. Feliks Mendelson ga je 1843. godine angažovao za nastavnika glasovira i kompozicije na novoosnovanom konzervatorijumu u Lajpcigu. Od 1850. do 1853. godine Šuman nastupa kao gradski muzički direktor u Dizeldorfu. Od velikih ličnosti klasične muzike posebno je uticao na Bramsa. U poslednjim godinama života patio je od psihičke bolesti, pa je 1854. godine pokušao sebi da oduzme život skočivši u Rajnu, ali je spasen. Umro je 1856. godine i sahranjen je u Bonu.

Pesnik, prevodilac i esejista Ivan V. Lalić rođen je u Beogradu na današnji dan 1931. godine. Lalić jedan je bio od naših najprevođenijih i najpoznatijih pesnika u svetu. Prve pesme i prevode počeo je da objavljuje kao dvadesetogodišnjak. U literaturu je ušao 1955. godine knjigom Bivši dečak. Bogatim lirskim opusom iskazao se kao pesnik visokih stvaralačkih ambicija i veoma negovane, rafinirane kulture. Bio je izvanredan tumač poezije, naročito onoga što je donelo moderno doba i sjajan prevodilac. Poezija Ivana Lalića jeste neprestani lirski dijalog sa vremenom, istorijom i kulturom, sa silama stvaranja i razaranja. Ona je, istovremeno i stalna upitanost o smrti, nastajanju i nestajanju, o svetlosti i delima ljubavi potrebnim da bi se u neskladu pojedinačnih i kolektivnih sudbina naslutio znak izgubljenog smisla.

1831 - Umrla Sara Sidons, engleska pozorišna glumica (Brekon, 5.7.1755 - London, 8.6.1831)

1876 - Umrla Žorž Sand, francuska književnica (Pariz, 1.7.1804 - Noant, 8.6.1876)

1889 - Umro Džerard Menli Hopkins, engleski književnik (Stratford, 11.6.1844 - Dablin, 8.6.1889)

1903 - Rođena Margerit Jursenar (de Krajenkur), francuska književnica, akademik (Brisel, 8.6.1903 - Maunt Dezert, 18.12.1987)

1914 - Rođen Mihaj Avramesku, rumunski književnik (Felnaku, 8.6.1914)

1916 - Rođen Luiđi Komenčini, italijanski filmski reditelj, jedan od osnivača Italijanske kinoteke (Salo, 8.6.1916 - Rim, 6.4.2007)

1920 - Umro Aleksa Dundić, heroj ruskog građanskog rata (Grabovac, 12.8.1897 - Rovno, 8.6.1920)

1921 - Rođen Suharto, indonežanski general, političar i državnik, predsednik Indonezije (Solo, 8.6.1921 - Džakarta, 27.1.2008)

1922 - Na stadionu FK "Soko" odigrana prva međunarodna fudbalska utakmica jugoslovenske reprezentacije na domaćem terenu, protiv ekipe Rumunije, a u čast venčanja kralja Aleksandra sa rumunskom princezom Marijom

1943 - Umro Mihajlo Petrović Mika Alas, matematičar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu (Beograd, 6.5.1868 - Beograd, 8.6.1943)

1943 - Rođen Vili Devenport, američki atletičar, svetski i olimpijski šampion (Alabama, 8.6.1943 - Čikago, 18.6.2002)

1983 - Rođena Kim Klajsters, belgijska teniserka (Bri, 8.6.1983)

1998 - Umro Mihailo Lj. Mihailović, profesor Prirodno-matematičkog fakulteta, akademik (Beograd, 22.1.1924 - Beograd, 8.6.1998)

2001 - Umro Branko Pleša, pozorišni glumac i reditelj, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu (Kiseljak, 6.3.1926 - Beograd, 8.6.2001)

2007 - Umro Ričard Rorti, američki filozof (Njujork, 4.10.1931 - Palo Alto, 8.6.2007)

2008 - Umro Šaban Bajramović, pevač, "kralj" romske muzike (Niš, 16.4.1936 - Niš, 8.6.2008)

2008 - Umro Momčilo-Moma Dimić, književnik i prevodilac (Beograd, 28.2.1944 - Beograd, 8.6.2008)

2008 - Umro Dino Rizi, italijanski filmski reditelj (Milano, 23.12.1916 - Rim, 8.6.2008)

2009 - Umro Omar Bongo Ondimba, predsednik Gabona, lider sa najdužim predsedničkim stažom u Africi (1967-2009) (Levai, 30.12.1935 - Barselona, 8.6.2009)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (9. jun 2012)

Vremeplov (9. jun 2012)

RTS


Engleski inženjer i pronalazač, konstruktor prve parne lokomotive, Džordž Stivenson rođen na današnji dan 1781. godine. Poznati engleski književnik Čarls Dikens 9. juna umro 1870. Kumanovski sporazum, o vojno-tehničkoj saradnji VJ i UN, potpisan 1999. godine.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1781. godine rođen je Džordž Stivenson, engleski inženjer i pronalazač, konstruktor prve parne lokomotive i prve javne železničke pruge na svetu. Projektovao je 1825. prvu javnu železničku prugu Stokton-Darlington i uveo čelične šine umesto drvenih, a 1829. izgradio i prugu Liverpul-Mančester, na kojoj je njegova lokomotiva "Rokit" postigla tada rekordnu brzinu od 56 kilometara na čas. U Njukastlu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva.

Engleski književnik Čarls Dikens umro je 9. juna 1870. godine. Slikar engleskog srednjeg i nižeg građanskog staleža, Dikens je već u svojim prvim radovima pokazao izuzetnu snagu opažanja, smisao za društvene probleme i naglašenu sklonost humoru i satiri, uz neobičnu primesu romantičnog i sentimentalnog, koja će u njegovim zrelijim i poznijim delima biti sve očitija. Dvadesetak njegovih knjiga, koje je napisao za tri decenije književnog rada, pokazuju autorovu sklonost ka mešanju različitih stilova, kao i udovoljavanju ukusu publike. Majstor groteske i umetnik karakterizacije, Dikens je jedan od najznačajnijih i najčitanijih engleskih pisaca, predstavnika realizma, koji je izvršio snažan uticaj ne samo na englesku, već i na celokupnu svetsku književnost. Njegovi najpoznatiji romani su: "Dejvid Koperfild", "Oliver Tvist", "Pikvikov klub", "Mala Dorit", "Nikolas Niklbi", "Stara prodavnica retkosti" i "Martin Čezlvit".

68. - Izvršio samoubistvo Lucije Domicije Neron, rimski car (Antium, 15.12.37 - Rim, 9.6.68)

1672. - Rođen Petar Veliki (Petar I Aleksejevič), ruski car, vojskovođa i reformator (Moskva, 9.6.1672 - Sankt Peterburg, 8.2.1725)

1815. - Potpisani završni akti Bečkog kongresa

1893. - Rođen Kol Porter, američki kompozitor (Per, 9.6.1893 - Santa Monika, 15.10.1964)

1899. - Rođen Petar Petrović Pecija, književnik i pozorišni glumac (Lađevci, 9.6.1899 - Beograd, 20.10.1952)

1904. - Osnovan Londonski simfonijski orkestar

1914. - Otkriven spomenik Dositeju Obradoviću u Beogradu

1922. - Rođen Džordž Ekslroud, američki reditelj, dramaturg i scenarista (Njujork, 9.6.1922 - Los Anđeles, 21.6.2003)

1923. - Vojno-fašistički prevrat u Bugarskoj, ubijen predsednik vlade Aleksandar Stambolijski

1932. - Umrla Danica Marković, književnica (Čačak, 12.10.1879 - Beograd, 9.6.1932)

1934. - Nastao Paja Patak, junak stripa i crtanog filma - u Diznijevom kreativnom studiju nacrtao ga je Karl Barks, a prvi put se pojavio u animiranom filmu "Mudra mala koka"

1936. - Rođen prof. dr Nikola Koljević, književnik i političar, član Predsedništva BiH, potpredsednik Republike Srpske (Banjaluka, 9.6.1936 - Beograd, 25.1.1997)

1939 - Rođen Nikola Rackov, pijanista, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Kovačica, 9.6.1939)

1947. - Rođena Gordana Jevtović Minov, operska pevačica-sopran, prvakinja Beogradske opere, profesor Fakulteta muzičke umetnosti u Beogradu (Beograd, 9.6.1947 - Beograd, 8.7.2007)

1963. - Rođen Džoni Dep, američki filmski glumac (Ovensboro, 9.6.1963)

1974. - Umro Migel Anhel Asturias, gvatemalski pisac, nobelovac (Gvatemala Siti, 19.10.1899 - Madrid, 9.6.1974)

1977. - Rođen Predrag-Peđa Stojaković, košarkaš, reprezentativac (Slavonska Požega, 9.6.1977)

1997. - U Beogradu počeo da izlazi dnevni list "Danas"

1998. - Umro Agostino Kazaroli, kardinal, državni sekretar Svete Stolice (Kastel San Đovani, 24.11.1914 - Rim, 9.6.1998)

1999. - U Kumanovu potpisan Sporazum o vojno-tehničkoj saradnji između VJ i Ujedinjenih nacija o povlačenju jugoslovenskih snaga bezbednosti sa Kosova i Metohije i ulasku međunarodnih mirovnih trupa na Kosovo

2000. - Umro Milivoje Simonović, mašinski inženjer, profesor Mašinskog fakulteta u Beogradu, ministar prosvete Srbije (Trmka, 1951 - Velika Plana, 9.6.2000)

2002. - Umro Dragoljub-Dragan Toković, pevač i kompozitor (Kruševac, 1932 - Beograd, 9.6.2002)

2009. - Umro Zvonimir Berković, hrvatski reditelj (Beograd, 1.8.1928 - Zagreb, 9.6.2009)

2010. - Umro Flavijus Tiberiju Sasu, prvak baleta SNP (Temišvar, 1981 - Novi Sad, 9.6.2010)

2010. - Umro Petar Vujić, trubač, doživotni predsednik Udruženja muzičara džeza, zabavne i rok muzike Srbije (1927 - Beograd, 9.6.2010)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (10. jun 2012)

Vremeplov (10. jun 2012)

RTS


U Košutnjaku 10. juna 1868. ubijen knez Mihailo Obrenović. Nemački reditelj Rajner Verner Fasbinder umro 1982. godine. Vazdušni napadi NATO-a na SR Jugoslaviju obustavljeni 1999. godine, a istog 10. juna Savet bezbednosti UN doneo Rezoluciju 1244, o Kosovu i Metohiji.

vremeplov_527.jpg


Knez Mihailo Obrenović ubijen je na današnji dan 1868. godine u Košutnjaku, u Beogradu. Srbijom je vladao u dva navrata, od 1839. - 1842. i od 1860. - 1868. godine. Porta ga je 1839. godine potvrdila za kneza, nakon smrti njegovog brata Milana Obrenovića. Svrgnut je u buni ustavobranitelja, poznatoj kao "Vučićeva buna", nakon čega je pobegao u Zemun i otad živeo u emigraciji. Drugi put Mihailo Obrenović je došao na presto Srbije posle smrti svog oca, 1860. godine. Na unutrašnjem planu, progonio je opoziciju liberalnih intelektualaca i ograničavao prava saveta, odnosno vlade. Uveo je ustanovu Narodne skupštine, ali je ona bila samo predstavničko i savetodavno telo, dok je zakonodavnu vlast vršio sam knez. Mihailove koncepcije vezane za ulogu Srbije na Balkanu počivaju na ideji koju je njegov predsednik vlade i ministar inostranih poslova Ilija Garašanin izneo, 1844. godine, u svom "Načertaniju". Reč je o nastojanju da se ujedine nacionalne težnje i otpočne sveopšti rat balkanskih naroda za rušenje Otomanskog carstva. Ubijen je u kao žrtva zavere pristalica Aleksandra Karađorđevića.

Nemački filmski reditelj Rajner Verner Fasbinder umro je 10. juna 1982. godine. Uz Vernera Hercoga i Volkera Šlendorfa, pripadao je grupi istaknutih autora tzv. "Novog nemačkog filma", šezdesetih godina prošlog veka. Karijeru je počeo kao pozorišni glumac i reditelj, da bi kasnije, opredelivši se za film, glumio, režirao i pisao scenarija. Njegov prvi film bio je "Gradska skitnica", a zatim su sledili: "Gorke suze Petre fon Kant","Drugi se zove Ali","Brak Marije Braun","Lola", "Lili Marlen", "Trinaest meseci u godini", kao i televizijska serija "Berlin Aleksanderplac", epska priča o godinama nastajanja nacizma u Nemačkoj. Oprostio se od filmske publike na Berlinskom filmskom festivalu, 1982.godine, kada je za film "Veronika Fos" dobio "Zlatnog medveda". Nekoliko meseci kasnije, nađen je mrtav u svom stanu u Minhenu. Uzroci smrti istaknutog nemačkog reditelja nisu rasvetljeni ni do danas.

1793.- U Parizu otvoren prvi javni zoološki vrt u svetu

1819.- Rođen Gistav Kurbe, francuski slikar
(Ornan, 10. 06. 1819 - La Tur d Peilsu, 31. 12. 1877)

1836.- Umro Andre Mari Amper, francuski fizičar i matematičar, osnivač elektrodinamike
(Marsej, 22. 01. 1775 - Marsej, 10. 06. 1836)

1871.- Na Cetinju štampan prvi časopis u Crnoj Gori - "Crnogorka"

1871.- Umro Petar Karić, upravnik prve učiteljske škole u Srbiji
(Kragujevac, 1838 - 10. 06. 1871)

1875.- Umro Jovan Grčić - Milenko, književnik
(Čerević, 27. 11. 1846 - Beočin, 10. 06. 1875)

1878.- Formirana Prizrenska liga

1879.- Rođen Kosta Abrašević, književnik
(Ohrid, 10. 06. 1879 - Šabac, 20. 01. 1898)

1915.- Rođen Sol Belou (Solomon Belouz), američki književnik, nobelovac (Montreal, 10. 06. 1915 - Bruklin, 05. 04. 2005)

1922.- Rođena Džudi Garland (Frensis Gam), američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Grend Repids, 10. 06. 1922 - Čelzi, 22. 06. 1969)

1923.- Umro Pjer Loti, francuski književnik, akademik
(Rošfor, 14. 01. 1850 - Andej, 10. 06. 1923)

1928.- Rođen Vladimir Bunjac, književnik, filmski kritičar i novinar Radio Beograda (Zagreb, 10. 06. 1928 - Beograd, 17. 02. 1999)

1930.- Rođen Branimir Živojinović, prevodilac, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, urednik Srpske književne zadruge
(Beograd, 10. 06. 1930 - Beograd, 20. 08. 2007)

1931.- Rođen Stojan Cole Dečermić, pozorišni, filmski i TV glumac (Dubnica, 10. 06. 1931 - Beograd, 15. 12. 1992)

1937.- Rođen Momčilo Popović, novinar i urednik RTB- a
(Bitolj, 10. 06. 1937 - Beograd, 11. 03. 2005)

1938.- Rođen Branislav Glumac, književnik
(Smederevo, 10. 06. 1938)

1940.- Objavom rata Francuskoj i Velikoj Britaniji, Italija ušla u Drugi svetski rat na strani Sila osovine

1942.- Počela nemačka i ustaška ofanziva na Kozaru u Drugom svetskom ratu

1945.- Rođen Daniel - Dane Korica, atletičar, reprezentativac, profesor fizičke kulture, generalni sekretar Sportskog saveza Srbije
(Kutina, 10. 06. 1945)

1946.- Počelo suđenje generalu Dragoljubu-Draži Mihailoviću pred Vojnim većem Vrhovnog suda FNRJ
(Beograd, 10. 06 - 15. 07. 1946)

1948.- Osnovano preduzeće "Sloboda" u Čačku

1949.- Umrla Sigrid Unset, danska književnica, nobelovac
(Kalundborg, 20. 05. 1882 - Lilehamer, 10. 06. 1949)

1949.- Rođen Bora Dugić, frulaš, član Velikog narodnog orkestra RTS-a
(Đurđevo, 10. 06. 1949)

1957.- Rođen Mihajlo Pantić, književnik, književni kritičar, urednik književnih časopisa (Beograd, 10. 06. 1957)

1964.- Rođen Vinsent Perez, švajcarski filmski glumac i režiser
(Lozana, 10. 06. 1964)

1967.- Umro Spenser Trejsi, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"- a
(Milvoki, 05. 04. 1900 - Beverli Hils, 10. 06. 1967)

1972.- Rođen dr Saša Dragin, ministar zaštite životne sredine i ministar poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srbije
(Sombor, 10. 06. 1972)

1979.- Rođena Svetlana Zaharova, ruska balerina (Lutsk, 10. 06. 1979)

1999.- U Kelnu konstituisan Pakt za stabilnost Jugoistočne Evrope

2000.- Umro Hafez el Asad, sirijski političar i državnik, predsednik Sirije
(Kardaha, 1931 - Damask, 10. 06. 2000)

2002.- Umro Milan Ignjatović, neuropsihijatar, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu
(Niš, 04. 09. 1925 - Beograd, 10. 06. 2002)

2002.- Poginuo Boško Buha, pomoćnik načelnika Resora javne bezbednosti MUP-a Srbije (Virovitica, 30. 09. 1959 - Beograd, 10. 06. 2002)

2004.- Umro Rej Čarls, američki bluz i džez pevač
(Albani, 23. 09. 1930 - Njujork, 10. 06. 2004)

2008.- Umro Čingiz Ajtmatov, kirgiski književnik i diplomata
(Šeker, 12. 12. 1928 - Nirnberg, 10. 06. 2008)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (11. jun 2012)

Vremeplov (11. jun 2012)

RTS


Nemački kompozitor i dirigent Rihard Štraus rođen 11. juna 1864. godine. Na današnji dan 1903. u atentatu ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin.

vremeplov_527.jpg



Nemački kompozitor i dirigent Rihard Štraus rođen je na 11. juna 1864. godine. Štraus je bio jedan od najboljih operskih kompozitora 20. veka, koji su stvarali na tragu muzičke drame Riharda Vagnera. Radio je kao dirigent dvorske opere u Minhenu, dvorskog pozorišta u Vajmaru, bio direktor Bečke opere. Njegove kompozicije sjedinjavaju iskrenost i efekat, intenzivno proživljavanje i hladnu virtuoznost. Komponovao je simfonijske poeme: "Don Huan", "Til Ojlenšpigel", "Simfoniju Alpa", "Život junaka", opere: "Saloma","Elektra", "Kavaljer s ružom","Egipatska Helena", "Arabela", "Danajina ljubav", kao i niz solo - pesama, opereta i dela kamerne muzike.

Na današnji dan 1903. godine u atentatu su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin - "Majski prevrat" (po tada važećem Julijanskom kalendaru kalendaru u noći između 28. i 29. maja). Oficiri zaverenici ubili su u rano jutro u Beogradu kralja Aleksandra Obrenovića i kraljicu Dragu Mašin, posle čega je na srpski presto dovedena dinastija Karadjordjević. Aleksandar je došao na vlast 1889. godine posle abdikacije oca, kralja Milana, ali su zemljom četiri godine upravljali namesnici, jer je bio maloletan. Izvršio je državni udar 1893. i zaveo autokratski režim. Zbog ženidbe 1900. sa dvorskom damom Dragom, sukobio se sa ocem i navukao na sebe veliko nezadovoljstvo naroda, mnogih političara i oficira koji su ga ubili u "Majskom prevratu".

1776. - Rođen Džon Konstejbl, engleski slikar (Ist Bergolt, 11. 06. 1776 - London, 30. 05. 1837)

1826. - Ukinuta janičarska vojska u Turskoj

1833. - Umro Melentije Pavlović, beogradski arhiepiskop i mitropolit (Gornja Gruža, 1776 - Beograd, 11. 06. 1833)

1842. - Vuk Karadžić izabran za dopisnog člana Društva srpske slovesnosti

1844. - Rođen Džerard Menli Hopkins, engleski književnik (Stratford, 11. 06. 1844 - Dablin, 08. 06. 1889)

1859. - Umro Klemens Vencel fon Meternih, austrijski knez, političar i državni (Koblenc, 15. 05. 1773 - Beč, 11. 06. 1859)

1873. - Zbog finansijske krize zatvoreno Narodno pozorište u Beogradu. Poslednja predstava pred zatvaranje bila je "Seljak kao milioner" Ferdinanda Rajmunda, posle koje su glumci dobili tromesečnu platu i otpušteni kućama. Nezaposleni glumci na čelu sa Đorđem Pelešom osnovali su putujuću družinu i davali predstave u Areni Kneževe pivare (Vajfertove pivare). Pozorište je ponovo proradilo marta 1874. godine.

1899. - Rođen Jasunari Kavabata, japanski književnik, nobelovac (Osaka, 11. 06. 1899 - Cuši, 16. 04. 1972)

1910. - Rođen Žak Iv Kusto, francuski okeanograf, akademik, dobitnik Oskara (Sent Andre de Kubzak, 11. 06. 1910 - Pariz, 25. 06. 1997)

1910. - Donet Zakon o radnjama u Srbiji, kojim se prvi put u Srbiji osnivaju privredne komore

1922. - Rođen Mihalis Kakojanis, grčki reditelj i scenarista (Limasol, 11. 06. 1922)

1923. - Rođena Olga Spiridonović, pozorišna, filmska i TV glumica (Split, 11. 06. 1923 - Beograd, 15. 05. 1994)

1924. - Rođen Borislav Pašćan, dirigent i muzički pedagog, direktor Beogradske opere (Novi Sad, 11. 06. 1924 - Beograd, 25. 02. 1981)

1931. - Rođen prof. dr Egon Fekete, filolog i leksikograf, naučni savetnik Instituta za srpski jezik SANU, urednik Rečnika SANU (Beograd, 11. 06. 1931 - Beograd, 15. 03. 2009)

1934. - Rođen Blagoje Vidinić, fudbalski golman, reprezentativac (Skoplje, 11. 06. 1934 - Strazbur, 29. 12. 2006)

1934. - Rođen Radosav-Ratko Božović, sociolog kulture, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Banjaluka, 11. 06. 1934)

1942. - Stupio na snagu sporazum vlada SSSR i SAD o principima uzajamne pomoći i vođenju rata protiv Sila osovine, poznatiji kao "Sporazum o zajmu i najmu"

1944. - Rođena Bojana Andrić, dramaturg i scenarista, urednik TV Beograd (Beograd, 11. 06. 1944)

1949. - Umro Oton Župančić, književnik (Vinice, 23. 01. 1878 - Ljubljana, 11. 06. 1949)

1949. - Umro Andrija Hebrang, političar, sekretar CK KP Hrvatske i član Politbiroa CK KPJ (Bačevac, 22. 10. 1899 - Glavnjača, 11. 06. 1949)

1951. - Rođen Marjan Beneš, bokser, reprezentativac, evropski šampion u polusrednjoj kategoriji (Beograd, 11. 06. 1951)

1955. - Velika nesreća na automobilskoj trci "24 sata Le Mana"

1959. - Rođen Hju Lori, britanski filmski glumac (Oksford, 11. 06. 1959)

1979. - Umro Džon Vejn (Marion Majkl Morison), američki filmski glumac, reditelj i producent, dobitnik "Oskar"-a (Vinterset, 26. 05. 1907 - Los Anđeles, 11. 06. 1979)

1981. - Snažan zemljotres pogodio Iran (više od 1.500 mrtvih)

1983. - Umrla Anka Gođevac-Subotić, prva žena doktor prava Beogradskog univerziteta (Knjaževac, 01. 12. 1890 - Njujork, 11. 06. 1983)

1984. - Umro Enriko Berlinguer, italijanski političar, generalni sekretar KP Italije (Sesari, 25. 05. 1922 - Padova, 11. 06. 1984)

1990. - Umro Vasa Čubrilović, istoričar, profesor Univerziteta u Beogradu, akademik (Bosanska Gradiška, 14. 01. 1897 - Beograd, 11. 06. 1990)

2001. - Ubijen Milan Pantić, novinar, dopisnik Večernjih novosti iz Jagodine (Dragovo, 18. 12. 1954 - Jagodina, 11. 06. 2001)

2003. - Umro Gregori Pek (Eldred Gregori), američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (La Džola, 05. 04. 1916 - Los Anđeles, 11. 06. 2003)

2004. - Umrla Olga Vlatković, novinar i prevodilac, urednik Dečjeg programa RTB-a (Beograd, 20. 11. 1927 - Berlin, 11. 06. 2004)

2005. - Umrla Gena Dimitrova, bugarska operska pevačica (Sofija, 06. 05. 1941 - Milano, 11. 06. 2005)

2006. - Umro Đerđi Ligeti, austrijski kompozitor (Tirnaveni, 28. 05. 1923 - Beč, 11. 06. 2006)

2009. - Umrla Danica Aćimac, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 29. 12. 1928 - Beograd, 11. 06. 2009)

 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (12. jun 2012)

Vremeplov (12. jun 2012)

RTS


Svetski dan borbe protiv dečjeg rada; Nacionalni praznik Rusije i Filipina

vremeplov_527.jpg



1849. - Novi Sad porušen za vreme Mađarske revolucije

1908. - Održane 1. Male Olimpijske igre na Adi Ciganliji u Beogradu

1923. - Rođen Miodrag - Mića Popović, slikar, književnik i filmski reditelj, akademik
(Loznica, 12. 06. 1923 - Beograd, 22. 12. 1996)
Svoju prvu sliku velikan savremenog srpskog slikarstva Mića Popović naslikao je kada je imao 13 godina. Za sobom je ostavio nekoliko hiljada slika i imao na stotine kolektivnih i nekoliko desetina samostalnih izložbi u zemlji i inostranstvu. Prvu izložbu priredio je u Umetničkom paviljonu "Cvijeta Zuzorić" 50-ih godina. Poslednja je održana 1994. godine u Narodnom muzeju i galeriji "Haos" u Beogradu. Dobitnik je nagrade lista "Politika" iz "Fonda Vladislava Ribnikara" 1989. godine. Bio je redovan član SANU i dopisni član Berlinske akademije umetnosti. O njegovom stvaralaštvu objavljeno je više monografija, studija i kritika Dobrice Ćosića, Borislava Mihajlovića - Mihiza, Lazara Trifunovića, Srete Bošnjaka... Zapisi o umetniku i njegovim delima sačuvani su i na filmskoj traci. I sam se bavio književnošću, scenografijom, filmskom i pozorišnom režijom. Svestran, uvek angažovan i smeo stvaralac, svojim likovnim izrazom koji se kretao od lirske apstrakcije i enformela, do slikarske figuracije u kasnijem periodu rada, Mića Popović je ostao dosledan u uverenju da se slikom može govoriti istina, svedočiti, opominjati, kritikovati svarnost i zablude...

1924. - Rođen Džordž Buš, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Milton, 12. 06. 1924)

1929. - Rođena Ana Frank (Anelijes Mari), jevrejska devojčica, simbol holokausta
(Frankfurt na Majni, 12. 06. 1929 - logor Bergen Belsen, 16. 03. 1945)

1944. - Nemci bombardovali London letećim raketama FAU- 1 i FAU- 2

1951. - Rođena Sonja Vukićević, balerina i koreograf
(Valjevo, 12. 06. 1951)

1954. - Rođena Vesna Perović, pravnik i političar, predsednik Skupštine Crne Gore
(Beograd, 12. 06. 1954)

1969. - Umro Vojislav Kokan Rakonjac, filmski reditelj, osnivač Kino kluba "Beograd"
(Struga, 01. 04. 1935 - Beograd, 12. 06. 1969)

1979. - Rođen Gabrijel Milito, argentinski fudbaler
(Bernal, 12. 06. 1979)

1981. - Rođena Adrijana Lima, brazilska manekenka
(Salvador, 12. 06. 1981)

1990. - Vrhovni sovjet doneo Deklaraciju o državnom suverenitetu Ruske Federacije

1991. - Umro Rade Uhlik, romolog, lingvista i humanista, akademik
(Sarajevo, 01. 02. 1899 - Sarajevo, 12. 06. 1991)

1995. - Umro Arturo Benedeti Mikelanđeli, italijanski pijanista
(Breša, 05. 01.1920 - Lugano, 12. 06. 1995)

1999. - Umro Đuro Sanader, dizajner scenskog zvuka, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu
(Beograd, 1948 - Beograd, 12. 06. 1999)

2011. - Umro Nikša Stipčević, istoričar književnosti, profesor i dekan Filološkog fakulteta u Beogradu, upravnik Biblioteke SANU, predsednik Upravnog odbora RTS-a,
akademik
(Split 14. 08. 1929 - Beograd, 12. 06. 2011)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (13. jun 2012)

Vremeplov (13. jun 2012)

RTS


Na današnji dan umro je makedonski kralj i vojskovođa Aleksandar Makedonski, a rođeni irski književnik Vilijam Jejts i finski atletičar Pavao Nurmi.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 323. godine p. n. e. umro je Aleksandar Makedonski, makedonski kralj i vojskovođa. (356. p. n. e - 323 p. n. e). Aleksandar III Veliki, poznat i kao Aleksandar Veliki, jedan od najvećih svetskih vojskovođa ali i državnika. Pripadao je dinastiji Argaeda. Rođen je u Peli 356. p. n. e, a umro u Vavivilonu 323. godine pre nove ere. Živeo je samo 33 godine, a vladao desetak. Za to vreme je osvojio Persijsko carstvo u čijem sklopu je bio Vavilon. Osvojio je i Egipat i stigao čak do Pendžaba u Indiji. Iako se posle njega njegovo carstvo raspalo, iza njega je ostala najveća umetnost sveta - helenizam i ideja prožimanja kultura i nacija.

1865 - Rođen Vilijam Batler Jejts, irski književnik, nobelovac. Jejts je bio irski liričar, pesnik, dramski pisac, najznačajnija ličnost irskog nacionalnog preporoda, jedan od osnivača i upravnik narodnog pozorišta. Učestvovao u javnom političkom životu i bio senator od 1922. do 1928. godine. Godine 1923. dobio je Nobelovu nagradu za književnost.

1897 - Rođen Pavao Nurmi, finski atletičar-dugoprugaš, svetski i olimpijski rekorder. Ostao je poznat u istoriji sporta kao "leteći Finac" i najveći dugoprugaš svih vremena. Od 1922. do 1931. Pavo Nurmi poboljšao je sve svetske rekorde na stazama od 1.500 do 20.000 metara, ukupno je 25 puta rušio svetske rekorde! Πrvi je sportista kome je za života podignut spomenik. Bio je specifična ličnost, ćutljiv, povučen, ničim se nije previše isticao, osim svojom veličinom na atletskoj stazi. Trenirao je trčeći sam, a zvali su ga čovek sa štopericom, jer je, i na treninzima i na trci, njegov glavni protivnik najčešće bilo - vreme.

1456 - Sultan Mehmed Drugi započeo opsadu Beograda

1811 - Rođen Visarion Grigorijevič Bjelinski, ruski književni kritičar
(Sviborg, 13.6.1811 - Petrograd, 7.6.1848)

1871 - Svetozar Marković pokrenuo list "Radenik"

1876 - Slikarka Katarina Ivanović izabrana za prvu ženu-akademika u Srbiji

1878 - Počeo Berlinski kongres

1913 - Rođena Anita Mezetova, operska pevačica
(Trst, 13.6.1913 - Beograd, 23.3.1980)

1914. - Rođen Vuko Pavićević, filozof i književnik
(Rsojevići, 13. 06. 1914 - Beograd, 07. 10. 1978)

1921 - Rođen Marko Nikezić, političar i diplomata, ministar inostranih poslova SFRJ, predsednik CK SK Srbije
(Beograd, 13.6.1921 - Beograd, 6.1.1991)

1923 - Osnovan Orkestar Beogradske filharmonije

1925 - Rođen Dušan Trbojević, pijanista i kompozitor
(Maribor, 13.6.1925)

1933 - Rođen Jovan Kašić, lingvista, profesor Univerziteta u Novom Sadu
(Veliki Grđevac, 13.6.1933 - Beograd, 7.2.1987)

1943 - Poginuo Sava Kovačević, narodni heroj
(Nudol, 25.1.1905 - Sutjeska, 13.6.1943)

1950 - Rođen Radomir Mihailović Točak, muzičar, gitarista i kompozitor, vođa grupe "Smak"
(Čačak, 13.6.1950)

1953 - Rođen Veselin Šljivančanin, pukovnik Vojske Jugoslavije
(Palež, 13.6.1953)

1966 - Rođen Nebojša Medojević, crnogorski političar, izvršni direktor Grupe za promene
(Pljevlja, 13.6.1966)

1986 - Umro Beni Gudmen, američki džez klarinetista i kompozitor
(Čikago, 30.5.1909 - Njujork, 13.6.1986)

1990 - Prvi miting opozicije u Srbiji

1993 - Umro Gajo Petrović, filozof, profesor Filozofskog fakulteta u Zagrebu (Karlovac, 12.3.1927 - Zagreb, 13.6.1993)

1993 - Kim Kempbel postala prva žena-premijer u istoriji Kanade

1997 - Umro Bulat Okudžava, ruski književnik
(Moskva, 9.5.1924 - Pariz, 13.6.1997)

2004 - Umro Stevan Dedijer, fizičar i novinar
(Sarajevo, 7.1911 - Dubrovnik, 13.6.2004)

2005 - Umro Alvaro Kunjal, portugalski političar, generalni sekretar KP Portugalije (Koimbra, 10.11.1913 - Lisabon, 13.6.2005)

2006 - Umro Miroslav-Mira Mitrović, spiker, novinar i urednik Zabavno- humorističkog programa Radio Beograda, tvorac "Vesele večeri"
(Beograd, 1920 - Zlatibor, 13.6.2006)

2007 - Umro Stanislav Stane Brovet, admiral JNA, zamenik saveznog sekretara za narodnu odbranu SFRJ
(Josip Dol, 14.5.1930 - Beograd, 13.6.2007)

 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (14. jun 2012)

Vremeplov (14. jun 2012)

RTS


Na današnji dan 1904. godine umro slavni srpski pesnik Jovan Jovanović Zmaj. Argentinski revolucionar Ernesto Če Gevara rođen 14. juna 1928. Evropska organizacija za kosmička istraživanja osnovana u Parizu 1962. godine.

vremeplov_527.jpg




Slavni srpski pesnik Jovan Jovanović Zmaj umro je 14. juna 1904. godine u Sremskoj Kamenici. Gimnaziju je učio u Halašu i Požunu (sadašnja Bratislava), a maturirao je u Slovačkoj Trnavi. Pre medicine koju je završio u Pešti, studirao je prava u Pešti, Pragu i Beču. Radio je kao lekar u Novom Sadu, Pančevu, Sremskim Karlovcima, Futogu, Beogradu, Zagrebu i Beču. Između 1890. do 1898. bio dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu. Prema oceni književne kritike njegova poezija predstavlja "pesnički izraz duhovnog i duševnog života srpskog naroda" u drugoj polovini 19. veka. Kao pesnik razvijao se pod uticajem srpske narodne poezije i lirike Branka Radičevića. Napisao je veliki broj rodoljubivih kao i političko-satiričnih pesama. Najviše je ostao upamćen kao dečji pesnik, neprevaziđen u srpskoj književnosti. Osnovao je i uređivao književni list "Javor", satirične listove "Zmaj", "Žiža", "Starmali" i poučni dečji list "Neven". Prevodio je sa ruskog, nemačkog, mađarskog i engleskog. Najpoznatija Zmajeva dela su: "Pevanija", "Đulići", "Đulići uveoci", pesnička legenda "Vidosava Branković", "Čika Jova srpskoj deci", šaljivi komad "Šaran".

Argentinski revolucionar Ernesto Če Gevara rođen je na današnji dan 1928. godine u mestu Rozario. Bio je marksistički revolucionar, kubanski gerilski vođa i teoretičar, lekar, diplomata i pisac. Diplomirao je medicinu u Buenos Ajresu 1953, potom otišao u Gvatemalu, zatim u Meksiko, gde je upoznao Fidela Kastra. Gevara je predstavljao jednu od ključnih ličnosti Kastrove revolucije na Kubi (1956-1959). Posle pobede revolucije postao je ministar privrede, a Kubu je napustio 1965. Lično se angažovao u pokretima za oslobođenje od diktatorskih režima putem gerilske borbe, najpre u Kongu, za vreme vladavine Moiza Čombea, a potom u Boliviji. CIA i bolivijska vojska uhvatili su Čea kod mesta La Igera a 8. oktobra 1967, i on je odmah sutradan ubijen. Njegov lik i danas, nekoliko decenija posle njegove smrti, predstavlja jedan od simbola i ikona društvene i političke revolucije širom sveta. Kao strog vojskovođa, potpuno posvećen svom revolucionarnom cilju, sa ogromnim moralnim autoritetom nad svojim trupama, ostao je kontroverzna ličnost od velike istorijske važnosti. Američki nedeljnik Tajm proglasio je Gevaru jednim od 20 najvećih svetskih ikona i heroja u okviru 100 najuticajnijih ljudi sveta 20. veka. Čuvena fotografija Ernesta Gevare, koju je načinio snimio Alberto Korda Dijaz, Akademija umetnosti u Merilendu proglasila je najpoznatijom fotografijom na svetu dvadesetog veka. Če Gevera je napisao dve knjige: "Uspomene na kubansku revoluciju", "Dnevnik iz Bolivije".

1777. - Kongres SAD usvojio simbole na zastavi

1811. - Rođena Harijet Bičer Stou, američka književnica (Ličfild, 14. 06. 1811 - Andover, 01. 07. 1896)

1837. - Umro Đakomo Leopardi, italijanski književnik (Rekanti, 29. 06. 1798 - Napulj, 14. 06. 1837)

1849. - Rođen Hugo Haberman, nemački slikar (Dilingen, 14. 06. 1849 - Minhen, 27. 02. 1929)

1868. - Rođen Karl Landštajner, austrijski biolog i lekar, otkrio krvne grupe i RH faktor, nobelovac, datum njegovog rođenja obeležava se kao Svetski dan dobrovoljnih davalaca krvi (Baden, 14. 06. 1868 - Njujork, 26. 06. 1943)

1890. - Rođen Ljubo Babić, slikar, kritičar i istoričar umetnosti (Jastrebarsko, 14. 06. 1890 - Zagreb, 04. 05. 1974)

1907. - Žene u Norveškoj stekle pravo glasa

1917. - Streljani pukovnik Dragutin Dimitrijević - Apis i majori Ljubomir Vulović i Rade Malobabić, pripadnici organizacije "Crna ruka"

1930. - Rođen Predrag Palavestra, književnik i istoričar književnosti, akademik (Sarajevo, 14. 06. 1930)

1930. - Rođen Bora Kostić, fudbaler, najbolji strelac "Crvene zvezde", reprezentativac, osvajač zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Rimu 1960. godine (Obrenovac, 14. 06. 1930 - Beograd, 10. 01. 2011)

1935. - Rođen Dragiša Vitošević, književnik i književni kritičar (Bare, 14. 06. 1935 - Kutina, 04. 08. 1987)

1940. - Nemci zauzeli Pariz u Drugom svetskom ratu

1943. - Poginuo Veselin Masleša, publicista,novinar i prevodilac, narodni heroj (Banja Luka, 20. 04. 1906 - Sutjeska, 14. 06. 1943)

1946. - Rođen Donald Tramp, američki biznismen (Kvins, 14. 06. 1946)

1947. - Rođen Ljubiša Pavković, harmonikaš, umetnički rukovodilac Narodnog orkestra RTB-a (Beograd, 14. 06. 1947)

1954. - Otvoren Muzej Srpske pravoslavne crkve u Beogradu

1962. - U Parizu osnovana Evropska organizacija za kosmička istraživanja

1968. - Umro Salvatore Kvazimodo, italijanski književnik, nobelovac (Sirakuza, 20. 08. 1901 - Napulj, 14. 06. 1968)

1986. - Umro Horhe Luis Borhes, argentinski književnik (Buenos Aires, 24. 08. 1899 - Ženeva, 14. 06. 1986)

1995. - Umro Rori Galager, irski rok - muzičar (Bališenon, 02. 03. 1949 - London, 14. 06. 1995)

1996. - Umro Oliver Tihi (Boris Đukić), slikar (Bosansko Grahovo, 13. 04. 1943 - Verona, 14. 06. 1996)

2007. - Umro Kurt Valdhajm, austrijski političar i državnik,predsednik Austrije, generalni sekretar UN (Sent Andra Vordern, 21. 12. 1918 - Beč, 14. 06. 2007)

2008. - Umro Esbjorn Svenson, švedski džez - pijanista i kompozitor (Vasteras, 1964 - Stokholm, 14. 06. 2008)

2008. - Umro Dimitrije Manolev, likovni umetnik - fotograf (1936 - Beograd, 14. 06. 2008)

2011. - Umro Milivoj Ašner, komandir ustaške policije u vreme NDH, nacistički zločinac (Daruvar,13. 04. 1913 - Klagenfurt, 14. 06. 2011)
 
Natrag
Top