Na današnji dan

LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (26.maj 2012)

Vremeplov (26.maj 2012)

RTS


Na današnji dan 1997. godine umro reditelj, glumac i pedagog Bratislav Bata Miladinović. Gvajana i Gruzija obeležavaju nacionalni praznik. Godine 1851. u Londonu počeo prvi međunarodni šahovski turnir modernog doba.

vremeplov_527.jpg


Godine 1997. umro reditelj, glumac i pedagog Bratislav Bata Miladinović. Miladinović je karijeru započeo kao operetski pevač na sceni Hrvatskog narodnog kazališta u Zagrebu. Godine 1941., osnovao je sa Borom Hanuskom Dečje pozorište na Kolarcu, a godinu dana kasnije Omladinsku scenu u Manježu, danas Jugoslovensko dramsko pozorište. Miladinović je 1949. godine osnovao Dečju dramu i Hor Radio Beograda. Generacije glumaca stekle su svoja prva znanja od Bate, koji je čitav svoj život posvetio radu sa mladima. Pomenimo Nedu Arnerić, Ružicu Sokić, Renatu Ulmanski, Stojana Dečermića, Milutina Butkovića, Svetislava Goncića i druge. Miladinović je i osnivač prve privatne glumačke akademije na našim prostorima.

1460. - Rođen Vasko da Gama, portugalski moreplovac, otkrio morski put do Indije
(Sines, 26. 05. 1460 - Kočin, 24. 12. 1524)

1623. - Rođen Vilijem Peti, britanski ekonomist, osnivač moderne političke ekonomije
(Romsi, 26. 05. 1623 - London, 16. 12. 1687)

1822. - Rođen Edmon Luj Antoan de Gonkur, francuski književnik
(Nansi, 26. 05. 1822 - Šamprosej, 16. 07. 1896)

1851. - U Londonu počeo prvi međunarodni šahovski turnir modernog doba

1855. - Umro Stevan Petrović - Knićanin, vojvoda
(Knić, 27. 02. 1807 - Beograd, 26. 05. 1855)

1882. - Nemački bakteriolog, nobelovac Robert Koh otkrio bacil tuberkuloze

1882. - Rođen Robert Rudolf Šmit, nemački arheolog
(Keln, 26. 05. 1882 - Untervesen, 14. 03. 1950)

1907. - Rođen Džon Vejn (Marion Majkl Morison), američki filmski glumac, reditelj i producent, dobitnik "Oskar"-a
(Vinterset, 26. 05. 1907 - Los Anđeles, 11. 06. 1979)

1908. - Rođen Milan Đoković, književnik, prevodilac i pozorišni reditelj
(Beograd, 26. 05. 1908 - Beograd, 05. 12. 1993)

1946. - Rođen Miroslav Maksimović, književnik, urednik "BIGZ"-a
(Njegoševo, 26. 05. 1946)

1955. - Državno - partijska delegacija SSSR-a, na čelu sa Nikitom Hruščovom posetila Jugoslaviju, prvi put posle kampanje Informbiroa - razgovori završeni potpisivanjem "Beogradske deklaracije"

1964. - Rođen Leni (Leonard Albert) Kravic, američki muzičar
(Njujork, 26. 05. 1964)

1972. - U Moskvi potpisan sporazum SAD i SSSR o razoružanju "SALT-1"

1976. - Umro Martin Hajdeger, nemački filozof
(Meskirh, 26. 09. 1889 - Meskirh, 26. 05. 1976)

1978. - Umrla Tamara Karsavina, ruska balerina i plesni pedagog
(Petrograd, 09. 03. 1885 - London, 26. 05. 1978)

1985. - Umro Nikola Jančić, operski pevač
(Srpska Crnja, 15. 02. 1913 - Beograd, 26. 05. 1985)

1987. - Umro Aleksa Čelebonović, slikar
(Lozana, 29. 12. 1917 - Beograd, 26. 05. 1987)

1997. - Umro Josip Kopinič, obaveštajac, španski borac
(Radovič, 18. 02. 1911 - Ljubljana, 26. 05. 1997)

1999. - Umro Eduard Sađil, saksofonista, član Džez - orkestra RTB-a
(Beograd, 21. 05. 1928 - Beograd, 26. 05. 1999)

2002. - Umro Žarko Bilbija, profesor Univerziteta u Beogradu, jedan od osnivača Srpskog kongresa ujedinjenja
(Bosansko Grahovo, 19. 09. 1927 - Majami, 26. 05. 2002)

2005. - Umro dr Mile Stanković, književnik, novinar i urednik Radio Beograda
(Šabac, 22. 06. 1911 - Beograd, 26. 05. 2005)

2007. - Umro Toma Mihajlović, novinar i foto - reporter listova "Arena" i "Novosti"
(Paraćin, 21. 08. 1935 - Beograd, 26. 05. 2007)

2008. - Umro Sidni Polak, američki filmski reditelj, glumac i producent, dobitnik "Oskar"-a
(Lafajet, 01. 07. 1934 - Los Anđeles, 26. 05. 2008)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (27.maj 2012)

Vremeplov (27.maj 2012)

RTS


Na današnji dan 1868. godine u Mostaru rođen pesnik Aleksa Šantić. Indijski državnik Džavaharlal Nehru umro 1964. godine. Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograda osnovan 1960. godine.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1868. godine rođen Aleksa Šantić, književnik. Šantić je pripadao krugu književnika okupljenih oko lista "Zora", koji je pokrenuo sa Jovanom Dučićem i Svetozarom Ćorovićem. U Mostaru je osnovao srpsko pevačko društvo "Gusle". Kao istaknuti borac protiv austrougarskih vlasti, više puta je bio hapšen u toku Prvog svetskog rata. Šantić je u početku pisao pod uticajem pesnika Branka Radičevića, Zmaja i Vojislava Ilića, ali je potom izgradio vlastiti pesnički izraz čije su karakteristike elegični motivi i rodoljubive teme. Autor je antologijskih pesama: Ostajte ovdje, Emina, Veče na školju, Hasanaginica, U magli, Anđelija i prevoda Lirskog intermeca Hajnriha Hajnea. Šantićeva poezija je puna snažnih emocija i ljubavne tuge. Ona pokazuje pesnikove snažne emocije, elegičnog tona i melodičnog izraza. U nekim od svojih najpotresnijih pesama Šantić peva o patnji onih koji zauvek napuštaju domovinu i odlaze u tuđi svet (Ostajte ovdje, Hljeb), dok u drugim pesmama naglašava patnju kao važan istorijski moment (Mi znamo sudbu).

Džavaharlal Nehru indijski državnik i političar, umro je 27. maja 1964. godine. Posle Gandija, bio je najznačaniji borac za oslobođenje Indije od kolonijalizma. Školovao se u Engelskoj, na Univerzitet u Kembridžu gde je studirao prirodne i pravne nauke. Nakon povratka u Indiju, upoznao je Gandija i aktivno sudelovao u oslobodilačkom pokretu. Nije delio Gandijevo uvernje u pasivan otpor, već je smatrao da treba primenjivati sve raspoložive mere. Britanske vlasti zatvarale su ga devet puta, a u zatvoru je proveo ukupno 13 godina. Kada su Britanci 1946. otpočeli pripreme za povlačenje iz Indije, pozvan je da oformi prelaznu vladu koja će organizovati prelazak iz britanske kolonije u nezavisnu zemlju. Kada su vršena poslednja povlačenja Britanaca, izabran je za predsednika vlade i ministra spoljnih poslova. Kada je Indija 1950. postala republika, ostao je mestu predsednika vlade sve do svoje smrti. U spoljnoj politici nastojao je da očuva neutralnost u hladnom ratu. U skladu sa tom političkom opcijom, sa Titim i Naserom je osnovao Pokret nesvrstanih.

1564. - Umro Žak Kalvin, francuski verski reformator, osnivač protestantske crkve
(Nojon, 10. 07. 1509 - Ženeva, 27. 05. 1564)

1703. - Osnovan Sankt Petersburg

1840. - Umro Nikolo Paganini, italijanski kompozitor i violinist
(Đenova, 27. 10. 1782 - Nica, 27. 05. 1840)

1844. - Uspostavljen javni telegrafski saobraćaj u svetu, otkucana prva depeša Morzeovom Azbukom

1862. - Švedski hemičar Alfred Nobel prijavio pronalazak eksploziva

1878. - Rođena Isidora (Izadora) Dankan, američka plesačica, začetnica modernog baleta
(San Francisko, 27. 05. 1878 - Nica, 14. 09. 1927)

1909. - Rođen Svetozar Radojčić, istoričar umetnosti, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik
(Sremski Karlovci, 27. 05. 1909 - Beograd, 20. 10. 1978)

1911. - Rođen Vinsent Prajs, američki pozorišni i filmski glumac, legenda horor žanra
(Sent Luis, 27. 05. 1911 - Los Anđeles, 25. 10. 1993)

1917. - Rođen Džin Fauler, američki filmski reditelj
(Denver, 27. 05. 1917 - Los Anđeles, 11. 05. 1998)

1923. - Rođen Henri Kisindžer (Heinz Alfred Kissinger), američki političar, diplomata i državnik, nobelovac
(Firt, 27. 05. 1923)

1936. - Rođena Senija - Senka Veletanlić, pevačica zabavne i džez muzike i filmska glumica
(Zagreb, 27. 05. 1936)

1937. - Pušten u saobraćaj most "Golden Gejt" u San Francisku

1941. - U jednoj od najvećih pomorskih bitaka u Drugom svetskom ratu, u vodama između Islanda i Grenlanda britanski razarači potopili brod "Bizmark", ponos nemačke ratne mornarice

1948. - U Beogradu osnovano Pozorište lutaka Srbije

1960. - Osnovan Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograda

1964. - Umro Džavaharlal Nehru, indijski državnik i političar, prvi predsednik nezavisne Indije
(Alahabad, 14. 11. 1889 - Nju Delhi, 27. 05. 1964)

1968. - Umro Todor Manojlović, književnik, književni kritičar i prevodilac
(Zrenjanin, 17. 02. 1883 - Zrenjanin, 27. 05. 1968)

1992. - Masakr u Sarajevu, u ulici Vase Miskina - u eksploziji 4 granate 16 osoba poginulo, a
više od 100 ranjeno

1997. - U Parizu potpisan Sporazum NATO - Rusija o novom partnerstvu za bezbednost u
Evropi

2004. - Umro Umberto Anjeli, italijanski automobilski magnat, predsednik kompanije FIAT i fudbalskog kluba "Juventus"
(Lozana, 01. 11. 1934 - Torino, 27. 05. 2004)

2005. - Umro Dragoslav Andrić, književnik, dramaturg, prevodilac, leksikograf i publicista
(Čačak, 10. 10. 1923 - Beograd, 27. 05. 2005)

2008. - Umro Slobodan Boban Todorović, muzičar, gitarista grupe "Siluete"
( 1944 - 27. 05. 2008)

2010. - Umro Zvonko Tarle, novinar i književnik, dopisnik "Borbe" iz Splita i Rijeke, osnivač Radija 021 u Novom Sadu, multietničkog radija Kontakt u Banjaluci i Kontakt plus u Kosovskoj Mitrovici, direktor Hrvatskog kulturnog centra u Banjaluci
(Drniš, 1951 - Beograd, 27. 05. 2010)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (28. maj 2012)

Vremeplov (28. maj 2012)

RTS


Rusija i Turska na današnji dan 1812. potpisale Bukureštanski mir. Matematičar, astronom i geofizičar Milutin Milanković rođen 28. maja 1879. Emir Kusturica dobio drugu "Zlatnu palmu" na festivalu u Kanu 1995. godine.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1812. godine carska Rusija i Osmansko carstvo potpisali su ugovor o miru u Bukureštu - Bukureštanski mir, kojim je okončan šestogodišnji rat. Rusija je dobila Besarabiju i neke oblasti na Kavkazu, a Turska je zadržala Vlašku i Moldaviju. Ugovor je bio nepovoljan za Srbiju, koja je učestvovala u ratu na strani Rusije. Srbija je morala da vrati gradove Turcima, kojima je dato pravo da u njima drže vojsku. Turska se obavezala da amnestira učesnike Prvog srpskog ustanka i da Srbima povlastice koje uživaju njeni podanici. Osmanlije su iskoristile zauzetost Rusije u ratu sa francuskim carem Napoleonom Prvim, pa su 1813. slomili ustanak i uništili Karađorđevu Srbiju.

Matematičar, astronom i geofizičar Milutin Milanković rođen je u Dalju, 28. maja 1879. godine. Milanković je studirao građevinsku tehniku u Beču, gde je i doktorirao. Predavao je mehaniku, nebesku mehaniku i teorijsku fiziku na Beogradskom univerzitetu. Bio je član mnogih naših i stranih naučnih institucija, među kojima i član i potpredsednikc Srpske akademije nauka i umetnosti. Milankovićevo delo obuhvata preko 70 naučnih radova, monografija, udžbenika i popularnih spisa. Njegovi najvažniji radovi su u oblasti svemirske fizike, geofizike i nebeske mehanike. Dao je nova objašnjenja rasporeda sunčevih radijacija na površini planeta, kao i toka klimatskih promena u geološkoj prošlosti Zemlje. U znak priznanja velikom naučniku, Milankovićevim imenom nazvan je jedan krater na Mesecu, jedan na Marsu i jedno nebesko telo. Primenjujući složene matematičke proračune astronomskih zbivanja, Milanković je veoma uspešno radio na ujednačavanju dva hrišćanska kalendara, Julijanskog i Gregorijanskog. Njegova rešenja usvojena su na Kongresu pravoslavnih crkava u Carigradu, 1923, ali na žalost, do primene ovog kalendara nije došlo.

1522. - Turci zauzeli utvrđeni grad Knin i proglasili ga sedištem Krčkog i Ličkog sandžakata

1779. - Rođen Tomas Mor, irski književnik (Dablin, 28. 05. 1779 - Viltšajr, 25. 02. 1852)

1805. - Umro Luiđi Bokerini, italijanski kompozitor i violončelista (Luka, 19. 02. 1743 - Madrid, 28. 05. 1805)

1812. - Zaključen Bukureštanski mir između Rusije i Turske

1815. - Valjevo oslobođeno od Turaka u Drugom srpskom ustanku

1834. - Srpski jezik uveden kao službeni jezik u prepisci sa turskim vlastima

1871. - Ugušena Pariska komuna

1888. - Rođen Džim Torp, američki atletičar, svetski i olimpijski rekorder (Belmont, 28. 05. 1888 - 28. 03. 1953)

1908. - Rođen Jan Fleming, britanski književnik (London, 28. 05. 1908 - Kanterberi, 12. 08. 1964)

1910. - Umro Robert Koh, nemački bakteriolog, otkrio bacil tuberkuloze (Klaustal, 11. 12. 1843 - Baden Baden, 28. 05. 1910)

1912. - Rođen Patrik Vajt, australijski književnik, nobelovac (London, 28. 05. 1912 - Sidnej, 30. 09. 1990)

1925. - Rođen Bulent Edževit, turski književnik, novinar i političar, premijer Turske (Konstantinopolj, 28. 05. 1925 - Ankara, 05. 11. 2006)

1930. - Rođen Hari Štajner, novinar lista "Vreme", direktor "Medija centra" u Beogradu (Beograd, 28. 05. 1930)

1932. - Rođen Aleksandar Gavrić, filmski glumac (Beograd, 28. 05. 1932 - Inđija, 06. 12. 1972)

1934. - Rođen Miloje - Mića Orlović, novinar i urednik RTB-a (Valjevo, 28. 05. 1934)

1934. - U Kalenderu, kanadska država Ontario, rođene "Dionove petorke", prve petorke u svetu koje su preživele

1937. - Umro Alfred Adler, austrijski psihijatar, jedan od osnivača psihoanalize (Beč, 17. 02. 1870 - Aberdin, 28. 05. 1937)

1938. - Na Beogradskom sajmištu počela prva međunarodna vazduhoplovna izložba

1944. - Umro Tihomir Đorđević, etnolog i istoričar, akademik (Knjaževac, 19. 02. 1868 - Beograd, 28. 05. 1944)

1945. - Rođen Vojin Mališa Draškoci, kompozitor i kontrabasista, muzički urednik TV
Beograd, profesor Muzičke škole "Mokranjac" (Beograd, 28. 05. 1945 - Beograd, 14. 02. 2000)

1961. - Voz "Orijent-ekspres" prestao da saobraća na liniji Pariz - Istanbul

1968. - Rođena Kajli Minog, australijska glumica i pevačica (Melburn, 28. 05. 1968)

1976. - Puštena u saobraćaj pruga Beograd - Bar

1987. - Umro Kosta Petković, geolog, akademik (Solun, 13. 03. 1903 - Beograd, 28. 05. 1987)

1992. - Objavljen prvi broj lista "Vojska", glasila Vojske Jugoslavije

1994. - Umro Momčilo Mitić, akademski slikar (Niš, 1943 - Niš, 28. 05. 1994)

1995. - Film režisera Emira Kusturice "Podzemlje - bila jednom jedna zemlja" dobio "Zlatnu palmu" na 48. filmskom festivalu u Kanu

2002. - "Rimskom deklaracijom" Rusija postala član Saveta NATO

2004. - Umro Ivica Šerfezi, pop - pevač (Zagreb, 01. 12. 1935 - Zagreb, 28. 05. 2004)

2006. - Umro Miloš Gvozdenović, akademski slikar (Kastrat, 13. 03. 1926 - Beograd, 28. 05. 2006)

2007. - Umro Jerg Imendorf, nemački slikar (Blekede, 1945 - Diseldorf, 28. 05. 2007)

2010. - Umro Gari Kolman, američki glumac (Zion, 08. 02. 1968 - Provo, 28. 05. 2010)

2011. - Umro Časlav Pantelinac, filmski i televizijski snimatelj (Futog, 28. 05.1927 - Beograd, 28. 05. 2011)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (29. maj 2012)

Vremeplov (29. maj 2012)

RTS


Smrt književnika Vladislava Petkovića - Disa i rođenje književnika i publiciste Svetozara Ćorovića obeležili današnji dan kroz istoriju.

vremeplov_527.jpg



Godine 1917. umro je književnik Vladislav Petković - Dis. Nepriznat, žučno osuđivan i gotovo sasvim odbačen u svom vremenu, Dis je pesnik kome je budućnost svesrdno otvorila vrata slave. Svojom lirikom tamnih, negatorskih, zagrobnih i sanjarskih tonova, ispunjen bolom i porazom, on je opevao "tamnicu života". Antologijskim se smatraju njegove pesme: "Možda spava", "Sa zaklopljenim očima", "Utopljene duše", "Jutarnja idila", "Plave misli"... Dis je po prirodi bio boem. Sa Pandurovićem je uređivao "Književnu nedelju", bio ratni izveštač pri srpskoj Vrhovnoj komandi u Prvom balkanskom ratu, prešao Albaniju i kao izbeglica boravio u Francuskoj. U povratku, brod na kome se nalazio, torpedovala je nemačka podmornica i veliki pesnik našao je svoje poslednje utočište u Jonskom moru, kod Krfa.

1453. - Turskim osvajanjem Konstantinopolja (Carigrada), palo Vizantijsko carstvo

1829. - Umro Hemfri Dejvi, engleski hemičar
(Pinzens, 17. 12. 1778 - Ženeva, 29. 05. 1829)

1837. - Uspostavljeni diplomatski odnosi između Velike Britanije i Kneževine Srbije

1875. - Rođen Svetozar Ćorović, književnik i publicista
(Mostar, 29. 05. 1875 - Mostar, 17. 04. 1919)

1882. - Rođen Svetomir Đukić, divizijski general, osnivač Srpskog olimpijskog kluba
(Ražana, 29. 05. 1882 - Duisburg, 19. 10. 1960)

1903. - Rođen Bob Houp (Lesli Tauns), američki pozorišni, filmski i TV glumac - komičar, dobitnik "Oskar"-a
(Elthem, 29. 05. 1903 - Toluka Lejk, 27. 07. 2003)

1907. - Rođen Nikola Graovac, slikar
(Vrebac, 29. 05. 1907 - Topola, 15. 01. 2000)

1910. - Umro Milij Aleksejevič Balakirjev, ruski kompozitor, pijanista i dirigent
(Nižnji Novgorod, 02. 01. 1837 - Petrograd, 29. 05. 1910)

1917. - Rođen Džon Ficdžerald Kenedi, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Bruklin, 29. 05. 1917 - Dalas, 23. 11. 1963)

1923. - Predstava "Sumnjivo lice" Branislava Nušića prvi put izvedena na sceni Narodnog pozorišta u Beogradu

1927. - Osnovano preduzeće "Aeroput", prva naša avio - kompanija - preteča "JAT"-a

1935. - Rođen Boro Drašković, pozorišni, filmski i TV reditelj i scenarista, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
(Sarajevo, 29. 05. 1935)

1953. - Alpinisti Tensing Norgej i Edmond Hilari osvojili najviši vrh na svetu Mont Everest

1953. - Rođen Aleksandar Abdulov, ruski filmski i TV glumac
(Tobolsk, 29. 05. 1953 - Moskva, 03. 01. 2008)

1958. - Umro Huan Ramon Himenes, španski književnik, nobelovac
(Moger, 24. 12. 1881 - San Huan, 29. 05. 1958)

1973. - Objavljena prva LP ploča srpskog roka, "YU grupa", istoimenog beogradskog sastava

1979. - Umrla Meri Pikford (Gledis Smit), američka filmska glumica, zvezda nemog filma, dobitnica "Oskar"-a
(Toronto, 08. 04. 1893 - Santa Monika, 29. 05. 1979)

1985. - Neredi navijača na utakmici Liverpul - Juventus, stadion "Hejsel", Brisel

1991. - Crvena zvezda je pobedom nad Olimpikom iz Marselja ostvarila najveći uspeh u istoriji jugoslovenskog i srpskog klupskog fudbala
(Bari, 29.05.1991.)

1994. - Umro Erih Honeker, nemački političar i državnik, predsednik Nemačke Demokratske Republike
(Nojen Kirhen, 25. 08. 1912 - Santjago, 29. 05. 1994)

2010. - Umro Denis Li Hoper, američki filmski glumac i reditelj
(Dodž Siti, 17. 05. 1936 - Venis Bič, 29. 05. 2010)

2010. - Umro Slobodan Perić, pilot 127. lovačke avijacijske
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (30. maj 2012)

Vremeplov (30. maj 2012)

RTS


Na današnji dan umro poznati francuski filozof, istoričar i pesnik Volter. U Veneciji na današnji dan štampan prvi srpski ćirilični bukvar.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1778. godine umro je Fransoa Mari Arue Volter, francuski filozof, istoričar i književnik. Volter je jedan od najznačajnijih predstavnika epohe prosvećenosti i najslobodoumnijih duhova Evrope 18. veka. Veliki protivnik crkvenog mračnjaštva i klerikalizma, ali ne i ateist, Volter je bio saradnik "Enciklopedije", koja je okupljala najveće umove Francuske tog doba. Prosvetitelj u najpotpunijem smislu te reči, izvanredno obrazovan i svestran kao pisac i filozof, ostavio je za sobom dela koja spadaju u sam vrh francuske i svetske književnosti: filozofske romane "Zadig" i "Kandid", epopeje "Anrijada" i "Devica Orleanska", tragedije: "Edip", "Cezar", "Tankred", kao i filozofska dela "Filozofska pisma" i "Filozofski rečnik".

1431 - Spaljena na lomači Jovanka Orleanka, francuska nacionalna junakinja (Domremi, 1412 - Ruan, 30. 05. 1431)

1597 - U Veneciji štampan prvi srpski ćirilični bukvar, ovaj datum obeležava se kao Dan
Zavoda za izdavanje udžbenika

1640 - Umro Peter Paul Rubens, flamanski slikar (Siegen, 28. 07. 1577 - Antverpen, 30. 05. 1640)

1814 - Rođen Mihail Aleksandrovič Bakunjin, ruski revolucionar, ideolog anarhizma (Prjamuhin, 30. 05. 1814 - Bern, 01. 07. 1876)

1876 - Rođen Vladimir Nazor, književnik (Postire, 30. 05. 1876 - Zagreb, 19. 07. 1949)

1909 - Rođen Beni Gudman (Bendžamin Dejvid Gudman), američki džez - muzičar (Čikago, 30. 05. 1909 - Njujork, 14. 06. 1986)

1912 - Rođen Miodrag Kolarić (Arsen Lozanin), istoričar umetnosti, kustos i upravnik
Narodnog muzeja u Beogradu i književnik (Beograd, 30. 05. 1912 - Beograd, 01. 11. 2001)

1913 - Londonskim mirom okončan Prvi balkanski rat

1918 - Umro Georgije Valentinovič Plehanov, ruski filozof i revolucionar
(Gudalovka, 11. 12. 1856 - Pitkejarva, 30. 05. 1918)

192. - Rođen Dragoljub Milosavljević - Gula, pozorišni, filmski i TV glumac
(Petrovac na Mlavi, 30. 05. 1923 - Beograd, 26. 03. 2005)

1923 - Svepravoslavni kongres u Carigradu usvojio kalendar naučnika Milutina Milankovića

1926 - Ustanovljena tradicionalna konjička trka "Memorijal Vladislava Ribnikara"

1930 - Rođen Živorad Kovačević, politikolog, publicista, gradonačelnik grada Beograda, diplomata, predsednik Evropskog pokreta u Srbiji i Spoljnopolitičkog saveta
Ministarstva inostranih poslova Srbije (Jagodina, 30. 05. 1930 - Beograd, 23. 03. 2011)

1945 - Rođen Pero Zubac, književnik, scenarista i urednik RTS-a (Nevesinje, 30. 05. 1945)

1946 - Rođen Dragan Džajić, fudbaler, reprezentativac Jugoslavije, direktor FK "Crvena
zvezda", direktor fudbalske reprezentacije Srbije
(Ub, 30. 05. 1946)

1947 - Osnovan Vojvođanski muzej u Novom Sadu

1951 - Rođen Zdravko Čolić, pevač (Sarajevo, 30. 05. 1951)

1954 - Rođen Siniša Kovačević, književnik i scenarista, profesor i dekan Akademije umetnosti "Braća Karić" (Šuljam, 30. 05. 1954)

1960. - Umro Boris Leonidovič Pasternak, ruski književnik i prevodilac, nobelovac
(Moskva, 10. 02. 1890 - Moskva, 30. 05. 1960)

1842 - Osnovano Društvo srpske slovesnosti, preteča Srpske kraljevske akademije, odnosno
Srpske akademije nauka i umetnosti (SANU)

1990 - Umro Zoran Gavrilović, književnik i književni kritičar, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Beograd, 21. 12. 1926 - Beograd, 30. 05. 1990)

1992 - Rezolucijom 757 Saveta bezbednosti UN uvedene sankcije SRJ

1994 - Umro Pavle Savić, fizičar i hemičar, akademik (Solun, 10. 01. 1909 - Beograd, 30. 05. 1994)

1995 - Umro Jovan Hadži - Kostić, novinar, humorista i urednik "Večernjih novosti"
(Skoplje, 13. 05. 1933 - Beograd, 30. 05. 1995)

2000 - Umro Nikola Burzan, novinar i urednik "Borbe" (Podgorica, 09. 12. 1935 - Beograd, 30. 05. 2000)

2001 - Umro Rajko Tomović, profesor Elektrotehničkog fakulteta u Beogradu, akademik
(Baja, 01. 11. 1919 - Beograd, 30. 05. 2001)

2002 - Umro Berislav Kosier, književnik (Beograd, 31. 03. 1930 - Beograd, 30. 05. 2002)

2006 - Umro Šoheji Imamura, japanski reditelj (Tokio,15. 09. 1926 - Tokio, 30.05. 2006)

2006 - Umro Boštjan Hladnik, slovenački režiser i scenarista
(Kranj, 30. 01. 1929 - Ljubljana, 30. 05. 2006)

2007 - Umro Žan - Klod Brijali, francuski glumac i reditelj, direktor pozorišta "Le Buf " (Omal, 30. 03. 1933 - Pariz, 30. 05. 2007)

2009 - Umro Miodrag - Mile Nedeljković, novinar, etnolog, književnik i publicista
(Krćevac, 1941- Beograd, 30. 05. 2009)

2009 - Umrla Milvina Din, poslednja preživela putnica broda "Titanik" (1912 - Sautempton, 30. 05. 2009)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (31. maj 2012)

Vremeplov (31. maj 2012)

RTS


Jozef Hajdn, austrijski kompozitor, umro na današnji dan 1809. godine. Iste godine odigrala se jedna od presudnih bitaka Prvog srpskog ustanka, na Čegru. Prva fudbalska utakmica u Beogradu odigrana je u Donjem gradu, kraj Kule Nebojša, 1896. godine.

vremeplov_527.jpg



Austrijski kompozitor Franc Jozef Hajdn umro je u Beču na današnji dan 1809. godine. Bio je predstavnik "bečkih klasičara". Hajdn je tri decenije bio kapelmajstor na dvoru mađarskih grofova Esterhazi. Inspiraciju je nalazio u austrijskom, francuskom, nemačkom i ruskom folkloru. Napisao je više od sto simfonija, komponovao je gudačke kvartete, klavirske sonate, crkvenu muziku, a prema njegovom "Carskom kvartetu" nastala je himna Austrije.

Istog dana, iste godine u Srbiji se odigrala jedna od presudnih bitaka Prvog srpskog ustanka, Bitka na Čegru. U bici se junaštvom istakao resavski vojvoda Stevan Sinđelić. Ne mogavši da pobedi brojno jače turske snage koje su oslabile srpske položaje i prodrle u šanac, Sinđelić je pucao iz kubure u podzemni magacin baruta. U strašnoj eksploziji nastradali su svi srpski vojnici i veliki broj Turaka. Da bi zastrašio Srbe, Turci su, u znak osvete i opomene od lobanja palih srpskih ustanika sagradili Ćele-kulu na ulazu u Niš. U zidove Ćele-kule uzidane su 952 lobanje. Taj spomenik i danas stoji kao simbol borbe Srba za nezavisnost.

1594 - Umro Jakopo Robusti Tintoreto, italijanski slikar (Venecija, 29.9.1518 - Venecija, 3.5.1594)

1819 - Rođen Volt Vitman, američki književnik (Vesthils, 31.5.1819 - Kemden, 26.3.1892)

1854 - Umro Vatroslav Lisinski, kompozitor (Zagreb, 8.7.1819 - Zagreb, 31.5.1854)

1887 - Rođen Sen-Džon Pers, francuski književnik, nobelovac (Sen Leže, 31.5.1887 - Preskil d Žijen, 20.9.1975)

1891 - Počela izgradnja Transsibirske železnice, završena 18.10.1916. godine

1899 - Rođen Leonid Maksimovič Leonov, ruski književnik (Moskva, 31.5.1899 - Moskva, 8.8.1994)

1914 - Rođen Akira Ifukube, japanski kompozitor (Kuširo, 31.5.1914 - Tokio, 8.2.2006)

1929 - Rođen Ljubivoje-Ljuba Tadić, pozorišni, filmski i TV glumac (Uroševac, 31.5.1929 - Beograd, 28.10.2005)

1930 - Rođen Klint Istvud, američki filmski glumac, producent i režiser, dobitnik Oskara (San Francisko, 31.5.1930)

1934 - Rođena Rada Đuričin, pozorišna, filmska i TV glumica (Vršac, 31.5.1934)

1945 - Rođen Rajner Verner Fazbinder, nemački filmski reditelj (Bad Verishof, 31.5.1945 - Minhen, 10.6.1982)

1948 - Rođen Radomir Vučić, koreograf, prvak i direktor Baleta Narodnog pozorišta u
Beogradu, direktor Baleta Pozorišta na Terazijama (Bačko Gradište, 31.5.1948 - Beograd, 31.12.2009)

1949 - Osnovano Pedagoško društvo FNRJ

1962 - Pogubljen Adolf Ajhman, nemački oficir, ratni zločinac (Solingen, 19.3.1906 - Ramaleh, 31.5.1962)

1965 - Rođena Bruk Šilds, američka filmska glumica (Njujork, 31.5.1965)

1968 - Rođen Aleksandar Madžar, pijanista (Beograd, 31.5.1968)

1984 - Rođen Milorad Čavić, plivač, evropski šampion (Anhejm, 31.5.1984)

1990 - Umro Dragan Laković, pozorišni, filmski i TV glumac (Skoplje, 28.3.1929 - Beograd, 31.5.1990)

1996 - Umro Vasilij Tarasjev, protojerej, starešina Ruske crkve u Beogradu (Beograd, 2.2.1932 - Beograd, 31.5.1996)

1999 - Umro Radomir Lukić, pravnik, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, akademik
(Miloševac, 13.9.1914 - Beograd, 31.5.1999)

1999 - U NATO agresiji granatiran gerontološki centar i sanatorijum u Surdulici i bombardovan Novi Pazar

2003 - Umro Dušan Mitević, novinar, direktor RTB-a (Pljevlja, 3.2.1938 - Beograd, 31.5.2003)

2004 - Umro Branislav Subotić Sube, akademski slikar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Beograd, 1926 - Beograd, 31.5.2004)

2005 - Umro Milan Todorović, novinar Radio Beograda, glavni i odgovorni urednik časopisa "PTT glasnik" (Kruševac, 1949 - Beograd, 31.5.2005)

2008 - Umro prof.dr Slobodan Dožić, profesor Medicinskog fakulteta u Beogradu, upravnik Instituta za patologiju(Beograd, 31.5.2008)

2008 - Umro ing. Dragoslav Slankamenac, odbojkaš i trener "Partizana" (1942 - 31.5.2008)

2010 - Umro Jordan Ivanović, sportski novinar Radio Beograda
(Donja Ražana, 21. 09. 1947 - Beograd, 31. 05. 2010)

2010 - Umrla Luiz Buržoa, američka slikarka i vajarka
(Pariz, 25. 12. 1911 - Njujork, 31. 05. 2010)

 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (1. jun 2012)

Vremeplov (1. jun 2012)

RTS


Na današnji dan 1926. godine rođena američka filmska glumica Merlin Monro. Godine 1948. preminuo srpski političar i pisac Jaša Prodanović.

vremeplov_527.jpg



Američka filmska glumica Merilin Monro (Norma Džin Mortenson) rođena 1926. godine. Merilin Monro je bila jedan od najvećih erotskih simbola u istoriji filma. Od nje je holivudska filmska industrija stvorila mit, uprkos mišljenju kritičara da je bila skromnih glumačkih mogućnosti. Njeni najpoznatiji filmovi su: Džungla na asfaltu, Nijagara, Majmunska posla, Autobuska stanica, Muškarci vole plavuše, Reka bez povratka, Sedam godina vernosti, Neki to vole vruće... Teret mega zvezde, ljubavne afere s vodećim američkim političarima, kao i česte psihičke krize, prouzrokovale su njenu preranu smrt, 1962. godine.

Na današnji dan 1948. godine preminuo je srpski političar i pisac Jaša Prodanović, član Srpske akademije nauka i umetnosti. U Kraljevini Srbiji bio je ministar prosvete i ministar privrede, a posle Drugog svetskog rata potpredsednik vlade FNRJ. Kao ministar privrede izborio je 1910. u skupštini usvajanje Zakona o radnjama, kojim su stvorene radničke i druge komore i uvedeno zaštitno radno zakonodavstvo. S Ljubom Stojanovićem osnovao je 1921. Republikansku stranku, koju je predvodio do smrti 1948. Uređivao je više časopisa (Narodna misao, Odjek, Glasnik profesorskog društva), priredio dve antologije narodnih pesama i pripovedaka i celokupna dela Jovana Jovanovića Zmaja, Jove Ilića, Svetislava Vulovića i Laze Lazarevića. Ostala dela: Ustavni razvitak i ustavne borbe u Srbiji, Vuk Karadžić i Miloš Obrenović, Istorija političkih stranaka i struja u Srbiji, Naši i strani, Naša narodna književnost.

1198 - Vizantijski car Aleksije III izdao povelju o izgradnji manastira Hilandar

1796 - Rođen Nikola Karno, francuski fizičar
(Pariz, 1.6.1796 - Pariz, 24.8.1832)

1804 - Rođen Mihail Ivanovič Glinka, ruski kompozitor
(Novospaski, 1.6.1804 - Berlin, 15.2.1857)

1839 - Abdicirao knez Miloš Obrenović (1815 - 1839)

1880 - Instalirana prva javna govornica u svetu, u zgradi "Jejl banke" u Nju Hevnu, SAD

1916 - Završena Jitlandska bitka, najveća pomorska bitka u Prvom svetskom ratu

1936 - Rođen Bekim Fehmiu, pozorišni, filmski i TV glumac
(Sarajevo, 1.6.1936)

1941 - Rođen Dragoljub Ojdanić, general-pukovnik, načelnik Generalštaba Vojske Jugoslavije (Ravni, 1.6.1941)

1948 - Umro Jaša Prodanović, političar, državnik, književnik i književni kritičar, urednik "Srpskog književnog glasnika", ministar prosvete i narodne privrede, potpredsednik Vlade FNRJ, akademik (Čačak, 23.4.1867 - Beograd, 1.6.1948)

1954 - Umro Martin Andersen Nekse, danski književnik
(Kopenhagen, 26.6.1869 - Drezden, 1.6.1954)

1955 - Počelo emitovanje emisije "Dobro jutro, deco" na programu Radio Beograda

1955 - Rođen Dušan Savić, fudbaler, reprezentativac
(Ub, 1.6.1955)

1960 - U Vršcu osnovano preduzeće "Hemofarm"

1973 - Rođena Hajdi Klum, nemačka menekenka, glumica i TV voditeljka
(Bergiš Gladbah, 1.6.1973)

1974 - Rođena Alanis Moriset, kanadska pevačica (Otava, 1.6.1974)

1978 - Rođen Aleksandar Šapić, vaterpolista, reprezentativac
(Beograd, 1.6.1978)

1980 - Počela sa radom američka televizijska stanica Cable News Network (CNN)

1982 - Rođena Žisten Enan Arden, belgijska teniserka, svetska šampionka
(Lijež, 1.6.1982)

1996 - Promotivna vožnja voza "Romantika" na liniji Topčider - Ljubičevo - Beograd

1999 - Poginuo Ljubiša Veličković, pilot, general-pukovnik, pomoćnik načelnika Štaba vrhovne komande za RV i PVO VJ (Crljenac, 1.3.1946 - Banat, 1.6.1999)

2000 - Ubijen Goran Žugić, savetnik za nacionalnu bezbednost predsednika Crne Gore (Tuzla, 5.1963 - Podgorica, 1.6.2000)

2000 - Umro Entoni Tito (Ernest Puente), portorikanski muzičar
(Njujork, 20.4.1923 - Njujork, 1.6.2000)

2007 - Umro Dušan I. Marković, novinar, sekretar RTB-a, samostalni savetnik za društveno- ekonomske odnose RTB-a (Čortanovci, 5.8.1925 - Beograd, 1.6.2007)

2008 - Umrla prof. dr Smiljka Vasić, psiholingvista, pokretač psiholingvistike u Srbiji, saradnik Instituta za eksperimentalnu fonetiku i patologiju govora u Beogradu (1919 - Beograd, 1.6.2008)

2008 - Umro Iv Sen Loran, modni kreator, vlasnik kuće visoke mode, nosilac Ordena Legije časti (Oran, 1.8.1936 - Pariz, 1.6.2008)

2008 - Umro Josef Tomi Lapid (Tomislav Lampel), izraelski ministar pravde, novinar i pisac (Novi Sad, 27.12.1931 - Tel Aviv, 1.6.2008)

2008 - Umrla Dušanka Damjanović Pavešić, novinar, dopisnik "Politike" iz Rijeke i Ljubljane (Novi Sad, 18.3.1940 - Novi Sad, 1.6.2008)

2009 - Pad aviona "Er Frans" u Atlantik, na liniji 447 Rio de Ženeiro - Pariz, tom prilikom je poginulo 216 putnika i 12 članova posade

2009 - Umro Dmitar Šegrt, mašinski inženjer, političar i privrednik, direktor "Toze Marković" iz Kikinde, potpredsednik Unije poslodavaca Srbije (Bosansko Grahovo, 1953 - Novi Sad, 1.6.2009)

2010 - Umro Andrej Voznesenjski, ruski pesnik, akademik
(Moskva, 12.5.1933 - Moskva, 1.6.2010)

2010 - Umro dr Josip Baras, profesor Tehnološko-metalurškog fakulteta u Beogradu (Split, 21.3.1933 - 1.6.2010)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (2. jun 2012)

Vremeplov (2. jun 2012)

RTS


Na današnji dan 1955. Josip Broz Tito i Nikita Hruščov potpisali Beogradsku deklaraciju kojom su normalizovani odnosi Jugoslavije i SSSR, narušeni rezolucijom Informbiroa. Godine 1969. preminuo košarkaš Radivoje Korać Žućko.

vremeplov_527.jpg



Godine 1955. Jugoslovenski i sovjetski lideri, Josip Broz Tito i Nikita Hruščov, potpisali su Beogradsku deklaraciju kojom su normalizovani odnosi Jugoslavije i SSSR, narušeni rezolucijom Informbiroa iz 1948.

Na današnji dan 1969. godine preminuo je košarkaš Radivoje Korać Žućko. Kao šesnaestogodišnjak pojavio se na igralištu OKK Beograda. Niko tada nije ni slutio da je na beogradskom asfaltu rođen košarkaški genije. Za samo godinu dana preskočio je sve uzraste i od juniora postao senior. Briljantan talenat, prvi put je dres sa državnim grbom obukao 1958. godine. U petnaestogodišnjoj karijeri odigrao je stotine utakmica, postigao na hiljade koševa, ali ga je tragična smrt sprečila da predvodi generaciju koja je, 1970. godine u Ljubljani, osvojila prvu titulu svetskog prvaka. Dve godine posle njegove smrti, u čast ovog velikana košarke, promovisan je "Kup Radivoja Koraća", najmasovnije evropsko košarkaško takmičenje. Danas to ime nosi Nacionalno prvenstvo Srbije u košarci.

1202 - Prvi put se pominje ime grada Peć

1740 - Rođen Markiz de Sad, francuski književnik
(Pariz, 2.6.1740 - Šaranton, 212.1814)

1790 - Otvorena prva knjižara u Novom Sadu, vlasnika Emanuela Jankovića

1840 - Rođen Tomas Hardi, engleski književnik
(Aper Bekhampton, 2.6.1840 - Dorčester, 11.1.1928)

1845 - Rođen Toša Jovanović, pozorišni glumac i reditelj
(Veliki Bečkerek, 2.6.1845 - Beograd, 17.2.1893)

1857 - Rođen ser Edvard Elgar, engleski kompozitor
(Broudhit, 2.6.1857 - Vorčester, 23.2.1943)

1857 - Rođen Karl Gjelerup, danski književnik, nobelovac
(Roholt, 2.6.1857 - Kloče, 11.10.1919)

1877 - Rođen Herman Hese, švajcarski književnik, nobelovac
(Kalv, 2.6.1877 - Montanjol, 9.8.1962)

1882 - Umro Đuzepe Garibaldi, italijanski revolucionar
(Nica, 4.7.1807 - Kaprera, 2.6.1882)

1886 - Umro Aleksandar Nikolajevič Ostrovski, ruski književnik
(Moskva, 31.3.1823 - Ščelikovo, 2.6.1886)

1886 - Karl Benc izveo prvu javnu probnu vožnju "motorne kočije" u okolini Manhajma

1892 - Naučnik Nikola Tesla posetio Beograd

1904 - Rođen Džoni Vajsmiler, američki filmski glumac
(Vindbar, 2.6.1904 - Akapulko, 21.1.1984)

1919 - Mihailo Pupin, počasni generalni konzul u Americi i Kanadi, posetio Beograd posle Versajske mirovne konferencije

1929 - Rođen Marko Todorović, filmski i TV glumac
(Prnjavor, 2.6.1929 - Beograd, 29.8.2000)

1941 - Rođen Čarli Vots, engleski bubnjar, član grupe "The Rolling Strone"
(London, 2.6.1941)

1946 - Italijani su se na referendumu izjasnili za republiku i time odbacili monarhiju Savojske dinastije.

1950 - Rođen Branimir Đokić, harmonikaš, umetnički rukovodilac Narodnog orkestra RTB-a (Šabac, 2.6.1950)

1953 - Krunisana britanska kraljica Elizabeta II (Aleksandra Meri Vindzor)

1954 - Rođen Vladislav Bajac, književnik, prevodilac, izdavač i novinar, direktor "Geopoetike"
(Beograd, 2.6.1954)

1964 - Umro Strahinja Petrović, pozorišni glumac
(Beograd, 25.5.1892 - Beograd, 2.6.1964)

1975 - Umro Eisaku Sato, japanski političar i državnik, nobelovac
(Čošu, 27.3.1901 - Tokio, 2.6.1975)

1980 - Umro Viktor Starčić, pozorišni, filmski i TV glumac
(Ruščuk, 11.5.1901 - Beograd, 2.6.1980)

1981 - Rođen Nikolaj Davidenko, ruski teniser
(Severnodonjeck, 2.6.1981)

1987 - Umro Andres Segovija, španski gitarista
(Linares, 21.2.1893 - Madrid, 2.6.1987)

1990 - Umro Reks Harison, američki filmski glumac
(Hajton, 5.3.1908 - Njujork, 2.6.1990)

2006 - Umro Vins Velnik, američki muzičar, klavijaturista grupe "The Grateful Dead"
(Feniks, 21.2.1951 - Forestvil, 2.6.2006)

2008 - Umro Bo Didli (Elas Bejts), američki bluz muzičar
(Mek Komb, 30.12.1928 - Arčer, 2.6.2008)

2008 - Umro Mel Ferer, američki filmski i TV glumac i reditelj
(Elberon, 25.8.1917 - Santa Barbara, 2.6.2008)

2009 - Umro Dejvid Edings, američki pisac epske fantastike
(Spokejn, 7.7.1931 - Karson Siti, 2.6.2009)

2011. - Umrla Paulina Bec Edi, američka teniserka, vimbldonska šampionka
(Dejton, 06. 08. 1919 - Merilend, 02. 06. 2011)

2011. - Umrla Džozefina Hart, britanska književnica
(Malingar, 01. 03. 1942 - London, 02. 06. 2011)

 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (3. jun 2012)

Vremeplov (3. jun 2012)

RTS


Prvi slovenski kongres počeo na današnji dan 1848. godine u Pragu. Francuski kompozitor Žorž Bize umro 3. juna 1875. Slavni italijanski reditelj Roberto Roselini umro u Rimu 1977. godine.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1848. godine u Pragu je počeo je Prvi slovenski kongres. Kongres je trajao do 12. juna, a na njemu je usvojen Manifesta evropskim narodima, u kome se kaže: "Sloveni zahtevaju samo slobodu za sebe, kao i za svakog drugog. Mi zahtevamo za sve Slovene bez izuzetka jednakost pred zakonom. Naša parola je sloboda, jednakost, bratstvo". Prvi slovenski forum, koji je okupio više od 300 predstavnika, održan je pod parolom "Ideja slovenske uzajamnosti živi u umovima i srcima Slovena". Povod okupljanja bila je potreba za suprotstavljanjem pangermanizmu i mađarizaciji Slovena. Zato je u Manifestu, sem podrške pravima Poljaka na stvaranje sopstvene države, sadržan i protest protiv sistematskog ponemčenja Slovena, naročito u Pruskoj i Saksoniji, a takođe i njihove mađarizacije u Mađarskoj. Izražena je nada da će uskoro uslediti kraj ugnjetavanju Slovena i u Otomanskoj imperiji.

Francuski kompozitor Žorž Bize preminuo je 3. juna 1875. godine. Potomak muzičke porodice, Bize je veoma rano pokazao izvanredne muzičke sposobnosti. Studirao je na Pariskom konzervatoriju i bio učenik Šarla Gunoa. Autor je opere "Karmen", remek dela francuskog muzičkog realizma. Jedan je od najoriginalnijih i najsugestivnijih operskih kompozitora, čiji se stil odlikuje dramatskim oblikovanjem i tonskim slikanjem egzotičnih predela. Autor je opere "Lovci bisera", scenske muzike za "Arlezijanku" Alfonsa Dodea i "Simfonije u ce-duru".

Slavni italijanski filmski i televizijski reditelj i scenarista Roberto Roselini preminuo je u Rimu 3. juna 1977. godine. Jedan od tvoraca italijanskog neorealizma, Roselini je svoj prvi veliki film "Rim, otvoreni grad" snimio 1945. godine i postigao nezapamćeni uspeh. Svoju filmsku promociju u njemu je imala glumica Ana Manjani, a promovisan je i nov pravac u italijanskom filmu - neorealizam. Ovim umetničkim oblikom Roselini je pokrenuo novi talas filmova čak i u neprikosnovenom Holivudu. Sledio je film "Paisa", a zatim čitava serija ostvarenja, koja su potvrdila stvaralačke sposobnosti autora: "Ljubav", "Stromboli", "Evropa 51", "Spaljivanje Jovanke Orleanke", "Putovanje po Italiji", "Indija" i "General od Rovere", nagrađen venecijanskim "Zlatnim lavom". Poslednja njegova ostvarenja bila su "Italija godine prve" i "Mesija". Umro je samo nekoliko dana nakon što je predsedavao žiriju filmskog festivala u Kanu, 1977. godine. Njemu u spomen, od 1978. godine se u San Remu održava filmski festival, a njegovim imenom nazvana je i filmska nagrada za progres filmske umetnosti, koju je 1989. godine dobio Emir Kusturica.

1657. - Umro Vilijam Harvi, engleski lekar, fiziolog (Folkeston, 01. 04. 1578 - London, 03. 06. 1657)

1837. - Predati akreditivi Džordža Lojda Hodžesa, britankog konzula u Srbiji, čime zvanično počinje istorija srpsko-britanskih odnosa

1843. - Rođen Kliment Arkadjevič Timirjazev, ruski botaničar (Petrograd, 03. 06. 1843 - Moskva, 26. 04. 1920)

1851. - Otvoreno beogradsko strelište

1886. - Rođen Kosta Novaković, političar i publicista (Čačak, 03. 06. 1886 - SSSR, 1938)

1899. - Umro Johan Štraus - mlađi, austrijski kompozitor, violinista i dirigent (Beč, 25.10. 1825 - Beč, 03. 06. 1899)

1906. - Rođena Džozefina Beker, američka pevačica i igračica, ambasador UNICEF-a i borac protiv rasne diskriminacije (Sent Luis, 03. 06. 1906 - Pariz, 12. 04. 1975)

1922. - Rođen Batrić Jovanović, istoričar i publicista, narodni poslanik, urednik NIP "Borba", generalni direktor Uprave civilnog vazduhoplovstva SFRJ, ambasador Jugoslavije u
Unesku (Donja Morača, 03. 06. 1922 - 16. 02. 2011)

1924. - Umro Franc Kafka, češki književnik (Prag, 03. 07. 1883 - Kierling, 03. 06. 1924)

1925. - Rođen Toni Kertis (Bernard Švarc), američki filmski glumac (Njujork, 03. 06. 1925 - Henderson, 29. 09. 2010)

1926. - Rođen Alen Ginsberg, američki književnik (Njujork, 03. 06. 1926 - Njujork, 05. 04. 1997)

1927. - Rođen Buts Randolf, američki saksofonista (Kadiz, 03. 06. 1927 - Nešvil, 03. 07. 2007)

1942. - Pomorska bitka kod Midveja između američke i japanske flote u Drugom svetskom ratu

1955. - Rođen Vladimir Blaževski, filmski i TV reditelj (Skoplje, 03. 06. 1955)

1963. - Rođena Anica Dobra, pozorišna, filmska i TV glumica (Beograd, 03. 06. 1963)

1964. - Umro Franc Emil Silanpe, finski književnik, nobelovac (Hamenkir, 16. 09. 1888 - Helsinki, 03. 06. 1964)

1965. - Američki astronaut Edvard Vajt iz vasionskog broda "Džemini Četiri" išetao u slobodni vasionski prostor

1968. - Počele studentske demonstracije u Beogradu

1980. - Umro Vasja Pirc, šahovski velemajstor (Idrija, 19. 12. 1907 - Ljubljana, 03. 06. 1980)

1982. - Rođena Jelena Išinbajeva, ruska atletičaka, skakačica s motkom (Volgograd, 03. 06. 1982)

1986. - Rođen Rafael Nadal, španski teniser (Manakor, 03. 06. 1986)

1989. - Umro Ruholah Homeini, iranski verski vođa, ajatolah (Homeini, 17. 05. 1902 - Teheran, 03. 06. 1989)

1990. - Umro Robert Nojs, američki inženjer, pionir digitalne revolucije, tvorac mikročipa, osnivač kompanije "Intel", dao ime "Silikonskoj dolini" (Barlington, 12. 12. 1927 - Ostin, 03. 06. 1990)

1993. - Umro Dragoljub Trailović, novinar (Prahovo, 03. 05. 1925 - Beograd, 03. 06. 1993)

1995. - Umro Dušan Bulajić, pozorišni i filmski glumac (Čačak, 06. 03. 1932 - Beograd, 03. 06. 1995)

2000. - Umro Hristo Georgijevski, književnik, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu (Kumanovo, 24. 10. 1943 - Beograd, 03. 06. 2000)

2000. - Umro Andrej Frimerman, profesor i rektor Univerziteta "Braća Karić" u Beogradu (Beograd, 19. 04. 1932 - Beograd, 03. 06. 2000)

2001. - Umro Entoni Kvin, američki filmski glumac, dobitnik "Oskar"-a (Čihuahu, 21. 04. 1915 - Boston, 03. 06. 2001)

2006. - Skupština Crne Gore proglasila nezavisnost Republike Crne Gore

2009. - Umro Dejvid Karadin, američki filmski glumac (Holivud, 08. 12. 1936 - Bangkok, 03. 06. 2009)

2009. - Umrla Koko Tejlor (Kora Volton), američka bluz-pevačica (Memfis, 28. 09. 1928 - Čikago, 03. 06. 2009)

2010. - Umro Branislav Marković, akademski slikar ( 1948 - 03. 06. 2010)

2011. - Umro Jane Parđovski, sudija Višeg suda u Beogradu, gitarista grupe "Džakarta" (04. 06. 1961 - Beograd, 03. 06. 2011)

2011. - Umro Endrju Gold, američki pevač i tekstopisac (Burbenk, 02. 08. 1951 - Los Anđeles, 03. 06. 2011)

2011. - Umro dr Džek Kevorkjan, američki lekar, zagovornik eutanazije (Mičigen, 26. 05. 1928 - Detroit, 03. 06. 2011)
 
LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Vremeplov (4. jun 2012)

Vremeplov (4. jun 2012)

RTS


Srpski slikar Paja Jovanović rođen na današnji dan 1859. godine. U dvorcu Trijanon kod Pariza 1920. godine sile Antante potpisale mirovni ugovor sa Mađarskom. Italijanski književnik Đakomo Kazanova umro 1798. godine.

vremeplov_527.jpg



Na današnji dan 1859. godine, u Vršcu je rođen čuveni srpski slikar akademik Paja Jovanović. Prve pojmove o slikarstvu stekao je kod vršačkog slikara Vodeckog. Godine 1878. upisao se na Umetničku akademiju u Beču. Bio je predstavnik akademskog realizma i prvi srpski slikar koji je stekao evropsku reputaciju. Najveći deo života proveo je u Beču, u kojem je i umro 1957. godine. Bio je izvanredan poznavalac slikarskog zanata i inspirisao se srpskom nacionalnom istorijom. Naslikao je velike ikonostase u Sabornoj crkvi u Novom Sadu i u crkvi u Dolovu i portretisao više vladara i crkvenih dostojanstvenika. Poznate su njegove folklorne i istorijske kompozicije: "Seoba Srba", "Proglašenje Dušanovog zakonika", "Takovski ustanak", "Mačevanje" i "Kićenje neveste".

U dvorcu Trijanon kod Pariza 4. juna 1920. godine sile Antante potpisale su mirovni ugovor sa poraženom Mađarskom, kojim su joj oduzete teritorije koje su se u Austro-Ugarskoj monarhiji, pre Prvog svetskog rata, nalazile u sastavu Ugarske. Čehoslovačkoj su pripale Slovačka i prikarpatska Ukrajina, Rumuniji Transilvanija (Erdelj) i istočni Banat a Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca - Slavonija, Srem, Hrvatska, Međumurje, Prekmurje, delovi Baranje, Banata i veći deo Bačke. Oko 3 miliona Mađara ostalo je van matične zemlje, najviše u Rumuniji, preko 2 miliona, a desetak miliona nemađara, dotadašnjih građana Ugarske, više se nije nalazilo pod mađarskom vlašću.

1798.- Umro Đakomo Kazanova, italijanski književnik, diplomata, avanturista i najveći svetski zavodnik (Venecija, 02. 04. 1725 - Duks, 04. 06. 1798)

1815.- U selu Bosut kod Sremske Mitrovice sreli se književnik i prosvetitelj Vuk Karadžić i slepi guslar Filip Višnjić

1831.- Rođen Milan Đ. Milićević, književnik i pedagog, akademik (Ripanj, 04. 06. 1831 - Beograd, 04. 11. 1908)

1844.- Počeo ustanak šleskih tkača

1878.- Potpisana konvencija o turskom ustupanju Kipra Engleskoj

1884.- Rođen Milutin Uskoković, književnik i diplomata (Užice, 04. 06. 1884 - Toplica, 28. 10. 1915)

1903.- Rođen Dragoljub Draža Pavlović, književni istoričar, kritičar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, akademik (Jablanica, 04. 06. 1903 - Beograd, 11. 08. 1966)

1908.- Rođen Lujo Davičo, baletski igrač, pedagog i kompozitor (Beograd, 04. 06. 1908 - Nikšić, 06. 1943)

1929.- Rođen Karolos Papuljas, grčki političar, diplomata i državnik, predsednik Grčke (Janjina, 04. 06. 1929)

1938.- Rođen Slobodan Bukvić, novinar i urednik Televizije Beograd (Niš, 04. 06. 1938 - Beograd, 09. 01. 2010)

1939.- Umro Pavle Popović, istoričar književnosti i književni kritičar (Beograd, 16. 04. 1868 - Beograd, 04. 06. 1939)

1941.- Nezavisna država Hrvatska i Nemačka donele odluku o iseljavanju Srba i Slovenaca iz NDH

1944.- Američke i britanske jedinice zauzele Rim u Drugom svetskom ratu

1945.- Završena Londonska konferencija Savezničkih državnih komisija za ratne zločine

1945.- Osnovano Fiskulturno društvo "Železničar" u Beogradu, danas Sportsko društvo "Železničar"

1971.- Umro Đerđ Lukač, mađarski filozof, književnik i književni kritičar (Budimpešta, 13. 04. 1885 - Budimpešta, 04. 06. 1971)

1975.- Rođena Anđelina Džoli, američka filmska glumica, dobitnica "Oskar"-a (Los Anđeles, 04. 06. 1975)

1976.- Rođen Nenad Zimonjić, teniser, reprezentativac, najbolji dubl-igrač na svetu (Beograd, 04. 06. 1976)

1990.- Umrla Zdenka Zikova, operska pevačica (Prag, 06. 02. 1905 - Prag, 04. 06. 1990)

2004.- Umro Nino Manfredi, italijanski pozorišni i filmski glumac- komičar (Kastro di Volši, 22. 03. 1921 - Rim, 04. 06. 2004)

2005.- Umrla Milja Vujanović, novinar, glumica i astrolog (Beograd, 21. 08. 1946 - Beograd, 04. 06. 2005)

2011.- Umro Lorens Iglberger, američki političar i državnik, državni sekretar SAD, ambasador SAD u Jugoslavili
(Milvoki, 01. 08. 1930 - Šarlotsvil, 04. 06. 2011)
 
Natrag
Top