Koristite zastareli pregledač. Možda neće pravilno prikazivati ove ili druge veb stranice. Trebali biste nadograditi ili koristiti alternativni pregledač.
Na današnji dan 1658. godine umro engleski državnik i vojskovođa Oliver Kromvel. Čuveni ruski pisac Ivan Turgenjev umro je 3. septembra 1883. Boj na Deligradu, u Prvom srpskom ustanku, odigrao se 1806. godine.
Engleski državnik i vojskovođa Oliver Kromvel, vođa parlamentarnih snaga u engleskom građanskom ratu umro je na današnji dan 1658. godine. Posle pobede nad rojalistima ukinuo monarhiju i 1653. postao lord-protektor Engleske, Škotske i Irske. Dve godine posle njegove smrti monarhija obnovljena. Kada je 1642 izbio između kralja i Parlamenta otvoren sukob i građanski rat došle su do izražaja njegove sposobnosti organizatora i vojskovođe. Njegovi konjanici odigrali su odlučnu ulogu u velikoj pobedi vojske Parlamenta nad rojalistima kod Marston Mura 1644. godine. Postao je zamenik vrhovnog zapovednika vojske Parlamenta. Kralj Čarls prvi osuđen je na smrt i smaknut 1649, ukinuta je monarhija, a Engleska je postala republika pod nazivom Komonvelt ili slobodna država. Kromvel je pokorio Irsku i Škotsku, postigao uspehe ratujući sa Holandijom i Španijom i proglašen je doživotnim lordom-protektorom.
Ruski pisac Ivan Sergejevič Turgenjev, jedan od najznačajnijih predstavnika ruskog realizma, umro je 3. septembra 1883. godine. Prvi je ruski pisac čija su dela prodrla na Zapad gde je bio veoma popularan i imao veći ugled u francuskim nego u ruskim književnim krugovima. Bio jedan od ključnih pisaca koji je u velikoj meri doprineo da ruska književnost dobije svetski status. Turgenjev je bio impresioniran modernim društvom u Zapadnoj Evropi, pa se u domovinu vratio kao "zapadnjak", što je bila sušta suprotnost tadašnjem "slavenizmu", i verovao je da Rusija može postati bolja zemlja imitirajući Zapad i ukidajući zastarele institucije kao što je kmetstvo. Najpoznatija dela "Očevi i deca", "Lovčevi zapisi", "Uoči novih dana".
1783. - Velika Britanija i SAD potpisale mirovni ugovor u Parizu, kojim je završen Američki rat za nezavisnost
1806. - Boj na Deligradu u Prvom srpskom ustanku
1821. - Umro Marašli - Ali paša, rumelijski valija i beogradski vezir
(Maraš (datum rođenja nepoznat) - Beograd, 03. 09. 1821)
1875. - Rođen Ferdinand Porše, nemački konstruktor automobila
(Mefersdorf, 03. 09. 1875 - Štutgart, 30. 01. 1951)
1883. - Umro Ivan Sergejevič Turgenjev, ruski književnik
(Oriol, 09. 11. 1818 - Bužival, 03. 09. 1883)
1889. - Rođen Isak Samokovlija, književnik
(Goražde, 03. 09. 1889 - Sarajevo, 15. 01. 1955)
1903. - Rođen Risto Ratković, književnik
(Bijelo Polje, 03. 09. 1903 - Beograd, 18. 06. 1954)
1915. - Rođen Mirko Stojaković, matematičar, profesor i dekan Prirodno-matematičkog fakulteta u Novom Sadu, akademik, direktor Matematičkog instituta SANU
(Krepoljin, 03. 09. 1915 - Beograd, 05. 07. 1985)
1921. - Rođen Živorad - Žika Mitrović, filmski reditelj i scenarista
(Beograd, 03. 09. 1921 - Beograd, 29. 01. 2005)
1931. - Kralj Aleksandar II Karađorđević oktroisao Ustav kojim je ozakonjena "šestojanuarska diktatura"
1934. - Počelo emitovanje emisije "Nacionalni čas" na Radio Beogradu, Radio Zagrebu i Radio Ljubljani
1939. - U Beogradu održane do tada najveće međunarodne automobilske trke u Jugoslaviji, Kalemegdan
1939. - Rođen Slobodan Mašić, arhitekta, grafički dizajner i izdavač
(Beograd, 03. 09. 1939)
1948. - Umro Eduard Beneš, češki političar i državnik, predsednik Čehoslovačke
(Kozlanij, 28. 05. 1884 - Sezimovo - Ustiju, 03. 09. 1948)
1969. - Umro Ho Ši Min, vijetnamski revolucionar i državnik, prvi predsednik DR Vijetnama
(Kim Lijen, 19. 05. 1890 - Hanoj, 03. 09. 1969)
1981. - Umrla Zorica Šumadinac, pozorišna, filmska i TV glumica
(Beograd, 02. 11. 1946 - Beograd, 03. 09. 1981)
2002. - Umrla Irena Kolesar, pozorišna, filmska i TV glumica
(Slavonski brod, 22. 12. 1925 - Zagreb, 03. 09. 2002)
2007. - Umro Đorđe Sudarski Red, književnik
(Čerević, 1946 - Novi Sad, 03. 09. 2007)
Na današnji dan rođen francuski pisac i diplomata Fransoa Rene Šatobrijan. Iz Beograda 1884. godine krenuo prvi svečani voz na pruzi Beograd-Niš.
Na današnji dan 1768. rođen je Fransoa Rene de Šatobrijan, francuski književnik i diplomata. Posle ranjavanja u jednoj borbi protiv pristalica Francuske revolucije 1792. emigrirao je u Englesku, gde je ostao do 1800. Po povratku na vlast dinastije Burbon 1814, bio je diplomata i šef francuske diplomatije. Povukao se iz politike 1830. posle Julske revolucije. Čitavog života ostao je dosledni reakcionar. Dela: "Duh hrišćanstva" (čiji su deo kratki romani "Atala" i "Rene"), poema u prozi "Mučenici", "Put iz Pariza u Jerusalim", "Uspomene s onu stranu groba", epopeja o američkim Indijancima, politički spisi "Istorijski, politički i etički eseji o prošlim i sadašnjim revolucijama razmatranim u odnosu na Francusku revoluciju", "O Bonaparti i Burbonima".
Na današnji dan 1884. godine iz Beograda je krenuo prvi svečani voz na pruzi Beograd-Niš, prvi u tadašnjoj Kraljevini Srbiji. Početak gradnje pruge u julu 1881. godine simbolično je srebrnim budakom obeležio kralj Milan Obrenović. Ispraćaju svečanog prvog voza, iskićenog cvećem i srpskim trobojkama, pored velikog broja građana, prisustvovali su ugledni gosti iz Beča, Budimpešte i Pariza. Voz je krenuo u 8.30 časova, a u Niš je stigao u 18.23. Najstarija pruga na teritoriji današnje Srbije puštena je u rad avgusta 1854. i povezivala je Belu Crkvu sa delom Banata koji se danas nalazi u Rumuniji.
1809.- Rođen Julius Slovacki, poljski književnik (Kšeminjec, 04. 09. 1809 - Pariz, 03. 04. 1849)
1837.- Američki fizičar Semjuel Morze izumeo telegraf
1870.- Francuska proglašena Republikom
1884.- Svečano otvorena železnička pruga Beograd - Niš
1896.- Rođen Antonen Arto, francuski pozorišni glumac i reditelj (Marsej, 04. 09. 1896 - Ivri, 04. 03. 1948)
1904. - Onovano Društvo srpskih umetnika "Lada" u Beogradu
1907.- Umro Edvard Grig, norveški kompozitor, pijanista i dirigent (Bergen, 15. 06. 1845 - Bergen, 04. 09. 1907)
1910.- Umro Anri Ruso, francuski slikar (Laval, 20. 05. 1844 - Pariz, 04. 09. 1910)
1949.- Rođen Adolf - Dado Topić, rok - muzičar (Osijek, 04. 09. 1949)
1950.- Rođen Aleksandar Berček, pozorišni, filmski i TV glumac, upravnik Narodnog pozorišta u Beogradu (Vrdnik, 04. 09. 1950)
1955. - Počela Liga šampiona u fudbalu
1965.- Umro Albert Švajcer, lekar, teolog , filozof, književnik i orguljaš, nobelovac (Kajzersverg, 14. 01. 1875 - Lambarene, 04. 09. 1965)
1980.- Počeo Iransko - irački rat
1981.- Rođena Bijons Žizel Nouls, američka pevačica (Hjuston, 04. 09. 1981)
1989.- Umro Žorž Simenon, francuski književnik (Lijež, 12. 02. 1903 - Lozana, 04. 09. 1989)
2006.- Umro Đakinto Faketi, italijanski fudbaler, reprezentativac i trener fudbalskog kluba"Inter" (Treviljo, 18. 07. 1942 - Milano, 04. 09. 2006)
2006.- Umro Petar Banićević, pozorišni, filmski i TV glumac , profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu i Akademije umetnosti "Braća Karić" u Beogradu (Nikšić, 08. 02. 1930 - Beograd, 04. 09. 2006)
Francuski kralj Luj XIV, Kralj Sunce, rođen na današnji dan 1638. godine. Srpski političar i istoričar Jovan Ristić umro 5. septembra 1899. Bitka na Marni, u Prvom svetskom ratu, odigrala se 5. septembra 1914. godine.
Francuski kralj Luj XIV iz dinastije Burbona rođen je na današnji dan 1638. godine. Ostao je kralj u maju 1643, svega nekoliko meseci pre petog rođendana. U njegovo ime je vladala kao regent njegova majka Ana Austrijska, koja je glavninu vlasti predala kardinalu Mazarenu. Nakon smrti predsednika vlade kardinala Mazarena 1661. godine, Luj XIV je preuzeo kontrolu nad vladom. Vladavina Luja XIV, poznatog kao Kralj Sunce trajala je 72 godine. Bila je to najduža vladavina u evropskoj istoriji. Ojačao je moć i uticaj Francuske u Evropi. Francuska je u doba njegove vladavine ratovala u tri velika rata: u Francusko-holandskom ratu, Ratu Velike alijanse i Ratu za špansko nasleđe. Učestvovala je i u dva manja rata: Devolucionom ratu i Ratu za reujedinjenja.
Srpski državnik, političar, istoričar i književnik Jovan Ristić umro je 5. septembra 1899. godine. Uz Iliju Garašanina i Nikolu Pašića, spada u red najvećih državnika Srbije 19. veka. Bio je osnivač i vođa Narodnoliberalne stranke, dva puta namesnik u ime maloletnih vladara, prvo u ime kneza Milana Obrenovića, a kasnije i u ime njegovog sina kralja Aleksandra Obrenovića, a 1878. godine bio je predstavnik Kneževine Srbije na Berlinskom kongresu kojim je priznata nezavisnost Srbije.
1600. - Poveljom engleske kraljice Elizabete osnovana je "Istočnoindijska kompanija" koja je dobila monopol na trgovinu sa Istokom, čime je počela britanska trgovačka, a potom i kolonijalna ekspanzija indijskog podkontinenta
1767. - Rođen August Vilhem Šlegel, nemački estetičar, književni kritičar i istoričar (Hanover, 05. 09. 1767 - Bon, 12. 05. 1845)
1857. - Umro Ogist Kont, francuski filozof i matematičar (Monpelje, 19. 01. 1798 - Pariz, 05. 09. 1857)
1895. - U Beogradu počela sa radom Srpska crtačka i slikarska škola
1895. - Umro Jevrem Grujić, političar, ministar pravde i unutrašnjih poslova Srbije (Darosava, 1826 - Beograd, 05. 09. 1899)
1904. - Održan prvi kongres srpskih lekara i prirodnjaka
1932. - Rođen Vladan Radovanović, kompozitor, multimedijalni umetnik, osnivač i rukovodilac Elektronskog studija Radio Beograda (Beograd, 05. 09. 1932)
1940. - Rođena Rakel Velč (Džoana Rakel Tehada), američka filmska i pozorišna glumica
(Čikago, 05. 09. 1940)
1946. - Rođen Fredi Merkjuri, britanski pevač, član grupe "Kvin" (Stoun Taun, 05. 09. 1946 - London, 24. 11. 1991)
1947. - Rođen Badi Majls, američki muzičar, osnivač i član grupe "Band of Gypsies" (Omaha, 05. 09. 1947 - Ostin, 26. 02. 2008)
1951. - Rođen Paul Brajtner, nemački fudbaler, reprezentativac (Kolbermor, 05. 09. 1951)
1972. - Pripadnici palestinske terorističke organizacije "Crni septembar" kidnapovali su, a potom i ubili 11 izraelskih sportista, učesnika Olimpijskih igara u Minhenu
1995. - Francuska izvela prvu atomsku probu na pacifičkom ostrvu Mururoa
1997. - Umrla Majka Tereza (Agnes Gondža Bojadžiju), misionarka, nobelovac (Skoplje, 27. 08. 1910 - Kalkuta, 05. 09. 1997)
2008. - Umrla Zaida Krimšamhalov, pozorišna glumica, prvakinja Drame Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu (Kragujevac, 1936 - Novi Sad, 05. 09. 2008)
2009. - Umro Vuk Pavlović, scenarista, dramaturg i filmski kritičar (Beograd 1970 - Beograd, 05. 09. 2009)
Jedan od najčuvenijih svetskih reditelja svih vremena Akira Kurosava umro na današnji dan 1998. godine. Saveznička avijacija teško bombardovala Leskovac 6. septembra 1944. Lenjingrad je 1991. ponovo dobio ime Sankt Peterburg.
Japanski filmski reditelj i dobitnik Oskara Akira Kurosava umro je na današnji dan 1998. godine. Jedan od najčuvenijih svetskih reditelja svih vremena, Kurosava je rođen u uglednoj samurajskoj porodici. Prve pouke o umetnosti dobio je od učitelja, koji je bio slikar i koji ga je podučavao, kako kaže Kurosava, na "način vaspitavanja genija". Od starijeg brata poprimio je izrazitu naklonost ka ruskoj književnosti. Kao reditelj debitovao je 1943. godine filmom Sanširo Sugata - Saga o Džudou". Japanska filmska umetnost bila je nepoznanica za mnoge u svetu sve do 1951. godine, kada je film Akira Kurosave Rašoman, dobio Zlatnog lava na Festivalu u Veneciji. Tokom 56 godina karijere snimio je 30 filmova. Filmovi Rašomon, Ran, Krvavi presto, Sedam samuraja i Kagemuša postali su svetska klasika. Tri puta je dobio Oskara, a 1990. godine, Američka filmska akademija nagradila ga je za životno delo. Kurosava je rođen 1910. godine u Tokiju.
Saveznička avijacija teško je bombardovala Leskovac 6. septembra 1944. godine (na rođendan kralja Petra Drugog Karađorđevića). Bombardovanje nije imalo mnogo uticaja na stanje nemačke vojne sile, kao ni u slučaju bombardovanja ukupno 25 gradova u Srbiji u to vreme. Tokom bombardovanja Leskovca poginulo je više od 1.600 civila, a centar - staro jezgro grada - je potpuno razoren.
1566. - Umro Sulejman II Veličanstveni, turski sultan (6.11.1494 - Siget, 6.9.1566)
1688. - Beograd potpao pod austrijsku vlast
1757. - Rođen Mari-Žozef Lafajet, francuski general i političar (Šato Kavanjak an Overnj, 6.9.1757 - Pariz, 20.5.1834)
1766. - Rođen Džon Dalton, engleski hemičar (Kokermaut, 6.9.1766 - Mančester, 27.7.1844)
1877. - Rođen Petar Stojanović, kompozitor, profesor i direktor Muzičke škole "Stanković" u Beogradu (Budim, 6.9.1877 - Beograd, 11.9.1957)
1905. - Osnovano Malo pozorište, prvo dečje pozorište u Beogradu
1914. - Počela bitka na Drini u Prvom svetskom ratu
1923. - Rođen Dušan Skovran, dirigent i muzički pisac (Ohrid, 6.9.1923 - Plužine, 10.8.1975)
1923. - Rođen Petar Drugi Karađorđević, kralj (Beograd, 6.9.1923 - Denver, 3.11.1970)
1925. - Osnovan Planinarski savez Jugoslavije
1925. - Rođen Anhel Gonzales, španski pesnik, borac protiv Frankove diktature, akademik
(Ovijedo, 6.9.1925 - Madrid, 12.1.2008)
1930. - Rođena Ebi Linkoln, američka džez pevačica, borac za ljudska prava (Čikago, 6.8.1930 - Njujork, 14.8.2010)
2000. - U središtu UN u Njujorku otvoren "Milenijumski samit UN", najveći skup svetskih lidera u istoriji na kojem je učestvovalo 150 kraljeva, predsednika i premijera
2007. - Umro Lučano Pavaroti, italijanski operski pevač, tenor (Modena, 12.10.1935 - Modena, 6.9.2007)
2008. - Umrla Anita Pejdž, američka filmska glumica (Flešing, 4.8.1910 - Los Anđeles, 6.9.2008)
2010. - Umro Klajv Doner, britanski filmski i TV reditelj (London, 21.1.1926 - London, 6.9.2010)
Izgradnja hidroelektrane "Đerdap" počela na današnji dan 1964. godine. Reditelj, književnik i novinar Radivoje-Lola Đukić umro 1995. godine.
Na današnji dan 1964. godine u mestu Sip na jugoslovenskoj i u Gura Vaji na rumunskoj obali Dunava predsednici Jugoslavije i Rumunije Josip Broz Tito i Georgi Georgiju Dež prisustvovali su postavljanju kamena-temeljca na gradilištu hidroelektrane "Đerdap".
Reditelj, književnik i novinar Radivoje-Lola Đukić umro je 7. septembra 1995. godine. Majstor TV igre, napisao je i režirao više od 200 humorističkih emisija i TV komedija od kojih su najpopularnije: Servisna stanica, Na tajnom kanalu, Muzej voštanih figura, Ogledalo građanina Pokornog, Ljudi i papagaji, Crni sneg, Licem u naličje, Spavajte mirno, Sačulatac, Deset zapovesti, Ću - ćeš - će... Serijom Ogledalo građanina Pokornog postavljeni su temelji novog žanra, a Lola Đukić je od bezazlenog zabavljača prerastao u satiričara. Posle ove serije, Mihiz je za Lolu rekao da je "sam po kapacitetu ravan velikoj fabrici zabave". Odgovorni urednik zabavnog programa Radio Beograda, jedan od utemeljivača Televizije Beograd, Lola je bio i osnivač Humorističkog pozorišta u Beogradu - kasnije Pozorište na Terazijama.
1533. - Rođena Elizabeta I, engleska kraljica
(Grinvič , 07. 09. 1533 - Ričmond, 24. 03. 1603)
1707. - Rođen Žorž - Žak Leklerk Bifon, francuski prirodnjak i književnik
(Burgonj, 07. 09. 1707 - Pariz, 16. 04. 1788)
1788. - Pogubljen Koča Anđelković, kapetan, vođa srpskih dobrovoljaca u austrijsko- turskom ratu
1812. - Počela Borodinska bitka
1833. - Petar II Petrović Njegoš dobio ruski pasoš
1909. - Rođen Elija Kazan, američki filmski i pozorišni reditelj, dobitnik "Oskar"-a
1914. - Rođen Džejms van Alen, američki fizičar
((mesto rođenja nepoznato) 07. 09. 1914 - Ajova, 09. 08. 2006)
1924. - Rođen Leonard Rozenman, američki kompozitor, dobitnik "Oskar"-a
(Bruklin, 07. 09. 1924 - Los Anđeles, 04. 03. 2008)
1931. - Rođena Ljiljana Kontić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Savinac, 07. 09. 1931- Beograd,17. 07. 2005)
1943. - Rođen Dario Arđento, italijanski reditelj i scenarista
(Rim, 07. 09. 1943)
1944. - Rođen Velibor - Bora Milutinović, fudbaler i trener
(Bajina Bašta, 07. 09. 1940)
1955. - Rođena Mira Furlan, pozorišna, filmska i TV glumica
(Zagreb, 07. 09. 1955)
1991. - Počela Haška mirovna konferencija o bivšoj Jugoslaviji
1994. - Umro Niki Hopkins, engleski pijanista
(London, 24. 02. 1944 - Nešvil, 07. 09. 1994)
1994. - Umro Terens Jang, britanski reditelj
(Šangaj, 20. 06. 1915 - Kan, 07. 09. 1994)
2007. - Umrla Mirjana Trajković, novinar, urednik Prvog programa Radio Beograda
(Zemun, 10. 03.1951 - Beograd, 07. 09. 2007)
2008. - Umro Miljenko Dino Dvornik, hrvatski pevač
(Split, 20. 08. 1964 - Zagreb, 07. 09. 2008)
2008. - Umro Dragoslav Rančić, spoljnopolitički novinar i urednik "Borbe","Politike" i NIN-a
(Kragujevac, 15. 09. 1935 - Beograd, 07. 09. 2008)
2010. - Umro Amar Garibović, skijaš, reprezentativac Srbije
(Sjenica 07. 09. 1991 - Slavonski Brod, 07. 09. 2010)
Češki kompozitor i dirigent Antonjin Dvoržak rođen na današnji dan 1841. godine. Kapitulacija Italije u Drugom svetskom ratu objavljena 8. septembra 1943. Makedonija proglasila nezavisnost 1991. godine.
1331. - Krunisan srpski kralj Dušan Stefan Nemanjić
1474. - Rođen Ludoviko Ariosto, italijanski književnik (Ređo Emilija, 8.9.1474 - Ferara, 6.7.1533)
1504. - Italijanski vajar Mikelanđelo Buonaroti završio statuu Davida.
1799. - Rođen Jovan Hadžić (Miloš Svetić), književnik, prevodilac i političar, prvi predsednik Matice srpske (Sombor, 8.9.1799 - Novi Sad, 22.4.1869)
1830. - Rođen Frederik Mistral, francuski književnik, nobelovac (Medeneo, 8.9.1830 - Medeneo, 15.3.1914)
1841. - Rođen Antonjin Dvoržak, češki kompozitor i dirigent (Nelahozeves, 8.9.1841 - Prag, 1.5.1904)
1870. - Dubrovčanin Nikola Primorac brodom "Grad Dubrovnik" preplovio Atlantik
1875. - Rođen Kosta Jovanović, političar i ekonomista (Vranje, 8.9.1875 -Vranje, 30.4.1930)
1899. - Umro Dimitrije Stamenković, trgovac i dobrotvor, predsednik Srpskog trgovačkog udruženja (Beograd, 28.1.1845 - Beograd, 8.9.1899)
1906. - Rođen Fric Šilgen, nemački atletičar, nosilac olimpijske baklje na Olimpijskim igrama u Berlinu, 1936. (Kenigštajn, 8.9.1906 - Berlin, 19.9.2005)
1928. - Rođen Karolj Ač, književnik i prevodilac, lektor-prevodilac Radio Beograda (Subotica, 8.9.1928)
1932. - Rođen Miodrag Vujačić Mirski, slikar, profesor Fakulteta primenjenih umetnosti u Beogradu (Rača Kragujevačka, 8.9.1932 - Beograd, 27.3.1997)
1935. - Rođen Alen Delon, francuski filmski glumac (Skeaksk, 8.9.1935)
1936. - Rođena Mirjana Anastasijević, novinar i urednik Radio Beograda (Skoplje, 8.9.1936 - Beograd, 1.1.2005)
1942. - Rođen Želimir Žilnik, filmski reditelj i scenarista (Niš, 8.9.1942)
1943. - Objavljena kapitulacija Italije u Drugom svetskom ratu
1948. - Obnovljen rad Fudbalskog saveza Jugoslavije
1949. - Umro Rihard Štraus, nemački kompozitor i dirigent (Minhen, 11.6.1864 - Garmiš, 8.9.1949)
1950. - Predstavom "Dundo Maroje", u režiji Bojana Stupice, Jugoslovensko dramsko pozorište otvorilo "Festival dela renesansne dalmatinske književnosti", iz koga su se razvile "Dubrovačke letnje igre"
1954. - Osnovan časopis za književnost, kulturna i društvena pitanja "Braničevo"
1991. - Makedonija proglasila nezavisnost
1997. - Umro Mobutu Sese Seko, predsednik Zaira (Lisala, 14.10.1931 - Rabat, 8.9.1997)
2005. - Prestao sa izlaženjem nedeljnik "Vojska"
2005. - Umro Dragoje Lukić, književnik i publicista (Miloševo Brdo, 1927 - Beograd, 8.9.2005)
2009. - Umro dr Sava Dedijer, profesor Mašinskog fakulteta u Beogradu (1922 - 8.9.2009)
2009. - Umro Miodrag Vartabedijan Varta, akademski slikar, profesor Beogradske politehnike (Mladenovac, 1933 - Beograd, 8.9.2009)
2009. - Umro Majk Bonđorno, italijansk TV voditelj (Njujork, 26.5.1924 - Monte Karlo, 8.9.2009)
2010. - Umro Slobodan Lale Obradović, novinar i publicista, urednik Tnjuga, profesor Fakulteta političkih nauka u Beogradu (Kragujevac, 20.3.1921 - Beograd, 8.9.2010)
Rođenje književnika i prevodioca Joakima Vujića i smrt kineskog revolucionara i državnika Mao Cedunga obeležili današnji dan kroz istoriju.
Godine 1772. rođen je Joakim Vujić, književnik i prevodilac. Joakim Vujić je bio učitelj, književnik, putopisac, ali pre svega, prvi organizator pozorišne umetnosti u Srbiji. Prevodio je, glumio, bio reditelj, scenograf, tehničar koji pomera zavesu, štampa plakate... U Mađarskom pozorištu u Pešti je 1813. godine prikazao prvu pozorišnu predstavu na srpskom jeziku "Kreštalice". Putovao je, i u svakom mestu gde su živeli Srbi, Temišvaru, Novom Sadu, Aradu, Segedinu i Pančevu osnivao pozorišne trupe. Na poziv kneza Miloša odlazi u Kragujevac, gde 1835. godine otvara "Prvi knjažesko-serbski teatar" i postaje njegov direktor. U ovom dvorskom teatru predstave su igrane samo u prisustvu Miloša Obrenovića. Prvu srpsku profesionalnu teatarsku družinu "Leteće diletantsko pozorište" Vujić je osnovao u Novom Sadu 1838. godine. Narodno pozorište u Kragujevcu nosi njegovo ime, kao i susreti profesionalnih pozorišta Srbije.
Na današnji dan 1976. godine umro je kineski revolucionar i državnik Mao Cedung, jedan od osnivača Komunističke partije Kine, koji je 1949. u Pekingu proglasio Narodnu Republiku Kinu. Prve jedinice kineske Crvene armije stvorio je sa Ču Deom 1931. godine, a rukovođenje partijom je preuzeo 1935. U oktobru 1934. sa Čuom je poveo "Dugi marš" svojih jedinica, što se pokazalo odlučujućim u građanskom ratu protiv pristalica Čang Kaj Šeka (kineski nacionalisti) i u borbama protiv japanske okupacione armije. I u vreme kada je staljinizam bio odbačen u Sovjetskom Savezu ostao je dosledan njegovoj viziji komunističkog sistema.
1585.- Rođen Arman Žan d Plezi Rišelje, francuski kardinal i državnik (Pariz, 09. 09. 1585 - Pariz, 04. 12. 1642)
1737.- Rođen Luiđi Galvani, italijanski lekar i fizičar (Bolonja, 09. 09. 1737 - Bolonja, 04. 12. 1798)
1828.- Rođen Lav Nikolajevič Tolstoj, ruski književnik (Jasna Poljana, 09. 09. 1828 - Astapovo, 20. 11. 1910)
1886.- U Bernu osnovana Međunarodna unija za zaštitu književnih i umetničkih dela
1898.- Umro Stefan Malarme, francuski književnik (Pariz, 18. 03. 1842 - Valvens, 09. 09. 1898)
1901.- Umro Anri Tuluz Lotrek, francuski slikar i grafičar (Albi, 24. 11. 1864 - dvorac Malrom, 09. 09. 1901)
1908.- Rođen Čezare Paveze, italijanski književnik i prevodilac (Santo Stefano Belbo, 09. 09. 1908 - Torino, 27. 08. 1950)
1913.- Rođen Džesi Ovens, američki atletičar, svetski i olimpijski rekorder (Danvil, 09. 09. 1913 - Takson, 31. 03. 1980)
1915.- Umro Mihailo Valtrović, arhitekta i istoričar umetnosti (Beograd, 17. 09. 1839 - Beograd, 09. 09. 1915)
1923.- Obavljen prvi noćni let u istoriji svetskog vazduhoplovstva na liniji Pariz - Beograd - Bukurešt - Istambul
1925.- Rođen Veljko Guberina, advokat (Vriginmost, 09. 09. 1925)
1928.- Rođen Sol Le Vit, američki skulptor, slikar, grafičar, osnivač minimalizma i konceptualizma u umetnosti (Hartford, 09. 09. 1928 - Njujork, 08. 04. 2007)
1934.- Rođen Mladen Markov, književnik (Samoš, 09. 09. 1934)
1944.- Bugarska kapitulirala u Drugom svetskom ratu
1952.- Kod Velikog ratnog ostrva potonuo brod "Niš" sa 102 putnika i 3 člana posade - najveća brodska tragedija kod nas
1966.- Rođena Bojana Lekić, novinar, glavni i odgovorni urednik Informativnog programa RTS-a i BKTV (Beograd, 09. 09. 1966)
1996.- SRJ i Hrvatska uspostavile diplomatske odnose
1997. - Umro Predrag Pepi Laković, pozorišni, filmski i TV glumac (Skoplje, 28. 03. 1929 - Beograd, 09. 09. 1997)
2000.- Umro Arsenije Stefanović, novinar, filmski kritičar, urednik Umetničkog programa RTS-a, idejni tvorac "Štafete mladosti" (Gornje Grbice, 29. 08. 1922 - Beograd, 09. 09. 2000)
2001.- Umro Radomir - Bajo Šaranović, pozorišni, filmski i TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti u Beogradu (Kosovi Lug, 04. 12. 1937 - Beograd, 09. 09. 2001)
2007.- Umro Zoran Tadić, hrvatski reditelj, scenarista i filmski kritičar (Livno, 02. 09. 1941 - Zagreb, 09. 09. 2007)
2009.- Umro Miroslav Sukdolak, filmski i TV snimatelj (Cetinje, 23. 06. 1930 - Beograd, 09. 09. 2009)
Svetski dan prevencije samoubistava. Sklopljen Sen Žermenski mirovni sporazum posle Prvog svetskog rata.
Obeležava se Svetski dan prevencije samoubistva, vodećeg uzroka prerane smrti. Na svetskom nivou, broj samoubistava se u proteklih 60 godina povećao za 60 odsto. U svetu se svakih 30 sekundi dogodi samoubistvo. Svake godine više od 900 hiljada ljudi sebi oduzme život, što je više nego što ih pogine u ratovima, upozorava Svetska zdravstvena organizacija. To je ujedno i vodeći uzrok prerane smrti koji je moguće sprečiti. Svake godine ubije se dvostruko više ljudi nego što strada u ratu. SZO navodi da dnevno 3.000 ljudi u svetu sebi oduzme život.
Na današnji dan 1919. godine u dvorcu Sen Žermen kod Pariza predstavnici Austrije, pobedničkih sila u Prvom svetskom ratu i država naslednica Austro-Ugarske potpisali su mirovni ugovor kojim je formalno prestala da postoji austrougarska monarhija. Priznate su novonastale države među kojima i Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca. Mirovnim ugovorom Austriji je zabranjeno da se ujedini sa Nemačkom, a na ime reparacija Saveznicima je predala svoju mornaricu.
1526. - Turska vojska osvojila Budim
1839. - Rođen Čarls Sanders Pirs, američki filozof
(Kembridž, 10. 09. 1839 - Milford, 14. 04. 1914)
1875. - Poginuo Petar - Pecija Popović, hajdučki harambaša, vođa ustanika bosanske Krajine (Gaštica, 10. 09. 1875)
1906. - Štampan prvi broj humorističko-satiričnog lista "Šabačka čivija"
1922. - Rođena Draga Ilić- Jonaš, spiker Radio Beograda
(Valjevo, 10. 09. 1922 - Beograd, 28. 08. 2007)
1934. - Rođen Dejan Čavić, pozorišni, filmski i TV glumac i reditelj (Zenica, 10. 09. 1934)
1957. - Rođen Andrej Makin, ruski književnik (Krasnojarsk, 10. 09. 1957)
1976. - Avionska nesreća iznad sela Gaj, u regionu Vrbovca, sudar aviona DC- 9 "Ineks Adrije"i "Britiš ervejza", poginulo 162 putnika i 14 članova posade
1995. - Avijacija NATO bombardovala srpske ciljeve kod Banjaluke
1996. - Generalna skupština Organizacije ujedinjenih nacija usvojila Sporazum o potpunoj zabrani nuklearnih proba
2001. - Savet bezbednosti Organizacije ujedinjenih nacija ukinuo embargo na uvoz oružja SRJ, uveden marta 1998. godine
2001. - Umro Dragoslav Antonijević, etnolog, akademik
(Aleksinac,17. 10. 1930 - Beograd, 10. 09. 2001)
2002. - Na Institutu za sudsku medicinu u Beogradu osnovana prva DNK laboratorija u SRJ
Valiki srpski glumac Dobrica Milutinović rođen na današnji dan 1880. godine. Predsednik Čilea Salvador Aljende ubijen je vojnom udaru 11. septembra 1973. U terorističkom napadu na zgrade Svetskog trgovinskog centra u Njujorku i Pentagona u Vašingtonu 2001. godine poginule 2952 osobe.
Znameniti srpski pozorišni glumac Dobrica Milutinović rođen je na današnji dan 1880. godine. Bio je prvak Drame nacionalnog teatra više od pola veka i sa ogromnim uspehom igrao je niz uloga iz klasičnog pozorišnog repertoara kao i likove iz nacionalnog repertora. U Beograd je došao 1898. na poziv upravnika Narodnog pozorišta Branislava Nušića. Muzej pozorišne umetnosti i Savez dramskih umetnika Srbije su 1980. godine, u saradnji sa Zlatarom Majdanpek, ustanovili "Dobričin prsten", glumačku nagradu za životno delo.
Predsednik Čilea Salvador Aljende ubijen je u vojnom udaru, koji je uz pomoć SAD organizovao general Augusto Pinoče, 11. septembra 1973. godine. Aljende, lekar psihijatar po profesiji, osnovao je Socijalističku partiju Čilea i 1970. postao prvi marksista u zapadnoj hemisferi koji je dobio predsedničke izbore, izazvavši veliko uznemirenje Vašingtona. Direktor CIA Vilijam Kolbi docnije je priznao da je u svrhu svrgavanja Aljendea utrošeno osam miliona dolara.
1766. - Porta ukinula Pećku patrijaršiju (obnovljena 30. avgusta 1920. godine)
1773. - Ubijen Šćepan Mali, crnogorski vladar
1855. - Nakon jedanaest meseci opsade britanske,francuske i turske vlasti zauzele su Sevastopolj, čime je okončana najveća operacija u Krimskom ratu
1870. - Kralj Sardinije Vikotor Emanuel napao Papsku državu u Rimu. Papa se povukao u Vatikan i od tada je njegov suverenitet ograničen samo na vatikanske palate
1885. - Rođen Dejvid Herbert Lorens, engleski književnik (Istvud, 11. 09. 1885 - Vans, 02. 03. 1930)
1903. - Rođen Teodor Adorno, nemački sociolog i filozof (Franfurkt na Majni, 11. 09. 1903 - Visp, 06. 08. 1969)
1919. - Rođen Milutin Čolić, novinar, filmski kritičar i publicista, upravnik Narodnog pozorišta u Užicu, osnivač FEST-a (Potočanji, 11. 09. 1919 - Beograd, 22. 02. 2009)
Na današnji dan rođen književnik, političar i dramaturg Milan Grol, preminuo novinar Predrag Milojević. Izrael se, posle 38 godina okupacije, povukao iz pojasa Gaze.
Na današnji dan 1876. godine rođen je književnik, političar i dramaturg Milan Grol. Diplomirao je 1899. godine na Filološko-literarnom odseku Filozofskog fakulteta u Beogradu, a potom dve godine studirao književnost i pozorište u Parizu. Od 1903. do 1906. godine radi kao dramatrug u Narodnom pozorištu, potom predaje francuski jezik u Prvoj gimnaziji, a 1909. godine biva postavljen za upravnika Narodnog pozorišta u Beogradu. U toku Prvog svetskog rata obavlja dužnost šefa srpskog Pres biroa u Ženevi. Posle rata se vraća na mesto upravnika Narodnog pozorišta, gde ostaje sve do 1924. Tada je postavljen na mesto podsekretara u Ministarstvu inostranih dela, a zatim i na mesto ambasadora Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca u Turskoj. Za poslanika u Narodnoj skupštini Kraljevine je izabran 1925. na listi Demokratske stranke. Tri godine kasnije postao je i ministar prosvete, a na toj dužnosti ostaje do januara 1929. godine. Po prestanku ministarskog mandata organizuje osnivanje Kolarčevog narodnog univerziteta, na čijem čelu je bio od osnivanja do početka Drugog svetskog rata. Do 1943. bio je član Jugoslovenske kraljevske vlade u emigraciji u Londonu, a posle sporazuma Tito-Šubašić u martu 1945. kao potpredsednik ušao je u Vladu Demokratske Federativne Jugoslavije u kojoj je bio do avgusta iste godine. Milan Grol počinje avgusta 1945. otvorenu borbu protiv komunista svojim nedeljnim listom "Demokratija", koji se ubrzo zatvara, jer su sindikati odbili da njihovi članovi štampaju taj list. Demokratskoj stranci je ubrzo zabranjen rad, a izvestan broj omladinaca nastavlja ilegalno da deluje. Međutim, ubrzo su skoro svi pohapšeni i poslati na dugogodišnje robije (među njima i Borislav Pekić). Milan Grol je bio predsednik Demokratske stranke od 1940. do 1946. godine, a umro je 1952. godine u Beogradu.
Godine 1999. umro je novinar Predrag Milojević. Milojević je završio Filozofski fakultet u Beogradu, na kome je kasnije asistirao profesoru Brani Petronijeviću. Tekstove u "Politici" počeo je da objavljuje 1921. godine, a nedugo zatim postaje i njen stalni saradnik. Između dva rata bio je dopisnik "Politike" iz Nemačke i Engleske. Posle Drugog svetskog rata radio je kao specijalni dopisnik iz inostranstva i komentator spoljnopolitičke rubrike "Politike", sve do penzionisanja 1967. godine. Saradnju sa matičnim listom nastavio je do pred smrt, objavljujući komentare i sećanja u redovnoj kolumni pod nazivom "Kažem ja sebi". Doajen srpskog i svetskog žurnalizma uvršten je u "Almanah" Američkog bibliografskog društva među pet stotina najuglednijih ljudi u svetu 1995. godine. Milojević je bio jedan od prvih novinara koji je razgovarao sa Adolfom Hitlerom. Intervjuisao je Musolinija, Čerčila, Čemberlena. Svoje čitaoce upoznao je sa delima Fojerbaha, Hemingveja, Kafke i mnogih drugih.
490. p.n.e. - Atinjani su pobedili deset puta brojniju vojsku persijskog cara Darija,na istočnoj obali Atike kod Maratona
1583. - Rođen Girolamo Frekobaldi , italijanski orguljaš i kompozitor
(Ferara,12.09.1583 - Rim,01.03.1643)
1592. - Umro Mišel Montenj, francuski filozof
(Perigor, 28. 02. 1533 - Perigor, 13. 09. 1592)
1683. - Poljski kralj Jan III Sobjecki , potukao je tursku vojsku i razbio dvomesečnu drugu opsadu Beča , čime je sprečen prodor Turske u srednju Evropu
1788. - Njujork proglašen prestonicom Sjedinjenih Američkih Država
1801. - Ruski car Aleksandar i anektirao je gruzijsku kraljevinu
Milojević je završio Filozofski fakultet u Beogradu, na kome je kasnije asistirao profesoru Brani Petronijeviću. Tekstove u "Politici" počeo je da objavljuje 1921. godine, a nedugo zatim postaje i njen stalni saradnik. Između dva rata bio je dopisnik "Politike" iz Nemačke i Engleske. Posle Drugog svetskog rata radio je kao specijalni dopisnik iz inostranstva i komentator spoljnopolitičke rubrike "Politike", sve do penzionisanja 1967. godine. Saradnju sa matičnim listom nastavio je do pred smrt, objavljujući komentare i sećanja u redovnoj kolumni pod nazivom "Kažem ja sebi". Doajen srpskog i svetskog žurnalizma uvršten je u "Almanah" Američkog bibliografskog društva među pet stotina najuglednijih ljudi u svetu 1995. godine. Milojević je bio jedan od prvih novinara koji je razgovarao sa Adolfom Hitlerom. Intervjuisao je Musolinija, Čerčila, Čemberlena. Svoje čitaoce upoznao je sa delima Fojerbaha, Hemingveja, Kafke...
2005. - Izrael se, posle 38 godina okupacije, povukao iz pojasa Gaze
2008. - Umro Tomislav Ladan, hrvatski filolog, književnik, leksikograf, direktor Hrvatskog leksikografskog zavoda "Miroslav Krleža" (Ivanjica (tačan datum nepoznat)1932 - Zagreb, 12. 09. 2008)
2009. - Umro Norman Borlag, američki agronom, izumitelj "Zelene revolucije" u ishrani ljudi, nobelovac (Soud, 25. 03. 1914 - Dalas,12. 09. 2009)
