Koristite zastareli pregledač. Možda neće pravilno prikazivati ove ili druge veb stranice. Trebali biste nadograditi ili koristiti alternativni pregledač.
[h=1]Augustov hram [/h]
Augustov hram je dobro očuvani rimski hram u centru Pule (u rimsko doba Pola) na središnjem gradskom trgu Forum. Hram koji je posvećen prvom rimskom caru Augustu sagrađen je za vrijeme careva života između 2. pr. Kr. i njegove smrti 14. godine nove ere. Nalazi se na podiju s tetrastilnim prostilnim trijemom s korintskim stupovima. Dimenzije hrama su 8 m sa 17.3 m. Bogato urešen friz nalik je onome na većem i starijem hramu Maison Carrée u Nîmesu, Francuska.
Natpis posvete hrama izvorno se sastojao od brončanih slova pričvršćenih na portiku. Danas su ostale sačuvane samo pričvrsne rupe, a većina natpisa stradala je tijekom vremena. Ipak, natpis se sastojao od standardne posvete koja je također pronađena na ostalim Augustovim hramovima, a glasila je:
ROMAE • ET • AUGUSTO • CAESARI • DIVI • F • PATRI • PATRIAE
Roma i August Cezar, sin božice, otac domovine
Ovo pokazuje da je hram izvorno bio posvećen i božici Romi, personifikaciji grada Rima. Za razliku od ostalih hramova kao što je Hram Divusa Augusta u Rimu, hram nije bio posvećen divusu (božanskome) Augustu - što je bila titula dana caru nakon smrti. To je, uz arhitektonski stil hrama, omogućilo arheolozima datiranje hrama u kasni augustinski period prije Augustove smrti 14. godine nove ere.
Augustov hram.
Pod bizantskom upravom hram je pretvoren u crkvu što mu je omogućilo da preživi do modernih vremena, kada je pretvoren u spremište žita da bi početkom 19. stoljeća u njemu bio smješten muzej kamenih spomenika. Tijekom savezničkog zračnog napada 1944. pogođen je bombom i gotovo u potpunosti uništen, pa je 1947. rekonstruiran. Danas služi kao lapidarij u kojem su izložene rimske antičke skulpture od kamena i bronce.
[h=1]Mikele Sanmikeli [/h]
( Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije )
Mikele Sanmikeli (Verona, 1484 — Verona, 1559.), italijanski renesansni arhitekta i pored Antonija da Sangala mlađeg najpoznatiji graditelj utvrđenja svog vremena. Smatra se da je prvi upoterbio sistem odbrane gradova pomoću bastiona.
Život i delo
Školovao se u Rimu kao Bramanteov učenik i duže vreme delovao u Vatikanu. Godine 1528. stavlja se u službu Mletačke republike koja ga 1535. godine postavlja za svog glavnog inžinjera. U Veneciji je povećao i učvrstio gotovo sva utvrđenja, prvi je izgradio i zidine na Lidu (1535.- 1549.)., a gradio je i utvrđenja širom poseda Republike, pa tako i u Zadru.
U rodnoj Veroni je na starim gradskim zidinama izgradio impozantna vrata, među kojima su najpoznatija „Porta Nuova“. Tamo je sagradio i palate „Palazzo Bevilacqua“ i „Palazzo Pompei“, a u Veneciji „Palazzo Grimani“. Izradio je i projekte za crkvu „Madonna di Campagna“ u Veroni, koja je dovršena posle njegove smrti, kao i za utvrđenje „San Andrea“ na ulazu u venecijansku luku.
Sanmikelijeve građevine snažno su uticale na stil veronskih palata koje se odlikuju grubo tesanim kamenom rustikalnom obradom tzv. bosiranjem u prizemlju i manirističkim elementima na gornjim spratovima.
Rad na izgradnji zadarskih utvrđenja
Mikele Sanmikeli zaslužan je i za osnovni raspored novih zadarskih utvrda u 16. veku, smeštaj i kompoziciju „Kopnenih vrata (Porta Terraferma)“ a njegov nećak Đianđirolamo Sanmikeli za oblikovanje velikog središnjeg bastiona -Pontona.
Intenzivni radovi na gradnji novog fortifikacijskog sastava u Zadru započinju u doba Mletačko-turskog rata 1537.– 1540., na kojima su Mikele Sanmikeli i njegov nećak Đianđirolamo bili angažirovani od samog početka. Mikele je upućen u Zadar 1537. godine, s prvotnim zadatkom da preko zadarskog poluostrva sagradi obrambeni pojas sa dva bastiona, no na koncu je izveden fortifikacijski sistem bitno drukčiji od onog koji se trebao graditi po uputstvima vojvode od Urbina, koji je imao funkciju "Capitano generale da terra". Kako je Mikele Sanmikeli umesto vojvodina predloga trasirao drukčije utvrđenje, upućen je na Krf, a u Zadru je ostao Đianđirolamo (tada svega 24 godine star) koji je dovršio njegove zamisli. Sanmikeli je odredio i mesto novome glavnom ulazu u grad. Dotadašnja su se glavna "Kopnena vrata (Porta Terraferma)" nalazila severoistočnije, u zoni rimskih gradskih vrata, odnosno rimskoga dekumana (lat. decumanus - glavna poprečna ulica u naseljima Starog Rima). Nakon odluke da to mesto zaprieči novi veliki bastion, Ponton, ulaz u grad trebalo je smestiti na novo mesto, na način da se vrata nadovezuju na već postojeću važnu gradsku ulicu, a koje će ujedno biti pogodno i u sklopu novoprojektovanih utvrđenja. Nova Kopnena vrata (dovršena 1543. godine) predstavljaju vrhunsko remek-delo renesansne arhitekture u Zadru i šire.
Najpoznatija dela
Kapela Petruči u crkvi Sv. Dominika (1516 —1524. Orvijeto)
Kapela Pelegrini u crkvi Sv. Dominika (1528 —1538. Verona)
Palata Kanosa (1530 —1537. Verona)
Vrata Porta Nova (1533 —1540. Verona)
Palata Bevilakva (1534. Verona)
Vila Brenzone (1541 —1550. Punto San Viđilio)
Vrata Porta San Zeno (1542. Verona)
Kopnena vrata (1543. Zadar)
Palata Kornaro (1547 —1559. Venecija)
Vrata Porta Palio (1550 —1557. Verona)
Palata Pompei (1551. Verona)
Palata Grimani (započeta 1556. Venecija)
Crkva „Madonna di Campagna“ (1559. Verona)
Utvrđenja Breskija, Bergamo, Venecija, Zadar, Krit i Krf
Da plagiranje postoji i u svetu arhitekture, potvrđuju klonovi svetski poznatih građevina. Ponekad su plod namernog kopiranja, a nešto ređe rezultati slučajne slične ideje arhitekata.
Neboder "Krastavac" (na slici iznad)
Neboder poznat pod nadimkom Gherkin (Krastavac) ubrzo po završetku 2004. postao je arhitektonska atrakcija Londona. Reč je o delu svetski poznatog Normana Fostera i njegovih partnera, a uspeh je potvrdio i prestižnom nagradom Stirling.
Gherkinov blizanac toranj Torre Agbar arhitekta Jean Nouvela nalazi se uBarseloni, a dovršen je 2005. Najveća razlika između dve građevine su sjajne aluminijumske ploče u 25 boja koje čine krov tornja u Barseloni. Izvrnuta piramida
Oblik izvrnute piramide inspirisao je nemačke arhitekte iz kompanije GMP pri projektovanju Muzeja Hanoi u glavnom gradu Vijetnama koji je otvoren 2010. godine.
Zanimljivo je da izgled muzeja neodoljivo podseća na kineski paviljon arhitekta He Jingtanga visok čak 63 metra predstavljen na EXPO-u 2010. i oblikovan u tradicionalnom starokineskom stilu.
Muzej "protiv" muzeja
Kada je 2011. otvoren Muzej grada Liverpoola, možemo sa sigurnošću reći da ljubitelji arhitekte Zahe Hadid nisu bili oduševljeni.
Naime, novootvoreno zdanje neodoljivo podseća na muzej Maxxi u Rimu koji je projektovala slavna Hadid i koji utelovljuje prepoznatljive karakteristike njenog stila.
Srbija zaboravila jednog od najznačajnijih graditelja - inženjera Branka Žeželja, tvorca čuvenog mosta. Hala 1 Beogradskog sajma izgrađena prema njegovom projektu. Iza njega ostalo 24 patenta i desetine mostova i hala
Hala 1 Beogradskog sajma izgrađena je prema projektu inženjera Branka Žeželja
DOK je preko tek sagrađenog drumsko-železničkog mosta koji je povezivao Novi Sad i Petrovaradin prelazio najteži teretni voz, njegov konstruktor, čuveni inženjer Branko Žeželj, nalazio se u čamcu ispod mosta.
Bio je to njegov način da svima pokaže koliko veruje u svoje delo izgrađeno na jedinstven način korišćenjem prednapregnutog betona što je u to vreme predstavljalo avangardu u domaćem građevinarstvu zbog čega su mu mnogi osporavali bezbednost. Most je prošao test, izdržao zahuktali voz i hiljade drugih koji su preko njega prešli u narednim decenijama. Sve dok nije srušen u NATO bombardovanju u aprilu 1999. godine. Ponekad se čini da su dim i prašina, koji su se podigli kada su NATO bombe pogodile jedan od njegovih najpoznatijih mostova, progutale i ime Branka Žeželja. Iako je njegovo ime ostalo neraskidivo vezano za most koji ni do danas nije ponovo podignut (njegova obnova opet je odložena za "dogodine") javnost često zaboravlja ko je zapravio bio taj često pominjani Žeželj i koliki je njegov značaj za naše građevinarstvo. Nema stručnjaka koji se neće složiti da je Žeželj uveo domaće građevinarstvo u svet. I danas je širom planete izraz "IMS Žeželj", tehnologija koju je patentirao, sinonim za korišćenje prednapregnutog betona na isti način na koji se umesto "pasta za zube" govorilo "kaladont". Kada je 1995. u 85. godini umro Branko Žeželj, iza njega je ostalo 24 patenta, desetine mostova i hala, a trećina Novog Beograda izgrađena je po pomenutom sistemu "IMS Žeželj". Bio je inženjer, naučnik, izumitelj, akademik. Hala 1 Beogradskog sajma izgrađena je prema njegovom projektu 1957. godine tada prvi put primenjenim tehnikama prethodne fabrikacije. Među njegovim najpoznatijim delima je i Most kod Beške, kao i most preko Tise kod Titela. Najveći doprinost građevinarstvu tadašnje Jugoslavije dao je uvođenjem i popularizacijom upotrebe prednapregnutog betona. Nije to bilo ni izbliza lako kako možda deluje toliko decenija kasnije. Tadašnji inženjeri, kao i u svim drugim vremenima, držali su se proverene prakse i nisu bili skloni da podrže inovacije. Žeželj je znao da sa njima neće postići ništa. Zato je, kao direktor Saveznog instituta za građevinarstvo, oko sebe okupio mlade saradnike koji još nisu bili, kako je rekao "inficirani praksom". Prvi objekat od prednapregnutog betona koji je igrađen u Jugoslaviji bila je upravo zgrada instituta IMS na čijem je čelu kasnije bio Žeželj, koja se i danas nalazi u Bulevaru Vojvode Mišića nedaleko od Sajma.
Eksperimentalna u svakom smislu, zgrada IMS podignuta je tako što je za prednaprezanje umesto prave čelične žice upotrebljena žica od raspletenih kablova miniranog predratnog visećeg mosta u Brankovoj ulici. Montažni objekat prvo je podignut u Bosanskoj ulici, a zatim demontiran i preseljen na današnje mesto. Malo je ljudi, uostalom, bilo sposobno da sa toliko strasti govori o nečemu naizgled tako jednostavnom kao što je beton: - Beton ima svoje ćudi, propinje se, otima se, ne da se. Ali vaše je da ga zaustavite, da ga pokorite, da sve bude kako vi hoćete i da doživite ono što doživi vešti konjanik u sedlu: fini osećaj ugodnosti i superiornosti - govorio je Žeželj Verovatno su baš sklonost eksperimentu i strastven odnos prema profesiji učinili da Branko Žeželj ostane do danas jedan od najznačajnijih naših graditelja i konstruktora.
BIOGRAFIJA
BRANKO Žeželj rođen je u Benkovcu 1910. godine. Pre rata je radio u Ministarstvu građevine. Drugi svetski rat većim delom je proveo u nemačkom zarobljeništvu. Pobegao je 1944. godine i uključio se u NOB. Posle rata karijeru je nastavio kao šef Odseka za mostove Saveznog ministarstva građevina i direktor Saveznog građevinskog instituta. Bio je redovni profesor Građevinskog fakulteta i redovni član SANU. Držao je predavanja na najznačajnijim svetskim univerzitetima.
VOLEO LOV I DOBRO VINO
UČINIO je velike stvari za svoju profesiju, ali nije čitav život Branka Žeželja stao samo u graditeljstvo. Bio je učesnik Narodno-oslobodilačke borbe, a imao je i brojne hobije u kojima je uživao sa podjednakom posvećenošću kao i u građevinarstvu. Bio je veslač, uživao je u lovu i podvodnom ribolovu. Prijatelji kažu da je voleo dobra vina, ali da gotovo nikada nije pio oštra pića. - Pored svih znanja i zvanja poštovao je svačije mišljenje, od inženjera do radnika - zapisao je o Žeželju, njegov učenik i saradnik Branislav Vojinović. - "Može li ovako, majstor Bokče? Jarko, šta ti misliš o ovome?", i na kraju bi doneo odluku.
