Брак и степен сродства
Pomaze Bog o. Miroslave,
Hteo bih da vas pitam kako se racunaju kolena po pravoslavlju, i da li su kolena i stepeni srodstva sinonimi? Takodje bih zeleo da vas pitam do kog kolena odnosno do kog stepena srodstva je brak dozvoljen?
Unapred zahvalan N. M.
Bog pomogao postovani N.
... Mislimo o svima vama i trudimo se koliko je to nama moguce, da budemo od pomoci tamo gde je najteze.
Sto se tice srodstva, narodni obicaji su stroziji od Crkvenog bracnog prava. Kod nas u narodu se "koleno" obicno racuna kao jedna generacija u srodstvu.
Stepen se u crkvi racuna slicno ali kao odnos pojedinaca u porodici.
Deca su uvek u prvom stepenu prema ocu i majci.
Braca i sestre su medjusobno uvek u drugom stepenu.
Brakovi se apsolutno zabranjuju u nizvodnoj i uzvodnoj liniji krvnog srodstva (deda, majka, sin, unuka i td.).
Krvno srodstvo u pobocnoj liniji je najcesci problem ili pitanje za ljude. To je srodstvo u kojem dve osobe imaju zajednickog pretka. Deca od dva brata i sestre stoje u cetvrtom stepenu krvnog srodstva u pobocnoj liniji. Njima se po crkvenim odredbama zabranjuje brak. Peti stepen (na primer: ujak sa sestricinom od prvobratuceda), moze odobriti u posebnim slucajevima samo Sveti arhijerejski sinod. Ovakvih slucajeva u narodu prosto i nema jer je kod nas obicajno pravo mnogo strozije. Sesti i sedmi stepen krvnog srodstva u pobocnoj liniji moze uz molbu da odobri nadlezni Arhijerej - Vladika. Od osmog stepena pa dalje, dozvoljavaju se brakovi po crkvenim odredbama.
Postoji i dvorodno srodstvo - kada se dva roda, familije orode zenidbom ili udajom. Po tom racunanju muz i zena stoje u prvom stepenu prema svojim roditeljima/tazbini. Drugi stepen je zet/snaja prema dedi/babi supruznika. Treci stepen je otac/majka mladozenje/mlade prema svastiki/suraku; otac/majka sa dedom/babom mladozenje/mlade. Po crkvenim odredbama se zabranjuje brak u dvorodnom srodstvu do treceg stepena i u cetvrtom stepenu izmedju dva rodjena brata i dve rodjene sestre odnosno, brata i sestre sa sestrom i bratom.
Cetvrti stepen razresava Sveti arhijerejski sinod (izuzev braka izmedju dva brata i dve sestre koji je zabranjen), a peti i sesti stepen razresava nadlezni Arhijerej-Vladika.
Postoji i trorodno srodstvo koje nastaje usled sklapanja dva braka (na pr. mladozenja sa zenom njegovog suraka) kod nas poznato kao "prijatelji". U ovom srodstvu prvi stepen razresava Sveti arhijerejski sinod. Drugi i treci nadlezni Arhijerej-Vladika.
Nadam se da mozete iz ovoga da dobijete predstavu o crkvenom gledanju na srodstva. Ako vam nesto nije jasno, slobodno mi pisite. U svakom slucaju, dobro je da se obratite vasem svesteniku koji ce inace obaviti predbracni ispit i o svim tim stvarima sa vama popricati.
Srdacan bratski pozdrav u Gospodu vama i nasem cestitom napacenom rodu,
o. Miroslav
Izvor/srpska pravoslavna crkna
Pozdrav od Gere.