Na današnji dan

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 7. jun

1494. Portugalija i Španija potpisale su sporazum u Tordesiljasu o podeli Novog sveta. Granicu je odredio papa Aleksandar VI da bi sprečio sukobe kolonijalnih sila. U 17. i 18. veku u borbu za kolonije umešali su se Englezi i Holanđani koji nisu poštovali papinu podelu.

1502. Rođen Ugo Buonkompanjo, papa Grgur XIII od 1572. do 1585.Reformisao je julijanski kalendar (1582), koji je kasnije po njemu nazvan Gregorijanski.

1523. Nakon pobede nad Dancima, Gustav Vasa proglašen je,kao Gustav I, kraljem Švedske. Time je ukinuta Kalmarska unija formirana 1397. između Švedske, Danske i Norveške.

1848. Rođen je francuski postimpresionistički slikar Pol Gogen, čije je delo imalo značajan uticaj na razvoj ekspresionizma i na formiranje fovizma ("Materinstvo", "Beli konj", "Plemkinja", "Dve devojke s Tahitija").

1848. Umro je ruski književni kritičar i filozof Visarion Grigorjevič Bjelinski, osnivač ruske realističke estetike.Formulisao je teorijsku osnovu novog pravca u ruskoj književnosti nazvanog "naturalna škola", a kao uzor isticao je Gogoljeva dela ("Pismo Gogolju", "Književne maštarije").

1861. U američkom gradu Nju Orleansu izvedena je prva predstava striptiza.

1862. SAD i Velika Britanija su potpisale sporazum o suzbijanju trgovine robljem.

1896. Rođen je mađarski državnik Imre Nadj, premijer od 1953. do oktobra 1956, kada je u Mađarskoj izbila antikomunistička pobuna. Pobuna je ugušena sovjetskom intervencijom, a Nadj je uhapšen i osuđen na smrtnu kaznu koja je izvršena u junu 1958.

1905. Norveški parlament doneo je odluku o raskidu unije sa Švedskom i srgnuo s prestola kralja Oskara I koji se protivio toj odluci. Za novog kralja izabran je danski princ Karl pod nazivom Hakon VII.

1920. Rođen je francuski političar i publicista Žorž Marše, generalni sekretar Francuske Komunističke partije od 1972. do 1994. i, uz Enrika Berlinguera i Santijaga Karilja, jedan od protagonista reformi u komunističkom pokretu u Zapadnoj Evropi početkom osamdesetih godina prošlog veka.

1921. Otvoren je prvi parlament Severne Irske.

1929. Ponovo je uspostavljena Papska država Vatikan u Rimu.Crkvena država prestala je da postoji 1870. kada je sa gradom Rimom inkorporirana u ujedinjenu Italiju.

1935. Umro je srpski hemičar Sima Lozanić, prvi rektor Beogradskog univerziteta, član Srpske kraljevske akademije. Bio je ministar privrede i spoljnih poslova u vladama Srbije 1894. i 1905. Izučavao je razne oblasti hemije, a najvažniji su njegovi radovi iz organske hemije i elektrosinteze.

1935. Umro je ruski biolog Ivan Vladimirovič Mičurin, koji je metodom klimatizacije uzgajio nove otporne vrste južnih biljaka (trešnja, kajsija, vinova loza) i na taj način proširio njihov areal prema severu.

1939. Kralj DŽordž VI i kraljica Elizabeta došli su u posetu SAD.To je bila prva poseta britanskog monarha ovoj zemlji.

1942. Okončana je četvorodnevna bitka za pacifička ostrva Midvej,u kojoj su Amerikanci naneli prvi ozbiljan poraz Japancima u Drugom svetskom ratu; Počeo je nemački napad na Sevastopolj.

1948. Predsednik Čehoslovačke Eduard Beneš podneo je ostavku, ne želeći da potpiše novi ustav prema kojem su komunisti preuzeli vlast u zemlji.

1971. Sovjetski vasionski brod "Sojuz II" spojio se u zemljinoj orbiti sa svemirskom stanicom "Saljut".

1973. Kancelar Zapadne Nemačke Vili Brant doputovao je u Izrael, u prvu posetu jednog zapadnonemačkog lidera ovoj zemlji.

1974. U Ivanjici je puštena u rad prva zemaljska satelitska stanica u Jugoslaviji za medjukontinentalne telefonske linije i TV programe.

1980. Umro je Henri Miler, jedan od najpoznatijih američkih pisaca. Najpoznatija dela "Rakova obratnica" (1934) i "Jarčeva obratnica" (1939), dugo zabranjivane u SAD, objavio je u Parizu, gde je radio kao novinar.

1981. Izraelski avioni su razorili irački nuklearni reaktor "Osirak" blizu Bagdada.

1988. U Bangladešu je islam proglašen državnom religijom, a jake policijske snage stavljene su u stanje pripravnosti da bi sprečile proteste protivnika ove odluke.

1990. Predstavnički dom američkog Kongresa izglasao je zabranu prodaje kompjutera i telekomunikacione opreme ŠSR-u dok Moskva ne otpočne pregovore o nezavisnosti Litvanije.

1992. Sedam dana nakon poslednjeg dogovora o prekidu vatre, borbe na bosansko-hercegovačkom ratištu su nastavljene. U Sarajevu su artiljerijski dueli trajali po dvadest sati.

1993. U saobraćajnoj nesreći u Nemačkoj poginuo je jedan od vrhunskih svetskih košarkaša Dražen Petrović (28), koji je bio i jedan od najboljih hrvatskih košarkaša svih vremena i državni reprezentativac bivše Jugoslavije.

1996. Vojna hunta Mjanmara (bivša Burma) donela je zakon kojim je onemogućila rad Nacionalne lige za demokratiju, glavne opozicione partije pod vođstvom Aung San Su Chi, dobitnice Nobelove nagrade za mir.

1998. Jake policijske snage Republike Srbije rasturile su u Prištini proteste kosovskih Albanaca koji su 57. dan uzastopno protestovali protiv srpskih vlasti pod motom "Kosovo-najveći zatvor na svetu".

1999. U Indoneziji su održani demokratski parlamentarni izbori, prvi put nakon 40 godina.

2000. U Kolombu, glavnom gradu Šri Lanke poginule su 22 osobe, među kojima i jedan ministar, a oko 600 je ranjeno kada je bombaš-samoubica aktivirao eksploziv na proslavi Dana ratnih heroja u tom gradu.

2001. Bivši argentinski predsednik Karlos Menem stavljen je u kućni pritvor, zbog navodne trgovine oružjem. Šest meseci kasnije ukinut mu je pritvor u nedostatku dokaza.

2005. Umrla je En Benkroft, dobitnica Oskara i Tonija, čiju su karijeru obeležile uloge učiteljice Helen Keler u filmu "Čudotvorka" i zavodljive gospođe Robinson u "Diplomcu" filmskoj ikoni iz 1967. godine.

2006. Američki bombarderi ubili su Abu Musaba al-Zarkavija lidera iračkog ogranka al-Kaide.

2008. Umro je Dino Rizi jedan od najvećih italijanskih reditelja, u čijim su filmovima igrali poznati italijanski glumci,među kojima su Sofija Loren, Vitorio Gasman, Alberto Sordi.

 

[ValerianT]

9. jun

1991. Rodio se ja

 

[BaneFromDaHood]

Hehehe, happy b-day to you:monkey:

 

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 8. jun

Na današnji dan, 8. jun

632. U Medini je umro Abul Kasim Muhamed, osnivač islama,monoteističke religije zasnovane na "Kuranu". Sproveo je političko i versko ujedinjenje Arapa i time stvorio osnovu za njihovu vojno-političku i kulturnu ekspanziju prema Istoku i prema Zapadu.

1695. Umro je holandski astronom, matematičar i teorijskifizičar Kristijan Hajgens. Otkrio je 1655. Saturnov prsten i jedan njegov satelit, objasnio način prostiranja svetlosti i konstruisao časovnik sa klatnom.

1809. Umro je engleski političar i pisac Tomas Pejn, autor dela "Zdrav razum" i "Američka kriza" u kojima je podržao "Deklaraciju nezavisnosti" američkih kolonija.

1810. Rođen je nemački kompozitor Robert Šuman,jedan od najznačajnijih i najuticajnijih predstavnika muzičkog romantizma ("Koncert u a-molu za klavir i orkestar", koncerti za klavir, koncerti za violončelo, ciklusi solo pesama).

1869. Rođen je američki arhitekta Frenk Lojd Rajt. Prvi je u SAD upotrebio armirani beton i industrijski građevinski materijal. Konstruisao je niz građevina, uključujući Gugenhajmov muzej u Njujorku i hotel "Imperijal" u Tokiju.

1871. Austrougarski car Franc Jozef i objavio je odluku o ukidanju Vojne krajine koja je sprovedena 1873. godine. Krajina je predstavljala austrijski granični pojas prema Turskoj, nakon uspostavljanja dvojne Austro-Ugarske monarhije (1867), kada je uvedena opšta vojna obaveza, izgubila je vojni značaj.

1876. Umrla je francuska književnica Žorž Sand,preteča feminizma, autor sentimentalnih, socijalnih i seoskih romana i priča ("Indijana", "Lelija", "Đavolja bara", "Majstori trubači", "Povest mog života"). Ostavila je i obimnu prepisku i memoare.

1883. Francuska je uspostavila potpunu kontrolu nad Tunisom,njenim protektoratom od 1881. Tunis je stekao nezavisnost 1956.

1916. Rođen je engleski biohemičar Frensis Henri Kompton Krik, dobitik Nobelove nagrade za medicinu 1962. Razjasnio je strukturu i oblik molekula dezoksiribonukleinskih kiselina i njihovu ulogu u prenošenju naslednih osobina.

1921. Rođen je indonežanski general i diktator Suharto. Uzpomoć vojske 1967. je postao premijer preuzevši ingerencije i šefa države Ahmeda Sukarna. Od 1968. je predšednik Indonezije do 1998. kada je pod pritiskom studentskih demonstracija i nemira bio prinuđen da podnese ostavku.

1929. Margaret Bondfild je postavljena za ministrarada, prva žena član vlade u britanskoj istoriji.

1940. Nemačke krstarice "Šarnhorst" i "Gnajsenau" su u Drugomsvetskom ratu potopile britanski nosač aviona "Glorijus" i razarače "Ardent" i "Akasta". Poginulo je više od 1.500 ljudi.

1941. Britanske snage i jedinice Slobodne Francuske su u Drugomsvetskom ratu izvršile invaziju Sirije da bi sprečile osnivanje baza Sila osovine.

1942. Japanske podmornice su u Drugom svetskom ratu bombardovalenajveći australijski grad Sidnej.

1943. Umro je srpski matematičar Mihajlo Petrović,osnivač beogradske matematičke škole, profesor Univerziteta u Beogradu i član Srpske kraljevske akademije.

1946. Umro je nemački pisac Gerhart Hauptman,dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1912. ("Tkači", "Pred zoru", "Luda u Hristu Emanuel Kvint", "Dabrovo krzno", "Ifigenija u Delfima").

1965. Armija SAD u Južnom Vijetnamu je dobila ovlašćenje dapreduzima ofanzivne operacije.

1986. Uprkos optužbama da je kao nacistički oficir u Drugom svetskom ratu odgovoran za zločine u Jugoslaviji i Grčkoj, bivši generalni sekretar UN Kurt Valdhajm izabran je za predsednika Austrije. Bojkotovao ga je gotovo ceo svet.

1993. U svom pariskom stanu ubijen je Rene Buske,šef francuske policije za vreme nacističke okupacije zemlje u Drugom svetskom ratu.

1995. Grupa američkih marinaca uspešno je okončala akcijuspašavanja kapetana Skota O'Grejdija, čiji je avion F-16 šest dana ranije u severozapadnoj Bosni oborila vojska bosanskih Srba.

1998. Umro je nigerijski general Sani Abača, a vlast je preuzeo general Abdulsalam Abubakar, deveti vojni šef države u istoriji Nigerije.

2001. Briselski sud proglasio je krivim i zatražio doživotnu robiju za četiri osobe, među kojima dve opatice, zbog zločina počinjenih u Ruandi. Savet ministara Ruande saopštio je u decembru da je u toj zemlji 1994. ubijeno više od milion ljudi.

2001. U jednoj školi u Ikedi (Japan) mentalni bolesnik usmrtioje nožem osam učenika, a 15 nastavnika i učenika ranio. To je najveće masovno ubistvo u toj zemlji od 1995. kada je od trovanja gasom u podzemnoj železnici u Tokiju 1995. umrlo 12, a hiljade osetilo poledice trovanja.

2004. Predsednik Kine Hu Đintao doputovao je u posetu Poljskoj.To je
prva poseta nekog šefa kineske države Varšavi posle 55 godina.

2006. Francuskinja Rafaela le Guvelo je prva osoba koja je prešla Indijski okean na dasci. Ona je provela 60 dana na specijalno dizajniranoj dasci, dugačkoj sedam metara.

 

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 9. jun

Na današnji dan, 9. jun

68. Rimski car Neron izvršio je samoubistvo pošto ga je Senat proglasio neprijateljem naroda i osudio na smrt.

1357. U Pragu je počela izgradnja kamenog mosta preko reke Vltave koji je dobio naziv Karlov most po imenu tadašnjeg imperatora Nemačko-rimskog carstva i češkog kralja Karla IV. Prema predanju, datum početka izgradnje odredili su astrolozi.

1462. Poslednji bosanski kralj Stjepan Tomašević, uzdajući se u pomoć hrišćanske koalicije, otkazao je danak turskom sultanu Mehmedu II i priznao vrhovnu vlast ugarskog kralja Matije I Korvina. Turci su 1463. osvojili Bosnu i pogubili kralja Stjepana.

1672. Rođen je Petar I Aleksejevič Romanov (Petar Veliki), car Rusije od 1682. do 1725, reformator države i društva. Osnovao je Akademiju nauka, pokrenuo prve novine ("Vedomosti"), pomagao razvoj privrede otvarajući rudnike i manufakture, organizovao državnu upravu i Rusiju podelio na gubernije. Na ušću Neve 1703. podigao je novu prestonicu - Sankt Peterburg.

1781. Rođen je engleski inženjer i pronalazač Džordž Stivenson, konstruktor lokomotiva. U Njukaslu je 1823. osnovao prvu fabriku lokomotiva, a njegova lokomotiva vukla je 1825. na pruzi Stokton-Darlington prvi putnički voz na svetu.

1815. Završen je Bečki kongres koji je zasedao od septembra 1814, kada su ga sazvale velike sile da bi otklonile posledice Francuske revolucije i Napoleonovih ratova u evropskim zemljama. Predstavnik Srba u Beču, prota Matija Nenadović, pokušao je preko ruskog cara Aleksandra I da zainteresuje Bečki kongres za srpsko pitanje, ali nije uspeo zbog protivljenja Austrije i Engleske.

1870. Umro je engleski pisac Čarls Džon Hafem Dikens, rodonačelnik socijalnog romana, jedan od najznačajnijih i najčitanijih engleskih pisaca ("Dejvid Koperfild", "Oliver Tvist", "Pikvikov klub", "Stara prodavnica retkosti").

1874. Umro je indijanski vojskovođa Kočiz, poglavica apačkog plemena Čirikahua, vođa Indijanaca u borbama protiv belih doseljenika i američke vojske na jugozapadu SAD.

1875. Na brdu Gradac kod Nevesinja izbio je jedan od prvih većih sukoba Hercegovaca sa Turcima u Bosansko-hercegovačkom ustanku (1875-78). Ustanak, nazvan "Nevesinjska puška", brzo se širio i za mesec dana zahvatio je i Bosansku krajinu.

1892. Rođen je američki kompozitor Kol Porter, autor popularnih šlagera, muzičkih komedija i brodvejskih mjuzikla koji su preneti i na film.

1898. Potpisan je sporazum kojim je Kina ustupila Velikoj Britaniji Hong Kong na 99 godina. Hong Kong je vraćen Kini 1. jula 1997. godine.

1914. U Beogradu je svečano otkriven spomenik srpskom prosvetitelju Dositeju Obradoviću, rad vajara Rudolfa Valdeca. Spomenik je postavljen na ulaz u Kalemegdan, a posle Prvog svetskog rata je prenet u park na Studentskom trgu.

1923. U Bugarskoj je državnim udarom oborena vlada premijera Aleksandra Stamboliskog, lidera Zemljoradničkog narodnog saveza Bugarske. Nekoliko dana posle prevrata, Stamboliski i njegovi saradnici su ubijeni.

1928. Engleski mikrobiolog Aleksandar Fleming pronašao je penicilin. Njegovo otkriće primenjeno je tek 10 godina kasnije kada su ga Hauard Flori i Ernst Čejn primenili kao prvi antibiotik. Fleming, Flori i Čejn su 1954. podelili Nobelovu nagradu za medicinu.

1945. Predsedništvo Antifašističkog veća narodnog oslobođenja Jugoslavije (AVNOJ) donelo je Zakon o konfiskaciji imovine i izvršenju konfiskacije, na osnovu kojeg je država preuzela imovinu Trećeg rajha i državljana Jugoslavije koji su sarađivali sa okupatorom.

1945. Jugoslavija je s Velikom Britanijom i SAD postigla sporazum kojim je Julijska krajina podeljena na dve okupacione zone - "A" i "B". Prva je potpala pod savezničku, druga pod jugoslovensku vojnu upravu.

1972. Američki bombarderi su napali Hanoj i Hajfong. To je bilo najžešće bombardovanje Severnog Vijetnama od početka Vijetnamskog rata.

1991. Od erupcije vulkana na planini Pinatubo na Filipinima poginulo je oko 100 ljudi, a 250.000 je ostalo bez domova.

1991. Rođen ValerianT, naš dragi drugar i moderator

1995. Kolumbijska policija je uhapsila vođu kartela Kali Hilberta Rodrigesa Orehuelu, šefa najvećeg svetskog sindikata droge.

1999. Predstavnici Vojske Jugoslavije i NATO-a potpisali su u Kumanovu Vojno-tehnički sporazum o povlačenju jugoslovenske vojske i policije sa Kosova. Time je okončan vazduhoplovni napad NATO na SRJ, a na Kosovu su, na osnovu rezolucije Saveta bezbednosti UN 1244, raspoređene međunarodne snage, među kojima je najveći broj vojnika iz zemalja članica NATO-a. Sa povlačenjem vojske i policije, sa Kosova su počeli masovno da odlaze Srbi i Crnogorci.

1999. Prema izveštajima državnih medija, više od 2.000 ljudi je ubijeno, a oko 5.000 ranjeno u napadu NATO na SR Jugoslaviju, koje je počeo 24. marta. Teško su oštećeni infrastruktura, privredni objekti, škole, zdravstvene ustanove, medijske kuće i spomenici kulture.

2000. Savet bezbednosti UN produžio je mandat mirovnim snagama UN na Kosovu, ne obazirući se na zahtev SR Jugoslavije da se te snage povuku.

2000. Umro je američki vajar Džordž Sigal, jedan od najpoznatijih predstavnika pop-arta.

2001. Pakistanski sud osudio je bivšu premijerku Benazir Buto na tri godine zatvora, zbog odbijanja da se pojavi u sudu pred kojim je optužena za korupciju.

2003. Papa Jovan Pavle II je petodnevnim boravkom u Hrvatskoj okončao stotu posetu nekoj stranoj zemlji.

2004. Bivša kandidatkinja za Nobelovu nagradu za mir Lejla Zana iz Turske oslobođena je posle deset godina provedenih u zatvoru zbog povezanosti sa kurdskim pobunjenicima.

 

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 10. jun

Na današnji dan, 10. jun

1190. Rimsko-nemački car Fridrih I Barbarosa utopio se u reci Salef u Maloj Aziji na povratku iz Trećeg krstaškog rata.

1610. Prvi holandski doseljenici iskrcali su se na ostrvo Menhetn, sada centralni deo Njujorka. Holanđani su 1626. za nekoliko bala tkanine i jeftinu bižuteriju otkupili od Indijanaca ostrvo i na njegovom južnom delu podigli naselje Novi Amsterdam.

1719. Rimsko-nemački car Karlo VI proterao je Špance saSicilije.

1793. U Parizu je otvoren prvi javni zoološki vrt, "Žardende Plant".

1819. Rodjen je francuski slikar Gistav Kurbe.Kao osnivač realističke škole u vreme krutog akademizma, smatra se najrevolucionarnijim slikarom 19. veka ("Atelje", "Tucači kamena","Talas", "Pogreb u Ornanu").

1832. Rođen je nemački inženjer Nikolaus August Oto,izumitelj četvorotaktnog motora sa unutrašnjim sagorevanjem (1876).

1836. Umro je francuski fizičar i matematičar Andre Mari Amper, osnivač elektrodinamike.

1868. U Beogradu, u Košutnjaku ubijen je srpski knez MihailoObrenović (1839-42. i 1860-68). Vladao je autokratski, a kao pristalica prosvećenog apsolutizma izvršio je značajne reforme i državnoj upravi i vojsci, evropeizovao zemlju, osnovao Narodni muzej i Narodno pozorište u Beogradu. Nasledio ga je Milan Obrenović.

1898. Američke trupe izvršile su, u špansko-američkom ratu,invaziju na Kubu.

1909. Prvi put je upotrebljen signal S.O.S. kada je linijski brod "Slavonija" kompanije Kjunard, doživeo brdolom na Azorskim ostrvima.

1915. Rođen je američki pisac Sol Belou,dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1976. ("Henderson, kralj kiše","Čovek na klackalici", "Žrtva", "Ne propusti dan", "Pustolovine Ogija Marča").

1922. Rođena je američka filmska glumica i pevačica Džudi Garland, koja se proslavila već kao devojčica ulogom u filmu "Čarobnjak iz Oza".

1923. Rođen je britanski medijski magnat češkog porekla JanLudvik Hoh, poznat kao Jan Robert Maksvel. Poginuo je 1991. kada je pao u vodu sa svoje luksuzne jahte na Kanarskim ostrvima.

1923. Umro je francuski pisac Pjer Loti ("Islandskiribar", "Lotijeva ženidba", "Roman jednog spahije")

1924. Fašisti su kidnapovali, a potom ubili Đakoma Mateotija, lidera italijanskih socijalista.

1934. Umro je engleski kompozitor Frederik Delijus, poznat po simfonijama "Pariz - pesma velikog grada" i "Brigg Fair" i kompozicijama "Misa života" i "Rekvijem" inspirisane delom Fridriha Ničea.

1934. "Rođen" je Paja Patak, jedan odnajpopularnijih likova u stripovima američkog crtača, filmskog animatora i producenta Volta Diznija.

1940. Italija je, kao saveznik Nemačke u Drugom svetskom ratu,objavila rat Francuskoj i Velikoj Britaniji.

1942. Nemci su u Drugom svetskom ratu potpuno uništili češkoselo Lidice za odmazdu zbog atentata na nacističkog protektora Češke i Moravske i jednog od najznačajniji Hitlerovih saradnika Rajnharda Hajdriha. Atentat su 27. maja izvršili Jozef
Gabčik i Jozef Kubiš, češki komandosi-padobranaci poslati iz Velike Britanije.

1946. Umro je američki bokser Džek Džonson,prvi crnac koji je osvojio titulu svetskog prvaka u teškoj kategoriji.

1967. Umro je američki filmski glumac Spenser Trejsi, prvi glumac koji je dve godine uzastopno dobio Oskara za filmove "Hrabri kapetan" 1937. i "Grad dečaka" 1938.

1967. Završen je šestodnevni izraelsko-arapski rat u kojem je Izrael zauzeo teritorije Sirije, Jordana i Egipta, koje uključuju istočni Jerusalem, Zapadnu obalu, Gazu i Sinajsko poluostrvo; SSSR je prekinuo diplomatske odnose sa Izraelom.

1970. U Jordanu je najmanje sto ljudi ubijeno u sukobu vladinih snaga s palestinskim gerilcima.

1971. SAD su ukinule 20-godišnji embargo na trgovinu sa Kinom.

1990. Peruanski političar japanskog porekla Alberto Fuđimori pobedio je na predsedničkim izborima u Peruu književnika Marija Vargasa Ljosu.

1990. Na prvim višestranačkim parlamentarnim izborima u Čehoslovačkoj od 1946. pobedio je Gradjanski forum, koji je osnovao književnik Vaclav Havel; u Bugarskoj je izbornu pobedu odnela Bugarska socijalistička partija (bivši komunisti).

1996. Predstavnici čečenskih separatista i Rusije potpisali susporazum kojim su utvrdjene osnove za okončanje 18-mesečnog rata u Čečeniji.

1997. Po nalogu lidera Crvenih Kmera Pola Pota ubijen je jedan od njegovih najbližih saradnika Son Sen i 11 članova njegove porodice.

1998. Protestom u Prištini, na kojem su zatražili dolazaksnaga NATO na Kosovo, kosovski Albanci prekinuli su svakodnevne polučasovne protestne šetnje, koje su pod motom "Kosovo-najveći zatvor na svetu", organizovali tokom dva meseca. Protesti sa istim zahtevom održani su i u Tirani i Skoplju.

1999. NATO je prekinuo bombardvanje SR Jugoslavije nakon što su se prve jedinice Vojske Jugoslavije, na osnovu Vojno-tehničkog sporazuma potpisanog prethodnog dana u Kumanovu, povukle sa Kosova; predsednik SRJ Slobodan Milošević saopštio je da je tokom agresije NATO pakta na SR Jugoslaviju poginulo 462 pripadnika VJ i 114 policajaca.

2000. U Damasku je umro Hafez el Asad, predsednik Sirije od1971. Za novog predsednika izabran je 11. jula njegov sin Bašar el Asad.

2001. Medijski magnat, Silvio Berluskoni, po drugi put je postaopremijer Italije, nakon što je njegova partija osvojila 30 procenata glasova više od bilo koje druge partije. Njegova vlada je 59-ta italijanska vlada, od II svetskog rata.

2002. Umro je Džon Goti, američki mafijaški bos.Uhapšen je 1990. godine, što je predstavljalo kraj njegovom dotadašnjem načinu života, punom luksuza i brutalnih zločina.

2003. U Torontu je prvi put, legalno, sklopljen brak između dva homoseksualca u toj zemlji.

2004. Umro je čuveni bluz i džez kantautor Rej Čarls. Dobitnik je 12 muzičkih nagrada "Gremi", među kojima su i za najbolju pesmu, koje je dobio tri puta za redom, za "Hit the Road Jack", "I Can't stop loving you" i "Busted".

2005. U poplavi koja je pogodila kinesku provinciju Heilongđijang udavilo se 117 osoba, među kojima je najviše bilo dece.

2007. Američki predsednik Džordž Buš doputovao je u jednodnevnu posetu Albaniji i on je prvi američki predsednik koji je posetio tu zemlju.

 

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 11. jun

Na današnji dan, 11. jun

1509. Engleski kralj Henri VIII venčao se s prvom od šest žena, Katarinom Aragonskom. Zbog odbijanja pape da kasnije poništi taj brak, kralj je raskinuo sa Vatikanom i 1534. osnovao Anglikansku crkvu.

1572. Rođen je engleski pesnik i dramski pisac Bendžamin Ben Džonson, koji je slavu stekao alegorijskim igrokazima. Taj specifični vid teatra, nazvan "dvorska maska", potiče iz srednjeg veka, a u prvoj polovini XVII veka doživeo je procvat na dvoru Stjuarta. U svetsku književnost ušao je satiričnom komedijom "Valpone ili Lisac" koja se i danas izvodi.

1727. Umro je britanski kralj Džordž I, prvi monarh Velike Britanije iz hanoverske dinastije (1714-27). Tokom njegove vladavine učvršćena je vlast ministarskog kabineta.

1776. Rođen je engleski slikar Džon Konstebl, jedan od tvoraca modernog pejzaža u evropskom slikarstvu. Među prvima je izašao iz ateljea i slikao neposredno u prirodi unoseći u slikarstvo do tada još nepoznatu poeziju atmosfere. Smatra se pretečom Vilijema Ternera i francuskih impresionista.

1859. Umro je austrijski državnik princ Klemens Meternih, najuticajnija ličnost u Evropi tokom gotovo 40 godina, koliko je bio šef diplomatije (1809-21) i kancelar Austrije (1821-48). Smatra se oličenjem apsolutizma. Sa ruskim carem Aleksandrom I osnovao je Svetu alijansu, čiji je osnovni cilj bio gušenje nacionalnih pokreta u Evropi.

1864. Rođen je nemački kompozitor i dirigent Rihard Štraus, direktor Bečke opere. Predstavnik je poznog romantizma, mada dela iz poslednjeg stvaralačkog perioda korespondiraju sa umetničkim pravcima XX veka ekspresionizmom i neoklasicizmom ("Til Ojlenšpigel", "Saloma", "Kavaljer s ružom").

1880. Rođena je američka pacifistkinja Dženet Renkin, prva žena koja je postala član Kongresa SAD. Kao ubeđeni antimilitarista, u američkom parlamentu jedina je glasala protiv objave rata Japanu posle bombardovanja Perl Harbura 1941.

1891. Velika Britanija i Portugalija su potpisale konvenciju o podeli interesnih sfera severno i južno od reke Zambezi u Africi, kojom je Njasalend (sadašnji Malavi) postao britanski protektorat.

1895. Rođen je ruski državnik Mihail Aleksandrovič Bulganjin, učesnik Oktobarske revolucije, ministar oružanih snaga ŠSR (1947-49), predsednik Ministarskog veća od februara 1955. do marta 1958. kada ga je na tom položaju zamenio Nikita Sergejevič Hruščov. Kao protivnik destaljinizacije smenjen je sa svih položaja.

1910. Rođen je francuski okeanograf Žak Iv Kusto, pronalazač ronilačkog aparata "vodena pluća" i kamere za podvodno snimanje. Dobitnik je tri Oskara i Zlatne palme u Kanu 1956. za film "Svet tišine", koji je snimio sa Lujom Malom.

1918. Italijanski borbeni čamci su u Prvom svetskom ratu u Jadranskom moru, oko 70 kilometara severozapadno od Zadra, potopili veliki austrougarski bojni brod "Sent Ištvan".

1936. U Moskvi je uhapšeno, osuđeno na tajnom suđenju i potom pogubljeno osam visokih sovjetskih vojnih rukovodilaca, uključujući maršala Mihaila Tuhačevskog. To je bio početak masovne čistke u vojnom vrhu tadašnjeg ŠSR-a.

1942. U Vašingtonu je potpisan sporazum ŠSR i SAD o uzajamnoj pomoći u Drugom svetskom ratu.

1949. Pogubljen je Koči Dzodze, albanski revolucionar, jedan od osnivača Komunističke partije Albanije i ministar unutrašnjih poslova od 1946. Dzodze je na montiranom, staljinističkom procesu optužen da je jugoslovenski špijun.

1955. Na automobilskoj trci "24 sata Le Mana" poginulo je 80 i povređeno više od 100 ljudi posle sudara tri automobila koji su uleteli u gledalište.

1963. Vijetnamski budistički kaluđer Kvang Duk spalio se u Sajgonu (Ho Ši Min), u znak protesta protiv tretmana kojem je vlada Južnog Vijetnama podvrgla budiste.

1970. Umro je ruski državnik Aleksandar Fjodorovič Kerenski, član, a potom predsednik Privremene vlade posle Februarske revolucije 1917. u Rusiji. Zbačen je s vlasti u Oktobarskoj revoluciji 1917. Emigrirao je 1918. u Francusku, a od 1940. živeo je u SAD.

1970. Poslednji američki vojnik napustio je vazduhoplovnu bazu "Vilus" u Libiji, na zahtev pukovnika Moamera el Gadafija, koji je 1. septembra 1969. oborio kralja Idriza I.

1970. Posle jednonedeljnih okršaja u Jordanu, kralj Husein i palestinski gerilci potpisali su sporazum o primirju.

1979. Umro je američki filmski glumac Džon Vejn, zvezda vestern filmova ("Poštanska kočija", "Alamo", "Rio Bravo").

1981. U zemljotresu u jugoistočnoj iranskoj provinciji Kerman poginulo je najmanje 1.500 ljudi.

1984. Umro je italijanski političar Enriko Berlinguer, generalni sekretar Komunističke partije Italije (1972-84). Protagonist "evrokomunizma" i strategije "istorijskog kompromisa", bio je 12 godina na čelu najveće komunističke partije u zapadnoj Evropi. Oslobodio je KP Italije od sovjetskog uticaja, ali i pored velike popularnosti nije uspeo dovesti komuniste na vlast u Italiji.

1990. Umro je srpski istoričar Vasa Čubrilović, učesnik atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanada 1914. u Sarajevu, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Posle Drugog svetskog rata bio je direktor Balkanološkog instituta i ministar u vladi Jugoslavije. Autor je oko 70 istorijskih knjiga i studija.

1999. Početak razmeštanja mirovnih snaga na Kosovu doveo je do velike napetosti kada je ruski bataljon neočekivano prešao iz BiH na teritoriju SRJ tokom prepodneva i uveče prispeo na Kosovo kao prva jedinica iz sastava međunarodnih snaga. Rusi su potom zaposeli aerodrom Slatina kod Prištine.

2000. Policija UN na Kosovu saopštila je da je tokom godinu dana, koliko su međunarodne snage stacionirane na Kosovu, ubijeno više od 500 ljudi, među kojima najviše Srba.

2001. SR Jugoslavija je postala član Banke za međunarodna poravnanja u Bazelu. Na skupštini banke izvršena je i podela akcija, zlata i deviznih sredstava bivše SFRJ koje su u toj banci bile pohranjene.

2001. U američkom federalnom zatvoru u Indijani pogubljen je Timoti Makvej. Makvej je osuđen na smrtnu kaznu zbog bombaškog napada na federalnu zgradu u Oklahoma sitiju u aprilu 1995, kada je poginulo 168 ljudi.

2003. U eksploziji bombe koju je aktivirao bombaš samoubica, na otvorenoj pijaci u centralnoj jerusalemskoj ulici Džafa, poginulo je 17, a povređeno 100 osoba. Odgovornost za taj napad preuzeo je teroristički pokret Hamas.

2004. Specijalna komisija vlade Republike Srpske priznala je da je u Srebrenici učinjen zločin nad hiljadama Muslimana 1995. godine.

2005. Umro je bivši portugalski premijer general Vasko Gonsalves koji je bio na čelu četiri privremene vlade posle revolucije 1974. koju je izvela levica.

2008. Umro je bivši vijetnamski premijer Vo Van Kiet, veliki reformator zemlje tokom devedesetih godina.

 

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 12. jun

Na današnji dan, 12. jun

1667. Žan Batist Deni, lekar Luja XIV, izveo je prvu uspešnu transfuziju krvi petnaestogodišnjem dečaku koristeći krv ovce.

1683. Turska vojska je počela drugu opsadu Beča. Grad je u septembru iste godine oslobodio poljski kralj Jan Sobjecki.

1691. Ahmed II je na turskom prestolu nasledio sultana Sulejmana III u veoma teškim prilikama za carstvo. Vodio je neuspešne ratove protiv Austrije, Venecije i Rusije i bio prisiljen da prihvati nepovoljne uslove Karlovačkog mira 1699.

1759. Umro je Vilijam Kolins, jedan od najznačajnjih engleskih lirskih pesnika 18. veka ("Veče", "Škotske praznoverice", "Sloboda").

1798. U pohodu na Egipat Napoleon Bonaparta zauzeo je ostrvo Malta.

1848. Mađarska vojska napala je Sremske Karlovce, sedište Srba u Ugarskoj, što se smatra početkom mađarsko-srpskog rata 1848. godine.

1849. Mađari su topovima sa Petrovaradina skoro potpuno uništili Novi Sad braneći se od napada vojske hrvatskog bana Jelačića, koji je kao austrijski oficir imao naređenje da uguši mađarsku revoluciju.

1897. Rođen je engleski državnik Robert Entoni Idn, lider Konzervativne stranke od 1955, ministar inostranih poslova (1935-38; 1941-45; 1951-55), premijer (1955-57). Pod pritiskom javnog mnenja, zbog britansko-francusko-izraelske agresije na Egipat u novembru 1956, podneo je ostavku i povukao se iz javnog života.

1898. Tokom Američko-španskog rata lider filipinskog revolucionarnog pokreta general Emilio Aginaldo proglasio je, uz podršku SAD, nezavisnost Filipina.

1900. Nemački Rajhstag usvojio je zakon o povećanju nemačke ratne pomorske flote, koja će potom postati jedna od najjačih u svetu.

1917. Grčki kralj Konstantin I abdicirao je u korist starijeg sina, princa Aleksandra.

1929. Rođena je Ana Frank, autor dnevnika o stradanju Jevreja u okupiranom Amsterdamu u Drugom svetskom ratu, koji je pisala u tajnom skrovištu. Ubijena je u martu 1945. u nacističkom logoru Bergen-Belzen. Od porodice Frank rat je preživeo jedino Anin otac.

1934. Vlada Bugarske, koja je došla na vlast prevratom u maju 1934, zabranila je političke partije.

1936. Na Malom Kalemegdanu u Beogradu otvoren je Zoološki vrt, u kojem je do 1941. sakupljeno oko 1.200 životinja.

1964. Nelson Mandela, Volter Sisulu i još šest vođa antirasističkog pokreta u Južnoj Africi, osuđeni su na doživotnu robiju.

1976. U državnom udaru u Urugvaju oboren je predsednik Huan Bordaberi i počela je devetogodišnja vojna diktatura.

1987. Bivši car Centralnoafričke Republike Žan Bedel Bokasa osuđen je na smrt zbog zločina izvršenih tokom 13-godišnje vladavine.

1988. U Bangladešu su izbile demonstracije zbog ustavnog amandmana usvojenog pet dana ranije, kojim je islam postao državna religija.

1991. Boris Jeljcin je izabran za predsednika Rusije na prvim neposrednim predsedničkim izborima u toj zemlji. Drugi predsednički mandat Jeljcin je osvojio u julu 1996, da bi se u decembru 1999. dobrovoljno povukao s vlasti i za svog naslednika predložio Vladimira Putina.

1993. Američki avioni su bombardovali glavni grad Somalije Mogadiš u pokušaju da unište gerilce generala Mohameda Faraha Aidida.

1995. Umro je italijanski muzičar Arturo Benedeti Mikelanđeli, jedan od najvećih pijanista 20. veka.

1999. Na Kosovu i Metohiji počelo je razmeštanje međunarodnih bezbednosnih snaga (Kfor), na osnovu Rezolucije 1244 Saveta bezbednosti UN.

2001. Makedonija je poništila priznanje Tajvana, koji je priznala dve godine ranije i okrenula se političkoj saradnji sa Kinom.

2001. Mohamed Rašid Daud Al-Ovali, sledbenik teroriste Osame Bin Ladena, osuđen je u Njujorku na doživotni zatvor, bez prava na žalbu, za ubistvo 213 osoba u eksploziji bombe koju je postavio 1998. u ambasadi SAD u Keniji i učešće u istom terorističkom napadu na ambasadu u Tanzaniji.

2003. Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju kojom je za godinu dana produženo izuzeće Amerikanaca od Međuarodnog krivičnog suda.

2003. U 88 godini umro je Gregori Pek, jedan od poslednjih filmskih velikana njegovog doba. Ostao je upamćen po ulogama u filmovima "Praznik u Rimu", "Džentlmenski sporazum",
"Snegovi Kilimandžara"... Oskara je dobio 1962. za ulogu u filmu "Ubiti pticu rugalicu".

2005. Masume al-Mubarak, dugogodišnji borac za prava žena, imenovana je na funkciju ministra za planairanje i razvoj administracije i ona je prva žena u istoriji Kuvajta koja je postala ministar u vladi te zemlje.

2006. Umro je mađarski kompozitor Giorgi Ligeti koji se proslavio operom "Le Grand Macabre" i muzikom za film "2001: Odiseja u svemiru" Stenlija Kjubrika.

2006. Umro je kanadski medijski tajkun Ken Tomspon, koji je od štamparskog carstva svog oca napravio najvećeg elektronskog izdavača na svetu - Korporaciju Tomson.

2007. Haški tribunal osudio je bivšeg lidera Srba u Hrvatskoj Milana Martića na 35 godina zatvora, za zločine nad Hrvatima i Muslimanima u Kninskoj krajini, zapadnoj Bosni i Zagrebu 1991-95.

2008. Kanadski premijer Stiven Harper zvanično se u ime vlade izvinio starosedocima Kanade zbog prakse odvojenja dece domorodaca od njihovih porodica i primoravanja da pohađaju državne škole u cilju asimilacije u kanadsko društvo. Od 19. veka pa sve do 1970 tih godina više od 150.000 dece odvedeno je prisilno iz svojih domova.

 

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 13. jun

Na današnji dan, 13. jun

323. p.n.e. U Vavilonu je umro Aleksandar III Makedonski (Aleksandar Veliki), jedan od najvećih vojskovođa u svetskoj istoriji. Njegova legendarna ličnost bila je vekovima inspiracija likovnih umetnika i pesnika.

823. Rođen je francuski kralj Karlo II Chelavi, kojem je Verdunskim ugovorom 843. pripao zapadni i srednji deo franačke države (danas Francuska).

1381. Pod vođstvom Vota Tajlera, u engleskim pokrajinama Kent, Norfok, Safok i Kembridžšir počeo je seljački ustanak protiv feudalaca, izazvan visokim porezima.

1811. Rođen je književni kritičar i filozof VisarionGrigorjevič Bjelinski, osnivač realističke estetike u ruskoj književnoj kritici. Formulisao je teorijsku osnovu novog pravca u ruskoj književnosti nazvanog "naturalna škola", a kao uzor isticao je Gogoljevo delo ("Pismo Gogolju", "Književne maštarije").

1839. Srpski knez Miloš Obrenović abdicirao je u korist sina Milana i napustio Srbiju. Knez Milan je umro nekoliko nedelja nakon što je izabran za srpskog vladara, a namesnici su pozvali njegovog mlađeg brata Mihaila da preuzme presto.

1865. Rođen je irski pesnik i dramski pisac Vilijam BatlerJejts, uz Šoa i Džojsa jedan od najvećih irskih pisaca. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1923. ("Oisinova lutanja", "Vetar u trsci", "Grofica Ketlin", "Žuđena zemlja").

1876. Srpsko učeno društvo je za prvu ženu akademika izabraloslikarku Katarinu Ivanović.

1886. Pod misterioznim okolnostima utopio se bavarski kralj Ludvig II, tri dana nakon što je proglašen umobolnim i svrgnut s prestola. Pod njegovim pokroviteljstvom, Rihard Vagner je 1864-85. u Minhenu radio na reformi muzike i drame i izveo svoje čuvene muzičke drame "Tristan i Izolda" i "Nirnbeški majstori pevači".

1897. Rođen je finski trkač na duge staze Pavo Nurmi,koji je osvojio devet zlatnih medalja na Olimpijskim igrama 1920, 1924. i 1928. Oborio je 29 svetskih rekorda.

1899. Rođen je meksički kompozitor i dirigent Karlos Čavez, osnivač Simfonijskog orkestra Meksika. U svoje kompozicije uneo je obeležja meksičkog muzičkog folklora i instrumente meksičkih Indijanaca ("India", "Četiri sunca").

1900. U Kini je počeo tzv. Bokserski ustanak - pobuna seljaka i gradske sirotinje protiv stranog kapitala i domaćih feudalaca. Ustanak su u septembru 1901. ugušile evropske sile, Japan i SAD.

1917. Sa 14 bombardera tipa "Gota" Nemci su u Prvom svetskom ratu prvi put iz vazduha bombardovali London. Poginule su 162 osobe. Pre toga, napadi na britansku prestonicu su vršeni iz cepelina.

1943. U bici na Sutjesci u Drugom svetskom ratu poginuo je komandant Treće divizije i član Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije Sava Kovačević. Posthumno je proglašen za narodnog heroja.

1944. Prve nemačke rakete Fau-1 ispaljene su u Drugom svetskom ratu na južnu Englesku. Do kraja rata 1945. na teritoriju Velike Britanije palo je više od 1.000 raketnih bombi, od kojih 660 na London.

1953. Državnim udarom na vlast u Kolumbiji došao je Gustav Rojas Pinilja, koji je diktatorski vladao do 1957. kada je u Kolumbiji vraćen demokratski režim.

1956. Poslednji britanski vojnici napustili su bazu kod Sueckogkanala, kojim je Velika Britanija upravljala 74 godine. Upravu nad Kanalom preuzeo je Egipat.

1965. Umro je jevrejski filozof i teolog Martin Buber, rođen u Austriji. Pred nacistima je 1938. pobegao u Palestinu i postao jedan od prvih profesora Hebrejskog univerziteta u Jerusalimu. Zalagao se za zajedničku jevrejsko - arapsku državu ("Priče rabi Nahmana", "Ja i ti", "Hasidske priče", "Gog i Magog", "Slike o dobru i zlu").

1982. Umro je kralj Saudijske Arabije Kalid ibn Abdul Aziz. Nasledio ga je brat princ Fahd.

1983. Američki vasionski brod "Pionir 10" prošao je kroz orbitu Neptuna. To je bila prva letilica sa Zemlje koja je izašla izvan Sunčevog sistema.

1986. Umro je američki klarinetista Beni Gudmen, najpopularniji muzičar džeza tridesetih godina 20. veka. Jedan je od prvih muzičara među belcima koji se usprotivio rasnoj segregaciji i u svoj džez orkestar, osnovan 1934, uključio i crne muzičare.

1990. Zbog neuspelog početka razgovora vlasti i opozicije u Srbiji (8. juna), u Beogradu je na Trgu Republike održan prvi protestni miting opozicije protiv vlasti Slobodana Miloševića.

1990. U Bukureštu su poginule četiri, a ranjeno oko 200 osoba kada je policija pokušala da suzbije proteste studenata koji su se smestili u šatore u centru grada.

1992. U organizaciji Udruženja kompozitora u Pionirskom parku u Beogradu, ispred zgrade Predsedništva Srbije, održan je "Miting klečanja", u znak protesta protiv ratne politike predsednika Srbije Slobodana Miloševića.

1994. Severna Koreja je saopštila da se povlači iz Agencije zaatomsku energiju UN i da više neće dozvoliti dolazak njenih inspektora u zemlju.

2000. U Pjongjangu je počeo istorijski samit dve Koreje nakojem su predsednici južne i severne Koreje Kim Dae-Džung i Kim Džong-Il vodili razgovore o pomirenju dve države. Lideri dve Koreje sastali su se prvi put posle raspada jedinstvene zemlje 1948.

2002. Na prvim slobodnim izborima u istoriji Avganistana za predsednika te države izabran je Hamid Karzai.

2003. U Beogradu je uhapšen oficir bivše JNA pukovnik Veselin Šljivančanin i izručen Haškom tribunalu, pred kojim je krajem 1995. optužen za zločine na poljoprivrednom dobru "Ovčara" kod Vukovara 1991. godine.

2003. U Briselu je usvojen prvi nacrt ustava EU, 46 godina poslepotpisivanja Rimskog sporazuma, odnosno osnivanja Unije.

2004. Na izborima za Evropski parlament partija nemačkog kancelara Gerharda Šredera pretrpela je najveći poraz od II svetskog rata, a francuska opozicija - socijalisti, velikom većinom glasova porazili su konzervativnu partiju predsednika Žaka Širaka.

2005. Umro je bivši komunistički lider Portugala Alvaro Kunjal (92), koji je 31 godinu predvodio komuniste. Bio je simbol otpora nekadašnjem fašističkom režimu Antonia Oliveire Salazara.

2005. Američka pop - zvezda Majkl Džekson oslobođen je svih optužbi u sudskom procesu o seksualnom zlostavljanju maloletnih dečaka, koji je pretio da mu potpuno uništi karijeru.

2006. Umro je bivši irski premijer Čarls Hjui,koji je dominirao političkom scenom u Irskoj od 1970. do početka devedestih godina prošlog veka.

 

[BaneFromDaHood]

Na današnji dan, 14. jun

Na današnji dan, 14. jun

1645. U građanskom ratu u Engleskoj snage parlamentarista pod vođstvom Olivera Kromvela i Tomasa Ferfaksa porazile su kod Nejzbija rojaliste pod vođstvom princa Ruperta od Palatinejta.

1777. Kongres SAD je prihvatio zastavu "zvezda i pruga" kao zvanično državno znamenje.

1789. Engleski kapetan Vilijam Blaj, sa 18 pristalica, posle dramatičnog putovanja i više od 3.500 pređenih milja, stigao je na ostrvo Timor blizu Jave. Blaj je 48 dana ranije ostavljen u vodama Tahitija nakon što je pobunjena posada broda "Baunti" preuzela komandu nad brodom.

1798. Rođen je češki istoričar i političar František Palacki, vođa češkog preporoda u XIX veku. Kao lider Federalističke stranke zalagao se, u skladu sa svojom idejom austroslavizma, za federativno preuređenje Austro-Ugarske.

1800. Napoleon Bonaparta porazio je austrijske trupe u presudnoj bici kod Marenga u Italiji.

1811. Rođena je američka književnica Herijet Elizabet Bičer Stou, borac za ženska prava i oslobađanje crnih robova, autor romana "Čiča Tomina koliba".

1837. U Napulju je umro italijanski pisac Đakomo Leopardi, najveći lirski pesnik italijanskog romantizma i jedan od najznačajnijih pesnika evropske poezije XIX veka ("Silviji", "Dijalozi i eseji" "Zibaldon", dnevnik "Misli").

1894. Rođena je Ljubica Janković, etnomuzikolog, saradnik Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti i član više međunarodnih ustanova za izučavanje narodne kulture. Sa sestrom Danicom izdala je knjigu "Narodne igre" u sedam tomova.

1904. Umro je srpski pisac i lekar Jovan Jovanović Zmaj, jedna od najmarkantnijih ličnosti srpskog društva u drugoj polovini XIX veka. Borac za nacionalno i političko oslobođenje, član Srpske kraljevske akademije i dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu (1890-98), najpoznatiji je kao dečiji pesnik i autor elegičnih ličnih ispovesti ("Đulići" i "Đulići uveoci").

1924. Rođen je ruski pisac Vladimir Aleksejevič Solouhin, koji je u rusku književnost uveo nefabularnu prozu slobodne kompozicije ("Kako ispiti sunce", "Živeti na zemlji").

1928. Umrla je Emelin Pankherst, britanska sufražetkinja, osnivač Socijalno-političke unije žena (1903). Organizovala je brojne mitinge i demonstracije za žensko pravo glasa zbog čega je osam puta bila u zatvoru.

1928. Rođen je argentinski političar i revolucionar Ernesto "Če" Gevara. Kao beskompromisni borac za pravdu stekao je veliku popularnost, posebno među mladima. Učestvovao je u Kubanskoj revoluciji i bio ministar u Kastrovoj vladi (1961-65). U novembru 1966. postao je lider gerilaca u Boliviji, a u oktobru naredne godine zarobljen je i ubijen.

1936. Umro je ruski pisac Maksim Gorki. Imao je značajnu ulogu u političkom i kulturnom životu sovjetske Rusije i smatra se osnivačem socijalističkog realizma u ruskoj književnosti ("Makar Čudra", "Mati", "Na dnu").

1940. Zastava sa kukastim krstom podignuta je na Ajfelovoj kuli dok su trupe nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu ulazile u centar Pariza.

1941. Predsednik SAD Frenklin Ruzvelt naredio je zamrzavanje imovine Nemačke i Italije u Americi.

1943. U bici na Sutjesci u Drugom svetskom ratu poginuo je srpski publicista, novinar i prevodilac Veselin Masleša.

1946. Umro je škotski pronalazač Džon Logi Berd, koji je 1923. izveo prvi prenos TV slike, a 1928. prvi prekookeanski TV prenos između Londona i Hortsdejla u SAD.

1962. U Parizu je osnovana Evropska organizacija za istraživanje svemira.

1966. Vatikan je objavio aboliciju na Indeks zabranjenih knjiga (Index librorum prohibitorum). Popis dela koje katolički vernici po crkvenoj zabrani nisu smeli čitati objavio je 1559. papa Pavle IV.

1968. Umro je italijanski pesnik Salvatore Kvazimodo, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1959 ("Vode i zemlje", "A veče je tu", "Život nije san" "Utopljena oboa").

1986. Umro je argentinski pisac Horhe Luis Borhes, jedan od najvećih i najuticajnijih književnika XX veka. Presudno je obeležio hispanoameričku literaturu i značajno uticao na svetske književne tokove ("Univerzalna istorija beščašća", "Maštarije", "Alef", "Izveštaj o Brodiju", "Peščana knjiga").

1990. U Bukureštu je 10.000 rudara, uz podršku vlasti kako je tvrdila opozicija, rasturilo šatorsko naselje studenata koji su demonstrirali protiv vlasti u centru grada i demoliralo redakcije pojedinih listova i sedišta opozicionih stranaka.

1992. U Beogradu je prvi put posle 45 godina održana litija za praznik Duhova na kojoj je učestvovalo oko 10.000 ljudi predvođenih patrijarhom srpskim Pavlom; u organizaciji Građanskog saveza Srbije nekoliko hiljada Beograđana učestvovalo je na manifestaciji "Poslednje zvono" sa porukom režimu Slobodana Miloševića da je njegovo vreme isteklo.

1993. Tansu Čiler postala je prva žena premijer u istoriji Turske.

1995. Čečenski pobunjenici izvršili su napad na grad Buđonovsk na jugu Rusije, uzeli 1.500 taoca i zauzeli vladine zgrade. U napadu je poginulo oko 100 ljudi, a taoci su vraćeni nakon pregovora sa ruskim premijerom Viktorom Černomirdinom.

2000. Italijanske vlasti isporučile su Turskoj Mehmeda Ali Agdžu nakon što ga je predsednik Italije pomilovao. Agdža je zbog pokušaja atentata 1981. na papu Jovana Pavla II, proveo 19 godina u italijanskom zatvoru.

2001. Vlada SR Jugoslavije usvojila je nacrt zakona o saradnji sa Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu. Nakon neuspešnih pregovora s koalicionim partnerom Socijalističkom narodnom partijom Crne Gore, nacrt zakona povučen je iz procedure Savezne skupštine 21. juna.

2003. Na referendumu u Češkoj, 81 odsto građana je glasalo za pristupanje EU.

2005. Umro je Karlo Maria Đulini, slavni italijanski maestro i jedan od najvećih dirigenata XX veka.

2007. Umro je bivši predsednik Austrije i nekadašnji generalni sekretar UN, u dva mandata, Kurt Valdhajm.