Petar Dobrović
Petar Dobrović
Iz Vikipedije, slobodne enciklopedije
Petar Dobrović (Pečuj, 14. januar 1890—Beograd, 27. januar 1942) je bio poznati srpski slikar i političar rođen u Mađarskoj. Jedan je od vodećih predstavnika modernizma posleratne jugoslovenske umetnosti. Kao predstavnik srpskog kolorizma, bio je poznat po portretima i pejzažima. U ranim godinama bio je impresionista i kubista.
Biografija
Srpska porodica Dobrovića potiče iz Slavonije, iz Daruvara koja se preselila u Nađkanjižu gde je baveći se prodajom stoke stekla veliki ugled i bogatstvo. Ovde je rođen i otac Petra Dobrovića. Dobrovićeva mati, Irena Heidl, bila je nemačkog porekla, rođena je u baranjskom gradiću Šiklošu.
Petar Dobrović je imao tri brata: Nikolu, Stevana i Đoku. Stevan i Đoka su upisali vojnu kadetsku školu u Pečuju čiji je pitomac u to doba bio i Miroslav Krleža, kasniji poznati hrvatski pisac. Od tada datira i Dobrovićevo poznanstvo sa Krležom.
Petar Dobrović je maturirao u pečujskoj gimnaziji u kojoj su profesori bili iz katoličkog reda cistercita. Kao gimnazijalac doživeo je mnoge neprijatnosti. Često je napadan zbog svoje srpske narodnosti. Tako je 1903. godine gimnazijski profesor Abel Buzaši zbog ubistva kralja Aleksandra Obrenovića i njegove supruge Drage, Dobrovića nazivao
„srpskim ubicom kraljeva“.
Posle završetka gimnazije Dobrović se upisuje na Višu školu likovne umetnosti u Budimpešti. Profesori su mu poznati umetnici konzervativnih shvatanja Eden Balo i Tivadar Zemplenji. Kasnije će na njegovo slikarstvo uticati Karolj Ferenci. Prvi put je izlagao 1911. godine u Muzeju lepe umetnosti u Budimpešti. Od iste godine, pa sve do izbijanja Prvog svetskog rata boravio je u Parizu gde je, između ostalog, upoznao i likovnog umetnika Ivana Meštrovića.
U međuvremenu objvaljuje svoje grafike u uglednim mađarskim časopisima i listovima kao „Tet“ (
mađ.Tett), „Ma“ (
mađ. Ma u prevodi „Dana“) i „Njugat“ (
mađ. Nyugat u prevodi „Zapad“).
U nedelju, 20. maja 1918. u Pečuju se pobunio 6. Novosadski puk. Oružanom sukobu se priključio i temperamentni Petar Dobrović koji je zbog toga kasnije zatvoren.
Posle završetka Prvog svetskog rata, 14. novembra 1918. srpska vojska je zaposela Baranju i Bačku. Dolazak srpske vojske u Pečuj je Dobrović dočekao sa velikim oduševljenjem. Jedno vreme je Dobrović radio kao prevodilac nove vlasti. Dobrović je bio veliki pobornik ideje da se Pečuj, Baranja i Bačka u celini pripoje Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca.
Petar Dobrović se 1925. godine venčao sa Olgom Hadži iz Novog Sada sa kojom je imao sina Đorđa.
Bio je predsednik male, kratkotrajne srpsko-mađarske Baranjsko-Bajske Republike koja je proglašena 14. avgusta 1921. godine i koja je trajala do 21. avgusta 1921. Kao predsednik mlade republike Dobrović na čelu delegacije 16. avgusta kreće u Beograd gde ga prima premijer Nikola Pašić koji mu odmah saopštava da Kraljevina SHS nije zainteresovana za očuvanje Bačko-Baranjske Republike. Dobrović se nikada više nije vratio u svoj rodni Pečuj. Nastanio se u Kraljevini Jugoslaviji.
Dobrović je bio u veoma dobrim odnosima sa srpskim književnicima Veljkom Petrovićem i Milošom Crnjanskim.
Studije slikarstva započeo je u Budimpešti, a nastavio u Parizu. Bio je nastavnik u Umetničkoj školi u Beogradu. Po osnivanju Akademije likovne umetnosti, postao je njen profesor.
Prvu samostalnu izložbu imao je u rodnom Pečuju 1913. godine. Svoja dela izlagao je u Parizu, Budimpešti, Pragu, Beogradu, Dubrovniku i Veneciji. Njegova slikarska zaostavština nalazi se u Galeriji „Petar Dobrović“ u Beogradu.
Dvadesetih i tridesetih godina 20. veka Dobrović živi i radi na relaciji Beograd - Pariz. Jedno vreme je boravio u Holandiji i u Italiji. Na Azurnoj obali slika sa svojim prijateljem Milanom Konjovićem. Godine 1934. bio je jedan od osnivača časopisa „Danas“, a kasnije 1937. bio je član osnivač beogradske Državne umetničke akademije.
1940. se povlači na Hvar, gde slika pejzaže. 1941. godine sa porodicom se vraća u Srbiju i sklanja se u Grocku.
Umro je za vreme nemačke okupacije Beograda u Drugom svetskom ratu u liftu zgrade u Ulici kralja Petra 36, gde je stanovao tokom jedne racije koja ga je zatekla na ulici na Savindan 1942. godine. Sahranjen je na Novom groblju u Beogradu.
Stara ruševina u Mlinima, 1931
Petar Dobrović, Autoportret,1932
