Gajenje jagode

[Nostradamus]

Priprema zemljišta za jagodnjak

Pripremu zemljišta odvija se u nekoliko faza:
Uništavanje višegodišnjih korova pre oranja
Oranje na dubinu 30 cm
Dezinfekcija hemijskim sredstvima ukoliko je potrebna
Razbacivanje stajskog i mineralnog dubriva
Frezanje
Postavljanje gredica s folijom sa sistemom za navodnjavanje

 

[Nostradamus]

Na površinama koje se pripremaju za jagodnjak cesto mogu biti problem višegodišnji korovi. Zato pre oranja 1- 2 meseca treba izvršiti hemijsko uništavanje korova herbicidima na bazi glifosata. Nakon tretiranja korova zemljište se ne ore 30-35 dana da korovi uginu.
Oranje se vrši na dubinu 30-35 cm maksimalno, iz razloga što jagoda ima plitak koren i najcešce se uzgaja na gredici te je dublje oranje nepotrebno.
Ukoliko je zemljište vec korišceno za proizvodnju jagode i nekih povrtarskih kultura kao npr. krompir i paradajz, poželjno je zemljište dezinfikovati hemijskim sredstvima kao npr. Basamid granulat.

 

[Nostradamus]

Pre sadnje treba napraviti hemijsku analizu zemljišta da se odredi PH vrednost i sadržaj osnovnih elemenata N,P,K, i ukupni i aktivni karbonati. Analiza je neophodna da se tacno izabere sorta i da se odredi potrebna kolicina dubriva. Jagoda se nekad dubrila velikim dozama hranjiva pre sadnje, ali se to pokazalo jako loše jer je otežan prijem sadnica zbog visoke koncentracije soli u zemljištu. Ukoliko se koristi sistem za navodnjavanje “kap po kap”, onda dubrenje vršimo 30-40% od ukupnih potreba pre sadnje, a ostatak više puta u toku vegetacije i to lakotopivim dubrivima zavisno od potrebe biljke u odredenoj fenofazi uzrasta. Ukoliko je nizak sadržaj humusa u zemljištu, potrebno je dodati stajsko dubrivo dobro zgorelo i to od goveda i svinja. Ne preporucuje se stajnjak od ovaca i živine.

 

[Nostradamus]

Posle razbacivanja stajskog dubriva dodaju se male kolicine mineralnog dubriva i to bez hlorida. Orijentacione kolicine su 50-80 kg na 1000 m2 zavisno od sorte. Vece kolicine dubriva, traže sorte koje daju veci prinos kao npr. Marmolada, a manje dubriva, sorte koje bujno rastu, a daju manji prinos kao npr. Madeleine. Nakon razbacivanja stajnjaka i mineralnog dubriva treba izvršiti frezanje odnosno usitnjavanje zemljišta.
Jagoda se uzgaja na gredicama širine 70-90 cm i visine 15-20 cm. Gredice su prekrivene folijom ispod koje se postavlja sistem za navodnjavanje “kap po kap”. Na malim parcelama postavljanje gredica i folije sa sistemom navodnjavanja obavlja se uglavnom rucno. Na velikim parcelama to se obavlja korišcenjem mašine (gredicara – polagaca folije). Gredicari mogu dodatno na sebi imati depozitore za dubrivo ili za granulisane insekticide.

 

[Nostradamus]

Gajenje jagoda u PE tunelima

Proizvodnja jagode u plastenicima predstavlja sigurnu i visoko profitabilnu proizvodnju koja se bazira, pre svega, na visokim investicionim ulaganjima. To je i osnovni razlog što ovaj vid proizvodnje nije znacajnije prisutan na našim prostorima. Medutim, danas je moguce povecati intenzivnost i smanjiti rizik od izmrzavanja primenom niskih plastenika-tunela, koji traže manja investiciona ulaganja i mogu se otplatiti vec posle prve godine.
Osnovni razlog smanjenih prinosa prilikom gajenja jagode na otvorenom jesu kasni prolecni mrazevi koji dovode do izmravanja prvih serija cvetova. To su potencijalno i najkrupniji plodovi koji prvi dozrevaju, što znaci da imaju i najvecu cenu na tržištu. Izmrzavanjem tih prvih serija cvetova gubi se prosecno oko 20% od ukupnog prinosa i više od 30% zarade. Plod jagode u niskim tunelima dozreva 7 do 10 dana ranije što se odražava i na cenu na tržištu. Osim toga, prinos je veci, zaštitu je lakše kontrolisati, kvalitet plodova je bolji, berba je lakša i beru se suvi plodovi...

 

[Nostradamus]

Tunele postavljamo tako što prvo postavljamo polukružne konstrukcije (male lukove) od starog alkatana i armature (može i od drveta) preko jednog banka sa mulch folijom na rastojanju 2-3m. Tuneli su široki 1,2m, visoki 0,6m a dužina im zavisi od dužine redova. Preko tih lukova navlacimo PVC, UV stabiliziranu providnu foliju sa protivkapajucim svojstvom. Foliju fiksiramo (ukopamo u zemlju) sa one strane sa koje obicno duvaju jaci vetrovi. Druga strana ostaje slobodna s tim da, preko folije kod svakog drugog luka montiramo elasticnu gumu koja drži foliju fiksiranu za konstrukciju. Tunele postavljamo krajem februara ili pocetkom marta i pokrivamo samo rane sorte i to one bankove na kojima su jagode posadene u julu i avgustu (najrazvijenije biljke). Tunele treba redovno provetravati i to tako da se otvore na onoj strani s koje nema opasnosti od jakih udara vetrova. U slucaju kada vršimo hemijsku zaštitu i folijalnu prihranu, kao i za vreme toplih dana, tunele otvaramo po celoj dužini. Inace, dovoljno je, preko dana, otvoriti samo oba kraja tunela.
Nikola Miletic

 

[Nostradamus]

Sl.11 Gajenje jagode na hranljivom supstratu u vercama

 

[Nostradamus]

Vreme sadnje

Jagoda se može saditi tokom cele godine, ukoliko imamo odgovarajuce sadnice. Najcešce sadnja frigo i zelenim sadnicama pocinje u julu mesecu pa sve do polovine septembra. Ranije se sade sorte koje trebaju duži period za formiranje cvetnih pupoljaka kao npr. Elsanta, a kasnije sorta Marmolada, koja bi u ranijoj sadnji formirala previše cvetnih pupoljaka. Isto tako sadnice lošijeg kvaliteta sade se do 15 dana ranije od normalnih sadnica klase A i A+.

 

[Nostradamus]

Sl. 12 i 13 Mašinsko postavljanje folije perd sadnju i jagoda na malc foliji

 

[Nostradamus]

Pre sadnje sadnice se potapaju u rastvor fungicida da bi se zaštitile od Phytophthore spp. Za to se koristi: Previcur 1,2 dcl u 50 lit vode ili Acrobat - 12,5 dkg u 50 lit vode. Potapa se citava sadnica u trajanju deset minuta nakon cega se vadi i sadi.

Sl. 14 Uvenuce živica jagode - Phytophthora spp.