Gajenje jagode

[Nostradamus]

- sadnice se uzimaju od baznog materijala od sredine jula do pocetka avgusta i stavljaju u posebne kontejnere napunjene supstratom
- postoje razlicite dimenzije kontejnera, no najcešci su oni 9 cm visine i precnika 8 cm u koje stane cca 300 cm3 supstrata tako dobijene sadnice stavljaju se u posebnu ambalažu i drže u hladnjacama do sadnje (obicno na -1,50C), i zbog ih nazivamo ohladene kontejnerske sadnice.
Prednost ovakvog gajenja je izbegavanje kontakta s zemljištem cime se povecava sigurnost u dobijanju kvalitetnog materijala. Hidroponski uzgoj jagoda u Holandiji i Belgiji bazira se na ovim sadnicama. Zbog supstrata u kojem se nalazi koren prilikom sadnje i zasnivanja zasada, biljke razvijene iz TP sadnica trebaju manje vode za natapanje i podnose manji stres prilikom sadnje.

 

[Nostradamus]

U proizvodnji kvalitetnih TP sadnica, od presudnog je znacaja odabrati adekvatni supstrat, i razmak izmedu biljaka u procesu proizvodnje takvih sadnica. Glavni nedostatak TP sadnica su veci troškovi proizvodnje u poredenju s ostalim tipovima sadnica, tako je i njihova cena viša.
Upravo zbog svega nabrojenog predvida se sve šira primjena TP sadnica u proizvodnji jagode izvan sezone, kako na zatvorenom, tako i otvorenom prostoru.

 

[Nostradamus]

Ohladene sadnice dobivene iz živica (Frigo)

U rasadnicima se od baznog materijala razvijaju živici iz kojih nastanu nove biljke (sadnice), a koje se vade iz zemljišta obicno pocetkom zime. Nakon vadenja makazama se otklanja staro lišce, te se takve sadnice klasiraju po kvalitetu u razlicite kategorije. Takve biljke imaju diferencirane generativne organe, a uobicajena je njihova sadnja tek u letnjem periodu sledece godine do kada se iste drže u hladnjaci.

 

[Nostradamus]

Ekspanziju uzgoja ovih sadnica zahvaljujemo njenom vecem potencijalu rodnosti u poredenju s obicnim zelenim sadnicama. Neki od autora ukazuju kako ce prirod zavisiti o precniku korenovog vrata, te ukoliko je veci uz normalno razvijen koren, to ce i rod biti veci. Osim pravilnosti da bolje razvijene biljke daju veci rod, on ce uveliko zavisiti i o ostalim faktorima kao što su: klimatski uslovi u kojima su sadnice proizvedene, dinamika ukorenjavanja, dubrenje i sl.
Iako postoje razlike u standardima pojedinih kategorija izmedu država, u Evropi se najcešce koristi onaj prihvacen u Holandiji:

 

[Nostradamus]

A+ FRIGO SADNICA

Precnik korenovog vrata ovih sadnica je iznad 15 mm. Kod takvih biljaka se obicno razviju 3 cvasti (inflorescence) koje nose na sebi 25 do 35 cvetova. Koriste se za vansezonsku proizvodnju u zatvorenom prostoru i na otvorenom. One daju najviše plodova u odnosu na ostale frigo sadnice, su jeftinije od cekajucih i kontejnerskih sadnica. Proizvodaci ih trenutno manje sade za ovakav nacin proizvodnje.

 

[Nostradamus]

A FRIGO SADNICA

Ova sadnica ima precnik korenovog vrata od 12 do 15 mm. Obicno imaju 1 ili 2 inflorescence na kojima ce se razviti 10 do 20 plodova. Kako su nešto jeftinije, to se sade u Nemackoj i Francuskoj tokom maja ili juna, a plodovi se beru u leto. Ukoliko se listovi nedovoljno razviju, to se cvasti uklanjaju kako bi se biljka razvila i donela zadovoljavajuci rod sledece godine u sezoni.

 

[Nostradamus]

B FRIGO SADNICA

Precnik korenovog vrata je ispod 12 mm. Koriste se za klasicnu sezonsku prozvodnju ili za proizvodnju tzv. razgranate cekajuce sadnice (WB).
Cekajuce sadnice (Waiting bed – WB)

Tehnika proizvodnje ovakvih sadnica razvijena je krajem šezdesetih godina dvadesetog veka u Holandiji.
Takve sadnice najcešce se sade u zapadnoj Evropi za proizvodnju plodova jagoda u letnim mesecima.

 

[Nostradamus]

WB sadnice su bolje razvijene od frigo sadnica. Obicno imaju precnik 18 do 24 mm, a razvijaju 4 do 7 cvatova sa 40 do 65 cvetova.
Razlika WB u odnosu na ostale tipove sadnica je u njihovom nacinu proizvodnje, a koji ukljucuje sledece:
- od kraja jula do sredine avgusta presaduju se zelene sadnice dobijene te godine iz živica na posebno pripremljene gredice koje su obicno veceg sadržaja organskih materija
- sadnja se obavlja u cetiri reda na jednoj gredici s razmakom izmedu reda od 25 cm, a unutar reda 25 do 30 cm tj. dobije se više od 100.000 sadnica po jednom hektaru
ako na njima dode do pojave živica u ciklusu proizvodnje, tada se uklanju
- kada zahladi i takve sadnice udu u mirovanje, vade se i spremaju u hladnjace, gde se cuvaju do sadnje

 

[Nostradamus]

Neka istraživanja upozoravaju kako postizanje zadovoljavajucih prinosa u vansezonskom gajenju iz WB sadnica nije nimalo lak, jer se nadzemni delovi razvijaju u tom periodu brže od korena. Odnos nadzemnog dela i korena je nepovoljniji kod cekajuce nego kod frigo sadnice.
Postoji mišljenje kako se WB sadnice cuvaju krace u hladnjacama od frigo sadnica, medutim ovaj problem se javlja zbog manjeg sadržaja skroba kod WB sadnica. Dokazano je da se kod proizvodnje WB sadnica iste sorte na razlicitim nadmorskim visinama istog regiona, najbolji kvalitet i najveci sadržaj skroba postiže na vecim nadmorskim visinama. Može se reci kako su WB sadnice posebno pogodne za gajenje van sezone u zašticenom prostoru, a kada se biljke ostavljaju i za prolecnu berbu, tako da se u jednoj godini može ostvariti rod plodova od preko 5 kg/m2.

 

[Nostradamus]

GAJENJE JAGODE NA OTVORENOM POLJU

Jagodu uzgajamo na zemljištima koja su dobro propusna za vodu sa dosta humusa (3-5 %) i s malo primesa gline. Optimalna pH vrijednost zemljišta je izmedu 6,5 i 7,5. Dobra predkultura za gajenje jagoda su žitarice (jecam, zob i sl.) i leguminoze, a nepovoljne kulture su krompir i paradajz. Dezinfekcija zemljišta hemijskim sredstvima proizvodaci retko rade, zato treba voditi racuna o plodoredu. Na istu površinu jagoda dolazi tek nakon 3 godine. Voda za navodnjavanje je faktor broj jedan bez kojeg je gotovo nemoguca intenzivna proizvodnja i visok prinos dobrog kvaliteta.