Ekumenizam

[atom mrav]

----

Početkom 20. veka pri Papi Piju X u Vatikanu je razvijena ideja "istočnog obreda" za koju su govorili da je to "most po kom će Rim ući u Rusiju". Taj obred je dopuštao sledeće: primati u uniju pravoslavne duhovnike, koji imaju ostati na svojim mestima u pravoslavnim hramovima, koji ne moraju pominjati filiokve (rimsko izopačenje Simvola vere) i ne moraju pominjati papu. Tražilo se samo jedno - priznanje rimskog prvosveštenstva.

Ово су управо урадили сви представници помесних ''цркава светског православља'' у Равени 2007.године.

 

[PETAR M]

Sta je sporno sa Ravenskim dokumentom?Naprotiv,on je prvi karak ka resenju problema koji se tice primata.

 

[ndp751]

Hvala.
Takav sinkretizam koji si opisao je neprihvatljiv za PC.Što se tiče SSC-a,pravoslavni i ne polažu velike nade u dijalog sa protestantima.Ili da parafraziram Zizjulasa koji kaže da pravoslavni ne treba da se nadaju ponovonom ujedinjenju u Istini,ali da je naša dužnost da radimo na tome.Ono gde možemo očekivati nekakve rezultate jeste dijalog sa RKC.
Ja poznajem mnoge sveštenike i laike koji su za ekumenizam,i niko od njih ne mrzi antiekumeniste.To mogu i lično da posvedočim,jer sam i ja ekumenista.


Znači,naš Patrijarh Irinej je "površan" u veri?

Svako ide svojim putem... Nema mrznje kod mene Petre, upoznat sam sa tvojim postovima na ovu temu i svako ima pravo na svoje misljenje i stavove, ja sam istrazivac i samo upozoravam...Plasim se da se dijalog sa RKC ne pretvori u nastavak unijacenja iako su oni zvanicno prihvatili stavove SSC i prekinuli dotadasnju praksu 1965 nakon drugog Koncila, a po meni nikada je nisu prekinuli i ona se nastavlja pod plastom SSC-a....

 

[rollmilan]

Zašto je RKC pogodnija za dijalog od protestanata?, da li se radi o nekim dogmatskim učenjima ili je u pitanju volja ?

 

[ndp751]

Sta je sporno sa Ravenskim dokumentom?Naprotiv,on je prvi karak ka resenju problema koji se tice primata.

Sta? Ok. evo odgovora.

Arh. Georgije, iguman Sveštenog mana stira prepodobnog Grigorija, Sv. Gora
Ravenski dokument i papski primat*


Međunarodna mešovita teološka komisija za Dijalog pravoslavnih i rimokatolika, na svojoj X Skupštini u Raveni (oktobar 2007), naglašava da je postavila „čvrstu osnovu za buduće raspravljanje pitanja prvenstva u Crkvi na svetskom nivou“ (Ravenski dokument, parag. 46)1,** „Čvrsta osnova“, kako proizilazi iz 46. paragrafa gornjeg teksta, jeste prihvatanje da je tokom prvog hiljadugodišta, pre konačnog raskola 1054, rimski episkop priznavan kao prvi među pet patrijaraha, u okviru tadašnje dobro vršene sabornosti. Dalju raspravu o prvenstvu nagoveštava i sledeće: „Ostaje da se pitanje uloge episkopa Rima u zajednici svih Crkava izuči sa većom dubinom. Šta je osobena uloga episkopa ‘prve katedre‘ u eklisiologiji zajednice i u pogledu onoga što smo rekli o sabornosti i vlasti u ovom tekstu? Kako učenje I i II Vatikanskog koncila o univerzalnom primatu treba shvatiti i živeti u svetlu crkvene prakse prvog milenijuma? Ovo su ključna pitanja za naš dijalog i za naše nade u obnavljanju punog opštenja među nama“ (parag. 45).

Ozbiljnost teme je očigledna. Gde se predviđa da će završiti dijalog? Procena međunarodne štampe (Le Figaro 15.11.2007, The Times 16.11.2007), naročito, međutim, italijanske, jeste da stvari vode ka ujedinjenju Crkava sa priznavanjem papskog prvenstva, uz moguće žrtovavnje nekih njegovih privilegija. Zapad sa uzdržanim optimizmom čeka ujedinjenje rimokatolika i pravoslavnih na osnovu započetih razgovora. Na našem pravoslavnom istoku postoji opreznost i strepnja. Verujući narod se pita: da li će se sačuvati čista pravoslavna vera?
Skorašnjim člankom smo naznačili da Dijalog pravoslavnih i rimokatolika, kako se do sada razvija, pokazuje da vodi unijatskom tipu ujedinjenja, oslanjajući se uistinu na plan koji je pažljivo izrađen od Vatikana. Izrazili smo nadu „da pravoslavni neće podleći drevnim zahtevima pape, da neće amnestirati Uniju, da neće priznati papi neki oblik primata vlasti i svesvetske nadležnosti, niti prihvatiti da sarađuju u vatikanskim nacrtima za sjedinjenje, koje će posredno ili neposredno iskvariti nenovotarenu pravoslavnu veru“ 2.
Kuda, međutim, vodi „Ravenski dokument“?


Postoje ozbiljni razlozi da verujemo da „Ravenski dokument“ potvrđuje strahovanja da mi, pravoslavni, popuštamo papskim zahtevima. Razlozi jesu sledeći:
A Dokument govori o „rimokatoličkoj crkvi“. Nije u pitanju tehnički izraz čije će korišćenje olakšati dijalog. Naprotiv, njemu je dat puni bogoslovski sadržaj, tako da dijalog biva uz pretpostavku da rimokatolička crkva jeste istinita, pravoslavna Crkva.
Pravoslavno predstavništvo se na ovoj tački nedopustivo povuklo. Tekstom Balamanda (1993) priznata je rimokatolička crkva kao crkva sa punim značenjem izraza: „Sa obe strane se priznaje da ono što je Hristos poverio Njegovoj Crkvi – ispovedanje apostolske vere, učestvovanje u istim tajnama, pre svega u jedinstvenom sveštenstvu koje vrši jedinstvenu Hristovu žrtvu, apostolsko prejemstvo episkopa – nije moguće smatrati svojinom samo jedne od naših Crkava“3. Reč je o suštinskom odstupanju od početne i najtemeljnije osnove bogoslovskih pregovaranja. Dakle, dok rimokatolici priznaju određene suštinske elemente crkve Pravoslavnoj crkvi (punovažne tajne i apostolsko prejemstvo) i pri tom i dalje ostaju verni eklisiologiji II Vatikanskog koncila, pravoslavni bogoslovi napuštaju našu veru, tokom vremena svedočenu od uglednih Otaca i sabora, da se zbog jeretičkih dogmata crkva Rima odseca od tela Jedne, Svete, Saborne i Apostolske Crkve, da nema elemente koji je čine Crkvom Hristovim, i da je tako ona jeretička crkva. Čak oklevaju i da navedu istorijske potvrde, kakvo je ono Sv. Marka Evgenika: „Pre mnogo godina odvojiο se, iz zajednice ostale četiri svete patrijaršije, čuveni zbir zapadne Crkve, slavni Rim, usamivši se sa običajima i dogmatima stranim pravoslavnima i Sabornoj Crkvi... (a koji su, međutim, strani pravoslavnima svakako su jeretički)„4.
B Međutim, i ovoοloše nastalo „uzajamno priznavanje“ prevazišlo je Uputstvo Vatikana, (jul 2007), sa poznatim „Odgovorima“5, u kojima papa Benedikt XVI određuje pravoslavne pomesne crkve „manjkavim“, jer nemaju zajednicu sa Petrovim naslednikom. Saobrazno Upustvu, istinita Hristova Crkva postoji samo u rimokatoličkoj crkvi. Značajno je da je Upustvo izdato nekoliko meseci pre Skupštine u Raveni, što, prema našoj proceni, znači da Vatikan zacrtava pravac koji treba da sledi dijalog. A pravac je rimocentrični ekumenizam, kakvim ga je odredio II Vatikanski koncil. Isto potvrđuje i tekst Upustva Vatikana 6, ali i episkop bivši Zahumlja i Hercegovine Atanasije Jevtić: „ovaj tekst (‘Odgovori‘) pokazuje upornost pape Racingera da, i svojima, i drugima, pokaže pravo lice svoga – rimokatoličkog (=rimocentričnog) ekumenizma, koji u stvari nije ono što papa govori, već ono što veruje i kako se ponaša“ 7.
Naglašenu zabrinutost u vezi sa gornjim papskim Upustvom izražava i Sv. Sinod Grčke crkve pravoslavnom sapresedniku Mešovite komisije za dijalog, mitropolitu pergamskom, g. Jovanu, poslanicom od 8/10/2007.
V Napomena u 1. paragrafu Ravenskog dokumenta, najverovatnije plod protesta Grčke crkve, prati, nažalost, duh papskog Upustva. Pored toga što uveravaju da korišćenje izraza „crkva“ ne podriva samosvest Pravoslavne crkve kao Jedne, Svete, Saborne i Apostolske Crkve, pravoslavni predstavnici u ovu napomenu ne stavljaju isto tako osnovno načelo njene samosvesti da Pravoslavna crkva ne prihvata da u rimokatoličkoj crkvi „postoji“ Jedna, Sveta, Saborna i Apostolska Crkva. Karakteristična je, i izobličava plašljivost pravoslavnih predstavnika, činjenica da su rimokatolici objavili da u istim međuodnosima ne priznaju načela istinite Crkve izvan rimokatoličke zajednice. Jasno je da „Ravenski dokument“ treba čitati i tumačiti uz saznanje da rimokatolička strana ostaje nepromenljiva i verna papskim dogmatima.
G Saopštenja Ravenskog dokumenta o apostolskoj veri, osnovnim Tajnama, sveštenstvu, Evharistiji i apostolskom prejemstvu, sa tolikom prirodnošću se odnose na rimokatoličku crkvu, tako da neko može da pomisli kako je po svim ovim tačkama rimokatolička crkva pravoslavna. Međutim, ponovo se pitamo zajedno sa Sv. Markom Evgenikom: „Otkuda se, dakle, pojavljuju iznenada pred nas kao pravoslavni oni koji su već toliko godina i od strane toliko Otaca i učitelja osuđeni kao jeretici?“ 8 Zaista, kada su rimokatolici dali jasne znake odbacivanja njihovih poznatih drugačijih učenja? Uistinu naprotiv, dali su dobro potvrđene dokaze njihove istrajnosti u njima. Kako oni imaju apostolsku veru kada „filiokve”, tvarna blagodat, primat kao privilegija svesvetske nadležnosti, nepogrešivost, bezgrešno začeće Bogorodice i dr., još uvek sačinjavaju njihove osnovne i nerazmatrive dogmate? Kako imaju punovažne osnovne tajne (krštenje, pomazanje), sveštenstvo i evharistiju, kada su se, prema Sv. Marku, odcepili od Hristove Saborne Crkve? Osim toga, na snazi je još prvi kanon Sv. Vasilija Velikog, potvrđen na Petom Vaseljenskom Saboru, da „koji su udaljeni od Crkve nemaju više blagodat Sv.Duha na sebi, jer je prestalo njeno predavanje prekidom prejemstva... budući odsečeni i postavši laici, nisu imali vlasti niti da krštavaju, niti da rukopolažu, niti su mogli da prenose blagodat Sv. Duha, od koje su otpali...“. Štaviše, ovde se ne radi o pomoći onima koji se vraćaju iz latinstva veri Saborne crkve, već o potvrđivanju latinskih drugačijih učenja od strane Pravoslavne crkve. Isto tako, kako imaju apostolsko prejemstvo, kada, prema Sv. Grigoriju Bogoslovu, pravoslavno verovanje potvrđuje apostolsko nasleđe, a inoslavno ga prekida? „Pošto je istomisleno i istoprestono, onda je raznoslavno i raznoprestono; u prvom je zajedničko prejemstvo, a u drugom istina“, piše božanstveni Grigorije 9.
D U Ravenskom dokumentu se dalje razmatraju dva važna aspekta ustanove Crkve, sabornost i vlast. Usaglašeno je (paragr. 40-41) da je eklisiološka suština sabornosti i vlasti živela u pravoslavnoj zajednici tokom prvog hiljadugodišta života Crkve na Istoku i Zapadu. Međutim, sve i da hoćemo da ovo saglasje smatramo stvarnim, ne dopušta nam da budemo spokojni razjašnjavanje istog paragrafa: „Oni (pravoslavni i rimokatolici) se ne slažu, međutim, oko tumačenja istorijskih dokaza iz ove ere vezano za prerogative episkopa Rima kao prvog, stvar koja je već bila shvaćena na različite načine u prvom milenijumu“ (paragr. 41). Ovakvim pojašnjenjem su postavljeni temelji prihvatanju od strane pravoslavnih pretumačenja papskog primata.
Nesumnjivo je tokom prvih hiljadu godina dejstvovala sabornost i zato se nije razvijala vlast u obliku svesvetskog prvenstva ili nadležnosti. Iskrivljenja, pak, kod papskog primata nisu nastala odjednom. Zbog papskog vladanja nad čitavom crkvom, u crkvi Rima se tokom vekova neprimetno odvijao jedan proces smanjivanja sabornosti i uzdizanje papskog primata. Na ovaj proces direktno i jasno upućuje gornje „nesaglasje“ pravoslavnih i rimokatolika Mešovite komisije u Raveni. Međutim, dok rimokatolici ne odustaju od papocentričnog tumačenja ustanove sabornosti i vlasti za vreme prvih hiljadu godina života Crkve, „saglasje“ Ravenskog dokumenta naginje ka priznavanju jednog svesvetskog prvenstva pape. Samo ukoliko rimokatolici prihvate da tumače istorijske činjenice prvih hiljadu godina kao i pravoslavni, sigurno će napustiti papske novotarije drugog hiljadugodišta. Samo pod ovom pretpostavkom najavljena rasprava na sledećoj skupštini Mešovite komisije, o tumačenju sabornosti i vlasti tokom drugog hiljaduleća (i naravno I i II Vatikanskog koncila), daće pravoslavne zaključke, tj, naginjaće ukidanju papskog primata. U drugom slučaju, priznavanje papske nadležnosti od čitave Crkve (neka bude i pod vidom javne službe) je sigurno rešenje.
Đ Poznavajući strategiju Vatikana, smatramo da rimokatolici ne mogu odbaciti svoj papocentrizam, stari kao i novi, zato što je on zapečaćen odlukama njihovih trinaest „vaseljenskih“ sabora. Podsećamo na poslednju objavu pape Jovana Pavla II, u enciklici Ut Umun Sint (1995) 10: „Katolička crkva ima uverenje da je sačuvala službu naslednika ap. Petra, episkopa Rima, koga je Bog ustanovio ‘kao večni i vidljivi temelj jedinstva‘ (paragr. 88). I: „Uveren sam da na ovom mestu imam naročitu odgovornost... da pronađem jedan oblik primene primata, koji će, bez da na bilo koji način poreknem suštinu njegove misije, odpočeti u novim okolnostima“. Pored ostalog, tu je i skorašnja objava papskog primata od strane pape Benedikta XVI, na Fanaru 2006.
Štaviše, sve i da se dogodi da se iskrenim dijalogom ne sledi trasa Vatikana, taktika je da se prekine dogovor teologa svaki put kada nije saglasan sa linijom kurije. Podsetimo i na povlačenje pravoslavnih po pitanju prisustva unijata u dijalogu, čak na njegovom početku, pored svepravoslavnih sabornih tvrdnji o nepokolebljivom stavu po ovom pitanju. Podsećamo još i na narušavanje toka dijaloga o uniji i na naše nepravilno popuštanje, sve do ponižavajućeg nivoa teksta Balamanda. Da podsetimo, na kraju, i na grubo papsko mešanje tokom IX Skupštine Mešovite komisije u Baltimoru, i brodolom pravoslavnih nadanja u vezi sa unijom. I da ne zaboravimo papsko Upustvo od prošlog jula. Što se tiče rasprave o primatu na sledećoj skupštini Mešovite komisije, plašimο se da će linija Vatikana putem prepoznavanja kod rimskog pape nametnuti neki vid svesvetskog primata, verovatno pod varljivim oblikom (u „pothrišćanskom kodu“, prema Meletiju Piganu) službe čitave Crkve, ali svakako nepoznate i neprihvaćene u drevnoj Crkvi. Plašimo se što tako nešto već počinje nejasno da se razaznaje u paragr. 41 Ravenskog dokumenta.
E Naša molitva i nada svakako jesu da rimokatolici odbace papocentrično tumačenje istorijskih činjenica prvih hiljadu godina, kao i ishodišno prvenstvo svesvetske nadležnosti. Možda će se, odsecanjem povoda za papsko vladarsko nastrojenje, ispraviti i dogmatske posledice. Blaženopočivši o. Justin Popović papski primat i papske jeresi povezuje kao uzrok uzrokovanog: „Pravoslavna dogma, bolje rečeno svedogma o Crkvi, odbacuje i zamenjuje latinski jeretički svedogmat o prvenstvu i nepogrešivosti pape, tj. čoveka. Iz ove svejeresi rođene su i rađaju se neprekidno druge jeresi: filioljue, odbacivanje epikleze, beskvasni hlebovi, uvođenje tvarne blagodati, čistilišni oganj, riznica viška dela...“ 11.
Sa molitvenom nadom da Latini XV veka odbace svoje dogmatske novotarije, otišao je Sv. Marko Efeski na Ferarsko-Florentinski Sabor, ali se sudario sa papskom nadmenošću Evgenija IV. Sa istim molitvama i nadama, da pape i bogoslovi, dakle, odbace svoj papocentrizam, svešteni Dositej Jerusalimski je napisao Dvanestoknjižje, ili Istoriju o jerusalimskim patrijarsima 12, kako beleži njegov naslednik na tronu jerusalimskom i izdavač, blaženopočivši Hrisant: „makar da sa ovom knjigom, kao sa propovedi bogopoučenih apostola i bogonosnih istočnih i zapadnih otaca, dođu svesti i da, podstaknuti od samih starešina zapadne crkve, ostvare upravo ovo – da ujedine Crkve gonjeni božanskom revnošću i da prekinu sa raskolima i sablaznima, koji su oruđa đavola“ 13. Hrisant svakako sa nadom primećuje: „Ako, dakle, zapadna crkva prihvati ispravljanje i odbaci njene novotarije i sve što nije imala kada je bila saglasna Istočnoj crkvi, tada će se, naravno, i prema episkopu Rima odnositi, kao što je prirodno, na čitavoj zemlji kao prema prvom u poretku patrijaraha i pominjaće se javno od najvećih pomesnih crkava i od svih arhijereja čitave vaseljene kao prvi u vozglasima, i biće vraćen u diptihe, kao što je bilo nekada pre raskola. Naravno, i njegove privilegije i pravo prvenstva i časti će obnoviti ujedinjenje Crkava i vratiće mu ih sa velikom radošću i blagodarnišću“ 14. Međutim, kao što je poznato, I i II Vatikanski koncil su odogmatili još strožu papsku ustanovu.
Bogoslovski dijalog nije loš kada biva sa pretpostavkama naše pravoslavne strane. Moguće obraćanje inovernih veri i zajednici Saborne crkve može se smatrati našom ljudskom saradnjom u delu Božjem. Među ovim pretpostavkama značajna je, konkretno, naša nepokolebiva istrajnost u saborno utvrđenom stavu Pravoslavne crkve odnosno papizma, koliko kao prenosioca mnoštva drugačijih učenja, toliko i kao nosioca papocentričkog vladanja nad čitavom Crkvom. Nažalost, u Ravenskom dokumentu se ne primećuje jasan i nesumnjiv otački i saborni pravoslavni stav. Nedostaje duh kojim je mišljenje o ujedinjenju crkava iznosio Sv. Marko Evgenik na Ferarsko-Florentinskom saboru, kada je odmah, od početka, pokazao kao osnovu rasprava nepromenljivo Vjeruju i njegovo pravoslavno tumačenje. Nedostaje eklisiološko ubeđenje saborskih odluka istočnih patrijaraha u vreme turskog vladanja. Nedostaje duh revnosti kojim govori Sv. Nektarije Pentapoljski u delu O uzroku raskola. Suprotno, vlada jedna sumnjiva „eklisiologija zajednice“, gde se ne podrazumeva zajednica između pravoslavnih po veri pomesnih Crkava, već između Pravoslavne crkve i inoslavne crkve Rima. Značajno je da, u stvari, nije reč o „crkvenoj zajednici“, već o „zajednici crkava“ (ecclesial communion). U gornjoj „eklisiologiji zajednice“ umanjuje se značaj koji imaju, prvo, nepromenljivost apostolske vere, koja u Ravenskom dokumentu ostaje prosto saopštenje, bez većeg značaja koji ima za odvajanje Pravoslavne crkve od inoslavnog Rima, i drugo, zapovest sveštenih kanona o nezajedničarenju sa jereticima u tajnama, naročito u evharistiji, zapovest koja se potpuno prećutkuje. Svakako da su ova dva načela temeljna u pravoslavnom učenju o Crkvi kao zajednici.
U Ravenskom dokumentu se pojavljuje težnja suočavanja sa pitanjem papskog primata kao „uređivanje“ papskih privilegija, a ne kao težak bogoslovski problem koji se tiče tajne Hrista. Prihvatanje prvenstva nadležnosti nad čitavom Crkvom, tj., da je jedan episkop glava i načelo čitave Crkve, neka je i opterećen jednom ulogom službe, jeste uvreda prema ličnosti Hrista kao jedinstvene Glave Tela Crkve. Primat nadležnosti predstavlja narušavanje pravoslavne eklisiologije, prema kojoj je iznad svih episkopa Vaseljenski Sabor. Na njemu predsedava prvi u ljubavi episkop Rima, kao jednak njegovim saepiskopima, između kojih se, međutim, u sredinu postavlja Sveto Jevanđelje, kao simvol prisustva Hrista, jedinstvene Glave čitave Crkve. Izuzetna privilegija episkopa Rima (kada mu je značenje bilo pravoslavno), koja je prihvatljiva za pravoslavno gledište, jeste njegovo predsedavanje na saboru između pet pravoslavnih patrijaraha i, kao posledica toga, njegovo pominjanje kao prvog među ostalim patrijarsima u diptisima. Ovo potvrđuje slovo i duh 28. kanona Četvrtog Vaseljenskog Sabora. Ostale povlastice i uloga episkopa Rima nisu prihvatljive za Crkvu. Potrebnο je, znači, mnogo pažnje za razumevanje izraza koji vladaju u Ravenskom dokumentu, i koji su na Zapadu proglašeni za, tobože, prvi slučaj priznavanja prvenstva pape od pravoslavnih 15. Opštepoznati izraz kaže: „prvi treba da prepoznaju prvog među sobom“ (paragr. 10). Protivrečnost izraza je očigledna. Crkva je uvek priznavala prvu katedru episkopu Rima, razumevajući ovo, naravno, pravoslavno; nikada, međutim, do danas nije prihvatila neko njegovo prvenstvo ili vlast nad čitavom Crkvom, pogotovo kada crkva Rima ostaje pri njenim jeretičkim dogmatima.
Na sledećoj skupštini Mešovite komisije očekuje se razgovor o ulozi episkopa Rima i vidu njegovog prvenstva u „zajednici crkava“! Nije moguće, međutim, da mi pravoslavni prihvatimo jedno papocentrično pretumačenje primata episkopa Rima. Papa je, zbog papocentričnog tumačenja prvenstva, prisvojio potpuno neprihvatljive privilegije, bez pristanka ostalih crkava drevne pentarhije i još sa narušavanjem kanonskog (saborski potvrđenog) poretka drevne Crkve. Nešto od onoga što je οd strane pravoslavnih detaljnο, veoma snažnim rečima i veštim bogoslovskim dokazivanjem (mi upućujemo na dokaze kod blaženih patrijaraha Dositeja Jerusalimskog i Meletija Aleksandrijskog Pige) bilo provereno, jeste sledeće:
1. Prvenstvo vlasti, pošto je, tobože, apostol Petar bio glava saboru apostola i imao nad njima primat vlasti 16.
2. Bezgrešnost pape 17.
3. Da je papa iznad sabora 18.
4. Da Rim nadmašuje ostale patrijaršije 19.
5. Da je tron Rima sudija u svakom slučaju i da ne podleže ničijem sudu 20.
6. Da ima tron Rima pravo apelacije nad čitavom Crkvom 21.
7. Da se papa smatra episkopom Saborne (tj. Vaseljenske) Crkve 22. Podsećamo da se papa do danas potpisuje (on sam!): episkop Saborne Crkve.
8. Da je papa saborna glava Crkve sa misijom služenja. Ovo je jedno mesto koje rimokatolička strana prikriva i dan-danas, ako se setimo čuvenog izraza da je papa „sluga slugu Božjih“! Ravenski dokument govori o primatu kao služenju pape rimskog, i zato je potrebna naročita pažnja. Nedavnο uvršćeni u agiologiju Crkve, svešteni patrijarh aleksandrijski Meletije Pigas, između ostalog piše i o ovome:
„Ali, kažu, treba neko od episkopa i među episkopima da prednjači. Zaista, ovoga nazivaju glavom koja služi... Međutim, svim ovim episkopima je samo Hristos načelo i glava... Oni (Latini) ustupaju službi ove glave neograničenu vlast i nad verom i nad crkvom... Pošto pokazuju masku glave koja služi, ophode se nasiljem despotskije od bilo koje despotske vlasti“ 23.

***
Iz gornjeg postaje razumljivo da ravenski dogovor o sabornosti i vlasti ne ispunjava pravoslavna eklisiološka merila da bi činio sigurnu osnovu narednih rasprava o papskom primatu. Ukoliko usledi rasprava o tome kako je tumačen papski primat tokom drugog milenijuma i na I i II Vatikanskom koncilu, ona je od strane pravoslavnih predstavnika dužna da bude sa znanjem pravoslavlja Svetih otaca, a ne pomirljivim načinom mišljenja vremena ili sa vladalačkim nastrojenjem Vatikana. Priznavanje neke od gornjih „privilegija“ pape, ili saglasnost sa nekom sličnom povlasticom, protivnom pravoslavnoj eklisiologiji, nesumnjivo znači unijatsko ujedinjenje, sa kojim se nećemo saglasiti. Sve ovo zato što smo dužni da pažljivo čuvamo nas same i pravoslavni narod od savremenog oblika unijaćenja koje, pored drugih posledica, jeste i dovođenje u opasnost našeg večnog spasenja. I budući da smo dužni uporedo da pomognemo, ako je moguće, i „vođama zapadne crkve, da dođu svesti“, kako reče blaženi patrijarh jerusalimski Hrisant, da odbace njihov papizam radi spasenja njih samih kao i njihovog naroda, koji ne poznaje Pravoslavlje.
Sveta Gora, 30. decembar 2007.

 

[atom mrav]

Sta? Ok. evo odgovora.

Arh. Georgije, iguman Sveštenog mana stira prepodobnog Grigorija, Sv. Gora
Ravenski dokument i papski primat*


Međunarodna mešovita teološka komisija za Dijalog pravoslavnih i rimokatolika, na svojoj X Skupštini u Raveni (oktobar 2007), naglašava da je postavila „čvrstu osnovu za buduće raspravljanje pitanja prvenstva u Crkvi na svetskom nivou“ (Ravenski dokument, parag. 46)1,** „Čvrsta osnova“, kako proizilazi iz 46. paragrafa gornjeg teksta, jeste prihvatanje da je tokom prvog hiljadugodišta, pre konačnog raskola 1054, rimski episkop priznavan kao prvi među pet patrijaraha, u okviru tadašnje dobro vršene sabornosti. Dalju raspravu o prvenstvu nagoveštava i sledeće: „Ostaje da se pitanje uloge episkopa Rima u zajednici svih Crkava izuči sa većom dubinom. Šta je osobena uloga episkopa ‘prve katedre‘ u eklisiologiji zajednice i u pogledu onoga što smo rekli o sabornosti i vlasti u ovom tekstu? Kako učenje I i II Vatikanskog koncila o univerzalnom primatu treba shvatiti i živeti u svetlu crkvene prakse prvog milenijuma? Ovo su ključna pitanja za naš dijalog i za naše nade u obnavljanju punog opštenja među nama“ (parag. 45).

Ozbiljnost teme je očigledna. Gde se predviđa da će završiti dijalog? Procena međunarodne štampe (Le Figaro 15.11.2007, The Times 16.11.2007), naročito, međutim, italijanske, jeste da stvari vode ka ujedinjenju Crkava sa priznavanjem papskog prvenstva, uz moguće žrtovavnje nekih njegovih privilegija. Zapad sa uzdržanim optimizmom čeka ujedinjenje rimokatolika i pravoslavnih na osnovu započetih razgovora. Na našem pravoslavnom istoku postoji opreznost i strepnja. Verujući narod se pita: da li će se sačuvati čista pravoslavna vera?
Skorašnjim člankom smo naznačili da Dijalog pravoslavnih i rimokatolika, kako se do sada razvija, pokazuje da vodi unijatskom tipu ujedinjenja, oslanjajući se uistinu na plan koji je pažljivo izrađen od Vatikana. Izrazili smo nadu „da pravoslavni neće podleći drevnim zahtevima pape, da neće amnestirati Uniju, da neće priznati papi neki oblik primata vlasti i svesvetske nadležnosti, niti prihvatiti da sarađuju u vatikanskim nacrtima za sjedinjenje, koje će posredno ili neposredno iskvariti nenovotarenu pravoslavnu veru“ 2.
Kuda, međutim, vodi „Ravenski dokument“?


Postoje ozbiljni razlozi da verujemo da „Ravenski dokument“ potvrđuje strahovanja da mi, pravoslavni, popuštamo papskim zahtevima. Razlozi jesu sledeći:
A Dokument govori o „rimokatoličkoj crkvi“. Nije u pitanju tehnički izraz čije će korišćenje olakšati dijalog. Naprotiv, njemu je dat puni bogoslovski sadržaj, tako da dijalog biva uz pretpostavku da rimokatolička crkva jeste istinita, pravoslavna Crkva.
Pravoslavno predstavništvo se na ovoj tački nedopustivo povuklo. Tekstom Balamanda (1993) priznata je rimokatolička crkva kao crkva sa punim značenjem izraza: „Sa obe strane se priznaje da ono što je Hristos poverio Njegovoj Crkvi – ispovedanje apostolske vere, učestvovanje u istim tajnama, pre svega u jedinstvenom sveštenstvu koje vrši jedinstvenu Hristovu žrtvu, apostolsko prejemstvo episkopa – nije moguće smatrati svojinom samo jedne od naših Crkava“3. Reč je o suštinskom odstupanju od početne i najtemeljnije osnove bogoslovskih pregovaranja. Dakle, dok rimokatolici priznaju određene suštinske elemente crkve Pravoslavnoj crkvi (punovažne tajne i apostolsko prejemstvo) i pri tom i dalje ostaju verni eklisiologiji II Vatikanskog koncila, pravoslavni bogoslovi napuštaju našu veru, tokom vremena svedočenu od uglednih Otaca i sabora, da se zbog jeretičkih dogmata crkva Rima odseca od tela Jedne, Svete, Saborne i Apostolske Crkve, da nema elemente koji je čine Crkvom Hristovim, i da je tako ona jeretička crkva. Čak oklevaju i da navedu istorijske potvrde, kakvo je ono Sv. Marka Evgenika: „Pre mnogo godina odvojiο se, iz zajednice ostale četiri svete patrijaršije, čuveni zbir zapadne Crkve, slavni Rim, usamivši se sa običajima i dogmatima stranim pravoslavnima i Sabornoj Crkvi... (a koji su, međutim, strani pravoslavnima svakako su jeretički)„4.
B Međutim, i ovoοloše nastalo „uzajamno priznavanje“ prevazišlo je Uputstvo Vatikana, (jul 2007), sa poznatim „Odgovorima“5, u kojima papa Benedikt XVI određuje pravoslavne pomesne crkve „manjkavim“, jer nemaju zajednicu sa Petrovim naslednikom. Saobrazno Upustvu, istinita Hristova Crkva postoji samo u rimokatoličkoj crkvi. Značajno je da je Upustvo izdato nekoliko meseci pre Skupštine u Raveni, što, prema našoj proceni, znači da Vatikan zacrtava pravac koji treba da sledi dijalog. A pravac je rimocentrični ekumenizam, kakvim ga je odredio II Vatikanski koncil. Isto potvrđuje i tekst Upustva Vatikana 6, ali i episkop bivši Zahumlja i Hercegovine Atanasije Jevtić: „ovaj tekst (‘Odgovori‘) pokazuje upornost pape Racingera da, i svojima, i drugima, pokaže pravo lice svoga – rimokatoličkog (=rimocentričnog) ekumenizma, koji u stvari nije ono što papa govori, već ono što veruje i kako se ponaša“ 7.
Naglašenu zabrinutost u vezi sa gornjim papskim Upustvom izražava i Sv. Sinod Grčke crkve pravoslavnom sapresedniku Mešovite komisije za dijalog, mitropolitu pergamskom, g. Jovanu, poslanicom od 8/10/2007.
V Napomena u 1. paragrafu Ravenskog dokumenta, najverovatnije plod protesta Grčke crkve, prati, nažalost, duh papskog Upustva. Pored toga što uveravaju da korišćenje izraza „crkva“ ne podriva samosvest Pravoslavne crkve kao Jedne, Svete, Saborne i Apostolske Crkve, pravoslavni predstavnici u ovu napomenu ne stavljaju isto tako osnovno načelo njene samosvesti da Pravoslavna crkva ne prihvata da u rimokatoličkoj crkvi „postoji“ Jedna, Sveta, Saborna i Apostolska Crkva. Karakteristična je, i izobličava plašljivost pravoslavnih predstavnika, činjenica da su rimokatolici objavili da u istim međuodnosima ne priznaju načela istinite Crkve izvan rimokatoličke zajednice. Jasno je da „Ravenski dokument“ treba čitati i tumačiti uz saznanje da rimokatolička strana ostaje nepromenljiva i verna papskim dogmatima.
G Saopštenja Ravenskog dokumenta o apostolskoj veri, osnovnim Tajnama, sveštenstvu, Evharistiji i apostolskom prejemstvu, sa tolikom prirodnošću se odnose na rimokatoličku crkvu, tako da neko može da pomisli kako je po svim ovim tačkama rimokatolička crkva pravoslavna. Međutim, ponovo se pitamo zajedno sa Sv. Markom Evgenikom: „Otkuda se, dakle, pojavljuju iznenada pred nas kao pravoslavni oni koji su već toliko godina i od strane toliko Otaca i učitelja osuđeni kao jeretici?“ 8 Zaista, kada su rimokatolici dali jasne znake odbacivanja njihovih poznatih drugačijih učenja? Uistinu naprotiv, dali su dobro potvrđene dokaze njihove istrajnosti u njima. Kako oni imaju apostolsku veru kada „filiokve”, tvarna blagodat, primat kao privilegija svesvetske nadležnosti, nepogrešivost, bezgrešno začeće Bogorodice i dr., još uvek sačinjavaju njihove osnovne i nerazmatrive dogmate? Kako imaju punovažne osnovne tajne (krštenje, pomazanje), sveštenstvo i evharistiju, kada su se, prema Sv. Marku, odcepili od Hristove Saborne Crkve? Osim toga, na snazi je još prvi kanon Sv. Vasilija Velikog, potvrđen na Petom Vaseljenskom Saboru, da „koji su udaljeni od Crkve nemaju više blagodat Sv.Duha na sebi, jer je prestalo njeno predavanje prekidom prejemstva... budući odsečeni i postavši laici, nisu imali vlasti niti da krštavaju, niti da rukopolažu, niti su mogli da prenose blagodat Sv. Duha, od koje su otpali...“. Štaviše, ovde se ne radi o pomoći onima koji se vraćaju iz latinstva veri Saborne crkve, već o potvrđivanju latinskih drugačijih učenja od strane Pravoslavne crkve. Isto tako, kako imaju apostolsko prejemstvo, kada, prema Sv. Grigoriju Bogoslovu, pravoslavno verovanje potvrđuje apostolsko nasleđe, a inoslavno ga prekida? „Pošto je istomisleno i istoprestono, onda je raznoslavno i raznoprestono; u prvom je zajedničko prejemstvo, a u drugom istina“, piše božanstveni Grigorije 9.
D U Ravenskom dokumentu se dalje razmatraju dva važna aspekta ustanove Crkve, sabornost i vlast. Usaglašeno je (paragr. 40-41) da je eklisiološka suština sabornosti i vlasti živela u pravoslavnoj zajednici tokom prvog hiljadugodišta života Crkve na Istoku i Zapadu. Međutim, sve i da hoćemo da ovo saglasje smatramo stvarnim, ne dopušta nam da budemo spokojni razjašnjavanje istog paragrafa: „Oni (pravoslavni i rimokatolici) se ne slažu, međutim, oko tumačenja istorijskih dokaza iz ove ere vezano za prerogative episkopa Rima kao prvog, stvar koja je već bila shvaćena na različite načine u prvom milenijumu“ (paragr. 41). Ovakvim pojašnjenjem su postavljeni temelji prihvatanju od strane pravoslavnih pretumačenja papskog primata.
Nesumnjivo je tokom prvih hiljadu godina dejstvovala sabornost i zato se nije razvijala vlast u obliku svesvetskog prvenstva ili nadležnosti. Iskrivljenja, pak, kod papskog primata nisu nastala odjednom. Zbog papskog vladanja nad čitavom crkvom, u crkvi Rima se tokom vekova neprimetno odvijao jedan proces smanjivanja sabornosti i uzdizanje papskog primata. Na ovaj proces direktno i jasno upućuje gornje „nesaglasje“ pravoslavnih i rimokatolika Mešovite komisije u Raveni. Međutim, dok rimokatolici ne odustaju od papocentričnog tumačenja ustanove sabornosti i vlasti za vreme prvih hiljadu godina života Crkve, „saglasje“ Ravenskog dokumenta naginje ka priznavanju jednog svesvetskog prvenstva pape. Samo ukoliko rimokatolici prihvate da tumače istorijske činjenice prvih hiljadu godina kao i pravoslavni, sigurno će napustiti papske novotarije drugog hiljadugodišta. Samo pod ovom pretpostavkom najavljena rasprava na sledećoj skupštini Mešovite komisije, o tumačenju sabornosti i vlasti tokom drugog hiljaduleća (i naravno I i II Vatikanskog koncila), daće pravoslavne zaključke, tj, naginjaće ukidanju papskog primata. U drugom slučaju, priznavanje papske nadležnosti od čitave Crkve (neka bude i pod vidom javne službe) je sigurno rešenje.
Đ Poznavajući strategiju Vatikana, smatramo da rimokatolici ne mogu odbaciti svoj papocentrizam, stari kao i novi, zato što je on zapečaćen odlukama njihovih trinaest „vaseljenskih“ sabora. Podsećamo na poslednju objavu pape Jovana Pavla II, u enciklici Ut Umun Sint (1995) 10: „Katolička crkva ima uverenje da je sačuvala službu naslednika ap. Petra, episkopa Rima, koga je Bog ustanovio ‘kao večni i vidljivi temelj jedinstva‘ (paragr. 88). I: „Uveren sam da na ovom mestu imam naročitu odgovornost... da pronađem jedan oblik primene primata, koji će, bez da na bilo koji način poreknem suštinu njegove misije, odpočeti u novim okolnostima“. Pored ostalog, tu je i skorašnja objava papskog primata od strane pape Benedikta XVI, na Fanaru 2006.
Štaviše, sve i da se dogodi da se iskrenim dijalogom ne sledi trasa Vatikana, taktika je da se prekine dogovor teologa svaki put kada nije saglasan sa linijom kurije. Podsetimo i na povlačenje pravoslavnih po pitanju prisustva unijata u dijalogu, čak na njegovom početku, pored svepravoslavnih sabornih tvrdnji o nepokolebljivom stavu po ovom pitanju. Podsećamo još i na narušavanje toka dijaloga o uniji i na naše nepravilno popuštanje, sve do ponižavajućeg nivoa teksta Balamanda. Da podsetimo, na kraju, i na grubo papsko mešanje tokom IX Skupštine Mešovite komisije u Baltimoru, i brodolom pravoslavnih nadanja u vezi sa unijom. I da ne zaboravimo papsko Upustvo od prošlog jula. Što se tiče rasprave o primatu na sledećoj skupštini Mešovite komisije, plašimο se da će linija Vatikana putem prepoznavanja kod rimskog pape nametnuti neki vid svesvetskog primata, verovatno pod varljivim oblikom (u „pothrišćanskom kodu“, prema Meletiju Piganu) službe čitave Crkve, ali svakako nepoznate i neprihvaćene u drevnoj Crkvi. Plašimo se što tako nešto već počinje nejasno da se razaznaje u paragr. 41 Ravenskog dokumenta.
E Naša molitva i nada svakako jesu da rimokatolici odbace papocentrično tumačenje istorijskih činjenica prvih hiljadu godina, kao i ishodišno prvenstvo svesvetske nadležnosti. Možda će se, odsecanjem povoda za papsko vladarsko nastrojenje, ispraviti i dogmatske posledice. Blaženopočivši o. Justin Popović papski primat i papske jeresi povezuje kao uzrok uzrokovanog: „Pravoslavna dogma, bolje rečeno svedogma o Crkvi, odbacuje i zamenjuje latinski jeretički svedogmat o prvenstvu i nepogrešivosti pape, tj. čoveka. Iz ove svejeresi rođene su i rađaju se neprekidno druge jeresi: filioljue, odbacivanje epikleze, beskvasni hlebovi, uvođenje tvarne blagodati, čistilišni oganj, riznica viška dela...“ 11.
Sa molitvenom nadom da Latini XV veka odbace svoje dogmatske novotarije, otišao je Sv. Marko Efeski na Ferarsko-Florentinski Sabor, ali se sudario sa papskom nadmenošću Evgenija IV. Sa istim molitvama i nadama, da pape i bogoslovi, dakle, odbace svoj papocentrizam, svešteni Dositej Jerusalimski je napisao Dvanestoknjižje, ili Istoriju o jerusalimskim patrijarsima 12, kako beleži njegov naslednik na tronu jerusalimskom i izdavač, blaženopočivši Hrisant: „makar da sa ovom knjigom, kao sa propovedi bogopoučenih apostola i bogonosnih istočnih i zapadnih otaca, dođu svesti i da, podstaknuti od samih starešina zapadne crkve, ostvare upravo ovo – da ujedine Crkve gonjeni božanskom revnošću i da prekinu sa raskolima i sablaznima, koji su oruđa đavola“ 13. Hrisant svakako sa nadom primećuje: „Ako, dakle, zapadna crkva prihvati ispravljanje i odbaci njene novotarije i sve što nije imala kada je bila saglasna Istočnoj crkvi, tada će se, naravno, i prema episkopu Rima odnositi, kao što je prirodno, na čitavoj zemlji kao prema prvom u poretku patrijaraha i pominjaće se javno od najvećih pomesnih crkava i od svih arhijereja čitave vaseljene kao prvi u vozglasima, i biće vraćen u diptihe, kao što je bilo nekada pre raskola. Naravno, i njegove privilegije i pravo prvenstva i časti će obnoviti ujedinjenje Crkava i vratiće mu ih sa velikom radošću i blagodarnišću“ 14. Međutim, kao što je poznato, I i II Vatikanski koncil su odogmatili još strožu papsku ustanovu.
Bogoslovski dijalog nije loš kada biva sa pretpostavkama naše pravoslavne strane. Moguće obraćanje inovernih veri i zajednici Saborne crkve može se smatrati našom ljudskom saradnjom u delu Božjem. Među ovim pretpostavkama značajna je, konkretno, naša nepokolebiva istrajnost u saborno utvrđenom stavu Pravoslavne crkve odnosno papizma, koliko kao prenosioca mnoštva drugačijih učenja, toliko i kao nosioca papocentričkog vladanja nad čitavom Crkvom. Nažalost, u Ravenskom dokumentu se ne primećuje jasan i nesumnjiv otački i saborni pravoslavni stav. Nedostaje duh kojim je mišljenje o ujedinjenju crkava iznosio Sv. Marko Evgenik na Ferarsko-Florentinskom saboru, kada je odmah, od početka, pokazao kao osnovu rasprava nepromenljivo Vjeruju i njegovo pravoslavno tumačenje. Nedostaje eklisiološko ubeđenje saborskih odluka istočnih patrijaraha u vreme turskog vladanja. Nedostaje duh revnosti kojim govori Sv. Nektarije Pentapoljski u delu O uzroku raskola. Suprotno, vlada jedna sumnjiva „eklisiologija zajednice“, gde se ne podrazumeva zajednica između pravoslavnih po veri pomesnih Crkava, već između Pravoslavne crkve i inoslavne crkve Rima. Značajno je da, u stvari, nije reč o „crkvenoj zajednici“, već o „zajednici crkava“ (ecclesial communion). U gornjoj „eklisiologiji zajednice“ umanjuje se značaj koji imaju, prvo, nepromenljivost apostolske vere, koja u Ravenskom dokumentu ostaje prosto saopštenje, bez većeg značaja koji ima za odvajanje Pravoslavne crkve od inoslavnog Rima, i drugo, zapovest sveštenih kanona o nezajedničarenju sa jereticima u tajnama, naročito u evharistiji, zapovest koja se potpuno prećutkuje. Svakako da su ova dva načela temeljna u pravoslavnom učenju o Crkvi kao zajednici.
U Ravenskom dokumentu se pojavljuje težnja suočavanja sa pitanjem papskog primata kao „uređivanje“ papskih privilegija, a ne kao težak bogoslovski problem koji se tiče tajne Hrista. Prihvatanje prvenstva nadležnosti nad čitavom Crkvom, tj., da je jedan episkop glava i načelo čitave Crkve, neka je i opterećen jednom ulogom službe, jeste uvreda prema ličnosti Hrista kao jedinstvene Glave Tela Crkve. Primat nadležnosti predstavlja narušavanje pravoslavne eklisiologije, prema kojoj je iznad svih episkopa Vaseljenski Sabor. Na njemu predsedava prvi u ljubavi episkop Rima, kao jednak njegovim saepiskopima, između kojih se, međutim, u sredinu postavlja Sveto Jevanđelje, kao simvol prisustva Hrista, jedinstvene Glave čitave Crkve. Izuzetna privilegija episkopa Rima (kada mu je značenje bilo pravoslavno), koja je prihvatljiva za pravoslavno gledište, jeste njegovo predsedavanje na saboru između pet pravoslavnih patrijaraha i, kao posledica toga, njegovo pominjanje kao prvog među ostalim patrijarsima u diptisima. Ovo potvrđuje slovo i duh 28. kanona Četvrtog Vaseljenskog Sabora. Ostale povlastice i uloga episkopa Rima nisu prihvatljive za Crkvu. Potrebnο je, znači, mnogo pažnje za razumevanje izraza koji vladaju u Ravenskom dokumentu, i koji su na Zapadu proglašeni za, tobože, prvi slučaj priznavanja prvenstva pape od pravoslavnih 15. Opštepoznati izraz kaže: „prvi treba da prepoznaju prvog među sobom“ (paragr. 10). Protivrečnost izraza je očigledna. Crkva je uvek priznavala prvu katedru episkopu Rima, razumevajući ovo, naravno, pravoslavno; nikada, međutim, do danas nije prihvatila neko njegovo prvenstvo ili vlast nad čitavom Crkvom, pogotovo kada crkva Rima ostaje pri njenim jeretičkim dogmatima.
Na sledećoj skupštini Mešovite komisije očekuje se razgovor o ulozi episkopa Rima i vidu njegovog prvenstva u „zajednici crkava“! Nije moguće, međutim, da mi pravoslavni prihvatimo jedno papocentrično pretumačenje primata episkopa Rima. Papa je, zbog papocentričnog tumačenja prvenstva, prisvojio potpuno neprihvatljive privilegije, bez pristanka ostalih crkava drevne pentarhije i još sa narušavanjem kanonskog (saborski potvrđenog) poretka drevne Crkve. Nešto od onoga što je οd strane pravoslavnih detaljnο, veoma snažnim rečima i veštim bogoslovskim dokazivanjem (mi upućujemo na dokaze kod blaženih patrijaraha Dositeja Jerusalimskog i Meletija Aleksandrijskog Pige) bilo provereno, jeste sledeće:
1. Prvenstvo vlasti, pošto je, tobože, apostol Petar bio glava saboru apostola i imao nad njima primat vlasti 16.
2. Bezgrešnost pape 17.
3. Da je papa iznad sabora 18.
4. Da Rim nadmašuje ostale patrijaršije 19.
5. Da je tron Rima sudija u svakom slučaju i da ne podleže ničijem sudu 20.
6. Da ima tron Rima pravo apelacije nad čitavom Crkvom 21.
7. Da se papa smatra episkopom Saborne (tj. Vaseljenske) Crkve 22. Podsećamo da se papa do danas potpisuje (on sam!): episkop Saborne Crkve.
8. Da je papa saborna glava Crkve sa misijom služenja. Ovo je jedno mesto koje rimokatolička strana prikriva i dan-danas, ako se setimo čuvenog izraza da je papa „sluga slugu Božjih“! Ravenski dokument govori o primatu kao služenju pape rimskog, i zato je potrebna naročita pažnja. Nedavnο uvršćeni u agiologiju Crkve, svešteni patrijarh aleksandrijski Meletije Pigas, između ostalog piše i o ovome:
„Ali, kažu, treba neko od episkopa i među episkopima da prednjači. Zaista, ovoga nazivaju glavom koja služi... Međutim, svim ovim episkopima je samo Hristos načelo i glava... Oni (Latini) ustupaju službi ove glave neograničenu vlast i nad verom i nad crkvom... Pošto pokazuju masku glave koja služi, ophode se nasiljem despotskije od bilo koje despotske vlasti“ 23.

***
Iz gornjeg postaje razumljivo da ravenski dogovor o sabornosti i vlasti ne ispunjava pravoslavna eklisiološka merila da bi činio sigurnu osnovu narednih rasprava o papskom primatu. Ukoliko usledi rasprava o tome kako je tumačen papski primat tokom drugog milenijuma i na I i II Vatikanskom koncilu, ona je od strane pravoslavnih predstavnika dužna da bude sa znanjem pravoslavlja Svetih otaca, a ne pomirljivim načinom mišljenja vremena ili sa vladalačkim nastrojenjem Vatikana. Priznavanje neke od gornjih „privilegija“ pape, ili saglasnost sa nekom sličnom povlasticom, protivnom pravoslavnoj eklisiologiji, nesumnjivo znači unijatsko ujedinjenje, sa kojim se nećemo saglasiti. Sve ovo zato što smo dužni da pažljivo čuvamo nas same i pravoslavni narod od savremenog oblika unijaćenja koje, pored drugih posledica, jeste i dovođenje u opasnost našeg večnog spasenja. I budući da smo dužni uporedo da pomognemo, ako je moguće, i „vođama zapadne crkve, da dođu svesti“, kako reče blaženi patrijarh jerusalimski Hrisant, da odbace njihov papizam radi spasenja njih samih kao i njihovog naroda, koji ne poznaje Pravoslavlje.
Sveta Gora, 30. decembar 2007.

Хвала ти на пронађеном тексту.

 

[PETAR M]

Svako ide svojim putem... Nema mrznje kod mene Petre, upoznat sam sa tvojim postovima na ovu temu i svako ima pravo na svoje misljenje i stavove, ja sam istrazivac i samo upozoravam...Plasim se da se dijalog sa RKC ne pretvori u nastavak unijacenja iako su oni zvanicno prihvatili stavove SSC i prekinuli dotadasnju praksu 1965 nakon drugog Koncila, a po meni nikada je nisu prekinuli i ona se nastavlja pod plastom SSC-a....

Danas nema govora o unijacenju jer RKC u potpunosti priznaje blagodat PC.Takodje,verovatno znas da RKC i nije clan SSC-a vec su oni tu u svojstvu posmatraca.

Zašto je RKC pogodnija za dijalog od protestanata?, da li se radi o nekim dogmatskim učenjima ili je u pitanju volja ?

Sam si dao odgovor.Mada,naravno,to ne znači da ne treba da vodimo nikakav dijalog,već da se više treba koncentrisati na dijalog sa RKC.To je primarni cilj,gde već i vidimo neke plodove.

 

[atom mrav]

???????????

Sam si dao odgovor.Mada,naravno,to ne znači da ne treba da vodimo nikakav dijalog,već da se više treba koncentrisati na dijalog sa RKC

Колико ја видим ви сте се њима потчинили.

 

[PETAR M]

Na našem pravoslavnom istoku postoji opreznost i strepnja. Verujući narod se pita: da li će se sačuvati čista pravoslavna vera?

Da verujuci narod zna za Hristove reci koje kazu da Crkvu nece savladati ni vrata paklena,ne bi postavljao to pitanje.

Skorašnjim člankom smo naznačili da Dijalog pravoslavnih i rimokatolika, kako se do sada razvija, pokazuje da vodi unijatskom tipu ujedinjenja, oslanjajući se uistinu na plan koji je pažljivo izrađen od Vatikana.

A na to ukazuje sta?Takodje,gde su dokazi o "pazljivo izradjenom planu od strane Vatikana"?To mi vise lici na one price o teorijama zavere isl.

A Dokument govori o „rimokatoličkoj crkvi“. Nije u pitanju tehnički izraz čije će korišćenje olakšati dijalog. Naprotiv, njemu je dat puni bogoslovski sadržaj, tako da dijalog biva uz pretpostavku da rimokatolička crkva jeste istinita, pravoslavna Crkva.
Pravoslavno predstavništvo se na ovoj tački nedopustivo povuklo. Tekstom Balamanda (1993) priznata je rimokatolička crkva kao crkva sa punim značenjem izraza: „Sa obe strane se priznaje da ono što je Hristos poverio Njegovoj Crkvi – ispovedanje apostolske vere, učestvovanje u istim tajnama, pre svega u jedinstvenom sveštenstvu koje vrši jedinstvenu Hristovu žrtvu, apostolsko prejemstvo episkopa – nije moguće smatrati svojinom samo jedne od naših Crkava“

Balamand 1993.jeste problematican,a u Raveni su i ispravljene neke njegove odluke.Ono sto je za nas bitno jeste da cekamo odluku svepravoslavnog Sabora,koji bi trebalo da bude za nekih 2-3 godine.Do tada(ili nekog narednog Sabora) nije dozvoljeno zajednicko pricescivanje.

pravoslavni bogoslovi napuštaju našu veru, tokom vremena svedočenu od uglednih Otaca i sabora, da se zbog jeretičkih dogmata crkva Rima odseca od tela Jedne, Svete, Saborne i Apostolske Crkve, da nema elemente koji je čine Crkvom Hristovim, i da je tako ona jeretička crkva. Čak oklevaju i da navedu istorijske potvrde, kakvo je ono Sv. Marka Evgenika: „Pre mnogo godina odvojiο se, iz zajednice ostale četiri svete patrijaršije, čuveni zbir zapadne Crkve, slavni Rim, usamivši se sa običajima i dogmatima stranim pravoslavnima i Sabornoj Crkvi.

Koji Sabor je raspravljao da li RKC ima blagodat ili ne?
Takodje,svetitelji nisu nepogrešivi autoriteti vere.Mnogi od njih su učili nešto za šta se kasnije ispostavilo da je jeres,pa su oni i dalje sveti i niko im to ne osporava.

Saobrazno Upustvu, istinita Hristova Crkva postoji samo u rimokatoličkoj crkvi. Značajno je da je Upustvo izdato nekoliko meseci pre Skupštine u Raveni, što, prema našoj proceni, znači da Vatikan zacrtava pravac koji treba da sledi dijalog. A pravac je rimocentrični ekumenizam, kakvim ga je odredio II Vatikanski koncil. Isto potvrđuje i tekst Upustva Vatikana 6, ali i episkop bivši Zahumlja i Hercegovine Atanasije Jevtić: „ovaj tekst (‘Odgovori‘) pokazuje upornost pape Racingera da, i svojima, i drugima, pokaže pravo lice svoga – rimokatoličkog (=rimocentričnog) ekumenizma, koji u stvari nije ono što papa govori, već ono što veruje i kako se ponaša“

Ovo je istina,mada to ne znaci da RKC diktira kako ce se voditi dijalog.

Saopštenja Ravenskog dokumenta o apostolskoj veri, osnovnim Tajnama, sveštenstvu, Evharistiji i apostolskom prejemstvu, sa tolikom prirodnošću se odnose na rimokatoličku crkvu, tako da neko može da pomisli kako je po svim ovim tačkama rimokatolička crkva pravoslavna.

Koje su to tačke?

Zaista, kada su rimokatolici dali jasne znake odbacivanja njihovih poznatih drugačijih učenja?

Evo od avgusta 2000. odlukom "Dominus Iesus" filioque vise nije obavezan za ispovedanje.Jedino sporno pitanje sa RKC jeste eklisiologija,dok im filioque nista ne znaci,cim ga cas citaju,cas ne citaju.Isto vazi i za bezgresno zacece,cistiliste i drugo.Sto se tice primata,i tu se stvari menjaju.

Kako imaju punovažne osnovne tajne (krštenje, pomazanje), sveštenstvo i evharistiju, kada su se, prema Sv. Marku, odcepili od Hristove Saborne Crkve?

Nije prvi put u istoriji da je Crkva priznavala krstenje raskolnicima i jereticima.Npr.7.kanon Drugog Sabora priznaje krstenje arijancima,makedonjanima,novatijanima i ostalim.

Osim toga, na snazi je još prvi kanon Sv. Vasilija Velikog, potvrđen na Petom Vaseljenskom Saboru, da „koji su udaljeni od Crkve nemaju više blagodat Sv.Duha na sebi, jer je prestalo njeno predavanje prekidom prejemstva... budući odsečeni i postavši laici, nisu imali vlasti niti da krštavaju, niti da rukopolažu, niti su mogli da prenose blagodat Sv. Duha, od koje su otpali...“.

A ko je odlucio da je taj kanon i dalje na snazi?To je duznost iskljucivo Sabora.Ai ne znam o kom se kanonu radi.

U gornjoj „eklisiologiji zajednice“ umanjuje se značaj koji imaju, prvo, nepromenljivost apostolske vere, koja u Ravenskom dokumentu ostaje prosto saopštenje, bez većeg značaja koji ima za odvajanje Pravoslavne crkve od inoslavnog Rima, i drugo, zapovest sveštenih kanona o nezajedničarenju sa jereticima u tajnama, naročito u evharistiji, zapovest koja se potpuno prećutkuje.

Ta dva pitanja nisu bila tema razgovora,tako da nije ni cudo da im nije posvecena veca paznja.

U Ravenskom dokumentu se pojavljuje težnja suočavanja sa pitanjem papskog primata kao „uređivanje“ papskih privilegija, a ne kao težak bogoslovski problem koji se tiče tajne Hrista. Prihvatanje prvenstva nadležnosti nad čitavom Crkvom, tj., da je jedan episkop glava i načelo čitave Crkve, neka je i opterećen jednom ulogom službe, jeste uvreda prema ličnosti Hrista kao jedinstvene Glave Tela Crkve. Primat nadležnosti predstavlja narušavanje pravoslavne eklisiologije, prema kojoj je iznad svih episkopa Vaseljenski Sabor. Na njemu predsedava prvi u ljubavi episkop Rima, kao jednak njegovim saepiskopima, između kojih se, međutim, u sredinu postavlja Sveto Jevanđelje, kao simvol prisustva Hrista, jedinstvene Glave čitave Crkve.

Vec rekoh da se glediste na primat promenilo.Papa nema apsolutnu vlast.Svaki buskup upravlja svojom biskupijom.Medju isticnm katolickim Crkvama,najvecu vlast ima Sinod,dok su na Zapadu to skupovi biskupa jednog grada,kontinenta ...

Колико ја видим ви сте се њима потчинили.

Da smo im se potcinili,odavno bismo svi mi,na celu sa Zizjulasom,prihvatili njihova ucenja.

 

[atom mrav]

Јашта.Само сте увели папски начин крштавања обливањем или кропљењем.И признајете ''крштење обављено код њих.