Turistička ponuda Niša

[zjovan29]

Niš je ...

• 3 grad po veličini u Srbiji, posle Beograda i Novog Sada
• Grad smešten na reci Nišavi
• Kulturno, privredno, administrativno, poslovno i univerzitetsko središte jugoistočne Srbije
• Grad smesten na evropskom putnom pravcu KORIDORU 10
• Grad odavnina poznat kao „kapija istoka i zapada“ jer se nalazi raskrsnici puteva koji spajaju Evropu sa Bliskim Istokom
• Grad koji se nalazi na 192 m nadmorske visine i prostire na površni od 600 km2
• Grad sa preko 250 000 stanovnika
• Univerzitetski centar sa 13 fakulteta
• Jedan od najstarijih gradova u Evropi, o čemu svedoče brojna praistorijska nalazišta na teritoriji grada (Bubanj i Velika humska čuka)
• Povezan sa svetom avio linijama sa Međunarodnog aerodoma „Konstantin Velki"
• Okružen veličanstvenim planinskim masivima: Suvom planinom, Svrljiškim planinama i planinom Seličevicom
• Rodni grad čuvenog rimskog imperatora Konstantina Velikog koji je 313. godine Milanskim ediktom priznao hrišćanstvo za zvaničnu religiju Rimskog carstva
• Grad u kome se 2013. godine planira centralna proslava 1700 godina od donošenja Milanskog edikta i priznanja hrišćanstva

Niš kroz vekove !!!


Praistorija i ime grada


Kao jedan od najstarijih gradova Evrope, Niš poseduje bogatu riznicu istorijskog nasleđa, od samog nastanka civilizacije do danas. Praistorijska nalazišta - Bubanj, Velika humska čuka i Medijana svedoče o postojanju prvih naselja u okolini Niša još u dalekom neolitu, eneolitu i bronzanom dobu. Osim kuća pronađenih na navedenim lokalitetima, koje i po lokaciji i po načinu gradnje govore o naprednom civilizacijskom stepenu razvoja prastanovnika ovog prostora, pronađeni su i brojni upotrebni predmeti koji obeležavaju ove periode praistorije.



Poreklo imena grada nije pouzdano utvrđeno, mada postoje priče o Keltskom mitu da je grad dobio ime Vilin grad po Vilinoj reci jer su ga vile iz reke, nakon čestih rušenja, preko noći obnavljale. Pod imenom Naisus prvi put ga spominje Klaudije Ptolomej u knjizi Geografija sredinom II veka, a navodi ga kao najveći grad u Dardaniji.



Doba Rimljana i car Konstantin Veliki



Razvoj antičkog Naisusa išao je od samog osnivanja uzlaznom putanjom. Podigunt je krajem I veka pre Hrista kao vojna baza na desnoj obali Nišave, na prostoru koji danas zauzima niška Tvrđava i Gradsko polje, da bi nakon formiranja provincije Gornja Mezija, od 15. godine posle Hrista, postao, osim vojnog i strateškog, i značajan trgovački centar. Tokom vladavine Marka Aurelija (161. – 180. godine) grad toliko dobija na značaju da dobija status «municipijuma» - grada sa određenim stepenom samoupravnog prava. Od vremena Dioklecijanove vladavine (284. – 305. godine), Naisus pripada provinciji Sredozemna Dakija, a u IV veku postaje i episkopsko sedište. Pravi procvat antički Naisus doživljava u periodu od III do V veka. U doba kada je u njemu rođen čuveni rimski imperator i vojskovođa Flavije Valerije Konstantin (Konstantin Veliki), 274. godine, Niš postaje snažan i neosvojiv «kastrum», a u doba kada Konstantin postaje vladar cele Rimske imperije, Niš, koga je Konstantin bogato ukrasio postaje značajan administrativni, ekonomski i vojni centar provincije Gornja Mezija.
Konstantin Veliki predstavlja značajnu istorijsku figuru kako u svetskoj tako i u istoriji Niša. Poznat je ne samo kao vladar i mudar vojskovođa već i kao veliki vizionar i pobornik hrišćanstva. Njegove vizije i snovi u kojima mu se ukazivao «labarum» ili «hristov monogram» i reči Hristove: «Pod ovim znakom ćeš pobediti» (In hoc singno vinces) vodili su ga u mnoge bitke u kojima je pobeđivao daleko mnogobrojnije neprijatelje, tako da je logičan sled događaja bilo priznavanje hrišćanstva za zvaničnu rimsku religiju 313. godine čuvenim Milanskim ediktom. Svetska istorija i istorija hrišćanstva zauvek će ga pamtiti kao nekog ko je hrišćanstvo iz katakombi i gladijatorskih arena izveo na svetlost dana i utro put daljem razvoju jedne od najrasprostranjenijih svetskih religija. Njegov portret – glava cara Konstantina u bronzi (IV vek), pronađen u koritu reke Nišave, čuva se u Narodnom muzeju u Beogradu (kopiju možete videti u Arheloškoj sali Narodnog muzeja u Nišu) kao značajno istorijsko i nacionalno blago.



Vladavina Rima uticala je i na umetnike sa ovog područja, pa tako i skulptura Jupitera na tronu (kraj I veka) pronađena 1938. godine u reci Nišavi, na slikovit način prenosi umetničke afinitete žitelja Naisusa. Ova skladna i jednostavna figura, koja zrači snagom i dostojanstvom, svojom lepotom prevazilazi mnogo slične primerke.
Stalna postavka u Arheološkoj sali u kojoj je izložena skulptura Jupitera, od nedavno je obogaćena još jednim umetnički vrednim eksponatom iz tog perioda, a to je oltarska pregrada paganskog hrama – «ograda sa hermama», sa predstavama antičkih božanstava Lune i Asklepija sa arheološkog nalazišta Medijana.

Osim ostataka antičkog Naisusa koji su pronađeni na prostoru Tvrđave (ostaci antičke ulice, objekti sa svodovima i terme) o bogatstvu života Rimljana svedoči i arheološko nalazište Medijana, koja otkriva da su stanovnici Naisusa naseljavali ne samo uže jezgro grada već i njegovu okolinu. Tako se pretpostavlja da je Medijana predstavljala značajan centar za distribuciju i snabdevanje osnovnim životnim namirnicama kako grada tako iu sistemu distribucije na nivou Carstva.




Vizantijski i srednjovekovni Niš


U Atilinom pohodu 441. godine Niš je doživeo ogromna razaranja. Poznati vizantijski diplomata Prisk opisuje stanje koje je zatekao prilikom prolaska kroz Naisus 448. godine: «Kad smo stigli do Niša, nađosmo grad sasvim opusteo pošto je do temelja bio porušen od neprijatelja (Huna)...».
Grad doživljava novi procvat i obnovu tek u VI veku kada počinje da ga iz temelja obnavlja vizantijski car Justinijan. Istoričar Prokopije navodi da Justinijan Niš « ...utvrdi i učini neosvojivim za neprijatelja...».
Iz ovog perioda, u okolini Niša, na lokalitetu Kulina u selu Balajnac, na ostacima vizantijskog foruma, pronađen je portret vizantijske carice i jedini poznati primer ranovizantijske skulpture (početak VI veka) na ovom delu Balkana. Istoričari umetnosti imaju dve teorije o tome koga zapravo prikazuje portret – vizantijsku caricu Teodoru, ženu Justinijana ili suprugu Justinijanovog ujaka vizantijskog cara Justina I - vizantijsku caricu- Eufemiju. U svakom slučaju, ovaj prelep portret žene nedokučive vizantijske lepote i blagog osmeha predstavlja značajno umetničko i istorijsko otkriće i predstavlja nesumnjivo kulturno blago našeg grada.
Od polovine VI veka Niš je na udaru slovenskih plemena, koji će ga polovinom VII veka osvojiti i početi njegovo naseljavanje. Time započinje srednjovekovno razdoblje grada.
Period naseljavanja Slovena (VII i VIII vek) nije nam ostavio pisana svedočanstva, tako da se o tom vremenu ne može puno govoriti. Istorijski značajan period za grad ponovo počinje u XI i nastavlja se kroz XII vek, kada Niš, u doba velikog župana i poznatog srpskog vladara Stefana Nemanje, ulazi u sastav srpske države. Krstaški pohod koji je krenuo iz Francuske i Nemačke, doveo je u ove krajeve nemačkog cara Fridriha I Barbarosu, koga je 1189. godine u Nišu, u porti današnje Pantelejske crkve, primio Stefan Nemanja. Pored bogatih poklona i hrane za vojsku, Nemanja je Barbarosi ponudio vojnu pomoć i vazalski odnos za sve osvojene i neosvojene vizantijske oblasti. Osamsto godina kasnije, stanovnici Niša podigli su spomenik, ispred Tvrđave, u čast postignutog dogovora između Stefana Nemanje i nemačkog cara.





Period petovekovne vladavine Turaka

Turci 1386. godine osvajaju Niš i drže grad sa kraćim prekidima (austrijska osvajanja u 17. veku) sve do 1878. godine. Tokom petovekovne Turske vladavine Niš postaje središte vojne i upravne vlasti. Niška Tvrđava građena je u periodu od 1719 do 1723. godine i spada u najlepša i najočuvanija turska zdanja na Balkanu.
Stanovništvo Srbije više nije moglo da trpi turska ugnjetavanja, tako da 1804. godine, na čelu sa Karađorđem Petrovićem, podiže ustanak. Jedna od čuvenih bitaka I srpskog ustanka dogodila se na brdu pokraj Niša - Čegru, 31.maja 1809. godine. Tog dana je vojvoda Stevan Sinđelić, koji nije mogao da se izbori sa daleko brojnijom turskom vojskom, pucao u skladište baruta i poginuo dostojanstvenom smrću zajedno sa svojim saborcima. O tragičnoj pogibiji u ovoj bitci govore spomenici Ćele kula i spomenik na Čegru.





Oslobođeni Niš

Posle oslobođenja od Turaka, Niš konačno prestaje da bude orijentalna «kasaba», izgrađuje se prema savremenim urbanističkim planovima, doživljava kulturni procvat i politički se razvija u pravi evropski grad. Narednih godina Niš dobija :

• prvu gimnaziju 1878. godine
• prvu bankarsku ustanovu 1881. godine
• železničku prugu Beograd - Niš 1884. godine
• Pozorište Sinđelić1887. godine
• Narodnu biblioteku 1889. godine
• Pasterov zavod 1900. godine
• Likovnu koloniju u Sićevu koju je osnovala slikarka Nadežda Petrović 1905. godine
• Hidrocentralu na Nišavi u Sićevu 1908. godine

I i II svetski rat

Nakon ubistva austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu, 28. juna 1914. godine, Austrougarska optužuje srpsku državu kao odgovornu za ubistvo i priprema vojni pohod na nju. Želeći da odbrani svoju državu srpska vlada 25. jula 1914. naređuje evakuaciju Beograda i premešta vladu u Niš, koji postaje tzv. «ratna prestonica Srbije». Samo par dana kasnije u Niš stiže i telegram kojim je Austrougarska objavila rat Srbiji.
7. decembra 1914. godine Narodna skupština zaseda u zgradi oficirskog doma u Nišu i donosi tzv. «Nišku deklaraciju» u kojoj su obrazloženi ciljevi oslobodilačkog rata i najavljeno ujedinjenje južnih Slovena - Srba, Hrvata i Slovenaca u jednu državu, tako da Niš nazivaju i «rodnim gradom Jugoslavije».
Od oktobra 1915. godine do oktobra 1918. godine. Niš je pod okupacijom nemačkih, austrijskih i bugarskih trupa. Oslobađa ga srpsko-francuska vojska pod komandom vojvode Petra Bojovića.
Iz ovog perioda u Nišu nalazimo staro vojno groblje, koje se nalazi u današnjem naselju Delijski vis, gde su sahranjivani srpski vojnici iz Balkanskih ratova, iz I Svetskog rata, a delimično i nemački vojnici iz I Svetskog rata. Jedan deo ovog groblja je izdvojen i čini vojno groblje Britanskog Komonvelta, gde su sahranjeni britanski vojnici poginuli u I Svetskom ratu. Interesantna je činjenica da groblje i danas predstavlja deo teritorije Britanskog komonvelta u području Niša.
U periodu između dva svetska rata Niš je središte Moravske banovine i tada je imao 25096 stanovnika.
U periodu II svetskog rata od 1941. godine do 1945. godine Niš je važna strategijska tačka na putu za Solun i Crno more. Pretrpeo je žestoka bombardovanja i brojne represalije od strane nemačkih okupacionih trupa o čemu svedoče koncentracioni logor Crveni Krst i memorijalni park Bubanj. Niš je oslobođen 14. oktobra 1944. godine kada je posle žestokih borbi uništena 7 SS brdska divizija «Princ Eugen».





Od oslobođenja do danas

U periodu nakon II svetskog rata, grad se intenzivno izgrađuje i postaje središte jugoistočnog regiona.

• 1966. godine - Osnovani Filmski susreti - festival jugoslovenskog glumačkog ostvarenja
• 1969. godine - Osnovane Jugoslovenske horske svečenosti
• 1971. godine - «Narodne novine» postaju prvi niški dnevni list
• 1975. godine - Niš postaje centar Niškog regiona
• 1975. godine - Niš postaje centar Niškog okruga
• 17.novembar 1996 - 27. januar 1997. godine - Posle drugog izbornog kruga i velike krađe glasova na lokalnim izborima, u Nišu počinju masovni građanski protesti. Potaknuti buntom nezadovoljnih radnika, protestima se pridružuju studenti i ostali građani Niša. Protesti su trajali 96 dana na centralnom trgu u Nišu, koliko je bilo potrebno da se prizna izborna volja naroda. Inicirani primerom Nišlija, u Beogradu i ostalim gradovi Srbije počinju protesti protiv Miloševićevog režima. Na Savin dan 27 januara 1997. godine konstituisana je demokratska Skupština grada Niša.
• 24. mart – 12.jun 1999. godine - Za vreme NATO bombardovanja, u Nišu je poginulo 25 osoba, od čega 22 civila, 2 vojnika i 1 policajac. Tokom 78 dana neprekidnog bombardovanja, NATO vojska je bombardovala Niš 40 puta, od čega 28 puta noću i 12 puta po danu. Na grad je bačena 161 avionska bomba, 71 krstareća raketa "tomahavk", 36 kontejnerskih kasetnih bombi i osam paketa grafitnih bombi za onesposobljavanje elektroenergetske mreže. Srušeno je 120, a oštećeno više od 3.400 stambenih, poslovnih, infrastrukturnih i vojnih objekata.

izvor:nistourism

 

[zjovan29]

Ćele kula


Ovaj jedinstven spomenik u svetu nastao je kao posledica velike bitke na Čegru. Prema kazivanju «srpskog hadžije iz Niša» zabeleženo je kako su Turci vršili pripreme za izgradnju kule od lobanja. Naime, kada je niški Huršid paša uvideo da je, iako je osvojen položaj na brdu Čegar, pored 3000 Srba, u bici i eksploziji barutane poginulo i barem duplo više Turaka, naredio je da se skupe glave poginulih srpskih vojnika na Čegru, da im se odere koža, da se lobanje uzidaju u kulu, a kože napune pamukom i pošalju u Carigrad.
Ovaj strašan spomenik sazidan je na putu za Carigrad kao opomena onima koji dižu bunu protiv Turskog carstva. Iz polovine 19. veka postoji zapis da je kula četvorougaona, visine 4,5 m širine i dužine po 4 m i da se na sve četiri strane kule nalazi ukupno 56 redova, u svakom redu po 17 lobanja što je ukupno iznosilo 952 lobanje. Vremenom je veći deo lobanja nestao ili je oštećen, tako da je danas u kuli ostalo svega 58 lobanja.
1938. godine izgrađena je kapela koja je zaštitila Ćele kulu od daljeg propadanja. Iste godine je na platou ispred ulaznih vrata postavljena bista Stevana Sinđelića, rad vajara Stevana Miletića kao i bronzana ploča sa porukom čuvenog pesnika Lamartina i porukom koju je posvetio ovom spomeniku kada je prolazio kroz Niš 1833. godine: «Neka Srbi sačuvaju ovaj spomenik. On će naučiti njihovu decu šta vredi nezavisnost jednog naroda, pokazujući mu kakvu su cenu platili njihovi očevi».
Adresa: Bulevar Dr Zorana Đinđića bb,
Radno vreme: utorak - nedelja, od 9.00 - 16.00, ponedeljkom zatvoreno




Medijana


Arheološko nalazište Medijana nalazi se na nekadašnjem rimskom putu «Via militaris», današnjem E-80 (Niš-Sofija). Na području od 40 hektara, na kome se prostire ovaj lokalitet, možete videti ostatke žitnice, zanatskog centra, vila, termi, kao i vilu sa peristilom koja je ukrašena bogatim podnim mozaicima. Većina mozaika je sa geometrijskim i floralnim motivima, dok su dva mozaika sa figuralnim motivima glave Meduze i poluležeća figura rečnog/vodenog božanstva (pretpostavlja se Neptuna). U zgradi muzeja, na samom lokalitetu, možete videti neke od kamenih skulptura, predmeta koji su služili za svakodnevnu upotrebu (zdele, krčazi, lampe...), kao i ostatke olovnih cevi kojima je iz Niške Banje dopremana topla, lekovita voda. Deo rimskih kamenih skulptura – portreta rimskih božanstava, nakita, novčića i drugih upotrebnih predmeta pronađenih na Medijani možete videti i u Arheološkoj sali Narodnog muzeja u Nišu.
Adresa: Bulevar Cara Konstantina bb
U periodu od 01.11.2010 do 01.04.2011. Posete se moraju najaviti unapred.







Arheološka sala


U arheološkoj sali Narodnog muzeja možete pogledati brojne eksponate koji će vam slikovito predstaviti priču o jednom delu istorijskog i civilizacijskog razvoja grada Niša. Od predmeta nađenih na arheološkim lokalitetima iz praistorije Bubnju, Humskoj čuki, Vrtištu i Malči, koji su stari nekoliko hiljada godina, preko eksponata iz doba vladavine Rimljana kao što su rimski novac (iz perioda I – V vek), vojne povelje, statue, nadgrobni spomenici, ostaci pregrade paganskog hrama sa lokaliteta Medijana, pa sve do srednjovekovnog nakita, kamenih ikona i krstova. Ovde su izložena i jedinstvna umetnička dela skulptora kao što su kopija portreta cara Konstantina, skulptura Jupitera na tronu i portret vizantijske carice Teodore/ Eufemije.
Adresa: Nikole Pašića 59
Radno vreme: utorak - petak 10.00 - 17.00, subota - nedelja 10.00 - 14.00, ponedeljkom zatvoreno.





Koncentracioni logor na Crvenom krstu


Koncentracioni logor na Crvenom krstu predstavlja jedan od malobrojnih sačuvanih fašističkih logora u Evropi, koji na autentičan način i danas svedoči o stradanju srpskog, romskog i jevrejskog stanovništva, komunista, brojnih simpatizera narodnooslobodilačkog pokreta i partizana, koji su bili zatvoreni u njemu tokom nemačke okupacije Srbije od 1941. godine do 1944. godine.
Kompleks logora smešten je na površini od 7 hektara i ograđen je visokim zidom i bodljikavom žicom. Sastoji se od glavne logorske zgrade, dve pomoćne prizemne zgrade, dva tornja, 2 osmatračnice, stražare i česme. U glavnoj logorskoj zgradi nalazile su se prostorije u kojima su živeli logoraši, prostorija za smeštaj straže i saslušanja, ambulanta, berbernica kao i 10 samica bez prozora, sa podom od betona i otvorom na krovu za osvetljenje i ventilaciju. Jedna od samica nije imala ni ventilacioni otvor.
Prvobitno, zgrada je izgrađena 1930. godine za potrebe vojne kasarne na Crvenom krstu, ali je već na samom početku rata, aprila 1941. godine bodljikavom žicom izdvojena iz kruga kasarne i pretvorena u logor. Tokom II svetskog rata kroz logor je prošlo oko 30000 ljudi, od kojih je preko 10000 streljano na obližnjem brdu Bubnju.
Jedna od činjenica koje ovaj logor izdvaja od ostalih, je ta da je iz ovog logora 12. februara 1942. godine izvedeno masovno bekstvo logoraša. Od 147 logoraša koji su pokušali bekstvo, uspelo je da pobegne njih 105, dok je njih 82 poginulo tokom bekstva. Nakon ovog i još jednog uspešnog bekstva decembra iste godine, ovaj logor postaje pravi logor smrti.
12. februara 1967. godine na dvedesetpetogodišnjicu bekstva logoraša, prostor logora je pretvoren u Spomen-muzej »12.februar».
Adresa: Bulevar 12. februar bb
Radno vreme: utorak - nedelja, od 09.00 - 16.00, ponedeljkom zatvoreno




Ranohrišćanske grobnice

Hrišćanska tradicija Niša, koja je počela još u IV veku i nastavila se Konstantinovim priznanjem hrišćanstva, ostavila je u Nišu brojne tragove, tako da iz perioda od IV-VI veka nalazimo ostatke:
• Ranohrišćanske bazilike sa martirijumom u Jagodin mali (martirijum i ostaci crkve predstavljaju posebnu kultnu građevinu u kojoj su se čuvale mošti i relikvije hrišćanskih mučenika)
• Ranohrišćanske grobnice sa freskama u ulici Kosovke devojke (jedna od retkih oslikanih grobnica iz ovog perioda; na zidu grobnice je naslikan hristov monogram u vencu od palminog lišća, koji je tako postao jedan od zvaničnih obeležja grada Niša)
• Ranohrišćanske grobnice sa Hristovim monogramom na svodu koja je pronađena u Jagodin-mali. Hristov monogram naslikan na svodu grobnice iznenađuje i posle toliko vekova svojom živošću, svežinom i kvalitetom izrade.
• Ranohrišćanske grobnice u Niškoj Banji, pored instituta «Radon».





Tvrđava


Niška tvrđava, smeštena na obali reke Nišave, u centru grada, predstavlja jedno od najlepših i najočuvanjih zdanja turske vojne arhitekture na srednjem Balkanu. Od strane Rimljana preko Vizantinaca, Slovena, Bugara i Srba rušena je i obnavljana više puta, da bi svoj konačni izgled dobila 1723. godine, kada su je podigli Turci na kraju svoje vladavine ovim prostorima. Za njenu izgradnju angažovano je preko 40 kamenorezaca iz Carigrada i oko 400 zidara iz Niša i okoline. Kamen je donošen iz obližnjih sela, a pred kraj izgradnje, budući da se sa izgradnjom žurilo kako bi se što pre obezbedio ovaj važan strateški položaj, kao dodatni građevinski materijal korišćeno je i sve ostalo što je nađeno u Tvrđavi: nadgrobni spomenici, stubovi i brojni arhitektonski delovi rimskog i vizantijskog utvrđenja.
Izgrađena je na prostoru od preko 22 hektara, sa bedemima koji su dugački 2100 metara, zidinama visokim 8 m, prosečne širine 3 m. Sa spoljne strane Tvrđava je bila okružena rovom ispunjenim vodom, čiji je severni deo sačuvan i danas. Osim dobro očuvanih masivnih kamenih zidina i kapija, u Tvrđavi možete pogledati i brojne ostatke burne niške istorije:

• Jedan od najstarijih ostataka je zbirka nadgrobnih spomenika (Lapidarijum, I – IV vek). Zbirka je smeštena preko puta zgrade Istorijskog arhiva i sastoji se od 41 nadgrobnog spomenika pronađenih u Tvrđavi, ali i na području Jelašnice, Svrljiga i Knjaževca.

• Antička ulica u blizini Lapidarijuma kao i ostaci rimskih termi levo od ulaznog platoa i ranovizantijske ulice u Tvrđavi (pored Bali-begove džamije) potiču iz perioda vladavine Rimljana i vizantijske obnove grada od V do VI veka.

• Hamam, predivno tursko kupatilo predstavlja najstariji sačuvan objekat iz perioda turske vladavine na prostoru Niša i jedan je od retkih, u potpunosti očuvanih objekata ovog tipa. Kupatilo je izgrađeno uz Stambol kapiju 1498. godine kao zadužbina Mehmed bega. Sazidano je od opeke i kamena kao jednostruko tursko kupatilo, namenjeno ili samo ženskom ili samo muškom stanovništvu. Voda je do hamama stizala iz Nišave uz pomoć drvenog vitla, da bi glinenim cevima bila dovođena do rezervoara u hamamu gde je filtrirana i jednim delom zagrevana.

• Arsenal, skladište oružja i municije koje se nalazi desno od ulaza kod Stambol kapije, korišćeno je, osim za skladištenje, i za popravku i izradu vojnih materijala. Prema turskom natpisu na ploči kod ulaznih vrata saznajemo da je arsenal izgrađen u vreme sultana Abdul Medžida 1857. godine. Od 1972. godine kada je restauriran ovaj prostor se koristi kao galerija.

• Bali begova džamija, nalazi se u centralnom delu Tvrđave, sa desne strane glavne staze koja vodi od ulaza. Pominje se prvi put u popisnom turskom defteru iz 1521-1523. godine, kada je i nastala. Popisana je kao mesdžid (mala turska bogomolja bez minareta). Zadužbina je Bali bega iz Jedrena, visokog turskog činovnika. U njoj je 1868. godine niški Abdurahman paša smestio i tursku biblioteku, dogradnjom dve prostorije uz severni zid objekta, na mestu gde je sad ulazni trem džamije. Danas se prostor džamije koristi kao umetnička galerija «Salon 77».

• Barutane, vojni objekti predviđeni za smeštaj baruta i municije. Očuvano ih je 5, od kojih su 4 raspoređene duž severnog bedema, a jedna manja nalazi se u istočnom delu Tvrđave. Unutrašnji pravougaoni prostor ozidan je masivnim zidom, debljine preko 1 metra, koji je služio za smeštaj baruta i municije, dok je okolni uzani hodnik korišćen za vojnike u slučaju napada. Oni su, kroz 12 uzanih otvora u zidovima (puškarnice), mogli da pucaju i brane objekat. Barutane su izgrađene posle 1723. godine kada je završena izgradnja Tvrđave i jedini su objekti ove vrste sačuvani u Srbiji.

• Spomenik knezu Milanu Obrenoviću i oslobodiocima Niša (1878. godine), nalazi se na levoj strani od glavne ulazne staze, na prostoru omeđenom stubovima povezanim lancima. Na vrhu ovih stubova postavljene su metalne kugle, koje su korišćene kao topovska đulad prilikom oslobođenja Niša. Ovaj spomenik u obliku puščanog metka izradio je italijanski majstor Vićenco Kaliterna (autor i čuvene niške Čairske česme) 1902. godine povodom 25 godina od oslobođenja Niša od Turaka i prve godišnjice smrti kneza Milana Obrenovića.

• Zgrada zatvora, hapsana, sačuvana je u istočnom delu Tvrđave u kojem su bile smeštene administrativne i vojne zgrade. Zatvor je izgrađen 1860. godine i imao je i prostorije za mučenje. I posle oslobođenja od Turaka ova zgrada korišćena je za iste namene.

• Zgrada Istorijskog arhiva, smeštena je u severozapadnom delu Tvrđave i jedini je vojni objekat izgrađen u Tvrđavi nakon oslobođenja od Turaka (1890. godine). Tokom narednih godina imala je različite namene: Kartografsko odeljenje srpske vojske, Prva podoficirska artiljerijska škola, bugarski zatvor tokom I svetskog rata, a od 1959. godine proglašena je spomenikom kulture i koristi se kao Istorijski arhiv. Po veličini i bogatstvu istorijske građe koju čuva odmah je iza Beogradskog arhiva.

Spomenik na Čegru


Spomenik na Čegru Na brdu Čegar, nadomak Niša, na mestu gde se odvijala čuvena bitka iz I srpskog ustanka nalazi se spomenik podignut u znak sećanja na hrabre vojnike i njihovog komandanta Stevana Sinđelića, koji su poginuli na ovom mestu. Prema planovima za oslobođenje Niša i južnog dela Srbije, srpska vojska sa 16000 boraca pristigla je 27. aprila 1809. godine u okolinu Niša. Tokom više od mesec dana priprema za oslobođenje Niša, ustanici su izgradili 6 rovova u navedenim selima. Najistureniji položaj Srba nalazio se na brdu Čegar i njime je komandovao resavski vojvoda Stevan Sinđelić. Istovremeno je ovo bio i rov najvećih dimenzija (samo utvrđenje bilo je 140x30 m, u jednom delu bio je smešten Sinđelićev šator, u drugom barutana). Front je bio okrenut prema brdu Vinik, odakle se očekivao napad. Bitka Dan velike bitke – 31. maja 1809. godine počinje napad na najistureniju tačku srpskih položaja – Čegar. Boj se vodio čitavog dana. Turci su napadali u talasima. Pet puta su hrabro odbijeni, mada sa velikim gubicima. Idući preko leševa svojih saboraca, iz šestog pokušaja Turci uspevaju da uđu u šančeve na brdu, gde su tukli Srbe puškama, noževima i golim rukama. Niko iz ostalih šančeva nije pritekao u pomoć Sinđeliću i njegovim vojnicima. Pred sam zalazak sunca, kada je video da su Turci gotovo zauzeli njegov položaj i da više nije u mogućosti da odbija napade, pojurio je ka magacinu u kom je stajala municija. Namamivši što više turskih vojnika povikao je: «Braćo, spasavaj se ko hoće i ko može», izvadio kuburu i pucao u barutanu. Vojvoda Sinđelić, preostali srpski vojnici i veliki broj Turaka odleteli su u vazduh. Spomenik Prvo obeležje mesta na kome se nalazio šanac Stevana Sinđelića i gde se odigrala Čegarska bitka, podignuto je u obliku manje piramide od granita. Spomenik je otkriven 21. juna 1878. godine u prisustvu kneza Milana Obrenovića. Otkriven je 6 meseci posle oslobođenja Niša od Turaka i predstavlja prvi spomenik izgrađen u oslobođenom Nišu. Današnji spomenik u obliku kule – koja simbolizuje vojno utvrđenje, podignut je povodom 50 godina oslobođenja Niša, a otkriven je 1. juna 1927. godine. Projektant spomenika je arhitekta Đulijan Đupon iz Niša (ruski emigrant). U polukružnoj niši spomenika 1938. godine postavljeno je i bronzano poprsje Stevana Sinđelića, rad hrvatskog vajara Slavka Miletića.


izvor:nistourism


Memorijalni park Bubanj


Memorijalni park Bubanj nalazi se jugozapadno od centra grada na pošumljenom uzvišenju zvanom Bubanj. Tokom II svetskog rata ovo mesto je bilo jedno od najvećih stratišta na području Jugoslavije. Prvo streljanje bilo je 1942. godine izvođenjem grupe od 24 logoraša iz logora na Crvenom krstu. Posle februarskog bekstva 1942. godine brojka streljanih na Bubnju dostiže i do 100 dnevno, samo za dva dana, 16. i 17. februara 1942. godine streljano je preko 1400 logoraša. Broj streljanih se ne može tačno utvrditi, jer su tela prvo zatrpavana buldožerima, a avgusta 1944. godine su, nastojeći da pred kraj rata prikriju svoje zločine, Nemci su iskopavali i palili kosti (spaljivanje je trajalo 20 dana). Procenjuje se da je ovde streljano između 10000 i 15000 ljudi. Memorijalni park se sastoji iz više delova koji simbolično prikazuju strahote koje su se događale na ovom mestu: • Šuma – pokazuje glavno mesto gde su se odvijale borbe partizana za oslobođenje od fašista • Staza kojom se dolazi do spomenika simbolizuje put kojim su partizani išli do slobode. • Spomenik se sastoji od: - horizontalnog friza od belog mermera sa reljefnim scenama koje prikazuju stradanja porobljenog naroda i konačnu pobedu slobode. Tu su i stihovi Ivana Vučkovića iz Niša koji kažu: «Iz krvi komunista i rodoljuba nicale su pesnice bunta i opomene, pesnice revolucije, pesnice slobode. Streljali su nas, ali nas nikad nisu ubili, nikad pokorili. Mi smo zgazili mrak i suncu oslobodili put». - spomenika u vidu 3 monumentalne pesnice različitih visina, koje simbolizuju i dete i ženu i muškarca koji su streljani na ovom mestu. Ovaj spomenik svečano je otkriven na dan oslobođenja Niša 14. oktobra 1963. godine i rad je hrvatskog vajara Ivana Sabolića.





Spomenik oslobodiocima Niša


Spomenik oslobodiocima smešten je u samom centru grada, na Trgu kralja Milana i obeležava razdoblje oslobodilačkih ratova protiv Turaka, Bugara i Nemaca. Četiri najznačajnije godine toga razdoblja ubeležene su na spomeniku: 1874. i 1877. godina, period borbi za oslobođenje od Turaka i 1915. i 1918. godina, početak okupacije i oslobođenje grada u Prvom svetskom ratu. Spomenik je izrađen od crnog mermera i sastoji se od šireg postolja sa četiri reljefa, bronzane skulpture i visokog postamenta u čijem je donjem delu postavljen splet figuralnih kompozicija ratnika u borbi. Na vrhu spomenika je konjanik – Vesnik slobode u prirodnoj veličini, sa zastavom slobode na kojoj su «SSSS» (Samo sloga Srbina spasava). Spomenik je otkriven 28. juna 1937. godine, na dan proslave 60-godišnjice oslobođenja Niša od Turaka. Ova monumentalna skulptura, kao jedno od najznačajnijih ostvarenja novije jugoslovenske skulpture, a čiji je autor Anton Augustinčić, poznati zagrebački vajar, stavljena je pod zaštitu države 1983. godine.



Spomenik kralju Aleksandru


Prvobitni spomenik kralju Aleksandru, rad beogradskog vajara Radeta Stankovića, postavljen je 1939. godine, ali je već u prvim godinama dolaska komunističke vlasti, 1946. godine uklonjen i uništen. Kako bi ispravili nepravdu prema ovoj znamenitoj istorijskoj ličnosti, Nišlije 2004. godine postavljaju novi spomenik kralju Aleksandru. Spomenik je delo beogradskog vajara Zorana Ivanovića, visok je 11,5 m, a težak preko 3 tone. Kralja Aleksandra I istorija pamti po tome što je 1918. godine proklamovao ujedinjenje Srba, Hrvata i Slovenaca u jedinstvenu državu. Ubijen je 1934. godine u Marseju.





Spomenik Stevanu Sremcu i Kalči


Spomenik piscu Stevanu Sremcu i junaku iz njegove knjige «Ivkova slava» Kalči, nalazi se na početku Kazandžijskog sokačeta, nekad čuvene zanatlijske ulice grada Niša. Poznati srpski pisac Stevan Sremac živeo je u ovom gradu od 1879. godine do 1892. godine i ostavio značajan trag u njegovoj kulturi. Bronzana skulptura koja prikazuje niškog lovca Kalču sa svojim vernim psom i pisca Stevana Sremca rad je akademskog vajara Ivana Felkera.



izvor:nistourism

 

[zjovan29]

Kazandžijsko sokače


Kazandžijsko sokače se nalazi u Kopitarevoj ulici i predstavlja jedini očuvani deo stare niške čaršije. Prema urbanističkom planu Niša iz marta 1878.godine na tom prostoru se nalazila „Sagr Cincar mahala“ , a kako turska reč „sagr“ znači zanatlija, to je ovaj deo Niša u doba Turaka prestavljao zanatlijsku četvrt.
Najrazvijeniji je bio kazandžijski zanat, tako da se posle oslobođenja od Turaka pominje čak 13 kazandžija koji su radili u ovoj „kazanžijskoj čaršiji“. Poslednje kazandžijske radnje zatvorene su devedesetih godina prošlog veka.
Danas se u ovom starom i očuvanom ambijentu nalazi puno dobrih restorana i cafe barova.





Stare zgrade na Trgu kralja Milana


Današnji Trg kralja Milana, nekad Trg oslobođenja se počeo razvijati od 1718. godina kada su Turci započeli izgradnju Tvrđave. U vreme njene izgradnje Niš se naglo počeo širiti na desnu obalu Nišave. Tako je do 1720. godine izgrađeno više dućana i hanova, a na centralnom delu trga bio je smešten Spahijski Pazar gde su spahije prodavale višak proizvoda ubranih od raje. Već od polovine 18.veka Trg je bio preinačen u Bit Pazar, gde su se prodavale stare već upotrebljavane stvari.
Nakon oslobođenja od Turaka 1879. godine trg se priprema za plansku izgradnju, gde novopridošli trgovci, oficiri i intelektualci iz Beograda i sa severa Srbija grade nove spratne kuće. Time trg od „turske mahale“ dobija novi, moderan izgled „evropskog stila“.
Duh tog vremena može nam preneti jedan broj sačuvanih zgrada koje se prostiru na delu trga od Voždove ulice do nišavskog keja.





Čairska česma

Jedna od najlepših i najočuvanijih niških česmi koja je više puta menjala svoju lokaciju. Prenesena je prvi put 1935. godine sa današnjeg Trga Kralja Milana u park „Čair“, kako bi se omogućilo postavljanje spomenka oslobodiocima. U parku je provela 70 godina, sve do 2007. godine kada je ponovo vraćena na trg.
Česma je podignuta 1903 godine i predstavljala je jedini arhitektonski spomenik u centralnom delu grada u periodu do I svetskog rata. Građena je od granita sa visokim kvadratnim postoljem, na čijim stranama iz lavljih čeljusti izbija voda. Prema zapisu na česmi, projektant je Josif Riner, a kamenorezac Vićenco Kaliterna.





Kuća Stambolijskih


Kuća Stambolijskih predstavlja još jedan spomenik iz perioda vladavine Turaka ovim prostorima. Nalazi se u ulici Nikole Pašića 36 i na osnovu sačuvanih zapisa gradnju je započeo Turčin Ahmet Memetović 1875. godine. Nedovršenu kuću je prodao poznatom niškom trgovicu Todoru Stankoviću Stamboliji za 25 zlatnih lira. Nadimak Stambolija dobio je zbog svojih trgovačkih veza s Istambulom, pa je tako i kuća dobila naziv „Kuća Stambolijskih“.
Kuća Stambolijskih pripada profanoj balkanskoj arhitekturi i sagrađena je kao bogata varoška stambena kuća sa više od 10 prostorija. Danas se u kući nalazi restoran „Sinđelić“.





Banovina


Zgrada Banovine je smeštena na desnoj obali Nišave, nedaleko od ulaza u Tvrđavu. Izgrađena je 1889. godine za potrebe Načelništva Niškog okruga i osim svoje arhitektonske lepote, ima i značajnu ulogu u istoriji Niša i Srbije .
Na početku I svetskog rata od 26. jula 1914. do 16.oktobra 1915.godine Niš je bio „ratna prestonica Srbije“ i u ovoj zgradi se nalazilo sedište Srpske vlade i Ministarstva inostranih poslova. U utorak 28. jula 1914. ovde je stigla zvanična objava rata Srbiji od Austrougarske , na način jedinstven u diplomatskim odnosima– putem telegrama. Telegram je primio predsednik Srpske vlade Nikola Pašić.
U ovoj zgradi je i 4.septembra 1914.godine potpisan „Sporazum između Srbije i Albanije“ poznatiji kao „Niški sporazum“ koju je potpisao Esad paša Toptani i Nikola Pašić a podrazumevao je zajedničku odbranu, carinu i zajedničko predstavljanje u inostranstvu. Sporazum je bio veoma značajan za Srbiju u zimu 1915, kada se srpska vojska povlačila kroz Albaniju.
Druga faza dogradnje započela ja 1930.godine kada je Niš postao sedište Moravske banovine, da bi konačno 1935.godine zgrada dobila današnji izgled. Nakon II svetskog rata u njoj se nalazilo sedište Sreza, a od 1966.godine sedište Univerziteta.





Zgrada Oficirskog doma


Zgrada Oficirskog doma smeštena je na nišavskom keju u ulici Orlovića Pavla 28. Izgrađena je 1890. godine kao kafana „Bulevar“ i do 1903. godine kada je otkupila Komanda grada koristi se kao Oficirski dom, sve do 1941. godine.
Istorijski je značajna jer je tokom I svetskog rata postala središte političkog i skupštinskog života Srbije. Od 27. jula do 16. oktobra 1915. godine u njoj je održano ratno zasedanje Skupštine Srbije. Od mnogobrojnih odluka koje su donešene ovde, svakako je najznačajnija „Niška deklaracija“ kojom je prvi put zvanično istaknuto da je cilj Srbije ujedinjenje sa Hrvatima i Slovencima i stvaranje Jugoslavije. 6. maja 1915. godine ovde je održan i Jugoslovenski kongres na kome je usvojena „Niška rezolocija“ kojom je naglašena borba balkanskih naroda za oslobođenjem i ujedinjenjem i izražen odlučan stav protiv Londonskog ugovora, kojim se Italiji ustupa deo jadranske obale.



izvor:nistourism


Pasterov zavod


Pasterov zavod je izgrađen 1900. godine kao prva zdravstvena ustanova preventivne medicine na Balkanu. U istočnom delu zgrade maja 1900. godine instalirani su aparati za proizvodnju vakcine i do kraja godine proizvedeno je 11 540 jedinica ovog seruma. Prvi su vakcinisani jesenji vojni regruti serumom protiv besnila. U prvoj godini rada Zavoda izlečeno je 225 ljudi od ujeda besnih životinja, a u periodu od 1901. do 1915. godine Pasterov zavod je bio jedina institucija ove vrste u zemlji.




Zgrada Kabineta gradonačelnika


Zgrada Kabineta spada u red arhitektonski najvrednijih građevina u Nišu. Nalazi se u blizini nišavskog keja, u ulici 7. jula na mestu nekadašnjeg Kneževog dvora, letnje rezidencije kneza-kralja Milana Obrenovića. Prilikom izgradnje zgrade filijale Narodne banke, prethodna građevina je uklonjena.
Svečanost povodom postavljanja kamena temeljca održana je 28.jula 1924.godine na desetogodišnjicu početka I svetskog rata, koji je na taj dan objavljen telegramom koji je primljen od strane vlade Srbije u Nišu. Kamen temeljac položio je guverner jugoslovenske Narodne banke u Beogradu , Đorđe Vajfert.
Zgrada Narodne banke, sada Kabinet gradonačelnika, rađena je u duhu neoklasicizma , sa dekorativnom ornamentikom u veštačkom kamenu , sa posebno naglašenim ulaznim delom. Karakteristični su lepo izvedeni biljni ornamenti , timpanoni i prozorski okviri kao i nizovi stubova. Po svojoj arhitekturi spada u jedan od najlepših javnih objekata u Srbiji.




Zgrada glavne pošte


Podignuta je 1931. godine za potrebe filijale beogradske Hipotekarne banke. Nalazi se u samom centru grada, na uglu ulice Vožda Karađorđa i Orlovića Pavla.
Početkom tridesetih godina interes za bankarskim kreditima je veoma rastao u Nišu. Zaduživali su se, naročito kod Hipotekarne banke, niški industrijalci, trgovci, zanatlije i seljaci. To je bio osnovni razlog izgradnje filijale ove banke u Nišu, jer 11 tada postojećih nije moglo zadovoljiti svim zahtevima za kreditima.
Zgrada je građena je u duhu francuske škole, u stilu akademizma. Postavljena je ugaono, sa velikim polukružnim stepeništem iznad kojih je reljefna kompozicija sa figurama žena. Prostorna sala u prizemlju, sa stubovima predstavlja reprezentativno arhitektonsko ostvarenje.




Kuća trgovca Andonovića


Predivno arhitektonsko zdanje nastalo između dva svetska rata. Građena je u duhu francuskog neoklasicizma. Vlasnik zgrada je poznati niški trgovac Andon Andonović, koji je bio jedan od najvećih uvoznika garderobe iz Italije, Francuske, Engleske, Grčke i drugih zemalja.
Zgrada izgledom podseća na pravu palatu – dvospratna, sa balkonom duž celog sprata, sa predivnom ogradom od kovanog gvožđa. Čitava fasada je prekrivena dubokim reljefom. Posebno se izdvajaju pilastri i kapiteli, kao i prelepa figura nagog muškarca koji u jednoj ruci drži kesu, kao znak bogatstva, a u drugoj skiptar kao znak moći, što je predstavljalo simbole bogate kuće.


izvor:nistourism

 

[zjovan29]

OKOLCA NIŠA

Oaza zdravlja


Niška Banja se nalazi na 10 km od Niša, na putu prema Sofiji. Smeštena je na južnom delu Niške kotline, pod šumovitim Koritnikom, visokim do 808 m, koji je poslednji zapadni ogranak Suve planine. Sa severa, Niška Banja je okružena masivom Svrljiških planina i Svrljiškom klisurom, dok se sa istočne i zapadne strane nalazi otvoren prostor. Zahvaljujući tome Banja je preko celog dana izložena suncu.
Prema ispitivanjima naslaga od kojeg su stvorene banjske terase i debljini bigra, nauka kaže da vrelo Banje postoji 26000 godina. Tokom izvođenja radova i izgradnje novog kupatila, pronađen je metalni novac iz doba Hadrijana, koji je vladao od 117. do 138. godine, što govori da je prvo kupatilo u Banji, izgrađeno još u drugom veku. Nakon dužeg perioda stagnacije Banja se ponovo spominje u doba vladavine Turaka. Legenda kaže sledeće: «Niškom paši se razboleo konj, pa ga je dao Tatarinu iz okoline Banje da ga čuva. Konj je pio vodu sa izvora banjskog i ležao u njenom blatu i ubrzo ozdravi». I tako su Turci shvatili blagodeti Niške Banje i njene vode. Ovde je i kralj Aleksandar I Karađorđević imao svoju vilu. Oduševljen vodom iz Niške Banje kralj je izdao specijalnu naredbu: Svakog drugog dana njegovipodanici punili su balone vodom sa izvora i nosili ih njemu u Beograd. U medicinskom smislu, Niška Banja spada u kategoriju banja sa blagom sedativnom klimom koja je izuzetno pogodna za rekovalescente. Ovo, sedativno dejstvo Banje jezasluga blage vegetacije na Koritniku. U Niškoj Banji postoje tri glavna izvora termalne, lekovite vode: Glavno vrelo (37.3 0C, do 39 0C), Suva banja (oko 34.8 0C) i Školska česma (17.2 0C). Pored vode, u terapijske svrhe koristi se gas radon (za inhalaciju)i bigar (za terapiju blatom).



Stručni medicinski kadar u Niškoj Banji broji oko 50 ljudi koji su u svakom trenutku dostupni svojim pacijentima tokom njihovog boravka u Banji. Ovde je sve podređeno pacijentu, odnosno gostu.
Bolesti koje se leče u Niškoj Banji:

• bolesti lokomotornog aparata
• oboljenja respiratornih organa
• neurološka oboljenja
• bolesti metabolizma
• kardiovaskularne bolesti
• ginekološka oboljenja

Osim brojnih programa lečenja, u banji možete koristiti i niz wellness i spa programa koji pomažu vašem telu i duši da uspostave harmoniju sa prirodom i oslobode se stresa. Možete izabrati i opustite se kroz nekoliko relaksirajućih programa: antiage, antistress, happy weekend i anticelulit program, zatim pakete koji se sastoje od masaže, đakuzija satermalnom vodom, razne aromatične kupke, finsku i vibro saunu kao i kozmetičke tretmane.





Wellness and Spa centar „SENSE“


Spoj lepote, uživanja, zdravlja, dobre volje... Wellness i SPA centar »SENSE« nudi sve to, ali i više od toga – rešenje problema od kojih je većina povezana sa nedostatkom vremena i užurbanim ritmom života.
Blagotvorni uticaji termalne vode i masaža, koristili su se vekovima, ali se danas primenjuju uz opojne mirise, plamene sveća, latice ruža, orijentalne zvuke i osvežavajućih napitaka, u prijatnom ambijentu »SENSE« -a.
U ponudi su : vibrosauna, tepidarijum, velvet krevet za anticelulit masažu, kade za hidromasažu, celutron, đakuzi, sauna, bazen, razne vrste masaža, kozmetičkih tretmana i pakovanja za revitalizaciju kože tela



Stručnjaci Wellness & SPA centra »Sense« kreirali su posebne pakete usluga:

Happy weekend

I dan: Masaža sapunicom, pakovanje čokoladom, đakuzi, relax klupa, voćni napitak
II dan: Masaža aromatičnim uljem, sauna, aromatična kupka, voćni napitak

Antiage

I dan: Maska peel of drainage, masaža grapes ulje (celo telo), đakuzi ili balneo I
II dan: Maska alga-morsko blato, masaža grapes ulje (celo telo), jieng seng aromatična kupka
III dan: Aha maska za telo, manuelna masaža (celog tela po izboru klijenta), sauna, đakuzi ili balneo I

Antistres I
Masaža sapunicom, pakovanje čokoladom, đakuzi, sauna, relax klupa, voćni napitak

Antistres II
Masaža antistres uljem 40 min, đakuzi 20 min, sauna, relax klupa, voćni napitak

Anticelulit
I dan: Merenje obima, maska peel of drainage, masaža anticelulit uljem (parcijalna),
đakuzi ili balneo I
II dan: Celutron, masaža cimet aha kremom, bicikl, staza, steper
III dan: Celutron , masaža grapefruit kremom ,bicikl, staza, steper
IV dan: Maska alge-morsko blato, masaža anticelulit uljem (parcijalna), sauna
V dan: Celutron, masaža cimet aha kremom, bicikl, staza, steper
VI dan: Masaža grapefruit kremom, bicikl, staza, steper, đakuzi ili biserna
VII dan: Celutron, pakovanje čokoladom, aromaterapija (kupka)
VIII dan: Celutron, maska alge-morsko blato, balneo II ili đakuzi
IX dan: Celutron, sauna
X dan: Celutron, aromaterapija, merenje obima

Julija
Masaža stopala, polutretman lica (piling, maska za lice), đakuzi

Romeo
Masaža stopala, vibrosauna, đakuzi




Kamenički vis


Kamenički vis je omiljeno jednodnevno izletište Nišlija tokom cele godine. Smešten je na ograncima Svrljiških planina, iznad sela Kamenica po kome je i dobilo ime, na nadmorskoj visini od 750-800 m. Udaljeno je 14 km od grada. Teren je blago formiran i pokriven niskim šumskim rastinjem. Na severnoj strani postoji Studeni kladenac - jedini izvor u njenom užem području. Na samom izletištu može se osvežiti i uživati u izvrsnim lovačkim specijalitetima u lovačkom restoranu.





Sićevačka klisura


Sićevačka klisura je impozantan deo kanjona reke Nišave, koji se nalazi na putu prema Sofiji, na završetku poslednjih obronaka Svrljiških planina i Suve planine. Od Niša je udaljena 14 km, duga je 17 km i podeljena je na dva dela, gornju i donju klisuru.
U klisuri se nalaze dve hidrocentrale podignute početkom XX veka, od kojih jedna i danas snabdeva Niš strujom. Od ostalih objekata u klisuri, značajni su crkva Sv. Petke u obližnjem selu Ostrovica i Sićevački manastir Sv. Bogorodice (sagrađen 1644. godine, a obnovljen 1875. godine, nakon rušenja od strane Turaka) na glavnom putu prema Sofiji.
Ukoliko vas put nanese do sela Sićevo, možete, uživati nesvakidašnjem pogledu na klisuru koji oduzima dah. Ovo selo je takođe poznato po vinogorju i dobrom vinu, a svakog leta ovde se održava najstarija likovna kolonija na Balkanu, čiji je osnivač slikarka Nadežda Petrović.
Zbog mnogih prirodnih vrednosti i retkih biljaka koje rastu ovde, Sićevačka klisura je 2000. godine proglašena specijalnim rezervatom prirode. Žalfija, izuzetno dragocena i lekovita biljka, koja inače raste samo u mediteranskim uslovima, našla je u Sićevačkoj klisuri svoje jedino prirodno stanište na području Srbije.
Ljubitelji sporta mogu uživati u planinarenju, šetnjama prirodom, ribolovu, raftingu (2009. godine je na ovom delu Nišave održan je Svetski kup u raftingu) kao i paraglajding letovima.

Jelašnička klisura


Jelašnička klisura je pravi raritet prirode koja se nalazi na 15 km od grada i 3 km od Niške Banje. Iako po veličini mala, dužine 2 km, proglašena je specijalnim rezervatom prirode zbog neobičnih biljnih vrsta i prirodnih lepota. Ovde možete videti kamene kreacije prirode: dolomitske stubove, zubce, čučavce i prozorce, a u klisuri živi i preko 65 endemskih i subendemskih biljaka među kojima i veoma retke kao što su Ramonda Serbica i Ramonda Nathaliae. Pored lepih stena i bogate flore, interesantan je i vodopad Ripaljka, kao i ostaci rimskih utvrđenja.



Klisura se nalazi između sela Jelašnica i Čukljenik poseduje nekoliko lepih mesta za kampovanje i piknik. Jedno od njih nalazi se na izlasku iz klisure i opremljeno je klupama za izletnike. Preko puta ovog mesta, nalazi se obeležena staza za penjanje, a za ljubitelje ekstremnog penjanja planinarsko-alpinistički klub iz Niša nudi izuzetno iskustvo penjanja na prirodnoj steni.
Uzanom stazom koja vodi kroz Jelašničku klisuru možete stići do obližnjeg izletišta Bojanine Vode.





Suva planina


Vrhovi: Trem 1810 m, Dordina cuka 1734 m, Golemo straziste 1713 m, Litica 1683 m, Sokolov kamen 1555 m, Golemi vrh 1535 m
Suva planina se prostire pocev od sela Ljuberadja (opstina Babusnica) ka severozapadu u dva smera: severnim krakom do Crvene reke (opstina Bela palanka) i severozapadnim krakom do Niske Banje (opstina Nis).
Od prvih nekoliko vrhova od Ljuberadje ka severozapadu izdvajaju se Burca i Mecji vrh sa visinom od oko1180 m. Ovi vrhovi nalaze se izmedju sela Bogdanovac i Bratisevac. Nakon toga visina se naglo povecava na 1535 m - Golemi vrh koji se nalazi izmedju sela Strbovac i Resnik. Ova teritorija pripada opstini Babusnca. To je prvi visoki deo Suve planine, go, sa vrlo malo rastinja. Tlo je kamenito, prepuno vrtaca i uvala obraslih travom. Nekada se tu izvodila stoka iz okolnih sela na ispasu koja je trajala od maja do septembra. U jednoj od vrtaca nalazi se zajezerena voda na oko 1550 m nadmorske visine. Ovaj deo lici na visoravan cija se visina postepeno povecava do 1683 m - vrh Litica, opstina Bela palanka. Dalje ka severozapadu dolazimo do Rakosa, visoravni koja zauzima sredisnji deo Suve planine, nadmorske visine od 1250 m do 1450 m. Na Rakosu se nalazi najveci i najznacajniji izvor na ovoj planini, na nadmorskoj visini od 1300 m, ispod vrha Tresten (1470m)
.


Tu je napravljen bazen sa ogradom kroz koju stoka pija vodu, a sprecava stoku da udje u sam bazen. Ovde se stoka iz okolnih sela jos uvek isteruje na ispasu i tu ostaje po nekoliko meseci. Na visoravni Rakos, osim proplanaka, ima dosta listopadne i zimzelene sume i veoma je prijatan za odmor. Na jugozapadu su sela Mali i Veliki Krcimir. Mestani sela Mali Krcimir su poznati po pravljenju kreca na ovom delu planine. Nakon Rakosa, Suva planina se racva na dva dela. Severni krak ide do sela Crvena reka i nalazi se na teritoriji opstine Bela palanka. Vrhovi su visine oko 1450 m. Zapadni krak ide do Niske banje i predstavlja najvisi deo Suve planine. Njegova severoistocna strana je naglo odsecena ponorom dubokim oko 1000 m. Ovaj deo Suve planine je uglavnom kamenit, sume su samo u nizim delovima. Predeo od vrha Golemo straziste do vrha Trem takodje lici na visoravan, ali je u potpunosti sastavljen od vrtaca i uvala koje su na svom dnu travnate. Pripada opstinama Gadzin han, Bela palanka i Nis. Znacajni vrhovi ovim smerom (ka zapadu) su redom: Golemo straziste 1713 m, Djordina cuka 1735 m, Trem 1810 m (najvisi vrh na planini) i Sokolov kamen 1555 m.
Na vecim nadmorskim visinama izvori su veoma retki na Suvoj planini, ali zato se u podnozju nalaze mnogobrojna vrela. Najjaca i najpoznatija vrela su u selu Ljuberadja (opstina Babusnica), selu Mokra (opstina Bela palanka) i u Beloj palanci (s napomenom da voda u vrelu u Beloj palanci mozda potice sa planine Sljivovicki vis).


Bojanine vode


Izletište Bojanine vode udaljeno je 25 km od Niša. Ovaj lokalitet na nadmorskoj visini od 700-1300 m, sa svojim geografskim položajem, na severnoj strani planinskog masiva Suve planine, predstavlja ekološku oazu čistog, svežeg planinskog vazduha i sunca. Naziv izletišta potiče od izvora čiste, planinske vode «Bojanine vode». Neposredno pored izvora nalaze se planinarski dom Studenac (55 ležajeva), na nadmorskoj visini od 860 metara, i Ski-kuća «Niš» (20 ležajeva), na nadmorskoj visini od 810 metara, sa atraktivnom «Orlovom česmom» i osvetljenim košarkaškim terenom.
Ljubitelji planinarenja na putu od Bojaninih voda, mogu izabrati nekoliko obeleženih planinarskih staza koje će ih odvesti na predivna uzvišenja u okolini, kao što su Sokolov kamen (1523 m), Devojački grob (1317m), Mosor (984m) i najviši vrh Suve planine – Trem na 1810 m nadmorske visine.
Tokom zime na Bojaninim vodama se može skijati na ski-stazi Sokolov kamen, sa ski-liftom (tanjirača) dužine 900 m, visinskom razlikom od 320 m i kapacitetom od 1100 skijaša na sat. Dužina staze je 1000 m. Blaža i kraća sa ski-liftom (vučnica) dužine 250 m, namenjen je deci starijeg školskog uzrasta i rekreativcima, a za najmlađe postoji staza «Studenac» (100 m), sa motornim ski-liftom. Obe dečje staze su osvetljene.



Banja Topilo


Banja Topilo se nalazi na 25 km od Niša u živopisnoj dolini Toponičke reke. Do banje možete stići asfaltnim putem koji vodi ka selima Gornja Toponica i
Vele polje. Ova relativno mala i nova srpska banja otkrivena je slučajno, ali se vest o njenoj lekovitosti brzo proširila, tako da su smeštajni kapaciteti od oko 500 ležajeva u privatnom smeštaju prilično popunjeni tokom cele godine.
Topla, mineralna voda (34 0C) izvire iz oko 18 izvora, snagom 10 m/sek. Voda se u terapeutske svrhe koristi za kupanje i pomaže kod lečenja reumatskih bolesti i bolesti nervnog sistema i za piće kod hroničnih oboljenja želuca, zapaljenja žučne kese, bubrega i mokraćnih kanala.




Cerjanska pećina


Cerjanska pećina je udaljena od Niša 14 km i smeštena je u širem prostoru izletišta Kamenički vis. Ulaz Cerjanske pećine nalazi se na mestu poniranja Provalijske reke na visini od 515 m nadmorske visine. Pećina je hidrološki aktivna. Geolozi procenjuju da je Cerjanska pećina nastala pre nešto više od 2 miliona godina. Kraj pećine još uvek nije otkriven.
Pećina je bogata nakitom koji se prostire celom njenom dužinom. Ona otkriva predivan podzemni svet satkan od hodnika i dvorana prosečne visine od 15 do 40 m koji kriju na stotine morfoloških i hidroloških oblika, najrazličitijih formi, veličina i boja, pećinskog nakita – stalaktita, stalagmita, heliktita, talasastih draperija, pećinskih korala i kristalnih cvetova koji se samo ovde mogu videti u Srbiji. Heliktiti koji su ovde pronađeni predstavljaju posebnu vrstu pećinskog nakita koji se suprotno fizičkim zakonima i zemljinoj teži formira i pruža i visi u svim pravcima kao naelektrisana kosa.
Zavod za zaštitu spomenika prirode, 1998. godine, proglasio je Cerjansku pećinu kao prirodno dobro prve kategorije, međutim zbog nedostatka sredstava pećina još uvek nije uređena niti dostupna posetiocima.

izvor:nistourism

 

[zjovan29]

Crkve i Manastiri u Nišu

Crkva Sv. Trojice - saborni hram


Niški saborni hram kako svojom arhitekturom, kao i svojim ikonostasom zauzima značajno mesto u srpskoj istoriji umetnosti. Gradnja crkve započela je 18. oktobra 1856. godine i trajala je do 1872. godine. Osvećena je nakon oslobođenja od Turaka 1878. godine. Zidovi hrama građeni su u raznim stilovima, od srpsko-vizantisjkog, islamskog, renesansnog do elemenata zapadnog baroka. Svojom lepotom i neobičnošću svakako zauzima značajno mesto u razvoju moderne srpske arhitekture i predstavlja svojevrsnu prekretnicu u njenoj istoriji.
Grandiozni ikonostas crkve, velike umetničke vrednosti iz 1885. godine, većim delom je oslikao veliki srpski slikar Đorđe Krstić.
Na žalost 2001. godine je stradao u velikom požaru. Zahvaljujući donacijama i naporima građana Niša hram je arhitektonski obnovljen i restauriran.




Crkva Sv. Arhanđela Mihaila - mali saborni hram


Crkva Sv. Arhanđela Mihaila nalazi se u crkvenoj porti velikog Sabornog hrama. Sve do osvećenja Saborne crkve 1878. godine ova crkva bila je Saborni hram niške eparhije. Izgrađena oko 1814. godine, osvećena je 1819. godine. U vreme turske vladavine i morala je većim delom biti ukopana u zemlju, zbog tadašnjih turskih propisa koji nisu dozvoljavali da srpske građevine prelaze određenu visinu. Građena je od neobrađenog rečnog kamena i nepečene opeke, a unutrašnja konstrukcija, svodovi, stubovi i galerija rađeni su od drveta. Ikonostas je veoma bogato urađen u duborezu i plastici i dragocen je poklon manastira Hilandar niškoj eparhiji.




Crkva Svetog Pantelejmona


Crkva Sv. Pantelejmona je prva crkva podignuta odmah po oslobođenju od Turaka 1878. godine. Stotinak metara iznad nove crkve nalaze se ostaci stare crkve koju je podigao Stefan Nemanja i u njoj se sastao 1189. godine sa nemačkim carem Fridrihom I Barbarosom tokom krstaških pohoda. Unutrašnjost crkve dekorisali su slikari Đorđe Zografski i niški slikar Dušan Milačić u trećoj deceniji 20. veka. Posebnu pažnju zaslužuju stojeće figure Svetog Save i Svetog Simeona u prirodnoj veličini, rad Đorđa Zografskog. Oko crkve postoji nekoliko izvora vode za koje se veruje da su čudotvorni i lekoviti.




Crkva Svetog cara Konstantina i carice Jelene


Crkva Svetog cara Konstantina i carice Jelene, koju je grad Niš posvetio znamenitom Nišliji i njegovoj majci, nalazi se u novom delu grada, na Bulevaru Nemanjića, u parku Svetog Save. Izgradnja crkve počela je 1999. godine postavljanjem i osvećenjem temelja. Projektant crkve je arhitekta Jovan Mandić koji je uneo elemente raške graditeljske škole, sa neuobičajenim dodatkom od dva zvonika.




Crkva Svetog Nikole


Crkva Sv. Nikole je svedok burne istorije grada. Smatra se da je na ovom mestu bilo više crkava koje su tokom burne istorije rušene i ponovo građene. Zapadno od današnje crkve postoje ostaci temelja crkve koja je porušena 1737. godine kao izraz besa turske vlasti zbog neposlušnosti srpskog stanovništva. Današnja crkva Sv. Nikole podignuta je 1863/1864. godine kao turska džamija. Nakon oslobođenja od Turaka 1878. godine džamija je prilagođena potrebama pravoslavnih vernika. Zanimljiva činjenica vezana za ovu crkvu je da je šest puta menjala versku namenu, od džamije do pravoslavnog hrama.




Hilandarski metoh


Današnji Hilandarski metoh izgrađen je 1987. godine na padinama Delijskog visa, prema projektu arhitekte Aleksandra Radovića kada je započeta gradnja hrama Svetog Save i konaka, koji spadaju u kompleks ovog metoha. Kao nekada sa kraja 19. veka, hilandarski metoh sa kraja 20. veka oblikovan je u duhu neovizantijskog i srednjevekovnog srpskog graditeljstva.




Gabrovački manastir


Nadomak Niša, oko 2 kilometra južno od sela Gabrovca, nalazi se kompleks Gabrovačkog manastira sa crkvom Sv. Trojice. Sadašnji hram Sv. Trojice ozidan je 1835. godine, kako izgleda na temeljima starije manastirske crkve najverovatnije iz 13. veka, zaslugom tadašnjeg niškog trgovca kir Koste Todorovića. Tokom pokreta za oslobođenje Niša od Turaka u periodu od 1874.-1877. godine ustanici su se tajno sastajali u ovom manastiru i organizovali ustaničke odrede koji su se borili u okolini manastira, pre nego je srpska vojska oslobodila Niš. Crkva je posle obnove 1873. godine oslikana scenama iz Biblije, a posebnu pažnju privlače portreti kir Koste Todorovića, Miloša Obilića i cara Lazara.




Latinska crkva - Gornji Matejevac


Iznad sela Gornji Matejevac, 7 km od grada, na brdu zvanom Metoh nalazi se najlepša sakralna građevina na ovom području. Sagrađena je u vreme vladavine vizantijskog cara Manojla I Komnina (1143.-1180.) koji je često boravio u Nišu. Obnovljena je za vreme vladavine despota Stevana Lazarevića, početkom XV veka. Crkva je posvećena svetoj Trojici, a zbog kolonije dubrovačkih trgovaca koji su je koristili u 16. veku u narodu je poznata kao «Latinska». Izgrađena kao jednobrodna građevina u obliku upisanog krsta sa kupolom , sa fasadom od opeke i kamena, svojim arhitektonskim oblicima obezbedila je značajno mesto u istoriji vizantijske arhitekture na ovim prostorima.




Manastir Sveti Jovan - Gornji Matejevac


Manastir Svetog Jovana nalazi se severno od sela Gornji Matejevac na zaravni ispod brda Beli Breg. Do manastira se stiže uzanom stazom od 1,5 km koju je načinio potok zvani Kaluđere. Sadašnja crkva je podignuta 1835. godine, a živopisana 1869. godine. Prema istorijskim podacima, manastir Sv. Jovana potiče iz XIV veka. Manastir je odigrao glavnu ulogu i tokom Niške bune 1841. godine - bio je stecište ustanika koji su u ovom manastiru položili ustaničku zakletvu i čuvali prikupljeni novac, kao i pripremljen plan za sukob sa Turcima.




Manastir Svete Petke Iverice - Sićevačka klisura


Manastir Svete Petke Iverice se nalazi u Sićevačkoj klisuri, na međunarodnom putu Niš-Sofija i predstavlja još jedan dokaz o postojanju «kolonije monaha» na ovom području. Istorija upućuje da su stari manastir osnovali monasi iz gruzijskog manastira Iviriona sa Svete Gore, otuda i dodato ime «Iverica». Pretpostavlja se da su krajem 14. veka usled najezde Turskog carstva mnogi monasi, iz tada okupiranih područja, našli utočište u ovoj prelepoj klisuri, gde su osnovali monašku koloniju kojoj pripada i Manastir Svete Petke Iverice. Za podizanje sadašnje crkve Svete Petke , koja je nastala na temeljima prethodne sakralne građevine, vezane su brojne zanimljive priče. Naime, današnju crkvu Svete Petke podigli su 1898. godine inžinjerske jedinice srpske vojske. Vest o čudotvornom spasenju kralja Aleksandra I Obrenovića od davljenja u talasima mora kod Bijarica u Francuskoj zatekla je inžinjerske jedinice na probijanju pruge i puta kroz Sićevačku klisuru. U znak zahvalnosti Svevišnjem za čudesno spasenje kralja, na ovom mestu, vojska je izgradila crkvu. Ukazom kralja Aleksandra I Obrenovića od 19. februara 1901. godine «za starešinu manastira vojnog Sv. Petke» postavljen je vojni sveštenik, a nekoliko godina kasnije manastir je dobio ime «Kraljevski srpski vojni manastir Sv. Petka Iverica» Ovo je posebno zanimljivo jer u istoriji srpske pravoslavne crkve nije poznat još jedan ovakav primer.



Manastir Svete Bogorodice - Sićevačka klisura
Manastir Svete Bogorodice nalazi se u živopisnom predelu Sićevačke klisure u podnožju stenovitog brda Kusača. Kompleks manastira čine: crkva posvećena Vavedenju Svete Bogorodice, manastirski konak, česma, zvonik sa dva zvona i novi konak. Legenda kaže da je na brdu na desnoj obali Nišave postojao stariji manastir Vavedenja koji su Turci porušili, a od preostalog materijala je ponovo podignuta sadašnja manastirska crkva. Crkva je podignuta i živopisana 1647. godine u periodu obnove Pećke patrijaršije. Crkva je opustela nakon okupacije. Crkva je podignuta i živopisana 1647. godine u periodu obnove Pećke patrijaršije. Crkva je opustela nakon Austrijsko-turskog rata 1689. - 1690. godine, a obnovljena je tek 1835. godine kada je izgrađen i prvi konak u manastiru. Stradala je u gušenju Niške bune 1841. godine, ali je ponovo obnovljena 1875. godine.





Manastir Svete Petke Iverice - Sićevačka klisura


Manastir Svete Petke Iverice se nalazi u Sićevačkoj klisuri, na međunarodnom putu Niš-Sofija i predstavlja još jedan dokaz o postojanju «kolonije monaha» na ovom području. Istorija upućuje da su stari manastir osnovali monasi iz gruzijskog manastira Iviriona sa Svete Gore, otuda i dodato ime «Iverica». Pretpostavlja se da su krajem 14. veka usled najezde Turskog carstva mnogi monasi, iz tada okupiranih područja, našli utočište u ovoj prelepoj klisuri, gde su osnovali monašku koloniju kojoj pripada i Manastir Svete Petke Iverice. Za podizanje sadašnje crkve Svete Petke , koja je nastala na temeljima prethodne sakralne građevine, vezane su brojne zanimljive priče. Naime, današnju crkvu Svete Petke podigli su 1898. godine inžinjerske jedinice srpske vojske. Vest o čudotvornom spasenju kralja Aleksandra I Obrenovića od davljenja u talasima mora kod Bijarica u Francuskoj zatekla je inžinjerske jedinice na probijanju pruge i puta kroz Sićevačku klisuru. U znak zahvalnosti Svevišnjem za čudesno spasenje kralja, na ovom mestu, vojska je izgradila crkvu. Ukazom kralja Aleksandra I Obrenovića od 19. februara 1901. godine «za starešinu manastira vojnog Sv. Petke» postavljen je vojni sveštenik, a nekoliko godina kasnije manastir je dobio ime «Kraljevski srpski vojni manastir Sv. Petka Iverica» Ovo je posebno zanimljivo jer u istoriji srpske pravoslavne crkve nije poznat još jedan ovakav primer.





Manastir Svete Bogorodice - Sićevačka klisura


Manastir Svete Bogorodice nalazi se u živopisnom predelu Sićevačke klisure u podnožju stenovitog brda Kusača. Kompleks manastira čine: crkva posvećena Vavedenju Svete Bogorodice, manastirski konak, česma, zvonik sa dva zvona i novi konak. Legenda kaže da je na brdu na desnoj obali Nišave postojao stariji manastir Vavedenja koji su Turci porušili, a od preostalog materijala je ponovo podignuta sadašnja manastirska crkva. Crkva je podignuta i živopisana 1647. godine u periodu obnove Pećke patrijaršije. Crkva je opustela nakon okupacije. Crkva je podignuta i živopisana 1647. godine u periodu obnove Pećke patrijaršije. Crkva je opustela nakon Austrijsko-turskog rata 1689. - 1690. godine, a obnovljena je tek 1835. godine kada je izgrađen i prvi konak u manastiru. Stradala je u gušenju Niške bune 1841. godine, ali je ponovo obnovljena 1875. godine.


izvor:nistourism

Druge religijske zajednice


U Nišu postoje i verski objekti drugih veroispovesti: rimokatolička crkva, adventistička crkva i džamija, a sinagoga koja je nasleđe Jevreja koji su do II svetskog rata živeli u Nišu, prestaje sa radom nakon njihovog progona od strane Nemaca.




izvor:nistourism

 

[Kalimerčica]

Šta reći osim VELIKO HVALA zjovane!
Kad se mi Nišlije nismo setili...

 

[Kalimerčica]

Nije još uvek u ponudi ali biće.

Evo jednog starog programa

/Pogledajte prilog 14702​

 

[zjovan29]

Tri idealna dana u Nišu

Izvor: BelGuest magazin | Jelena Ilić

U sklopu projekta razvoja programa turističkog, jednodnevnog, dvodnevnog i trodnevnog razgledanja Niša, Turistička organizacija grada objavila je programe sa najboljim ponudama turističkih agencija. Tekst koji je pred vama jedno je lično, izmaštano putovanje na tragu ovih preporuka.

Uvek me privlačila Srbija. Tamo odakle ja dolazim ljudi nisu upućeni u čari ove zemlje. Kada sam sletela na aerodrom Car Konstantin Veliki, bila je zora. Odmah sam pomislila da ću morati da čekam još nekoliko sati da se grad probudi. Ipak, nije bilo tako. Očigledno sam stigla u grad koji u svakom trenutku ima šta da ponudi.

U avionu sam vreme provela čitajući turističke programe. Istražila sam mapu grada i najpre se zaputila u meraklijsku ulicu – Kazandžijsko sokače, na doručak u restoranu „Pležer“. Južnjačko savršenstvo na tanjiru za početak dana. Naravno, želela sam da ispunim čitav dan, pa sam krenula od „prvog poglavlja“ – na mesto koje većina ljudi smatra simbolom Niša. Krenula sam ka Tvrđavi.

Ona se nalazi u središtu grada, na obali Nišave, potiče još s početka 17. veka. Izgleda impozantno, moram priznati. Od vodiča sam saznala da je rušena i obnavljana mnogo puta – od Rimljana, Slovena, Vizantinaca, Bugara... U tvrđavi sam obišla Lapidarijum – zbirku nadgrobnih spomenika i Arsenal, koji se nalazi desno od glavne – Stambol kapije. Barutana, kazamati i druge građevine koje sačinjavaju Tvrđavu propraćene su uzbudljivim pričama. Pravo blago!

Nakon edukativnog dela jutra, osetila sam potrebu za nečim laganijim kako bih kasnije nastavila obilazak istorijskih znamenitosti koje ovom gradu ne manjkaju. Vodič kao da mi je čitao misli, pa tako krenusmo u šetnju duž Nišave, odakle smo videli zgradu Banovine, prošli pored velike i cvetne pijace koja je mamila svojim obiljem, da bismo nakon prelaska mosta stigli do Obrenovićeve ulice, pešačke zone, i uklopili se među nasmejane Nišlije.

Šetnja me pripremila za obilazak Narodnog muzeja. Bila sam uzbuđena zbog saznanja da su vitrine i depoi Narodnog muzeja ispunjeni predmetima neprocenjive istorijske vrednosti. U muzejskim zbirkama nalazi se oko 40.000 predmeta iz oblasti arheologije, istorije, etnologije, istorije umetnosti, kulturne istorije i numizmatike. Zadivila me zbirka rimskog novca i živi susret s rimskim mozaicima.

Medijana, Foto: liako/Flickr​

Prvo buđenje u Nišu, mirisi kafe, doručka i zelenila. Ni za delić sekunde nisam se osetila kao stranac, skačem na noge, vidim grad je budan. Da biste osetili neki grad nije dovoljno da dan provedete u obilasku kulturne baštine i znamenitosti, već da radite sve ono što rade njegovi stanovnici. Time vođena, imala sam priliku da prisustvujem degustaciji i takmičenju u kupažiranju vina u elitnom restoranu „Regent klub“.

Agencija koja mi je bila domaćin imala je širok izbor transfera do Medijane. Želela sam da vidim to luksuzno imanje cara Konstantina, najpoznatijeg rođenog Nišlije. Medijana je nedovoljno poznat lokalitet, na kome se nalaze ostaci grandioznog carskog imanja sa vilom, termama, zanatskim centrom...

Uz živopisan opis vodiča mogla sam da zamislim svite senatora, generala i raznih drugih poslenika kako prolaze kroz monumentalnu kapiju vile i, po carskom protokolu, ulaze najpre u salutatorium – prostoriju za predstavljanje, da bi potom bili sprovedeni u salu za audijenciju (consitorium). Samo sam mogla da maštam o jelima i pićima kojima su služeni u sali za bankete (trichorumu).

Čegar​

Iz rimskog doba i carskog protokola prešla sam put kroz vreme. Odveli su me da vidim Ćele- kulu. Toliko priča o njoj. Toliko priča, ali nijedna dovoljna da opiše taj osećaj strahopoštovanja kada stanete pred spomenik. Nigde na svetu ne postoji spomenik sličan tom. Ta strašna uspomena posledica je bitke na Čegru, nakon koje su Turci, pod rukom Huršid-paše, u znak osvete zbog poginulih Turaka, sakupili mrtve srpske vojnike, odrali im kože, napunili ih pamukom i poslali put Carigrada, a njihove lobanje uzidali u kulu. Kula se sastojala od 952 lobanje, od kojih je do danas ostalo samo 58.

Spomenik je sagrađen na putu za Carigrad kao opomena onima što dižu bune protiv Turskog carstva. Nakon ove strašne, poučne priče, grad Niš mi je ponudio relaksaciju u vidu velnes i spa centra u Niškoj Banji. Pravi mali raj na jugu Srbije. Posle ispunjenog dana, bila sam spremna za uživanje u južnjačkoj hrani, Nišlije zaista znaju kako da ugoste. Opojni mirisi roštilja bi svaku dijetu bacili pod noge. Drugi dan u Nišu završio se duboko u noć, uz uživanje u besplatnim pićima koje je obezbedio vodič, u muzici i veselju.

U znaku duhovnosti

Treći dan želela sam da provedem malo drugačije i uspela sam u tome. Taj poslednji dan posvetila sam duhovnim saznanjima. Niš ima dugu hrišćansku tradiciju, koja potiče još iz četvrtog veka. Najpre smo posetili crkvu svetog Arhanđela Mihaila – mali saborni hram koji se nalazi u velikoj crkvenoj porti. Ta crkva bila je glavni hram niške eparhije sve do osvećenja nove Saborne crkve. Bila mi je zanimljiva crkva svetog cara Konstantina i carice Jelene, koju je projektovao arhitekta Jovan Mandić. On je uneo elemente raške graditeljske škole, sa neuobičajenim dodatkom od dva zvonika, kakve ranije nisam imala prilike da vidim.

U Nišu postoje i bogomolje drugih veroispovesti, kao što su rimokatolička crkva, adventistička crkva, džamija i sinagoga. Niš je grad koji me ni u jednom deliću sekunde nije razočarao. S radošću ću se sećati onoga što me naučio za tri dana, kako me ugostio i šta je probudio u meni. Grad carice Jelene i cara Konstantina, koji je sinonim vedrog južnjačkog duha, grad koji književnici decenijama opisuju u svojim delima. Grad istorije, kulture i dobrog provoda. Pa tako ono što je Stevan Sremac rekao za žensku lepotu, reći će svaki putnik, gost ili slučajni prolaznik kroz Niš. A ja, ja jedva čekam da se tamo vratim .
izvor:b92



NIŠ

Niš, jedan je od najstarijih gradova na Balkanu, na raskrsnici puteva koji povezuju Evropu sa Bliskim Istokom, od davnina važi za kapiju Istoka i Zapada. Tu se, dolinom Morave, račva pravac na sever, ka Beogradu i dalje prema Zapadnoj Evropi, na jug, dolinom Vardara, prema Solunu i Atini, i pravac ka istoku, dolinom Nišave i Marice prema Sofiji, Istanbulu i dalje ka Bliskom Istoku. Ovi putni pravci bili su poznati još u periodu Rima i Vizantije kao Via Militaris, a u srednjevekovnom periodu u doba Turaka, kao Carigradski drum.
Danas, to su glavni magistralni evropski pravci na Balkanu, koji Niš čine raskrsnicom Evrope sa Malom Azijom i Crnomorskog područija sa Mediteranom.

Grad je dobio ime po reci Nišavi na čijoj obali, u plodnoj kotlini, je izgrađen. Najstariji sačuvani predmeti na osnovu kojih može da se rekonstruiše period nastanka potiču iz peroda od 4000 godina pre n.e. i mogu se videti u Arheološkom muzeju u Nišu. Istoričari ga nazivaju carskim gradom, jer je u njemu rođen Konstatin Veliki, možda najveći među rimskim imperatorima, koji je Milanskim ediktom 313.godine ozvaničio hrišćanstvo kao državnu religiju u Rimskoj imperiji. Godišnjica ovog događaja biće obeležena velikom proslavom u Nišu 2013. godine.U doba Konstatina Velikog Niš, tadašnji Naisus, imao je luksuzno predgrađe Medijanu, o čemu svedoče ostaci vila, kupatila, skulptura I mozaika. To je jedna od stanica na Putu rimskih careva kroz Srbiju, turističke ture kojom se obilaze mesta u kojima je rođeno 17 rimskih imperatora.

U dugoj i burnoj istoriji, Niš pamti mnoge ratove, razaranja i ratnike. Kroz kapije Niša su prošli mnogi vladari Evrope, među njima car Fridrih I Barbarosa, koga je 1189. godine svečano dočekao veliki srpski knez Stefan Nemanja i sa njim sklopio savez protiv Vizantije.

Dugo godina Niš je bio pod turskom upravom i iz tog doba je ostala Niška Tvrđava, izgrađena 1723. godine, a spada u najlepša i najočuvanija turska zdanja na Balkanu. Danas se iza zidina tvrđave nalazi Umetnički paviljon, galerije, istraživački centar, a najpoznatija je Letnja pozornica na kojoj se održavaju filmski i muzički festivali. Iz tog doba je i tzv.Kraljev dvor, udobna rezidencija muslimanskih velikoposednika. Na to vreme podseća Ćele kula, koju su Turci napravili od lobanja srpskih junaka nakom bitke na Čegru 31. maja 1809. godine. U toj bici je vojvoda Stevan Sinđelić, sa 3000 saboraca, ostavljen bez pomoći koju je tražio, pucao u skladište baruta i digao u vazduh Čegarsko brdo. Da bi raja pamtila poraz, paša je naredio da se na Carigradskom putu podigne Ćele kula.

Danas je Niš administrativni centar Nišavskog okruga i regionalni centar jugoistočne Srbije. Istovremeno, to je industrijski i turistički centar od nacionalnog značaja. Kao saobraćajni čvor evropskih putnih i železničkih pravaca, sa aerodromom, lako je dostupan iz svih pravaca. Kao savremeni univerzitetski grad istovremeno je prirodni, društveni, privredni, obrazovni, zdravstveni, kulturni i sportski centar jugoistočne Srbije. Ima nešto više od 25o hiljada stanovnika i treći je po veličini u zemlji.
Samo deset kilometara od grada, podno Koritnika, je Niška banja u kojoj se vekovima narod leči od kardiovaskularnih oboljenja, reume, išijasa. Radonski termomineralni izvori prosečne temperature 37 stepeni C, bili su poznati još u rimske i vizantijske epohe. Dolazak u ovaj kraj Srbije trebalo bi iskoristiti i za obilazak Sićevačke klisure, kanjona kojim protiče Nišava, a na čijim padinama je 30- tak crkvica i manastira. Sićevačka klisura je zbog izuzetno lepe prirode proglašena za specijalni rezervat prirode.


izvor:glassrbije

 

[zjovan29]

NIŠ


Nije baš turistička destinacija; pored njega se prolazi sa severne ili zapadne strane ako vam on nije cilj putovanja. Nije ni mali, ni nepoznat ali retko ko u njega ode samo da ga vidi. Vraćajući se sa letovanja odseli smo da bi videli nešto u okolini i da vidimo

​

Spomenik oslobodiocima Niša je jedan od prpoznatljivih simbola ovog grada. Predstaviću ga kad dođe na red, uz još neke spomenike, na temi o spomenicima na 'Kulturnoj baštini'.

​

Trg sa spomenikom je stotinak metara od Nišave, naspram glavnog ulaza u Nišku tvrđavu.

​

Česma je podignuta 2007. povodom 70-to godišnjice gradskog vodovoda.

​

Tvrdjavu su izgradili Turci u XVIII veku, a sada se u njoj održavaju razne manifestacije; to je mesto za dnevne i noćne izlaske.

Amam je jedan od objekata starijih od tvrdjave u kojoj je.




Spomenik kralju Milanu Obrenoviću, oslobodiocu Niša od Turaka 1877.


Ispred tvrđave je spomen-kapela zrtvama NATO bombardovanja.


Na Nišavi je staza za veslanje na brzim vodama, a i nekoliko splavova-restorana.






Između trga i Nišave je sedište gradonačelnika Niša.​

Prema istočnom kraju Niša je Ćele-kula, podignuta sa namerom da zastraši i obeshrabri želju za slobodom.

Unutrašnjost kapele podignute iznad Ćele-kule (levo) a desno spomenik na Čegru - mestu na kome su izginuli Sinđelić i ustanici čije lobanje su ugrađene u Ćele-kulu.


Topovi na spomeniku na Čegru su osvojeni u Cerskoj bitki 1914.​

Preambiciozan program, žega i radno vreme neuskladjeno sa dužinom letnjih dana sprečili su nas da stignemo i do svega što smo namerili. Medijana i drugi antički spomenici (i još svašta u Nišu ili okolini) ostaju za neki drugi put.

izvor:vojvodinacafe.rs

 

[zjovan29]

Medijana u Nišu - slike i reportaža​

Srbija je protkana Antičkim nasleđem. Srem ima Sirmijum, Istočna Srbija Felix Romulijanu i Viminacijum, južna Justinijanu Primu i Medijanu. Ovo je priča o Medijani, sačinjena i začinjena sa par istorijskih činjenica i nekoliko aktuelnih fotografija.
​

Vervali ili ne, al u Srbiji je rođeno čak 17 rimskih imperatora! Ovako velika brojka govori da su nekada, ljudi sa ovih prostora bili izuzetno sposobni i uticajni, među kojima se svakako izdvaja Car
Konstantin. Konstantin Veliki (Flavius Valerius Aurelius Constantinus), je rođen u okolini Niša 274. godine, a u razdoblju od 306. - 337. godine je rimski car čija vladavina i odluke su svakako promenile svet.
​

Medju brojnim odlukama, dve su se posebno izdvajale: donošenje Milanskog edikta i izmeštanje
prestonice rimskog carstva.
Medijana je svakako mesto na kome se moraju reći par reči o Konstantinu Velikom. Epitet Veliki dobio je usled dominacije na bojnom polju, jer se celog života borio protiv odmetnutih pretendenata na carski presto i varvarskih upada u carstvo. Kao sin vojnog velikaša, a kasnije i cezara nižeg ranga za teritoriju današnje Britanije upoznaje pokvarenost dvorske politike. Zbog toga nije voleo Rim, i ovde se javlja inicijalna ideja za osnivanjem Novog Rima, koju i uspeva da realizuje nakon što osvaja apsolutnu vlast u carstvu. Podiže Konstantinopolj, postavlja temelje Aja Sofije, gradi hipodrome, kao i sve najmodernije građevine toga vremena. Sam Konstantinopolj postaje pravi centar sveta tek za vreme vladavine njegovog sina. ​

Kao državnik stabiliše poljuljano carstvo i nakon Milanskog edikta postaje prvi hrišćanski Car. Deluje kao veliki dobrotvor i ktitorhrišćanske crkve. Zanimljivo je da je prihvatio hrišćanstvo neposredno pred smrt, a nakon smrti je kanonizovan i danas se svetkuje kao svetac, apostolski ravnim sa ostalim Hristovim pratiocima. Pre Milanskog edikta branio je hrićane i više od dozvoljenih ovlašćenja, a poznat je i po devastaciji brojnih paganskih hramova širom današnje Grčke, Jerusalima, Italije i Turske. Jedinu ideju koju niju uspeo da realizuje je krštenje na reci Jordan.

​

Car Konstantin Veliki​

Bašta carske palate

​

U ime Carsta on je proklamovao Milanski edikt 313. godine nove ere. Ovaj dokument je već bio napisan od strane političke oligarhije u Milanu, ali Konstantin je prvi car koji je imao petlju da ga donese. Ovu odluku je doneo pod uticajem svoje majke Helene. Budući da izvorni zapis edikta nije sačuvan dešavaju se i danas loše interpretacije. O njemu saznajemo u svedočenjima i zapisima biografa toga vremena. Njegovim proglašenjem, nije data slobode samo hrišćanima, kako se to često tumači, niti je hrišćanstvo proglašeno državnom religijom. Cilj edikta je bila sloboda verskog izražavanja u Rimskom Carstvu, kako bi se postigao neophodni socijlani, državni i politički mir. Njime paganstvo više nije bila službena religija Carstva i njegove vojske i sve vere su bile ravnopravne.

​

Ruine i terme

​

Vratimo se sada Medijani. U 4. veku ona je bila luksuzno predgrađe kasnoantičkog grada i vojnog logora Nais, gde je pored reke Nišave i termalnih izvora bio sagrađen carski letnjikovac nesvakidašnje lepote
i geometrije. Nalazila se na strteškoj raskrsnici Solun - Bliski istok, na vojnom putu Via Militaris.

Konstantin Veliki, ali i drugi rimski zvaničnici koji su dolazili u Nais, i kretali se kasnije ka Serdiki i Konstantinopolju odsedali su u Medijani.

​

Mozaik unutar palate

​

Iz te persepktive, kao luksuzno carsko konačište, Medijana nije imala poseban politički, vojni i regionalni uticaj kako se to ponekad interpretira. Medjutim, dešavalo se da Car Konstantin bar po svedočanstvima njegovih biografa boravi i više meseci u svojoj vili na Medijani. O ovome takođe postoje nesuglasice, al kako god, možda su neki idejni elementi izgradnje Novog Rima doneti baš ovde.

​

Nakon skoro 17 vekova Medijana je arheološko nalazište u istočnom delu grada Niša pored puta za Nišku Banju. Smeštena je nedaleko od Nišave na prostoru od oko 40 hektara uređenih parkova i šuma. U središtu lokaliteta nalazi se tzv. Carska ili Konstantinova Vila dimenzija 100 puta 60 metara, ili oko 6000 kvadrata. Pored nje, od značajnih objekata spadaju terme sa kupatilima, žitnica, vodotoranj i akvadukt, kao i ostaci olovnih cevi kojima se dovodila lekovita voda iz Niške banje.

​

Skulpure iz narodnog muzeja u Nišu

​

Prva pionirska istraživanja lokaliteta počinju 1932. godine, a do danas, po grubim procenama, detaljno je istražen samo jedan mali deo. Od eksponata, najpoznatiji je mozaik krilate Meduze koja je kružne kompozicije. Unutrašnjost vile je takođe ukrašena bogatim mozaicima, lepim freskama i simboličkim postoljima za stubove. Pronađeni su mnogi rimski predmeti, skulpture rimskih božanstava, novčići i nakit od keramike, metala i mermera. U jednoj prostoriji 1972. godine otkriven je veći broj kipova, za koje se predpostavlja da predstavljaju Herkula, Askelepija, Higija i Dionisa. Danas se ovi antikviteti mogu videti u arheološkom odeljenju narodnog muzeja u Nišu.

Već krajem 4. veka počinje prvo stradanje Medijane usled požara. Nakon toga, u 5. veku devastaciji je doprinala hunska najezda 441. godine. Pčetkom 8. veka, u vreme prodora Slovena i Avara, palata i letnjikovac su za sva vremena opustošeni.

​

Danas, u letnjem periodu Medijana je otvrena za turiste i sve zainteresovane ljubitelje drevnina svakim danom, uključijući i nedelju. Ulaz je simboličan, a suvenira još nema. Grupa stručnjaka radi na rekonstrukciji većeg broja eksponata radi masovnije prodaje.

Verujemo da će se najnovijom rekonstrukcijom situacija promeniti, i da će Medijana bar za trenutak, na 1700.-toj godišnjici Milanskog edikta biti centar sveta. Trenutno je počela druga faza radova na obnovi Konstantinove vile, a da se sve odvija po planu, u trenutku pisanja ovog teksta, na vidivdan 2011. godine, glavom i bradom uverio nas je ministar kulture Predrag Marković.

izvor:tt-group
​

​