Močvarno i vodeno bilje

[Nostradamus]

Na Balkanskom poluostrvu ograničeno je i disjunktno rasprostranjena. Taksonski i fitogeografski značaj vrste je u tome što je jedini predstavnik oligotipskog cirkumholoarktičkog roda Hippuris u Evropi, koji obuhvata još dve vrste H.montana i H.tetraphylla. Relikt je hidrofitne flore. Nalazišta u Srbiji su na južnoj granici areala vrste u Evropi, a od ukupno 8 poznatih lokaliteta (u Srbiji) sa polovine je u poslednjih 50 godina ova ova vrsta iščezla. Ova vrsta prema IUCN kategoriji za područje Srbije ima status krajnje ugroženog taksona (CR-Srb,B/2c), dok za područje Srbije prema istoj kategorizaciji ima status ugrožene vrste (EN-Yu, B/2c).

 

[Nostradamus]

[h=3]Kukurjak[/h] Eranthis hyemalis je višegodišnja zeljasta biljka 5 - 15 cm visoka. Rizom je krtolast, a stabljika uspravna gola, zelene do crvenosmeđe boje, pri vrhu sa tri lista. Listovi su zvezdoliko izdeljeni i u sredini imaju jedan sedeći cvet žute boje. Periant sa 6 - 8 peharastih nektarija. Cveta od januara do kraja marta, neposredno nakon topljenja snega.Prizemni listovi se obrazuju posle cvetanja. Plod je mešak. Raste u hrastovo-grabovim šumama i u senovitim šumama sa svežim humusnim zemljištem.

 

[Nostradamus]

[h=3]Zakržljala perunika[/h] IRIS SPURIA L. je retka vrsta poznata samo u Vojvodini. Stanište na Gornjem Podunavlju se nalazi na najnižim delovima lokaliteta Štrbac , na vlažnim livadama koje okružuju Crnu baru.Nalazi se na Crvenoj listi flore Srbije i zaštićena je kao prirodna retkost.

 

[Nostradamus]

[h=3]Jezičasti ljutić[/h] Ranunculus lingua (Fam.Ranunculaceae) je višegodišnja biljka sa debelim, šupljim rizomom i žiličastim korenom. Obrazuje stolone duge do 80 cm. Stabljika je visine 50-150 cm, snažna, uspravna, šuplja i u gornjem delu jako granata, gola ili sa proređenim dlakama. Svi listovi su uzano do linearno lancetasti sa kratkom lisnom drškom, dugi 10-20 cm, šiljati, celog oboda, donji ponekad nazubljeni, sivo-zeleni. Cvet je 3-4 cm širine, zlatno-žute boje. Plod je jajast, bočno spljošten, obrubljen. Kljun ploda je širok, savijen, go ili rede dlakav. Raste na vlažnim mestima: ivice bara i močvara, zabareni tereni i tresetišta do 1200 m.n.v. Uvek nastanjuje periferne delove zajednice Scirpo-Phragmitetum gde dubina vode ne prelazi 50 cm, a koji tokom leta presuši.

 

[Nostradamus]

Areal je skoro čitava Evropa izuzev krajnjeg juga i severa. Zapadna granica areala je u atlanskom delu Evrope (Irska, Engleska, Francuska), severna u borealnom delu Skandinavskog poluostrva i zapadnog Sibira, južna na Siciliji, a istočna u zapadnoj Mongoliji.
Taksonomski i fitogeografski značaj u flori Srbije je u tome što pripada sekciji Flammula i seriji Lingua koja obuhvata samo još vrstu R.amurensis rasprostranjenu na Dalekom istoku. Lako se razlikuje od ostalih predstavnika sekcije Flamula i roda Ranunculus po dugačkim, celim, lancetastim sedećim listovima i krupnim cvetovima do 4 cm u prečniku. Odlikuje se izolovanim položajem u sistemu roda Ranunculus filogenetskim vezama sa vikarnim srodnikom u istočnoj Aziji, što ukazuje na njenu reliktnost tj. pripadnost elementima arkto-tercijarne hidrofitne flore.
Sva staništa u Srbiji se nalaze na južnoj granici areala u Evropi. Lokaliteti jezičastog ljutića u Srbiji uglavnom su vezani za područje Vojvodine a samo par lokaliteta su na području istočne i jugoistočne Srbije. Prema IUCN kategoriji ova vrsta za područje Srbije ima određen status krajnje ugroženi takson (CR-Srb, B/2ac+3ab) a za područje Srbije ima status ugroženog taksona (EN-Yu B/2ac+3ab E).

 

[Nostradamus]

[h=3]Crna topola (Populus nigra L.)[/h] Kao vrsta ravničarskih predela i nizijskih šuma, domaća CRNA TOPOLA (Populus nigra ) je rasprostranjena u toplijem delu Evrope na aluvijumima pored velikih reka. U Srbiji se javlja u periodično plavnim šumama pored Save, Dunava, Velike Morave, Tise, Drine, Timoka. Raste u zajednici sa belom vrbom, belom toplolom i vezom u ritskim šumama, dok se na višim terenima koji nisu plavni, na visini od 300 metara, javljaju pojedinačna satabla na staništima lužnjaka, jasena i graba.

 

[Nostradamus]

Crna topola je izuzetno svetloljubiva vrsta, otporna na temperaturne ekstreme. Brzo raste i u doba od 30 godina, dostiže visinu od 25 metara, a prečnik do jednog metra. Kora je u mladosti glatka, a kod starih stabala grafitnisiva sa dubokim uzdužnim pukotinama i izraženim rebrimaoplutavele kore. Donji deo stabla je često u čvorovima, tzv.iskričavost, koja potiče od brojnih uspavanih (proventivnih) pupoljaka.
Koren crne topole je moćan, površinski razgranat, sa nekoliko jakih dubinskih žila. Doživi starost do 200 godina (postoje stabla stara 300 godina) visine do 35 metara i procečnog prečnika do 3 metra.

 

[Nostradamus]

Najznačajnija bioekološka i taksonomska proučavanja crne topole u Srbiji obavio ja Tucović, izdvojivši dve posebne vrste,oko 20 varieteta, formi i hibridnih oblika. U botaničkoj literaturi je opisan veći broj varieteta, formi i hibrida crne topole. U kulturi je najraširenij jablan (Populus nigra cv„.Italica” ), oblik uskopiramidalnog habitusa, poznat kao lombardijska ili italijanska topola.
Značaj domaće crne topole za ravničarske terene umanjen je podizanjem zasada hibridnih eurameričkih topola u poslednjih nekoliko decenija. Šumsko-privredni značaj odabranih klonova topola za naše područje je nesumnjivo veliki. U genezu najuspešnijih hibrida ugrađene su najbolje bioekološke odlike domaće crne topole.
Vraćanje autohtonih vrsta postiže se desetogodišnjim programom konverzija alohtonih u autohtone šume.

 

[Nostradamus]

[h=3]Hrast lužnjak ( Quercus robur)[/h] Hrast lužnjak je listopadno drvo visine od 30 - 50 metara, a obim stabla seže i do 3 metra. Može da živi od 500 - 800 godina. Krošnja mu je nepravilna i veoma razgranata. Dok je mlad kora mu je glatka sa sivo - smeđim sjajem a kasnije ispuca. Na istoj biljci cvetovi su jednopolni. Muški cvetovi su na dugačkim visećim resama, a ženski su pojedinačni ili u grupama od po pet raspoređenih na dugačkoj osovini cvasti. Cveta od aprila do maja. Plod je sinkarpna orašica (žir) izduženo jajastog oblika i na vrhu zaoštrena.
Dobro uspeva u Evropi u uslovima atlanske, submediteranske i mediteranske klime. Dosta je rasprostranjen u Srbiji, a posebno dobro uspeva u Vojvodini, Mačvi, Pomoravlju i uopšte u nizijama i dolinama većih reka. Zemljište na kome najbolje uspeva je peskovito - glinovito zemljište sa visokim nivoom podzemnih voda.