Meteori

[zjovan29]

Tamo gdje pocinje obradivo zemljiste Tesalijske ravnice u podnozju velicanstvenih planinskih lanaca centralne Grcke,Hasije i Findosa,iznenada nailazite na prizor u koji tesko mozete povjerovati –koji djeluje tako inspirativno i uliva strahopostovanje-na ogromne stijene Meteora koje se bogatog tla.Zastrasujuca velicina ovih stijena i njihovi cudni izolovani oblici,govore o jednoj divnoj konfrontaciji starih zemljinih giganata,ovdje pretvorenih u kamen.Nijedan grcki mit i narodska prica ne objasnjava postanak ovih stijena, dok su ih istoricari starog vijeka ignorisali .U skorijim vremenima grcki strani geolozi su izlozili nekoliko razlicitih teorija koje objasnjavaju njihovu jedinstvenu formaciju.Najubjedljivija je ona njemackog geologa Filipsa,koji je posjetio Grcku krajem proslog vijeka.Prema njemu,milionima godina prije je ogromna rijeka tekla u dubok i uzak zaliv mora koje je u to vrijeme pokrivalo Tesaliju. Na svom ispustu ova rijeka je talozila debeo sloj mulja i kamenja , i tokom geoloskih perioda dijelovi ovih naslaga su se zbili u cvrstu masu nagomilanog krecnjaka.Kada je kontinentalna platforma isplovila ,a more isteklo kroz dolinu Tembl u danasnje Egejsko , ove naslage su bile sasvim izbacene ostavsi da stoje uspravno .Kasnije je ih je dubok kanal rijeke Pinios odsekao od Pindos planine ciji se alpski nagibi nisu formirali do tercijarnog perioda.
Divljina i nepristupacnost njihovog terena nacinili su Meteore sklonistem za covjeka koji je bjezao s` puta raznim osvajacima koji su vijekovima upadali u Tesaliju;nenastanjene stijene su obezbjedjivale sigurne domove za pustinjake i , kasnije,kaludjere koji su se,odricuci se svijeta ,nadali da ce vidjeti Boga jasnije u prorijedjenom nebeskom vazduhu njihovih vrhova i , boraveci ovdje u strahopostovanju sa osjecajem vrtoglavice i oskudici,dostici zivot hriscanskog perfekcionizma.U pocetku su ovi pustinjaci zivjeli usamljenicke zivote moleci se sami u osnovanim kapelama ;ali tokom vremena su vidjeli prednost u udruzivajnu duhovnih snaga i u zajednickom ucestvovanju u potpunijem hriscanskom zivotu u malim manastirima zvanim skitovi.
Ne znamo tacno kada su Meteori prvi put naseljeni ,jer najranije sacuvani izvori opisuju tamosnji kaludjerski zivot kada je ovaj vec bio organizovan .Neki vizantolozi smatraju da su skitovi vec postojali pri kraju prvog milenijuma,a prema jednom predanju prvi pustinjak je bio izvjesni Varnava ,koji je izmedju 950 i 970 Ljeta Gospodnjeg osnovao drevni skit Svetog Duha.Utemeljenje skita Preobrazenja Andronikosa,Kritskog kaludjera ,je usljedilo 1020 Ljeta Gospodnjeg . Oko 1160 Lj.G. drugi pustinjaci su osnovali skit Stagion na steni Dupjani , i vjerovatno 200 godina poslije toga pustinjak Varlam je osnovao manastire Tri Jerarha i Svih Svetih .Kasnije, jos uvijek, anomni sveti covjek je osnovao druge manastire:Sveta Trojica,Sveti Stefan ,Sretenje,Rusanu , Sveti Djordje Mandilski,Sveti Nikola Anapavsis,Nasa Djeva Mikansa,Sveti Nikola Bandovski ,Sveti Teodor,Sveti Apostoli,Sveti Grigorije ,Sveti Antonije Pantokrator,Sveta Usamljenost,Sveti Jovan Krstitelj,Svesvisnja,Sveti Modest,Lanac,Sveti Petar ,Sveti Dimitrije,Kalistrat,Arhandjel i Sveti Jovan Bunilski.
Vijekovima je ova manastirska zajednica bila privilegovana i bogato darovana od Grckih vodecih hriscanskih porodica.Na vrhuncui svog prosperiteta u 17-om vijeku je odomila veliki broj kaludjera i pustinjaka.Zatim je njeno bogatstvo pocelo da opada,i danas su samo manstiri Preobrazenje,Varlam,Sveti Nikola Anapavsis ,Rusanu,Sveta Trojica, i Sveti Stefan(kao i dijelovi jednog ili dva ostalih),jos uvijek u upotrebi .Ostali su nestali.
izvor:znanje



* ** ISTORIJA ** *

Manastirsko naselje Meteora je smjesteno na ogromnim i strmoglavim stijenama,​

koje se naglo uzdizu na sjevero-zapadnom rubu Tesalijske ravnice ,gdje se ​

susrecu sa podnozjem masivnog planinskog lanca Pindos .Raznolik pejzaz,​

miris planinskog divljeg cvijeca ,zbunje na rubovima klisura ,let ptica i​

prigusen zvuk klepala u obliznjem manastiru nam karakterise ​

velicanstvenu sliku Meteora.​

Zajednicko pohadjanje Liturgije nedjeljom i sudjelovanje u Svetoj ​

Evharistiji je vodilo do formiranja duhovnog bratstva i vremenom do ​

osnivanja prvog manastira Dupjani ,a potom crkve Protat ,po ugledu ​

na crkvu pod istim imenom na Svetoj Gori.Iguman je imenovan Protosom ​

ili starjesinom ,on je boravio u manastiru kao religijski autoritet cijele zajednice .​

U spokojstvu su prosla 2 ili 3 vijeka,ali su 13. i 14. vijek bili narusavani​

napadima Franaka ,Srba ,Katalonaca ,Albanaca i Turaka ,​

s ciljem da osvoje Tesaliju.​

Kaludjer Atanasije ,uznemiren napadima gusara na Svetu Goru ,​

dosao je na Meteorama 1334.godine u pratnji svog ispovjednika oca Grigorija .​

Naselili su se na Stilo ton Stagon(stub stagijski),ostavsi tamo 10 godina.​

Atanasije Meteoritski ,kasnije Blagosloveni Atanasije imao je cilj da osnuje manastir​

regulisan na isti nacin kao religijske kuce na Atosu .1344.okupio je oko sebe​

14 kaludjera i popeo ih na Platis Litos(sirok kamen) ,ogromnoj stijeni koja se ​

uzdize 613 m iznad nivoa mora .Zapoceli su podizanjem prve od zgrada koja​

je kasnije postala cuveni manastir Veliki Meteoron.Car Simeon je ujedinio ​

Tesaliju i Epiros i kao pobozan covjek pomagao manastire Meteora novcanim ​

darovima .Naslijedio ga je sin Janis Uros Paleolog ,tada ucenik na Svetoj Gori ,​

koji se ubrzo odrekao svog prestola i postao svestenik Ioasaf ,prijatelj Atanasija.​

Nakon 11 godina njihove saradnje u razvoju manastira ,Atanasije je umro ​

i sahranjen je u svom manstiru .Na mjesto igumana dolazi Ioasaf koji je ​

nastavio svoje djelovanje .​

Velicanstvenost pejzaza i sigurnost od napadaca ,pljackasa i zlocinaca vodilo ​

je stvaranju velike prisne zajednice .Ona je radom stvorila brojne manastire:​

Svetu Trojicu ,Sveti Stefan ,Sretenje,Rusanu,Sveti Djordje Mandilski,​

Sveti Nikola Anapavsis ,Deva Mikanska ,Sveti Antonije ,Sveti Teodor,​

Sveti Nikola Bandovski -Kofinski,Sveti apostoli ,Sveti Grigorije,Sveti ​

Antonije,Pantokrator,Preteca,Sveta Moni,Visoki Kaligraf,Modest,​

Hodocasce,Alisos,Apostol Petar,Sveti Dimitrije ,​

Kalistrap i Arhandjel.​

Kasnije je nastupilo opadanje ove teokratske zajednice .​

Danas samo 6 manastira jos uvijek funkcionise a to su :​

Preobrazenje(Veliki Meteoron) ​

Varlam ​

Sveti Nikola Anapavsis ​

Rusanu ​

Sveta Trojica ​

Sveti Stefan ​

sto se tice ostalih neki su se srusili ,dok se drugima gubi svaki trag.

​

izvor:znanje
​

SVETI MANASTIR PREOBRAZENJE​

(Veliki Meteoron)​

Vrh okomite stijene na kojoj je izgradjen manastir Preobrazenje spasitelja ,
znan kao Veliki Meteoron Sirok je oko 60 ari .Nalazi se na 613m iznad nivoa mora i 400 m iznad grada
Kalambake .U proslim vremenima se uspinjalo visecim ljestvama ili mrezom (vrizoni)u kojoj su
posjetioci,prtljag i zalihe podizali gore na manastir uz pomoc cekrka.Medjutim od 1923.kratak tunel
146 steoenika izdubljenih u stijenu su malo olaksali penjanje .

[FONT=&quot]Crkva je izgradjena u Atonintskom stilu u obliku krsta sa dvanaestostranom kupolom i konhama .Narteks drze [/FONT]​

[FONT=&quot] 4 stuba i svi njegovi zidovi i tavanica su ukraseni [/FONT]​

[FONT=&quot] religijskim prizorima i mucenistvima svetaca .[/FONT]​

[FONT=&quot]Na lijevoj konhi je freska Svetog Jovana [/FONT]​

[FONT=&quot] Krstitelja i Hrist sa Krstiteljem i Djevicom. [/FONT]​

[FONT=&quot] U desnoj konhi je Krstenje Isusovo u rijeci Jordan [/FONT]​

[FONT=&quot],arhandjel Gabrijel i Mihajlo.[/FONT]​

​

[FONT=&quot]Lijevo i desno od glavnog ulaza je velicanstvena prezentacija blagovesti djevice [/FONT]
[FONT=&quot] koja radosno prima pozdrave arhandjela Gabrijela . [/FONT] [FONT=&quot]Glavna crkva je [/FONT]
[FONT=&quot] u obliku krsta i bocnim konhama koja je dugacka 32 m .[/FONT]
[FONT=&quot]Dvanaestostrana kupola je oslonjena na 4 stuba i uzdize se na visini od 24 m.Impozantni [/FONT]
[FONT=&quot] Pantokrator u kupoli je okruzen andjelima .Tu su portreti Lazarevog Vaskrsnuca,Ulaska [/FONT]
[FONT=&quot] u Jerusalim ,Tajna Vecera ,Hristov silazak u pakao i Vaskrsnuce .Od znacajnih djela izdvojicemo[/FONT]
[FONT=&quot] izrezbareni drveni episkopski prijesto iy 1616. ,pozlaceni drveni ikonostas sa figurama zivotinja i[/FONT]
[FONT=&quot] biljnim motivima (1791.).Ova pecina je nekad bila pustinjacki stan svetog Atanasija .[/FONT]
[FONT=&quot]Druge manastirske zgrade ukljucuju malu kapelu krstitelja ,kapelu svetog konstantina i helene [/FONT]
[FONT=&quot] sa jednom bocnom ladjom .Jedna od najstarijih manastirskih zgrada je kuhinja u cijem centru je ognjistu i kazan .[/FONT]
[FONT=&quot]Do nje je trpezarija koja zavrsava konhom u kojoj su naslikani arhandjeli Mihajl i Gabrijel.Iza trpezarije je[/FONT]
[FONT=&quot] manastirska ambulanta iz 1572.Cijeli donji sprat i dana postoji dok su od gornjeg ostali samo odjeljci.Stara [/FONT]
[FONT=&quot] trpezarija je danas pretvorena u muzej gdje su izlozena manastirska blaga .Iznad manastirskog podruma ,[/FONT]
[FONT=&quot]nekada punog buradima vina se nalaze stare kaludjerske celije sa niskim vratima i prozorcicima .[/FONT]
[FONT=&quot]Tu pekara ,koja je nekad proizvodila na stotine vekni hljeba svakog dana ,jos uvijek postoji .[/FONT]

* ** ZIVOT KALUÐERA* **​

Manastiri su ukras pravoslavnog​

hriscanstva.Rastrkani po cijeloj​

Grckoj ,oni nastavljaju svoju dugogodinju​

istoriju ,kao sredista vjere,poboznosti i​

spokojstva a takodje i drustvenih usluga​

zajednici koje pruzaju kaludjeri i​

casne sestre posvecene Bogu ,koji​

provode svoje preostale godine​

u molitvi, neporocnosti i siromastvu.​

Prvi Hriscanski pustinjaci i askete​

.​

koji su okrenuli ledja svijetu su se​

pojavili krajem 3.vijeka .​

Oni su se posvetili postovanju​

Boga i neprekidnoj molitvi na​

mjestima udaljenim od​

svakodnevnog zivota,u pecinama​

i siromasnim skitovima .Neki su otisli​

u manastire i zivjeli tamo sa kaludejrima​

ucestvujuci u Liturgiji ,moleci se i​

primajuci svetu Evharistiju​

svake nedelje.​

Molitva-opstenje sa Bogom je najvazniji​

zadatak kaludjera koji provodi​

6 -7 casova svakog dana​

(do 11 casova nedjeljom i praznicima)​

u pokajanju i poboznosti ,​

duhovnom razmisljanju,odricanju duha od​

svega materijalnog,u postu i molitvi .​

Svako ko je prisustvovao liturgiji u​

Grckom manastiru ,ce se sjecati kaludjera​

koji pjevaju crkvene pjesme ,​

mole se u svojim odjeljcima,mirisa tamjana ,​

svijeca koje osvjetljavaju portrete​

svetaca na freskama i Pantokratora​

na visokom svodu kako salje svoje blagoslove​

.​

Bozanska sluzba-postovanje​

Boga ,je glavna preokupacija​

kaludjera i casnih sestara u​

Grckim manastirima.​

Zivot kaludjera se okrece oko Saborne​

crkve,glavne crkve manastira .​

Ovde se liturgija izvodi prema​

uobicajenim kanonima ,​

koji cuvaju pravoslavnu tradiciju i​

verno olicavaju instituciju crkve .​

​

izvor:znanje

METEORI​

SVETE STIJENE I NJIHOVA ISTORIJA​

Kratka istorija​

Manastiri:​

Sveti Nikola Anapafsis
Manastir Rusana
Manastir Varlam
Manastir Preobrazenje
Manastir Sveta Trojica
Manastir Sveti Stefan


Svete stene i njihova istorija

Kratka istorija
​

Manastirsko naselje Meteori je smjesteno na ogromnim i strmoglavim stjenama koje se naglo uzdizu na sjeverozapadnom rubu Tesalijske ravnice. Neobicno raznolik pejzaz, kakvih ima malo gdje na svijetu, izaziva kod putnika mjesavinu strahopostovanja i zadivljenosti.
Kaludjerska zajednica na ovim stjenama je jedinstvena u svijetu. Porjeklo ovih stjena proucavali su mnogi grcki i svjetski geolozi i naucniciali je prijedlog njemackog geologa Al Filipsona najvjerovatniji. On smatra da je ovaj kolosalni kompleks stena izasao na povrsinu iz delta regije ogromne rijeke koja je tekla hiljadama godina u tesan ali dubok sektar mora koje je tada obuhvtalo sve sto je danas Tesalijska regija.
Ovde su mnogi pustinjaci odlucili da se nastanem, na vrhovima lebdecih stijena, trazeci da zive blize bogu, posvecujuci sebe molitvi i duhovnom razmisljanju. Oni su zivjeli u pecinama i pukotinama u fasadi stijena.
Kaludjer Atanasije, uznemiren napadima gusara na Svetu Goru, dosao je na Meteore 1334 godine upratnji ispovjednika Oca Grigorija, nastanili su se na Stub Stagijski i ostali tu deset godina.
Atanasije Meteorski je 1344 godineokupio oko sebe cetrnaest kaludjera i iz susjedstva i sa njima zapoceo podizanje prve od zgrada koja je kasnije postala cuveni manastir Veliki Meteoron.
Posle smrti Stefana Dusana i Preliuma, Simeun se proglasio kraljem i carem. Bio je veoma pobozan i uveliko je pomagao manastire Meteora. Nakon Simenuove smrti, njegov sin Janis Uros, koji je tada bio ucenik ne Svetoj Gori, na povratku u Tesaliju da preuzme presto, popeo se na Meteorama gdje je sreo Atanasija. Pod utiscima utisaka,odrekao se prestola i birajuci tezak put poniznog svestenika, postao brat Iosaf.
Velicanstvenost pejsaza i sigurnost od napadaca, pljackasa i zlocinaca koju su kaludjeri uzivali ziveci na jedva pristupacnim vrhovima ovih trmoglavih stijena vodilo je godinama ka stvaranju velike, prisne zajednice sastavljene od vise manastira potpomognutih mnogim poklonima i privilegijama od poboznih vladara i aristokrata. Posledica toga su mnogi svestenici, ne svi znani po imenu, postali osnivaci manastira ubrajajuci Svetu Trojicu, Sveti Stefan,Sretenje, Rusanu, Sveti Djordje Mandilski, Sveti Nikola Anapavsis, Sveti Grigorije...
Danas samo sest manastira jos uijek funkcionisu: Preobrazenje, Varlam, Sveti Nikola, Anapavsis, Rusana, Sveta Trojica i Sveti Sveti Stefan.

Sveti Nikola Anapavsis

​

Crkva Svetog Nikole Anapavsisa je izgradjena o trosku Dionisa Mitropolita Larise i Nikanora jeromonaha i egzarha Stage, kao sto je ubelezeno iznad ulaz u crkvu:​

BOZANSKU I SVU DOSTOJNU POSTOVANJA CRKU NASEG OCA NIKOLE OD NJENOG TEMELJA SU PODIGLI CASNI MITROPOLIT LARISE KIR DIONIS I NAJBLAGOSLOVENIJI MEDJU JEROMONASIMA KIR NIKARON EGZARH STAGE I BRACA KOJA BORAVE TAMO. UKRASENA JE NA TROSAK EVANGELA KIPRIANOSA 1527, 12 DAN MJESECA OKTOBRA. RUKA TEOFANA STRELICKOG SA KRITA ZNANOG I KAO BATAS.

​

Manastir Varlam

​

U 14-om vjeku pustinjak Varlem se popeo na stijenu i izgradio nekoliko celoija i malu kapelu koju je posvetio Trojici Jerarha. On je tamo zivio u izolaciji, obucen u dronjke i izgubljen u molitvi do poslednjeg dana.​

Mnogo godina nakon njegove smrti zgrade su ostale puste ali na pocetku 16-og vijeka dva brata, kaludjeri Nektar i Teofan, koji vec proveli sedam godina na stjeni Preteca u manastiru Veliki Meteoron, su se popeli na stjenu i bez pomoci zapoceli da nanovo grade Tri Jerarha koju je podigao Varlam. I nakon njihove smrti manastir je nastavio da cvijeta, privlaceci jos vise kalusdjera koji su poslusno sljedili instrukcije ostavljene od osnivaca u njihovoj zavjestini.


​

Manastir Preobrazenje

​

Saborna crkva manastira, crkva Preobrazenje, koju je prvo izgradio Atanasije, je kasnije nanovo izgradjena od samog temelja, kao sto saznajemo sa jednog natpisa na juznom zidu svetilista:​

OVA NOVA I MNOGOPOSTOVANA CRKVA NASEG GOSPODA ISUSA HRISTA JE PODIGNUTA OD SAMOG TEMELJA KROZ TEZAK RAD I O TROSKU NAJBLAGOSLOVLJENIJIH MEDJU NASIM OCEVIMA I OSNIVACIMA ATANASIJA I IOSAFA GODINE 1388 A PONOVO IZGRADJENA I NANOVO UKRASENA KROZ ZABRINUTOST I MUKE NAJMANJEG OD BRACE 1484 GODINE DRUGI UKAZ 20-OG DANA MESECA NOVEMBRA.​

Crkva je izgradjena u Atonitskom stilu u obliku krsta, dvanaestostranom kupolom i konhama.

Manastir Sveta Trojica

​

Stjena na kojoj se nalazi manastir Sveta Trojica predstavlja najatraktivniju i najkarakteristicniju sliku Meteora. ​

Ne znamo zasigurno ko je osnivac manastira, ali istorijski izvori govore da je izgradjen izmedju 1458-1476 godine. Nema dokaza za tradiciju koja govori da ga je osnovao kaludjer Dometios.​

U ranijim vremenima hodocasnici su se uspinjali pomocu ljestvi ili mreza ali su kaludjeri 1925 godine,za vreme igumana Nikandora isklesali u stjenu 140 stepenica koji vode ka manastiru. ​

Saborna crkva Svete Trojice u obliku je krsta sa istovhjetnim stubovima i niskom kupolom izgradjenom u vizantijskom stilu.​

Manastir Sveti Stefan

Manastir Sveti Stefan, najbiogatiji na Meteorima, stoji na jednoj ogromnoj stjeni iznad Kalambake.​

Najpristupacniji je od svih manastira. Osnivanje manastira datira negde iz 14-og vijeka. Izgradili su ga Antonije Katakuzin i Filot Sjatenski koji su portretirani u maloj crkvi.Crkva Svetog Karalambosa je podignuta 1798 godine poslje cega je manastir bio znan kao manastir Sveti Stefan i Sveti Vaseljenski Karalambos.​

Godine 1856 manastir je o svoj trosak izgradio Konstantinovu skolu u Kalambaki, darujuci u isto vrijeme 80000 zlatnikam za izgradnju Gimnazije u Trikalu.Dok je 1880-te godine u manastiru boravilo tridesetjedan kaludjer, do 1960 je bio gotovo pust. sledece godine je pretvoren u zenski samostan, danasnje zajednice u u razvitku.
izvor:znanje
​

​