- Učlanjen(a)
- 25.08.2009
- Poruka
- 38.979
Mudar i dalekovid predak
Povodom 185. godišnjice osnivanja, Matica srpska se ovih dana, sve do polovine marta, predstavlja u Beogradu različitim programima - izložbama, predavanjima, prezentacijama, koncertima.
Tako će danas u Galeriji Turističkog informativnog centra rečju i slikom biti predstavljen osnivač i prvi predsednik MS Jovan Hadžić, jedna od najznamenitijih ličnosti srpske istorije 19. veka.
Doktor prava, zakonopisac, književnik, senator novosadskog Magistrata, matičar, Jovan Hadžić rođen je u Somboru 1799. godine, u uglednoj trgovačkoj porodici. Nakon očeve smrti brigu o njegovom školovanju preuzeo je ujak, vladika bački Gedeon Petrović. Gimnaziju je završio u Sremskim Karlovcima, a tri razreda filozofije u Pešti. Pravo je studirao u Pešti i u Beču, a tokom studija svoje obrazovanje je proširivao proučavanjem estetike, filozofije, istorije i prirodnih nauka.
Na Univerzitetu u Pešti 1826. godine, kada je i osnovana Matica srpska, obranio je doktorsku disertaciju „O razvodu braka kod pravoslavnih“. Narednu deceniju radio je kao advokat, a 1834. je izabran za senatora Magistrata slobodnog kraljevskog grada Novog Sada.
Na poziv kneza Miloša, 1837. godine prešao je u Srbiju, da bi radio na razvoju zakonodavstva. Danas se Jovan Hadžić smatra utemeljivačem savremenog srpskog javnog i privatnog prava. Autor je, između ostalog, Građanskog zakonika iz 1844. godine, koji je Kneževinu Srbiju svrstao među retke zemlje u svetu koje su u to vreme imale građanski kodeks.
Od 1846. godine ponovo se prihvatio javnog posla u Novom Sadu kao gradski senator. Bio je predsednik Oblasnog suda, kraljevski komesar, komesar za sudsko uređenje Vojvodine u Temišvaru. Učestvovao je na svih pet srpskih narodno-crkvenih sabora u Sremskim Karlovcima.
Bio je književnik i prevodilac, osnivač i urednik književnih časopisa, autor književnoteorijskih, filoloških, pravnih i istorijskih rasprava. Služio se mađarskim, nemačkim , latinskim, grčkim, francuskim, italijanskim i engleskim jezikom. U prvoj polovini 19. veka, pod pseudonimom Miloš Svetić, žestoko je polemisao sa Vukom Karadžićem, zalažući se za slavenosrpski jezik.
Od 183. do 1849. godine bio je direktor, a nakon toga patron Srpske pravoslavne gimnazije u Novom Sadu, kao i predsednik novosadske Srpske čitaonice. Dopisni član Društva srpske slovesnosti (potonje SANU) postao je 1842. godine.
Bio je oženjen Marijom iz novosadske porodice Desančić; imali su jedanaestoro dece, a nadživele su ga samo tri kćeri. Preminuo je 1869. godine a sahranjen je u porti Svetojovanjske crkve u Novom Sadu.R. L.
Osnivač i predsednik
Matica srpska je osnovana u Pešti, 16. odnosno 4. februara (po starom kalendaru), prema zamisli Jovana Hadžića, koju je materijalno podržalo šest uglednih i bogatih poslovnih ljudi. Osnovna njihova ideja je bila- rasprostranjivanje knjige među Srbima, a godinu dana ranije u tom cilju je i pokrenut „Letopis serbski“(današnji Letopis matice srpske). Za prvog predsednika izabran je Jovan Hadžić, koji se te dužnosti ponovo prihvatio i 1864. godine, kada je Matica srpska zauvek preseljena u Novi Sad.
Kao jedno od najsnažnijih središta borbe za čuvanje nacionalne svesti i duhovnog jedinstva celog srpskog naroda, Matica srpska je bila uzor drugim narodima da i oni osnuju slične institucije. To su posle Srba učinili Česi, Hrvati, Lužički Srbi, Slovaci, Slovenci, Poljaci.
Izvor: Dnevnik
Povodom 185. godišnjice osnivanja, Matica srpska se ovih dana, sve do polovine marta, predstavlja u Beogradu različitim programima - izložbama, predavanjima, prezentacijama, koncertima.
Tako će danas u Galeriji Turističkog informativnog centra rečju i slikom biti predstavljen osnivač i prvi predsednik MS Jovan Hadžić, jedna od najznamenitijih ličnosti srpske istorije 19. veka.
Doktor prava, zakonopisac, književnik, senator novosadskog Magistrata, matičar, Jovan Hadžić rođen je u Somboru 1799. godine, u uglednoj trgovačkoj porodici. Nakon očeve smrti brigu o njegovom školovanju preuzeo je ujak, vladika bački Gedeon Petrović. Gimnaziju je završio u Sremskim Karlovcima, a tri razreda filozofije u Pešti. Pravo je studirao u Pešti i u Beču, a tokom studija svoje obrazovanje je proširivao proučavanjem estetike, filozofije, istorije i prirodnih nauka.
Na Univerzitetu u Pešti 1826. godine, kada je i osnovana Matica srpska, obranio je doktorsku disertaciju „O razvodu braka kod pravoslavnih“. Narednu deceniju radio je kao advokat, a 1834. je izabran za senatora Magistrata slobodnog kraljevskog grada Novog Sada.
Na poziv kneza Miloša, 1837. godine prešao je u Srbiju, da bi radio na razvoju zakonodavstva. Danas se Jovan Hadžić smatra utemeljivačem savremenog srpskog javnog i privatnog prava. Autor je, između ostalog, Građanskog zakonika iz 1844. godine, koji je Kneževinu Srbiju svrstao među retke zemlje u svetu koje su u to vreme imale građanski kodeks.
Od 1846. godine ponovo se prihvatio javnog posla u Novom Sadu kao gradski senator. Bio je predsednik Oblasnog suda, kraljevski komesar, komesar za sudsko uređenje Vojvodine u Temišvaru. Učestvovao je na svih pet srpskih narodno-crkvenih sabora u Sremskim Karlovcima.
Bio je književnik i prevodilac, osnivač i urednik književnih časopisa, autor književnoteorijskih, filoloških, pravnih i istorijskih rasprava. Služio se mađarskim, nemačkim , latinskim, grčkim, francuskim, italijanskim i engleskim jezikom. U prvoj polovini 19. veka, pod pseudonimom Miloš Svetić, žestoko je polemisao sa Vukom Karadžićem, zalažući se za slavenosrpski jezik.
Od 183. do 1849. godine bio je direktor, a nakon toga patron Srpske pravoslavne gimnazije u Novom Sadu, kao i predsednik novosadske Srpske čitaonice. Dopisni član Društva srpske slovesnosti (potonje SANU) postao je 1842. godine.
Bio je oženjen Marijom iz novosadske porodice Desančić; imali su jedanaestoro dece, a nadživele su ga samo tri kćeri. Preminuo je 1869. godine a sahranjen je u porti Svetojovanjske crkve u Novom Sadu.R. L.
Osnivač i predsednik
Matica srpska je osnovana u Pešti, 16. odnosno 4. februara (po starom kalendaru), prema zamisli Jovana Hadžića, koju je materijalno podržalo šest uglednih i bogatih poslovnih ljudi. Osnovna njihova ideja je bila- rasprostranjivanje knjige među Srbima, a godinu dana ranije u tom cilju je i pokrenut „Letopis serbski“(današnji Letopis matice srpske). Za prvog predsednika izabran je Jovan Hadžić, koji se te dužnosti ponovo prihvatio i 1864. godine, kada je Matica srpska zauvek preseljena u Novi Sad.
Kao jedno od najsnažnijih središta borbe za čuvanje nacionalne svesti i duhovnog jedinstva celog srpskog naroda, Matica srpska je bila uzor drugim narodima da i oni osnuju slične institucije. To su posle Srba učinili Česi, Hrvati, Lužički Srbi, Slovaci, Slovenci, Poljaci.
Izvor: Dnevnik
Poslednja izmena: