- Učlanjen(a)
- 18.01.2020
- Poruka
- 253
Istorijat Sremske Kamenice
Nedaleko od Novog Sada, na obroncima severnog dela Fruške Gore, ka desnoj obali reke Dunav, nalazi se Sremska Kamenica. Njen centralni deo pripada gradskoj građevinskoj zoni Novog Sada, dok su ostali delovi mahom vikend naselja poput Artiljeva, Glavice, Grigovca, Paragova i Popovice.
Ko je sve vladao ovom teritorijom
Istorijski podaci o sežu daleko u prošlost, pre čak 2.300 godina, kada su ovom teritorijom vladali Tribali, ratoborno ilirsko pleme. Tribali su se na ovim prostorima zadržali oko 200 godina, da bi ih kasnije zamenili Skordisci, moćno i disciplinovano keltsko pleme, koje ih je porazilo.
I, kako to obično biva, Skordisci su porazili Tribale, a nekih stotinak godina kasnije i sami bili poraženi od strane Rimljana. Jer, Rimljanima je desna obala Dunava odgovarala da na njoj podignu svoje vojne logore, kako bi lakše mogli da zaštite svoju imperiju od naleta varvara sa severa. Zbog toga su baš na potezu između Petrovaradina i Sremske Kamenice podigli tvrđavu ili „Kuzum“, kao i vojni logor.
I tako, malo po malo, u blizini logora niklo je naselje koje je rimskim legionarima služilo za snabdevanje osnovnim namirnicama. A to naselje, nalazilo se na teritoriji današnje Sremske Kamenice.
A šta kažu knjige starostavne
Konkretniji, pisani podaci o Kamenici potiču tek iz prve polovine XIII veka, kada je bila poznata pod nazivom Villa Kamanch. Naime, ugarski kralj Bela IV, darovnicom od 8. jula 1237. godine, poklonio je ovaj posed manastiru čije je ime tada bilo Belafons (što znači Belin izvor), a danas se zove Petrovaradin. A u ono vreme, sadašnja Petrovaradinska tvrđava predstavljala je je jednu od naujuglednijih cistercitskih opatija.
U Kamenici je to vreme počelo i prevođenje Biblije na mađarski jezik, pod nazivom Husitska Biblija, a bila je jedno vreme i sedište vladara, kao i trgovački i zanatski centar. Osim toga, ovo je još tada bio poznati vinarski kraj. Kamenica je doživela svoj procvat, a od 1439. godine naziva se Kamanec.
A onda su došli Turci
To zlatno doba, trajalo je do dolaska Turaka, 1520. god kada su mnoga mesta u Sremu postradala, jer su osvajači nemilosrdno razarali i palili sve pred sobom. Neki podaci kažu da su Turci prolili 7.000 bačvi vina, koje je u potocima teklo Kamenicom, ka Dunavu. Gde god su prošli, ostavljali su za sobom pustoš, a ovaj deo pripadao je Varadinskoj nahiji.
Ali ničija nije do zore gorela
Početkom XVIII veka, austrijska vlast preotima od Turaka Kamanec i menja mu ime u Kamenic. 1728. godine ona postaje vlasništvo barona Ifelina, sve do 1750. godine kada prelazi u ruke grofa Marcibanjija i njegovog zeta Karačonjija. Pod vlašću ove dvojice, Kamenica se ponovo razvija. A, 1886. godine postaje i opština, što je bila do 1955. godine. Tada je prvo pripojena Petrovaradinu, a malo kasnije i Novom Sadu, tako da je danas jedan od njegovih delova.
Najpoznatiji stanovnik
Najpoznatiji stanovnik Sremske Kamenice bio je naš poznati pesnik Jovan Jovanović Zmaj (1833-1904). U Kamenici danas njegovo ime nosi osnovna škola, a u kući u kojoj je živeo od 1875. do 1904. godine, danas je muzej posvećen ovom velikom lekaru i pesniku. Nalazi se u ulici koja takođe nosi njegovo ime, na broju 1.
A u centru Kamenice, na Zmajevom trgu, postoji i spomenik koji je delo vajara Ivana Meštrovića pod nazivom “Jovan Jovanović Zmaj sa detetom i knjigom”.
Verovatno da ni danas nema deteta koje bar neku od njegovih mnogobrojnih pesama ne zna napamet. A oni stariji, sećaju se i dečije TV serije “Neven”, koju je režirao Timoti Džon Bajford, a čiji je scenario rađen po motivima Zmajevih dela. U njegovu čast, svake godine u junu, u Novom Sadu se održava i jedan od najvećih dečjih festivala, Zmajeve dečje igre.
Šta se još može videti u Sremskoj Kamenici
Osim osnovne škole, u Kamenici se danas nalazi i srednja škola unutrašnjih poslova „Stefan Vučinić“, u kojoj se školuju budući pripadnici policije. A tu je i privatni univerzitet „Educons“, koji je osnovao dr Aleksandar Andrejević.
Na slici panorame Sremske Kamenice dominiraju dve crkve. Srpska pravoslavna crkva Rođenja Bogorodice, barokna je građevina koja postoji još od 1758. godine, a izgrađena je na mestu na kome je i pre nje bio hram. Ikonostas joj je, 1802. godine, oslikao Stefan Gavrilović.
A pored pravoslavne, tu je i rimokatolička crkva Našašće Svetog Križa, koja je sagrađena 1746. godine na mestu današnjeg Zmajevog trga. U XIX veku obnovljena je i proširena na zahtev grofa Marcibanjija, a grof Karačonji joj je kasnije poklonio i orgulje. Pre desetak godina, ponovo je obnovljena.
Dvorac i park
Pored ovih znamenitosti, tu je i dvorac Marcibanji-Karačonji, koji se nalazi u velikom Kameničkom parku, a koji u sadašnjem izdanju datira iz 1836. godine. Posle Prvog Svetskog rata dvorac je otkupio američki major Don Frontingen, i u njemu osnovao Dom sprsko-amerikanski. Bio je dobrotvor koji je sopstvenim sredstvima u njemu izdržavao ratnu siročad.
Danas je dvorac u vlasništvu Hidrometeorološkog zavoda, a u njemu se nalazi umetnička galerija vodoprivrednog centra, dok se u blizini nalazi i Dečje selo, za decu bez roditeljskog staranja.
Oko dvorca je postojao park u kome se nalazilo mnoštvo skulptura, a koji je zajedno sa dvorcem, postao deo velikog Kameničkog parka, koji krase stoletna stabla hrasta, javora i lipe, kao i neke egzotične biljke donete iz raznih krajeva sveta.
U centralnom delu parka nalazi se i Brežuljak ruža. To je deo na kome se nalazi pet stubova koji simbolizuju pet rimskih vojnika; jedna od zanimljivosti koje mlađi posetioci često obilaze.
Park je omiljeno mesto rekreativaca i izletnika. Novosađanima je ovo jedna od omiljenih lokacija za prvomajski uranak. Iz parka vodi staza kojom možete doći do šetališta uz Dunav, sa koga možete uživati u pogledu na novosadske mostove.
Institut Sremska Kamenica
Sremska Kamenica poseduje i tri velike zdravstvene ustanove, a to su instituti za kardiovaskularne bolesti, za plućne bolesti i za onkologiju, koji se nalaze pod istim krovom. U njima rade najbolji specijalisti iz raznih oblasti, pa je po tome jedinstvena ustanova u našoj zemlji. Zgrada je okružena zelenilom, a u njenoj neposrednoj blizini postoji više restorana i mesta u kojima možete odsesti, ukoliko za tim imate potrebu.
Za kraj…
Poslednjih godinu dana, otkad traje pandemija koronavirusa, raste potražnja za kućama i vikendicama u Sremskoj Kamenici i njenoj okolini. Mnogo zelenila, ulice atipične za vojvođansku ravnicu i jedan od najlepših pogleda na Dunav, uz neposrednu blizinu centralnog gradskog jezgra Novog Sada, razlozi su zbog kojih je Sremska Kamenica danas veoma tražena lokacija.
A kako se vama dopada? Da li biste voleli da je posetite? Ili možda da se tamo i preselite? Podelite to sa nama, u komentarima.
Autorski tekst: Jelena Todorović
Fotografije: Pinterest.com i Wikipedia.org
Izvor: Srbijaspace.com
Nedaleko od Novog Sada, na obroncima severnog dela Fruške Gore, ka desnoj obali reke Dunav, nalazi se Sremska Kamenica. Njen centralni deo pripada gradskoj građevinskoj zoni Novog Sada, dok su ostali delovi mahom vikend naselja poput Artiljeva, Glavice, Grigovca, Paragova i Popovice.
Ko je sve vladao ovom teritorijom
Istorijski podaci o sežu daleko u prošlost, pre čak 2.300 godina, kada su ovom teritorijom vladali Tribali, ratoborno ilirsko pleme. Tribali su se na ovim prostorima zadržali oko 200 godina, da bi ih kasnije zamenili Skordisci, moćno i disciplinovano keltsko pleme, koje ih je porazilo.
I, kako to obično biva, Skordisci su porazili Tribale, a nekih stotinak godina kasnije i sami bili poraženi od strane Rimljana. Jer, Rimljanima je desna obala Dunava odgovarala da na njoj podignu svoje vojne logore, kako bi lakše mogli da zaštite svoju imperiju od naleta varvara sa severa. Zbog toga su baš na potezu između Petrovaradina i Sremske Kamenice podigli tvrđavu ili „Kuzum“, kao i vojni logor.
I tako, malo po malo, u blizini logora niklo je naselje koje je rimskim legionarima služilo za snabdevanje osnovnim namirnicama. A to naselje, nalazilo se na teritoriji današnje Sremske Kamenice.
A šta kažu knjige starostavne
Konkretniji, pisani podaci o Kamenici potiču tek iz prve polovine XIII veka, kada je bila poznata pod nazivom Villa Kamanch. Naime, ugarski kralj Bela IV, darovnicom od 8. jula 1237. godine, poklonio je ovaj posed manastiru čije je ime tada bilo Belafons (što znači Belin izvor), a danas se zove Petrovaradin. A u ono vreme, sadašnja Petrovaradinska tvrđava predstavljala je je jednu od naujuglednijih cistercitskih opatija.
U Kamenici je to vreme počelo i prevođenje Biblije na mađarski jezik, pod nazivom Husitska Biblija, a bila je jedno vreme i sedište vladara, kao i trgovački i zanatski centar. Osim toga, ovo je još tada bio poznati vinarski kraj. Kamenica je doživela svoj procvat, a od 1439. godine naziva se Kamanec.
A onda su došli Turci
To zlatno doba, trajalo je do dolaska Turaka, 1520. god kada su mnoga mesta u Sremu postradala, jer su osvajači nemilosrdno razarali i palili sve pred sobom. Neki podaci kažu da su Turci prolili 7.000 bačvi vina, koje je u potocima teklo Kamenicom, ka Dunavu. Gde god su prošli, ostavljali su za sobom pustoš, a ovaj deo pripadao je Varadinskoj nahiji.
Ali ničija nije do zore gorela
Početkom XVIII veka, austrijska vlast preotima od Turaka Kamanec i menja mu ime u Kamenic. 1728. godine ona postaje vlasništvo barona Ifelina, sve do 1750. godine kada prelazi u ruke grofa Marcibanjija i njegovog zeta Karačonjija. Pod vlašću ove dvojice, Kamenica se ponovo razvija. A, 1886. godine postaje i opština, što je bila do 1955. godine. Tada je prvo pripojena Petrovaradinu, a malo kasnije i Novom Sadu, tako da je danas jedan od njegovih delova.
Najpoznatiji stanovnik
Najpoznatiji stanovnik Sremske Kamenice bio je naš poznati pesnik Jovan Jovanović Zmaj (1833-1904). U Kamenici danas njegovo ime nosi osnovna škola, a u kući u kojoj je živeo od 1875. do 1904. godine, danas je muzej posvećen ovom velikom lekaru i pesniku. Nalazi se u ulici koja takođe nosi njegovo ime, na broju 1.
A u centru Kamenice, na Zmajevom trgu, postoji i spomenik koji je delo vajara Ivana Meštrovića pod nazivom “Jovan Jovanović Zmaj sa detetom i knjigom”.
Verovatno da ni danas nema deteta koje bar neku od njegovih mnogobrojnih pesama ne zna napamet. A oni stariji, sećaju se i dečije TV serije “Neven”, koju je režirao Timoti Džon Bajford, a čiji je scenario rađen po motivima Zmajevih dela. U njegovu čast, svake godine u junu, u Novom Sadu se održava i jedan od najvećih dečjih festivala, Zmajeve dečje igre.
Šta se još može videti u Sremskoj Kamenici
Osim osnovne škole, u Kamenici se danas nalazi i srednja škola unutrašnjih poslova „Stefan Vučinić“, u kojoj se školuju budući pripadnici policije. A tu je i privatni univerzitet „Educons“, koji je osnovao dr Aleksandar Andrejević.
Na slici panorame Sremske Kamenice dominiraju dve crkve. Srpska pravoslavna crkva Rođenja Bogorodice, barokna je građevina koja postoji još od 1758. godine, a izgrađena je na mestu na kome je i pre nje bio hram. Ikonostas joj je, 1802. godine, oslikao Stefan Gavrilović.
A pored pravoslavne, tu je i rimokatolička crkva Našašće Svetog Križa, koja je sagrađena 1746. godine na mestu današnjeg Zmajevog trga. U XIX veku obnovljena je i proširena na zahtev grofa Marcibanjija, a grof Karačonji joj je kasnije poklonio i orgulje. Pre desetak godina, ponovo je obnovljena.
Dvorac i park
Pored ovih znamenitosti, tu je i dvorac Marcibanji-Karačonji, koji se nalazi u velikom Kameničkom parku, a koji u sadašnjem izdanju datira iz 1836. godine. Posle Prvog Svetskog rata dvorac je otkupio američki major Don Frontingen, i u njemu osnovao Dom sprsko-amerikanski. Bio je dobrotvor koji je sopstvenim sredstvima u njemu izdržavao ratnu siročad.
Danas je dvorac u vlasništvu Hidrometeorološkog zavoda, a u njemu se nalazi umetnička galerija vodoprivrednog centra, dok se u blizini nalazi i Dečje selo, za decu bez roditeljskog staranja.
Oko dvorca je postojao park u kome se nalazilo mnoštvo skulptura, a koji je zajedno sa dvorcem, postao deo velikog Kameničkog parka, koji krase stoletna stabla hrasta, javora i lipe, kao i neke egzotične biljke donete iz raznih krajeva sveta.
U centralnom delu parka nalazi se i Brežuljak ruža. To je deo na kome se nalazi pet stubova koji simbolizuju pet rimskih vojnika; jedna od zanimljivosti koje mlađi posetioci često obilaze.
Park je omiljeno mesto rekreativaca i izletnika. Novosađanima je ovo jedna od omiljenih lokacija za prvomajski uranak. Iz parka vodi staza kojom možete doći do šetališta uz Dunav, sa koga možete uživati u pogledu na novosadske mostove.
Institut Sremska Kamenica
Sremska Kamenica poseduje i tri velike zdravstvene ustanove, a to su instituti za kardiovaskularne bolesti, za plućne bolesti i za onkologiju, koji se nalaze pod istim krovom. U njima rade najbolji specijalisti iz raznih oblasti, pa je po tome jedinstvena ustanova u našoj zemlji. Zgrada je okružena zelenilom, a u njenoj neposrednoj blizini postoji više restorana i mesta u kojima možete odsesti, ukoliko za tim imate potrebu.
Za kraj…
Poslednjih godinu dana, otkad traje pandemija koronavirusa, raste potražnja za kućama i vikendicama u Sremskoj Kamenici i njenoj okolini. Mnogo zelenila, ulice atipične za vojvođansku ravnicu i jedan od najlepših pogleda na Dunav, uz neposrednu blizinu centralnog gradskog jezgra Novog Sada, razlozi su zbog kojih je Sremska Kamenica danas veoma tražena lokacija.
A kako se vama dopada? Da li biste voleli da je posetite? Ili možda da se tamo i preselite? Podelite to sa nama, u komentarima.
Autorski tekst: Jelena Todorović
Fotografije: Pinterest.com i Wikipedia.org
Izvor: Srbijaspace.com