Giotto di Bondone /Djoto/
Giotto di Bondone, poznat samo i kao Đoto, (Colle di Vespignano, 1267. – Firenca, 8. januar 1337.) bio je slavni italijanski slikar, arhitekta i vajar. Najvažniji i najuticajniji slikar Gotike. Smatra se jednim od glavnih prethodnika italijanske Renesanse.
Kroz razne izvore se otkrilo da je Giotto odrastao kao sin kovača u okolini Firence. Većina stručnjaka smatra da je Giotto bilo njegovo stvarno ime, no neki veruju i da je to samo skraćenica od Ambrogio (Ambrogiotto) ili Angelo (Angeliotto).
O njegovom životu svedoči 1450. napisan spisak „Commentarii“ (priče o umetnicima) koji je napisao Lorenzo Ghiberti, a koji je u 16. veku ponovo objavio Giorgija Vasari pa je stekao veliku popularnost. Tamo se govori da je Giotto odrastao u siromašnim uslovima ali da ga je jednog dana otkrio slikar Cimabue dok je crtao na kamenu čuvajući ovce. Navodno je Giotto kao dečak tako verno slikao mrave da se čak i veliki Cimbaue začudio. Verovatno je zato Giotto postao njegov učenik; njegov uticaj je vidljiv na njegovim prvim radovima. Ubrzo je dobio prve ponude po Firenci, a papa Benedikt XII. ga je pozvao u Rim, gde je radio 10 godina. Na kraju je postao slavni arhitekta i vajar ali i pesnik.
Pojava Giotta kao slikara, arhitekte i vajara u italijanskoj i evropskoj umetnosti označava pojavu novog likovnog izraza arte moderna. Oslobađa se tradicionalnih šema romaničkog slikarstva i vizantijske ikonografije, teži da svet slikarski prikaže kao neposredno uočenu stvarnost. Pisac Cennino Cennini mu se divio i hvalio njegove tehničke veštine.
Njegovo priznanje afirmisalo se i u materijalnom uspehu; postao je počasni građanin i posedovao je nekretnine u Firenci i Rimu. Oko 1320. se vratio iz Rima natrag u Firencu gdje je imao zaposlenu radionicu. 1334. postao je glavni majstor izgradnje katedrale Santa Maria del Fiore. Sam nije doživeo njen završetak a njegovi naslednici su malo izmenili njegove planove gradnje. Giotto je umro 1337. dok je radio na Sudnjem danu u katedrali Bargello.
Njegovi istomišljenici Duccio i Simone Martini postižu podjednako zavidne rezultate, no tek je Giottovo delo ostvarilo osnovne preduslove za razvoj italijanskog rano-renesansnog slikarstva.
Njegovi sledbenici su Giottino, Taddeo Gaddi, Bartolomeo Daddi, Masaccio i dr. Preko Avignona uticao je i na razvoj slikarstva u južnoj Francuskoj.
Po jednoj legendi je Giotto jednog dana naslikao muvu na jednom delu tela majstora Cimabuea koja je izgledala toliko uverljivo da ju je ovaj pokušavao oterati. Na kraju mu je priznao da ga je nasamario.
Giotto se spominje i u Boccacciovom Dekameronu, (6. dan, 5. priča); i u Danteovoj „Božanstvenoj komediji“. Sa obojicom je bio dobar prijatelj.
Pesnik Francesco Petrarca je od njega dobio kip Device Marije, a i Michelangelo se inspirisao njegovim delom u crkvi Santa Croce u Firenci.
Dela
Giottov opus obrađuje religiozne teme pa se smatra osnivačem italijanskog slikarstva, posebno toskanskog slikarstva Freski. Oduševljavao je i po tehnici i po bojama. Za najbitnije delove njegovog opusa smatraju se visoka prirodnost njegovih figura, kao i širenje perspektive.
Upotrebom nove ikonografije i novog likovnog govora ostvaruje veliki ciklus od 28 fresaka iz života sv. Franje u gornjoj crkvi u Assisiju, posle 1297. g. Tim slikama se Giotto ustoličio kao najvažniji slikar gotike. On je prvi uskladio prizor slike sa stajalištem gledaoca, te je prostor slike povezao s prostorom gledaoca (tako što je sliku spustio u vidokrug posmatrača). Likovi na tim slikama čvrsto stoje na zemlji, uobličeni su i vladaju prostorom trodimenzionalni, a ne spljošteni. Giotto je prvi u evropskom slikarstvu krenuo u izražavanje osećaja u stvarnom životu putem svojih likova.
Prevazilazio je ikonografske norme vizantijskog slikarstva koje su uticale na generacije slikara. Uveo je realizam u slikarstvo; dok je konvencionalno slikarstvo do tada imalo dvodimenzionalne figure, Giotto je uveo plastično modelirane figure u jednoj prostoriji sa perspektivom, koje imaju odnos jedna sa drugom. Dajući im širinu, podario im je prirodni volumen i težinu. To se već naslućuje u bazilici Santa Maria Novella u Firenci, jednom od njegovih ranijih radova. Po Vasariju je njegovo modeliranje Svetog Franje Asiškog nekim kritičarima bilo čak prestvarno pa zato i preduhovno. Giotto je bio prvi veliki individualni gotički majstor, ujedno uzor nadolazećim slikarima renesanse.
Giottovo glavno delo je veliki ciklus fresaka u kapeli Cappella degli Scrovegni u Padovi, koji sadrži preko 100 scena iz života Marije i Isusa, i koji je nastao od 1304. do 1306. Jedna slavna scena iz ciklusa je ona u kojoj Sveta tri kralja koja posmatraju zvezdu koja liči na kometu. Poznata je i „Ognissanti“ Sveta Marija. Zanimljivo, plavu boju je u tom ciklusu slabo koristio, verojatno jer je bilo teško proizvesti plave pigmente.
Svojim delima Giotto je dao utisak dodirljivosti i dubinskog prostora. Bio je prvi umetnik koji je pokušao ostvariti perspektivski krajolik i građevine. Neka dela koja se pripisuju njemu možda su zapravo dela njegovih učenika. Po jednoj legendi je predstavniku pape, koji je hteo probu njegova umeća, jednostavno ručno nacrtao savršen krug („Giottov O“).
Delimično su očuvane i freske u kapelama firentinske crkve Sta Croce, dok su u Rimu i Napulju potpuno propale. Osim fresaka slikao je u temperi i u ulju na dasci, oslikavao je raspela u kojima je bliži tradicionalnim rešenjima (Madona u slavi).
Nasleđuje Arnolfa di Cambija na izgradnji firentinske katedrale. Ispred katedrale podigao je zvonik od raznobojnog mermera, ukrasio ga reljefima (nešto izmenjen i dovršen nakon njegove smrti).
Izvor.wikipedija
Giotto di Bondone, poznat samo i kao Đoto, (Colle di Vespignano, 1267. – Firenca, 8. januar 1337.) bio je slavni italijanski slikar, arhitekta i vajar. Najvažniji i najuticajniji slikar Gotike. Smatra se jednim od glavnih prethodnika italijanske Renesanse.
Kroz razne izvore se otkrilo da je Giotto odrastao kao sin kovača u okolini Firence. Većina stručnjaka smatra da je Giotto bilo njegovo stvarno ime, no neki veruju i da je to samo skraćenica od Ambrogio (Ambrogiotto) ili Angelo (Angeliotto).
O njegovom životu svedoči 1450. napisan spisak „Commentarii“ (priče o umetnicima) koji je napisao Lorenzo Ghiberti, a koji je u 16. veku ponovo objavio Giorgija Vasari pa je stekao veliku popularnost. Tamo se govori da je Giotto odrastao u siromašnim uslovima ali da ga je jednog dana otkrio slikar Cimabue dok je crtao na kamenu čuvajući ovce. Navodno je Giotto kao dečak tako verno slikao mrave da se čak i veliki Cimbaue začudio. Verovatno je zato Giotto postao njegov učenik; njegov uticaj je vidljiv na njegovim prvim radovima. Ubrzo je dobio prve ponude po Firenci, a papa Benedikt XII. ga je pozvao u Rim, gde je radio 10 godina. Na kraju je postao slavni arhitekta i vajar ali i pesnik.
Pojava Giotta kao slikara, arhitekte i vajara u italijanskoj i evropskoj umetnosti označava pojavu novog likovnog izraza arte moderna. Oslobađa se tradicionalnih šema romaničkog slikarstva i vizantijske ikonografije, teži da svet slikarski prikaže kao neposredno uočenu stvarnost. Pisac Cennino Cennini mu se divio i hvalio njegove tehničke veštine.
Njegovo priznanje afirmisalo se i u materijalnom uspehu; postao je počasni građanin i posedovao je nekretnine u Firenci i Rimu. Oko 1320. se vratio iz Rima natrag u Firencu gdje je imao zaposlenu radionicu. 1334. postao je glavni majstor izgradnje katedrale Santa Maria del Fiore. Sam nije doživeo njen završetak a njegovi naslednici su malo izmenili njegove planove gradnje. Giotto je umro 1337. dok je radio na Sudnjem danu u katedrali Bargello.
Njegovi istomišljenici Duccio i Simone Martini postižu podjednako zavidne rezultate, no tek je Giottovo delo ostvarilo osnovne preduslove za razvoj italijanskog rano-renesansnog slikarstva.
Njegovi sledbenici su Giottino, Taddeo Gaddi, Bartolomeo Daddi, Masaccio i dr. Preko Avignona uticao je i na razvoj slikarstva u južnoj Francuskoj.
Po jednoj legendi je Giotto jednog dana naslikao muvu na jednom delu tela majstora Cimabuea koja je izgledala toliko uverljivo da ju je ovaj pokušavao oterati. Na kraju mu je priznao da ga je nasamario.
Giotto se spominje i u Boccacciovom Dekameronu, (6. dan, 5. priča); i u Danteovoj „Božanstvenoj komediji“. Sa obojicom je bio dobar prijatelj.
Pesnik Francesco Petrarca je od njega dobio kip Device Marije, a i Michelangelo se inspirisao njegovim delom u crkvi Santa Croce u Firenci.
Dela
Giottov opus obrađuje religiozne teme pa se smatra osnivačem italijanskog slikarstva, posebno toskanskog slikarstva Freski. Oduševljavao je i po tehnici i po bojama. Za najbitnije delove njegovog opusa smatraju se visoka prirodnost njegovih figura, kao i širenje perspektive.
Upotrebom nove ikonografije i novog likovnog govora ostvaruje veliki ciklus od 28 fresaka iz života sv. Franje u gornjoj crkvi u Assisiju, posle 1297. g. Tim slikama se Giotto ustoličio kao najvažniji slikar gotike. On je prvi uskladio prizor slike sa stajalištem gledaoca, te je prostor slike povezao s prostorom gledaoca (tako što je sliku spustio u vidokrug posmatrača). Likovi na tim slikama čvrsto stoje na zemlji, uobličeni su i vladaju prostorom trodimenzionalni, a ne spljošteni. Giotto je prvi u evropskom slikarstvu krenuo u izražavanje osećaja u stvarnom životu putem svojih likova.
Prevazilazio je ikonografske norme vizantijskog slikarstva koje su uticale na generacije slikara. Uveo je realizam u slikarstvo; dok je konvencionalno slikarstvo do tada imalo dvodimenzionalne figure, Giotto je uveo plastično modelirane figure u jednoj prostoriji sa perspektivom, koje imaju odnos jedna sa drugom. Dajući im širinu, podario im je prirodni volumen i težinu. To se već naslućuje u bazilici Santa Maria Novella u Firenci, jednom od njegovih ranijih radova. Po Vasariju je njegovo modeliranje Svetog Franje Asiškog nekim kritičarima bilo čak prestvarno pa zato i preduhovno. Giotto je bio prvi veliki individualni gotički majstor, ujedno uzor nadolazećim slikarima renesanse.
Giottovo glavno delo je veliki ciklus fresaka u kapeli Cappella degli Scrovegni u Padovi, koji sadrži preko 100 scena iz života Marije i Isusa, i koji je nastao od 1304. do 1306. Jedna slavna scena iz ciklusa je ona u kojoj Sveta tri kralja koja posmatraju zvezdu koja liči na kometu. Poznata je i „Ognissanti“ Sveta Marija. Zanimljivo, plavu boju je u tom ciklusu slabo koristio, verojatno jer je bilo teško proizvesti plave pigmente.
Svojim delima Giotto je dao utisak dodirljivosti i dubinskog prostora. Bio je prvi umetnik koji je pokušao ostvariti perspektivski krajolik i građevine. Neka dela koja se pripisuju njemu možda su zapravo dela njegovih učenika. Po jednoj legendi je predstavniku pape, koji je hteo probu njegova umeća, jednostavno ručno nacrtao savršen krug („Giottov O“).
Delimično su očuvane i freske u kapelama firentinske crkve Sta Croce, dok su u Rimu i Napulju potpuno propale. Osim fresaka slikao je u temperi i u ulju na dasci, oslikavao je raspela u kojima je bliži tradicionalnim rešenjima (Madona u slavi).
Nasleđuje Arnolfa di Cambija na izgradnji firentinske katedrale. Ispred katedrale podigao je zvonik od raznobojnog mermera, ukrasio ga reljefima (nešto izmenjen i dovršen nakon njegove smrti).
Izvor.wikipedija
Poslednja izmena:
