Andora

[crvendac_011]

Andora

Skrivena na granici između Francuske i Španije, na istočnom obodu Pirineja, malena Kneževina Andora deo je planinskog masiva presečenog sa tri uske doline u obliku slova Y. Severni deo zemlje je sa južnim povezan glavnim magistralnim putem, oko kojeg su smeštena i glavna naselja, u glavnom manja mesta sa crkvama u romanskom stilu i kućama profane arhitekture. Ostala mesta, koja se nalaze dalje od glavnog puta, maltene su još uvek netaknuta – kamene kuće zgusnute oko hiljadugodišnjih crkava. A prizor koji se odatle pruža je neopisiv.

Andora je jedna od najstarijih nacija u Evropi. Osnovao ju je Karlo veliki kao tampon državu protiv Iberijskih Muslimana. Godine 1278. kontrola nad Andorom podeljena je između španskog biskupa Urgelja i francuskog kralja, koji su stekli titulu suprinčeva Andore. Država je tako postala ko-kneževina, sa dva šefa države koji dele vlast. Spremnost obe strane na kompromise tokom vekova omogućila je da ovaj jedinstveni aranžman opstane nepromenjen do kraja 20. veka. I mada stanovnici Andore nisu konsultovani, bili su više nego spremni da prihvate dogovor koji će im garantovati bezbednost i nacionalni integritet. Osim kratkog perioda tokom Napoleonskih ratova, Andora je sve vreme bila nezavisna država.

Zbog relativne izolacije, Andora je u glavnom bila izvan mainstream tokova evropske istorije, i gotovo da nije održavala veze sa drugim zemljama osim sa Francuskom i Španijom. Međutim, u novije doba doživljava ekonomski procvat, pre svega zbog razvoja turizma, ali i zbog niskih poreza zbog čega je odavno najpovoljnija šoping destinacija u regionu.

Politički sistem je temeljno reformisan 1993. godine, i tada je Andora postala članica Ujedinjenih nacija. Nije punopravna članica Evropske unije, ali uživa specijalan status u tom smislu što ima iste trgovinske pogodnosti kao i punopravne članice. Andora nema sopstvenu valutu i do uvođenja eura koristila je francuski franak i špansku pezetu.

Andora danas opstaje zahvaljujući turizmu, koji čini 80% njenog bruto domaćeg proizvoda. Godišnje u proseku primi oko 9 miliona turista, koje ovamo jednako privlači njen duty-free status, kao i bajkoviti zimski i letnji turistički centri. Stanovnici Andore imaju vrlo visok standard, kao i najvišu očekivanu dužinu života na svetu – 83.52 godine.

Atrakcije

Andorra La Vella (Stara Andora) je prestonica kneževine i najveće mesto, sa preko 20,000 stanovnika. Nalazi se u kotlini koja je smeštena na visini od 1,000m, i okružena planinskim vrhovima koji dostižu 2,400m.

La Vella u novije vreme gubi svoj nekadašnji sjaj i eleganciju stare Evrope, a sve više se pretvara u živopisan šoping centar azijskog stila. Danas je sve podređeno kupovini: duty-free elektronika, foto aparati, mobilni telefoni, alkohol, i cigarete. Gradić vrvi i od restorana, ali dok su nekada to bile gotovo isključivo taverne koje su služile španske i francuske specijalitete, danas više od pola restorana čine picerije.

Encamp senalazi zapadno od prestonice, i ima nešto preko 10,000 stanovnika. Tu se nalazi jedan od najpoznatijih muzeja u Andori, Museu Nacional de l'Automòbil, u kojem je izloženo preko 100 automobila proizvedenih između 1898. i 1950. kao i stari bicikli i motorcikli.

Obavezna turistička atrakcija je stara crkva Església Sant Romà de les Bons, sagrađena u 12. veku, koja se nalazi nekoliko stotina metara severno od centra.

Zanimljiva, autentična mesta su i Santa Coloma, južno od Andorre La Vella, prema granici sa Španijom, kao i Sant Julia de Loria, južno od Santa Colome.

Escaldes-Engordany je nekadašnje izdvojeno selo, a danas severno predgrađe prestonice Andorra La Vella koje danas doživljava ubrzan urbani razvoj.

Šoping

Kupovina je obično glavni motiv za odlazak u Andoru, osim skijanja. Već na magistralnom putu, pred ulazak u La Vellu, počinju da se gomilaju prodavnice u kojima se prodaje sve, od odeće, cipela, bele tehnike, i električnih aparata, do parfema i nakita.

Kako stići

Avionom - Najbliži aerodromi su u Barseloni i Tuluzu, do kojih treba 3.5 do 4 sata vožnje autobusom ili autom.

Autobusom - Andora ima samo jedan magistralni put koji je povezuje sa Francuskom i Španijom, a autobuski su česti i pouzdani. Iz Francuske postoji direktna linija iz Tuluza, kao i linija preko mesta l'Hospitalitet i La Tour de Carol. Iz Španije direktna autobuska veza postoji iz nekoliko većih gradova – Barselone, Madrida, Malage, Ljeide, i Valencije.

Vozom - U Andori ne postoji železnica ni železničke stanice, a najbliža se nalazi u francuskom gradiću l'Hospitalitet, desetak kilometara od granice. Od Pariza do l'Hospitaliteta postoji noćni voz sa spavaćim kolima, a od l'Hospitaliteta autobusi voze preko celog dana.

Autom - Najjednostavnije je doći sopstvenim autom. Putevi su u odličnom stanju, s tim što vožnja ponekad ume da bude stresna. Ako dolazite iz Španije nećete se mnogo zamoriti jer je uspon dug, ali blag. Međutim, put kojim se dolazi iz Francuske je prepun krivina i ozbiljnih uspona, tako da računajte na napornu vožnju.

Kretanje po kneževini

Ostavite nekoliko dana za obilazak Andore – tako ćete imati vremena i za La Vellu, ali i za većinu okolnih mesta. Lokalni autobuski servis je odlično organizovan, postoji 8 linija, i sve prolaze kroz La Vellu, a karte su od 1 do 3 eura, u zavisnosti od distance. Za mesta u neposrednoj blizini La Velle autobusi tokom dana voze na svakih 30 minuta. Ali ako idete do zabačenih sela, kao što su El Serrat, Arinsal, i El Pas de la Casa, vodite računa o redu vožnje jer do tih mesta voze samo dva ili tri autobusa dnevno.

KomunikacijaZvanični jezik u Andori je katalanski, ali svi govore ili makar razumeju španski i francuski. Engleski je takođe sveprisutan u poslednje vreme, tako da komunikacija ne bi trebalo da bude problem.

Smeštaj

Turistička kneževina nudi sve oblike smeštaja, od jeftinih privatnih soba za 10 eura po osobi, do skupih hotela sa 5 zvezdica.

Izvor: Lonely Planet, Wikitravel

 

[crvendac_011]

Andora - turistički raj istočnih Pirineja

Andora je kneževina u jugozapadnoj Evropi smještena u istočnim Pirinejima između Francuske i Španije. Andora je jedna od najmanjih država u svijetu. Ukupna površina je 468 km². Glavni grad je Andora la Vella.

Prema jednoj legendi, Karlo Veliki je poveljom dodijelio zemlju Andorcima kako bi nagradio njihovu borbu protiv Mavara.
Uzevši u obzir njenu relativnu izolovanost, Andora je ostala na margini evropske historije, sa pokojim vezama sa Francuskom i Španijom. Pa ipak, u novije vrijeme njen turizam bilježi uspjeh, baš kao što su razvoj saobraćaja i telekomunikacija izvukli zemlju iz izolacije. Njen politički sistem je osjetno modernizovan 1993.
Andora je kneževina s izvršnom vlašću odvojenom od zakonodavne. Prema ustavu, zajednički državni poglavari su francuski predsjednik i španski biskup iz Urgela koji nose titulu kneza, ali su njihove nadležnosti ograničene. Stvarna vlast leži u rukama izabranih zastupnika i sudaca.
S obzirom da je smještena na planinskom masivu istočnih Pirineja, reljef Andore se uglavnom sastoji od planina prosječne visine 1997 metara, dok je najviši vrh Coma Pedrosa na 2946 metara. Planine su razdvojene sa tri uske doline koje obrazuju slovo Y, i sustižu se u jednoj dolini koja prati glavni tok rijeke Valira koja teče prema Španiji (na najnižoj tački Andore, na svega 870 metara nadmorske visine).
Klima Andore je vrlo slična klimatskim prilikama njenih susjeda, s tim što visoka nadmorska visina znači i više sniježnih padavina zimi i nešto svježija ljeta.Andora je iskoristila svoj planinski položaj za uspješan razvoj zimskog turizma. Povoljni porezi i carine su također pridonijeli razvoju države.

Izvor: Ljepota.ba

 

[sendi]

Andora - najveća od najmanjih država

Izvor: Novosti.rs

Smeštena visoko među vrhovima istočnih Pirineja, planinskog venca između Francuske i Španije, kneževina Andora vekovima je ostala sakrivena od pogleda većine svetskih putnika. Možda i zato što se teritorija ove minijaturne države od svega 468 kvadratnih kilometara, nalazi na najvišoj tački nadmorske visine u Evropi.
​

​

​

Jezero u selu Engolasters (Foto: Jaume Meneses / Flickr.com)​

Ovde se zaista diše punim plućima na savršeno čistom planinskom vazduhu. Naime, njen najviši planinski vrh, Koma Pedrosa, dostiže visinu od 2.947 m, a najniža tačka u dolini nalazi se na nadmorkoj visini od 840 metara.

Iako u Andori nema železničke pruge, niti aerodroma, ona je sistemom odličnih puteva koji vijugaju kroz impresivan planinski pejzaž, borove šume i brojne pašnjake, povezana sa svojim velikim susedima, Španijom i Francuskom.

U najvećoj među najmanjim državama na svetu starosedeoci su Andorani, ponosni brđani sa burnom i zanimljivom istorijom i tradicijom, uprkos činjenici da su zbog nepristupačnog položaja svoje zemlje dugo bili na marginama evropske istorije. Smatra se da potiču iz španske Katalonije, o čemu svedoči i katalonski koji je zvanični jezik, mada se ovde ravnopravno koriste i španski i francuski.

Autohtoni stanovnici Andore, međutim, čine tek četvrtinu od ukupno 69.000 stanovnika, dok većinu čine doseljenici, uglavnom iz susedne Francuske i Španije.

Prema legendi iz 9. veka, na koju su starosedeoci Andore naročito ponosni, Karlo Veliki je posebnom poveljom ovu teritoriju dodelio Andoranima u znak zahvalnosti za njihovu pomoć u borbi protiv Mavara. Ali, borba za vlast u Andori, između francuskih i španskih pretendenata, vodila se sve do 1278. godine i razrešena je uspostavljanjem podeljenog suvereniteta, protektorata između francuske i Španije koje na svakih 100 godina obnavljaju taj ugovor.

Međutim, ova liliputanska evropska država je svoj prvi Ustav dobila tek 1993.
​

​

Spa centar Caldea, Andora (Foto: LynxIV / Wikimedia Commons)
​

Pored Andore u svetu postoji još nezavisnih državica čije su teritorije manje i od pojedinih gradova: Vatikan, Monako, Nauru, Tuvalu, San Marino. Upravo zbog te činjenice one su poznate širom sveta i poslednjih godina su, bilo zbog svoje istorije ili geografskog položaja, postale idealne destinacije za avanturu i odmor. Naime, najmanje države na svetu zaista imaju šta da ponude radoznalim turistima

Stanovnici Andore oduvek su živeli od stočarstva, proizvodnje duvana, drveta, i, naravno, šverca i krijumčarenja, pa slove za odlične trgovce. Ovo iskustvo sa trgovinom im se višestruko isplatilo kada su pedesetih godina prošlog veka u Andoru stigli prvi turisti, zaljubljenici u prirodu, lov, ribolov, zimske sportove, ali i kupovinu robe iz svih krajeva sveta, oslobođene poreza!

Otada su turizam i duty free prodaja glavni izvor prihoda ove zemlje. Iako najpovoljnija šoping destinacija u Evropi, Andora nije postala punopravna članica EU, ali zato uživa specijalni status i ima iste trgovinske pogodnosti kao i punopravne članice.

Zato stanovnici Andore vole da se hvale svojim visokim standardom koji su postigli bez članstva u EU, ali i najvišom prosečnom dužinom života na svetu od 83,5 godina.

Zaista, Andora je pravi raj za kupoholike koji je poslednjih godina opsedaju. Otuda i šaljiv propagandni slogan: „Posetite Andoru, najveći evropski duty free shop!“

Uostalom, njena tri grada, prestonica Andora la Velja, Eskaldes-Engordani i Pas de la Kasa važe za evropske trgovinske centre sa najzanimljivijom i najraznovrsnijom ponudom robe iz čitavog sveta.

Jer, ovde malo ko može da odoli bogatoj ponudi čak 2.000 butika iz čijih ukusno aranžiranih izloga poglede prolaznika mame garderoba i obuća najpoznatijih svetskih kreatora, ili brojnih parfimerija, knjižara, antikvarnica, zlatara i prodavnica tehničke robe najnovije generacije, po daleko nižim cenama od onih u ostalim evropskim prestonicama. Treba takođe napomenuti da Andora ima dugu tradiciju u proizvodnji parfema.

Na teritoriji koja obuhvata manje od 500 kvadratnih kilometara nalazi se čak 19 fabrika parfema, a u Escaldes-Engordany otvoren je i Muzej parfema.

Stoga nimalo ne čudi podatak da ovu malu kneževinu godišnje poseti više od 10 miliona turista. Ipak, najveće bogatstvo ove doskora prilično izolovane evropske državice je ono koje joj je podarila priroda.

Kada se uspete na njene planinske vrhove, prekrivene večitim snegom, doslovno ste opijeni razređenim, ali apsolutno čistim planinskim vazduhom i pogledom na tri uske doline koje čine slovo „U“ i formiraju tok reke Valira.

U dolinama smeštenim između visokih obronaka Pirineja naići ćete na zaseoke čiji stanovnici i danas žive u harmoniji s prirodom. Jedna od njih, dolina Madriu, nalazi se i na Uneskovoj listi svetske baštine.

Glečerskog je porekla, zauzima 10 odsto teritorije Andore i savršeno oslikava njeno kulturološko i biološko bogatstvo. Obilazak doline nudi posetiocima najlepši pogled na okolni pejzaž i stare pastirske kolibe izgrađene u tradicionalnom stilu.

Neke od njih su tek poslednjih godina, zbog sve većeg priliva turista, modernizovane, ali su u potpunosti zadržale svoj stari planinski šarm.

Iako manja, ali podjednako bogata nazaboravnim prirodnim lepotama, dolina Sorteni, sa gorskim jezerom, proglašena je nacionalnim parkom sa preko 700 vrsta biljaka i endemskog cveća.

Njen obilazak traje nešto duže od dva sata, ne spada u one najteže i omiljeno je odredište nešto starijih planinara i zaljubljenika u šetnju. Pogotovo što ona podrazumeva obaveznu degustaciju lokalnih sireva i vina u starim kamenim štalama, takozvanim „bordama“, preuređenim u ljupke restorane.
​

​

Skijanje u Andori (Foto: cdamian / Flickr.com)


Ukoliko ste ljubitelj zimskih sportova, skijanja, snoubordinga, sankanja i vožnje motornim sankama, Andora je idealno turističko odredište.

Znate li da se baš na ovom malom geografskom prostoru nalazi najveći broj planinskih padina namenjenih zimskim sportovima na Pirinejima? Moderni skijaški centri Valjnord i Grandvalira raspolažu sa čak 284,5 kilometara skijaških staza sa 110 žičara i 1.385 topova za proizvodnju veštačkog snega!

Ali, to nije sve. Preduzimljivi stanovnici Andore izgradili su i najveći alpski tobogan na svetu, dugačak čak 5.300 metara. Smešten je u zabavnom parku „Naturlandia“, u mestašcu Sant Hulia i oduševljava posetioce svih uzrasta, od 7 do 77 godina.

Sam uspon do vrha tobogana, kroz drevnu borovu šumu „La Rabassa“ predstavlja poseban doživljaj koji traje 15 minuta. Sledi uzbudljiv spust sankama na šinama od čije vrtoglave brzine čak i najhrabijima zastaje dah.​

 

[crvendac_011]

Upoznajte kneževinu od čijih državljana samo Japanci duže žive

Granicu između Španije i Francuske u jednom delu prekida državica koja se zove Andora. Reč je o kneževini koja je smeštena u jugozapadnoj Evropi, i koja nema izlaz na more. Andora je nekada bila izolovana država, ali danas sve više napreduje zahvaljujući turizmu i niskim porezima. Glavni grad je Andora la Velja. Iako svi znamo da negde u Evropi postoji Andora, postoje zanimljivosti u vezi sa ovom kneževinom, a koje malo ko zna.

Kaza de la Val, parlament Andore

1. Andora je četrnaesta najstarija država na svetu, i šesnaesta najmanja.

2. Na čelu Monaka nalazi se princ. S druge strane, na čelu Andore nalaze se dva princa koja dele vlast. Zanimljivo je što nijedan od njih nije iz Andore, jer je jedan princ uvek aktuelni predsednik Francuske, a drugi biskup od Uržela. Naravno, ove pozicije nemaju nikakvu stvarnu moć.

3. Glavni grad države, Andora la Velja, najviši je glavni grad starog kontinenta i nalazi se 1013 metara nadmorske visine.

4. Po očekivanoj dužini životnog veka, Andorci se nalazi na drugom mestu u svetu, odmah iza Japanaca.

5. Jedina je zemlja na svetu gde je zvanični jezik katalonski. Iako se katalonski govori i u Španiji i Francuskoj, samo je ovde zvanični jezik.

6. U Andori vojska ne postoji. U slučaju ratnog stanja, državu bi štitile francuska i španska vojska.

7. Više od 70 odsto površine zemlje čini nacionalni park, koji se nalazi na UNESCO–voj listi svetske prirodne baštine.

8. Što se tiče kriminala, on je ovde skoro kao i vojska – nepostojeći. Reč je o jednoj od najsigurnijih zemalja sveta.

9. Od četiri najmanje evropske zemlje (ne računajući Vatikan) Andora je najveća, s površinom od 468 kvadratnih kilometara. U leđa joj gledaju Monako, Lihtenštajn i San Marino.

10. Andora nema nacionalnu banku i svoju valutu. Danas koristi evro, a ranije je u upotrebi bila španska pezeta ili francuski franak.

(Vestionline)