Vjerski turizam Crne Gore

[zjovan29]

VJERSKI TURIZAM U CRNOJ GORI

Crna Gora - VELIKO POŠTOVANjE SVETOG VASILIJA učinilo je manastir Ostrog jednim od najposjećenijih svetilišta na slovenskom jugu. Povezivanje sa manastirom Ždrebaonik davnašnja želja. Domaći i strani putopisci impresionirani crnogorskim sakralnim građevinama

Od davnina manastiri su predstavljali značajna hodočasnička mjesta, njihove relikvije privlačile su veliki broj vjernika sa svih meridijana. Među njima najveća crnogorska pravoslavna svetinja, manastir Ostrog, smješten u stijenama Ostroških greda kao da bdi nad svim bogomoljama, vjekovima šalje poruke mira i ljubavi prema nebu i zemlji. Sa tog mjesta običan smrtnik odmara oči na pitomoj Bjelopavlićkoj ravnici i Zeti, zelenoj ljepotici među rijekama.
Osnivač manastira je mitropolit zahumski Vasilije Jovanović, koji se u današnjem Ostrogu nastanio 1656. godine, mada se 45 godina ranije u starijim zapisima pominje ime igumana Isaia koga su Turci ubili i spalili na Planinici. Na prostoru Gornjeg manastira, svojevremeno, kako kažu stare knjige, živjeli i monasi. Gornji manastir se nalazi na 900 metara nadmorske visine i naslonjen je na visoku stijenu, a jednim dijelom je uvučen u prirodna udubljenja. Sastoji se od dvije crkvice pećinskog tipa i one predstavljaju glavnu spomeničku vrijednost duhovne kulture. Donja je posvećena vavedenju presvete Bogorodice, a gornja časnom krstu. Živopisane su 1667. godine. Sveti Vasilije Ostroški se upokojio 12. maja 1671. godine i njegove mošti počivaju u ćivotu u Donjoj crkvi. Divne freske na njihovim zidovima najvjerovatnije potiču iz 17. vijeka
Donji manastir je formiran na mjestu nekadašnjeg sela Kosjeradića, na 800 metara nadmorske visine. Prvobitno je tu postojala crkva posvećena svetom Georgiju, ali budući da je tektonskim poremećajima destabilizovan teren na kome se nalazila, obnavljana je više puta i dograđivana. Godine 1824, nedaleko od te crkve podignuta je današnja, trudom arhimandrita Josifa Pavićevića i prilozima pobožnih hrišćana. Crkva je posvećena Svetoj trojici.
Prema podacima koje smo dobili od kustosa Zavičajnog muzeja u Danilovgradu Pera Radonjića, još od 1678. godine Sveti Vasilije Ostroški počeo je da se praznuje na dan kada se upokojio. To je 29. april po starom, odnosno 12. maj po novom kalendaru. U Ostrogu se čuvaju i svete ruke dječaka Stanka iz sela Podvraća, koji je pogubljen od Turaka 1714. godine kada je vojska pod komandom vezira Ćuprilića poharala ove krajeve. Svetitelj je nekoliko puta prenošen i sklanjan pred naletom turske vojske. Kada je Numan paša Ćuprilić 1714. godine napao Crnu Goru, zapamćeno je da su kaluđeri zakopali svetitelja kod rijeke Zete niže mjesta Vražegrnci. Rijeka je preplavila njegovo počivalište, da bi nakon godine dana neoštećene mošti ponovo bile vraćene u Ostrog. Svetitelj je pred opasnostima prenošen i 1852, 1877. i 1942. godine. Odmah po uspostavljanju kulta Svetog Vasilija počela su i poklonička putovanja vjernika iz udaljenih krajeva u manastir Ostrog. Potvrdu o tome čuva stara knjiga priložnika pod nazivom "Opšti list" iz 18. vijeka. Na osnovu toga je i čuveni naučnik Sreten Petković zapisao: "Kada su mošti nađene cijele, one su prenijete u manastir Ostrog i tada je počelo okupljanje poklonika iz okolnih krajeva, a Vasilije Ostroški postao je najproslavljeniji svetac". Narod se svetitelju upućivao grupno i istorija je zapamtila utvrđene pravce pokloničkih putovanja, dok su hodočasnici išli pješke. Bokelji su do manastira dolazili preko Krivošija, Grahova i Nikšića, a vraćali se preko Orje Luke prolazeći kroz Zagarače, Velestovo, Čevo, Bjelice, Ćekliće i Njeguše. Odmah po proglašenju Vasilija za sveca utvrđeni su i narodni sabori u Ostrogu i to Trojičindan, Petrovdan , Ilindan, Velika gospojina i praznik Svetog Vasilija. Poznati putopisci iz naših i stranih zemalja ostavili su u svojim zapisima sjajne impresije o tim saborima, naročito o onom o Duhovima ili trojičindanskom saboru. Tako, na primjer, engleski putopisac Denigon zapisao je 1865. godine da Ostrog o Duhovima posjeti i oko 20.000 poklonika. Veliko poštovanje ostroškog svetitelja učinilo je ovaj manastir jednim od najposjećenijih svetilišta na slovenskom jugu.
Ostrog je odigrao u istoriji i značajnu ulogu u čuvanju vjere i nacionalne misli, naročito u toku ropstva pod Turcima. Sam svetitelj je ostavio u nasleđe takvu tradiciju. On je u Ostrogu dočekivao i primao četovođe. U manastiru se čuvala sve do 1853. godine i jedna puška, takozvana "šiba" Baja Pivljanina. Tu tradiciju su nastavili i kasniji nastojatelji i monasi iz Ostroga, a u prvoj polovini 19. vijeka manastir je bio centar pokreta i borbe protiv Turaka. U Ostrogu se narod mogao i opismenjavati. Iz 1712. godine datira jedan zapis kao potvrda da se u Ostrogu školovalo za sveštenika. Takođe, stari zapisi kažu i o školi koju je 1820. godine pokrenuo iguman Josif Pavićević.
Putopisci su bili impresionirani manastirom i o tome su ostavili brojna svjedočanstva. Tako je Napoleonov pukovnik i francuski komandant Viala de Somijer posjetio 1810. godine Crnu Goru i o njoj objavio u Parizu deset godina kasnije knjigu "Istorijski i politički put u Crnu Goru". U njegovom djelu više stranica posvećeno je manastiru Ostrog.

Kilometri vjere i nade

Ideja stara preko šest decenija o izgradnji puta koji će povezivati dvije pravoslavne svetinje, manastir Ždrebaonik i manastir Ostrog, počela je da se ostvaruje 1999. godine. Koliki značaj za ovu sredinu ima pomenuta dionica dovoljno govori podatak inženjera Blagote Radovića zapisan u izvještaju o privrednim prilikama u Zetskoj banovini i radu trgovinske, industrijske i zanatske komore od 24. marta 1935. godine, u kom se među prioritetima, između ostalih, ističe i ovaj put. Radovi na trasi počinjali su u više navrata 1937. odnosno 38. godine, kada je izgrađeno oko četiri kilometra od manastira Ostrog do Kupinova.
Konačno, da bi poduhvat uspio trebalo je usaglasiti imovinsko-pravne odnose, uraditi projektnu dokumentaciju i obezbijediti finansijska sredstva. Iako trasa jednim dijelom prolazi kroz obradivu zemlju, dijeli imanja, voćnjake i vinograde, mještani su imali veliko razumijevanje i uglavnom na isti način komentarisali "da štete ne mogu biti tolike koliki je značaj puta za čitav ovaj kraj, Danilovgrad i Crnu Goru uopšte. Radnici nikšićkih "Boksita" zasukali su rukave i krenuli u proboj prije sedam godina. Sredstva za izgradnju obezbjeđivali su a i sada to čine, Vlada Republike Crne Gore, Direkcija za javne radove, lokalna uprava i građani. U minulom periodu završeno je šest od predviđenih devet kilometara puta, a prije nekoliko dana radovi su nastavljeni na najtežoj dionici ove saobraćajnice, u mjestu Vinići. Prvog jula trasu su obišli i potpredsjednik Vlade RCG Dragan Đurović i predsjednik opštine Milorad Vuletić sa saradnicima. Predstoji probijanje oko 2.850 metara na izuzetno teškom i nepristupačnom terenu, jer se radi o petoj i šestoj kategoriji zemljišta. No, i pored otežavajućih okolnosti i ukoliko to dozvole vremenski uslovi, radnici "Boksita" su uvjereni da će mašine do Podvraća stići najkasnije za četiri mjeseca. Kada budu završeni i posljednji metri, Danilovgrad će imati mnogo bolje uslove za uspješno bavljenje vjerskim turizmom i valorizaciju prirodnih resursa. Mještani sela Vinići, Podvraće, Kupinovo, Bare Šumanovića, Pavkovići i druga koja gravitiraju ovoj saobraćajnici imaće više motiva da se posvete poljoprivrednoj proizvodnji. Čitavom kraju pruža se nova šansa za razvoj i afirmaciju sela i povratak mlađe populacije.

Manastir Ždrebaonik

U vrijeme Stefana Nemanjića, tačnije 1252. godine, na mjestu današnjeg manastira podignuta je crkva posvećena svetom Arhanđelu Mihailu i bila je metoh manastira Morača. Obnovili su je Bjelopavlići 1818. godine, poslije niza pustošenja ovog kraja. Polovinom 19. vijeka sagrađen je dvospratni konak u kome je 1870. godine radila prva obrazovna ustanova, a pet godina kasnije i prva poljoprivredna škola. Sadašnji izgled crkve je djelo protojereja stavrofora Srdana Popovića, upravitelja manastira, 1929. godine, dok je ikonostas djelo braće Đinovski. Poseban značaj za vjernike manastir Ždrebaonik ima od 1856. godine, kada su u njemu pohranjene mošti svetog Arsenija Sremca.

Milion vjernika godišnje

Prema riječima Milorada Vuletića, predsjednika SO Danilovgrad, ovaj projekat ima izuzetno veliku važnost ne samo za opštinu Danilovgrad, nego i Crnu Goru uopšte, jer godišnje prema statističkim podacima manastire Ždrebaonik i Ostrog posjeti oko milion vjernika iz zemlje i inostranstva. Izgradnjom puta stvaraju se optimalni uslovi za razvoj vjerskog turizma i dobre pretpostavke za valorizaciju prirodnih resursa na tom području, kao i razvoj drugih djelatnosti, prije svega poljoprivrede u mjestima koja gravitiraju saobraćajnici ukupne dužine oko 17 kilometara.
- Radovi teku predviđenom dinamikom zahvaljujući razumijevanju Vlade Republike Crne Gore i Direkcije javnih radova kao investitora koji će za ove potrebe izdvojiti preko 330.000 eura, te izvođačima iz Nikšića koji svakodnevno ulažu velike napore da se probijanje pomenute trase završi do jeseni, rekao je Vuletić i dodao da se paralelno radi i projektna dokumentacija za rekonstrukciju i sanaciju dijela puta od Vinića do naselja Gorica.
Brano Kadić
izvor:durmitorcg

[FONT=arial,helvetica,sans-serif][FONT=verdana,geneva][FONT=arial,helvetica,sans-serif]Crna Gora je sigurno jedna od najzanimljivijih zemalja na svijetu, izmedju ostalog i zato sto se njen kulturoloski prostor viekovima formirao pod uticajem civilizacija Istoka i Zapada.[/FONT][/FONT][FONT=arial,helvetica,sans-serif]
[/FONT][FONT=arial,helvetica,sans-serif]Ovu malu drzavu koja se prostire na svega 14.000 km2 odlikuje prije svega multikulturalnost i multikonfesionalnost, ali ujedno i vjekovno razumijevanje i tolerancija svih nacionalnih i vjerskih grupacija.[/FONT][FONT=arial,helvetica,sans-serif]
[/FONT][FONT=arial,helvetica,sans-serif]Veliku vecinu gradjana cine pripadnici pravoslavne vjeroispovjesti, slijede muslimani a potom katolici. [/FONT][FONT=arial,helvetica,sans-serif]
[/FONT][FONT=arial,helvetica,sans-serif]Vjerski objekti u Crnoj Gori (bez obzira kojoj konfesiji pripadaju) izuzetno su atraktivni turistima jer, pored toga sto kriju zanimljive price i legende, najcesce predstavljaju i male arhitektonske vinjete, a za njihovu izgradnju birale su se, uglavnom, najbolje i najljepse lokacije u gradovima i okolini.


[/FONT][/FONT]

izvor:jamb-trave

Stožer Vasojevića, manastir Đurđevi stupovi najznačajniji je spomenik istorije i kulture ovoga kraja.


U staroj budimljanskoj župi sagradio ga je Župan Prvoslav, koji kao lokalni gospodar u državi svog brata od strica, onda već kralja Stevana Prvovenčanog, nije mogao da gradi reprezentativne građevine. Postarao se da njegov vječni boravak u manastiru ne remeti barem priroda. Duboko u zemlji ozidao je kamene svodove i regulisao ponornicu, pa onda nad njom sazidao sebi vječnu kuću. U blizini i danas izvire studena voda. Gradnja je trajala 17 godina, od 1196. do 1213. Biće dograđena već u 14. vijeku.

Plan crkve blizak je osnovama protoromaničke arhitekture Primorja. Djeluje monumentalno i skladno. U crkvi ima malo ostataka živopisa i fragmenata plastike.

Manastir je, naročito u doba Turaka, bio kulturni i slobodarski centar Polimlja. U njemu su dogovarani ustanci, bune, donijeta odluka o ujedinjenju sa Crnom Gorom 1857. godine.

Paljen je pet puta, a obnavljan - stalno. Jednom ga je od plamena spasio narod, zatvorivši se u njemu zajedno sa igumanom, spreman na zajedničku sudbinu. Manastir je bio sjedište episkopije do sredine 17. vijeka. Opštežiteljski život obnovljen je 2002, poslije 313 godina.

Morački manastir je jedan od najčuvenijih istorijskih i kulturnih spomenika Crne Gore.

Vjekovima je bio duhovni, prosvetiteljski, kulturni i oslobodilački centar. Nalazi se pored vodopada Svetigore, uz korito Morače, desetak kilometara od Platija prema Kolašinu. Opasan je visokim kamenim zidom, sa konacima u dvorištu, ukrašen freskama i umjetničkim rezbarijama. Podigao ga je Stefan, sin Vukanov, a unuk Nemanjin, 1252.

Turci su 1504. poharali manastirsku crkvu Uspenja Bogorodice, odnoseći olovni krov. Tek nakon 70 godina crkva je obnovljena, ali su freske iz XIII vijeka do te mjere propale da je tokom XVII vijeka skoro cijela crkva ponovo živopisana. Radili su najbolji slikari tog vremena, pop Strahinja iz Budimlja, Georgije Mitrofanović, hilandarski monah, majstor Jovan, majstor Radul i drugi. Od prvobitnog slikarstva ostalo je nekoliko fragmenata - poprsja Bogorodice s malim Hristom iznad zapadnog portala i portala koji vodi u naos, kao i veća cjelina u jednom dijelu oltara - đakonikonu.

Sadržina fresaka u đakonikonu svodi se na ilustracije oltarske teme i jednog ciklusa proroka Ilije, zbog čega se i smatra da mu je ova prostorija bila posvećena kao kapela. Najmonumentalnija slika predstavlja proroka Iliju, kako gonjen od Ahava, najgoreg od svih judejskih careva, stojički samuje sklonjen kod potoka Horata u planini, družeći se samo s gavranom koji mu donosi hranu.
Neobičan po tematici, veoma visoke umjetničke vrijednosti, Ilijin ciklus u Morači zauzima posebno mjesto u našem starom slikarstvu.

Već u doba obnove sredinom 16. stoljeća, za glavni morački hram je sačinjen i ikonostas, jer se bez njega nije moglo obavljati bogosluženje. Sve ikone, izuzev Uspenja Bogorodice, naslikao je pop Strahinja iz Budimlja, najugledniji slikar s kraja XVI i početka XVII vijeka.

Legenda kaže da je manastir zidan od žute sige (tufa) iz Tušine, i da je narod bio stvorio dan hoda dugu kolonu ljudi i žena - i tako prebacivao žutu sigu od ruke do ruke, od Tušine do Morače.
izvor:montenegro.travel

 

[zjovan29]

U ljutom stijenju Ostroških greda, između Nikšića i Danilovgrada, visoko iznad Bjelopavlićke ravnice i pitome Zete, nalazi se manastir Ostrog.
Iako su osnove ovog manastira postavili neki isposnici, njegovim istinskim osnivačem smatra se sv. Vasilije Ostroški (Vasilije Jovanović), mitropolit zahumsko-hercegovački, koji je početkom druge polovine XVII vijeka ovdje došao iz manastira Tvrdoša (Trebinje).

Manastirsko zdanje čine Donji i Gornji manastir.

Impresivan je položaj Gornjeg manastira, sa dvije pećinske crkvice, ugrađene u strmu stijenu: jedna je podignuta 1665. a živopisana 1667. godine, a u drugoj (ne zna se tačno kada je sagrađena), takođe živopisanoj, počivaju mošti sv. Vasilija.

Sveti Vasilije bio je veliki podvižnik, iscjelitelj i čudotvorac, nepokolebljivi zaštitnik i branitelj svoga naroda, njegova neprelomna zakletva. Vjera u čudotvornu moć njegovih moštiju učinila je da ovo mjesto bude jedno od najposjećenijih svetilišta u nas. Dolaze pripadnici svih konfesija, ištući tu melem duši i tijelu, kao i poklonici iz svih krajeva svijeta.

Manastir Ostrog!

Manastir Ostrog, smješten je u kamenoj litici u planinskom masivu Ostroške grede na 900m nadmorske visine u prirodnoj pećini koju je kao svoju isposničku ćeliju koristio i sam monah Vasilije Jovanović, Mitropolit zahumsko - hercegovački u drugoj polovini XVII vijeka.
Manastir predstavlja najpoznatije hrišćansko svetilište u Crnoj Gori, posjećuju ga hodočasnici svih vjera iz cijelog svijeta.
Manastirski kompleks sačinjavaju:
Donji i Gornji manastir Ostrog sa konakom i bibliotekom, kao i novoizgrađenom ,, obrednom crkvom,, , pomoćnim zgradama i učionicama za polaznike srednje teološke škole.
U gornjem manastiru "gornja pećina" sagrađena je crkva posvećena Časnom Krstu 1665.godine. U njoj se čuvaju ostaci - mošti Sv. Vasilija Ostroškog, zaštitnika i iscelitelja.
Donji manastir Ostrog sagrađen je na zaravni na kojoj je nekada bila seoska crkva, izgrađen je 1824.godine i posvećena je Vavedenju presvete Bogorodice!

Manastir Ždrbaonik nalazi se 2km od Danilovgrada!
Manastirski kompleks čine crkva, veliki konak kao i niz prizemnih zgrada koje su svojevremeno služile kao učionice. Cijeli kompleks ograđen je visokom kamenom ogradom!
Od 1856.godine u manastiru se čuvaju mošti Sv.Arsenija Sremačkog, koji je bio nasljednik na tronu srpske patrijaršije Svetog Save!
Od 1991.godine manastir je postao "ženski"manastir i u njemu služi nekoliko sestara sa igumanijom. Posljednjih godina u krugu manastira sagrađen je moderan i velelepan manastirski konak, sa bibliotekom i radionicom gdje monahinje "pišu ikone".

Manastir Moračnik je podignut na istoimenom ostrvu sa crkvom Sv. Bogorodice. Prvi put se pominje 1417. godine u povelji Balše III, koji je moguće bio i njegov ktitor.

Pored crkve, manastirski kompleks sačinjavaju zgrada konaka, trpezarija i visoka kula sa četiri sprata. Manastir je opasan kamenom ogradom sa monumentalnom kapijom.
Sve crkve iz perioda Balšića bile su živopisane, o čemu svjedoče sačuvani tragovi na njihovim zidnim površinama. Nakon obnove konaka život se vratio u manastir Starčevo, dok su ostala dva i dalje napuštena.

Tamo đe rijeka Tara obrazuje jedno od poslednjih proširenja i pravi zaravan prije no što se Tarske stijene gotovo spoje nad pjenušavom rijekom – nalazi se manastir Sv.Đorđa u selu Dobrilovini. Smešten je u živopisnom predjelu kanjona Tare, između kamenih litica, na pitomoj zaravni iznad rijeke. Tišinu i mir ovog krajolika remeti šum izvora bistre planinske vode. Manastir Dobrilovina je imao burnu prošlost. Kao simbol pismenosti i otpora tuđinskoj vlasti bio je često na udaru turske vlasti. Prvi put se pominje 1592.godine.

Otvaranje

Prvu školu u dolini Tare otvorio je arhimandrit Mihailo Dožić Medenica u manastiru Sv.Đorđa u Dobrilovini 1870.godine. Škola je povremeno zbog opasnosti od turskih upada radila i u jednoj pećini iznad Dobrilovine.

Dobrodošli u “divlju ljepotu”. Otkrijte očaravajuću raznolikost naše zemlje: visoke planine koje se izdižu iz kristalno čistog mora, duboke kanjone i predivne pašnjake, mjesta prirodnog i kulturnog nasledja i manastire u kojima kažu da se dogadjaju čuda. Vidimo se u Crnoj Gori: destinaciji za prijatelje!

Dobrodošli u “divlju ljepotu”. Otkrijte očaravajuću raznolikost naše zemlje: visoke planine koje se izdižu iz kristalno čistog mora, duboke kanjone i predivne pašnjake, mjesta prirodnog i kulturnog nasledja i manastire u kojima kažu da se dogadjaju čuda. Vidimo se u Crnoj Gori: destinaciji za prijatelje!

Dobrodošli u “divlju ljepotu”. Otkrijte očaravajuću raznolikost naše zemlje: visoke planine koje se izdižu iz kristalno čistog mora, duboke kanjone i predivne pašnjake, mjesta prirodnog i kulturnog nasledja i manastire u kojima kažu da se dogadjaju čuda. Vidimo se u Crnoj Gori: destinaciji za prijatelje!

Saborni hram posvećen rođenju Isusa Hrista i palim junacima Mojkovačke bitke (1916.g)

Dobrodošli u “divlju ljepotu”. Otkrijte očaravajuću raznolikost naše zemlje: visoke planine koje se izdižu iz kristalno čistog mora, duboke kanjone i predivne pašnjake, mjesta prirodnog i kulturnog nasledja i manastire u kojima kažu da se dogadjaju čuda. Vidimo se u Crnoj Gori: destinaciji za prijatelje!

izvor:montenegro.travel

 

[besherat]

Hvala ti za ovo lijepo predstavljanje crnogorskih manastira. Ja bih pomenula , jedan manje poznati, ženski manastir, u kojem sam bila na poslušanju, a to je manastir Banja kod Risna, sa predobrim monahinjama koje su u njemu.Pokušat ću da nađem sliku.

Dodato posle 2 minuta:
--------------------------------------------------------------------------

Dodato posle 1 46 minuta:
--------------------------------------------------------------------------

​

MANASTIR DUGA KOD PODGORICE

Duga Moračka, nalazi se desetak kilometara sjeverno od Podgorice. Njegovo osnivanje se vezuje za Vukana Nemanjića.

-Manastir je ovdje prenijet 1752. godine. Temelj prvog manastira se nalazio u podnožju Lijeve Rijeke na Gospođin polju, i odatle su se glavari dogovorili da ga prenesu na skrovitije mjesto. Tako je napravljena kolona od desetak kilometara, i po principu ruka ruci, manastir je prenijet za jednu noć, objasnila je nedavno monahinja Jovana, nastojatelj igumanije manastira Duga, kučke, bratonožićke i vasojevićke.

Ona je dodala da manastir ima i istorijsku ulogu jer su u njemu ,između ostalih, bili Marko Miljanov do 16. godine, Mojsije Zečević od svoje treće, kao i Sveti Simeon Dajbabski. Slava manastira je 28. avgusta.

Sačuvati i valorizovati kulturno istorijsko nasljeđe :: Dnevni list Pobjeda

 

[besherat]

​

Manastir SAVINA
- Herceg Novi -

Manastir Savina se sastoji od tri crkve: Mali hram Uspenija Presvete Bogorodice, Veliki hram Uspenija Presvete Bogorodice i Hram Svetog Save po kome je i manastir dobio ime.

Mali hram Uspenija Presvete Bogorodice je veoma mali, samo deset metara dugačak i šest metara širok. Najverovatnije potiče iz 1030. godine, mada je najstariji zapis u kome se manastir spominje i iz 1648. godine. Njegova obnova započeta je krajem 17. v, dolaskom izbeglih monaha iz manastira Tvrdoš (Hercegovina), a završena je 1831. godine.

U manastiru se nalazi veliki broj relikvija koje potiču iz doba Nemanjića (mošti carice Jelene, krst Svetog Save), uključujući i one prenete iz manastira Tvrdoš.

Hram Svetog Save, koji je Sveti Sava i sagradio se nalazi van manastirskog kompleksa. Veliki hram Uspenija Presvete Bogorodice je sagrađen između 1777. i 1799. godine, a gradio ga je majstor Nikola Foretić sa ostrva Korčule

Crkve, mala i velika, posvećene Uspenju Bogorodice, zajedno sa konakom čine jednu cjelinu, dok se treća, parohijalna crkva, nalazi na brežuljku iznad konaka a posvećena je sv. Savi Srpskom.

Mala Crkva

Ko je podigao i ukrasio malu crkvu Uspenja Bogorodice u Savini u XV vijeku, dugo se nagađalo. Mnoge činjenice ukazivale su na bosansku vlastelinsku porodicu Kosača.
Defter Sandžaka Hercegovine – iz 1858. godine, turski izvor, dokazao je da je crkvu izgradio herceg-Stjepan.
U crkvi su otkrivene freske koje su se nalazile pod mlađim slojevima slikarstva. Njihov autor je kotorski slikar Lovro Marinov Dobričević, jedan od najistaknutijih majstora Primorja sredinom XV vijeka. Freske su nastale oko 1455. godine. Gotičkog su stila sa slovenskom crtom, naročito istaknuta u natpisima iznad kompozicija i oko glava svetitelja.

Nad ulazom, s unutrašnje strane nalazi se natpis koji ukratko govori o ponovnom živopisanju crkve 1565. godine. Do svoje opravke te godine, crkva je bila bez fresaka u zapadnom i istočnom traveju, jer je tu prekinut živopis zbog najezde Turaka, koji su 1482. godine osvojili Herceg-Novi.
Velika Crkva

Mletački dužd Alvizo Moćenigo je 25. jula 1776. dao dozvolu za gradnju, koja se danas čuva u riznici manastira.
Iste godine dozvolu za gradnju dao je i mitropolit crnogorski Sava Petrović-Njegoš.

O tome kada je započeta izgradnja crkve sačuvane su ploče sa natpisima iz 1777. god. Ploče se nalaze ispod rozete zvonika, na njegovom prvom spratu, na sjevernoj i južnoj strani. Posebno je interesantan natpis na južnoj strani u kojem piše da je arhimandrit savinski Danilo Joanorajović s manastirskom bratijom, jeromonasima Isaijom, Visarionom, Inokentijem, Dionisijem, Nikanorom, Gerasimom, Simeonom i đakonom Stefanom pristupio god. 1777. mjeseca januara, gradnji ovog hrama.

Crkva je djelo dalmatinskog neimara i najljepši je objekat ove škole iz doba dalmatinskog baroka. Poznata korčulanska porodica Foretić, čiji su predstavnici ostavili za sobom zdanja po čitavoj Dalmaciji, doživjela je vrhunac graditeljske jednostavnosti i vještine gradnjom crkve u Savini. Neimari su bili Nikola Foretić sa svojim protomajstorom – Đurom, koje su arhimandrit Joanorajović i jeromonah Bogetić doveli sa sobom iz Venecije.

Sa povremenim prekidima gradnje, zbog nedostatka novca, crkva je bila dovršena i osvećena 1799.
Velika crkva manastira Savine, po svom volumenu i proporcijama, impozantna je građevina.

Unutrašnjost nije oslikana.

Ikonostas velike crkve manastira Savine iz druge polovine XVIII vijeka je u baroknom stilu. Predstavlja monumentalno djelo, nastalo po obrascima koji su u to vrijeme, kada je u pitanju veličina ikonostasa, isti za sva područja «istočno pravoslavnog umjetničkog kruga».

Velikih je dimenzija: širok 7,20, visok 10,50. Sastoji se iz šest zona. Djeluje kao čvrsta konstruktivna cjelina. Veoma dobro je očuvan, solidno, čvrsto i vješto urađen.

Mada ima izgled raskošnog ikonostasa sa obiljem zlatnih i bojenih elemenata urađen je sa osjećanjem za mjeru, tako da ne djeluje napadno. Ikone su ostale glavni sadržaj djela.

Prema usmenom predanju pretpostavlja se da je majstor duboreza bio Paulo Paskvali iz Dubrovnika, ali taj podatak zbog nedostatka pismenih dokumenata ne može se za sada uzeti ozbiljno.
U Velikoj crkvi je i Čudotvorna ikona Majke Božije - Savinska Bogorodica - kojoj se pripisuje spasenje crkve kad su Mlečani po njenom završetku hteli da je razore. Koliko me sećanje služi, po legendi, Mlečani su napali s mora i kad je već izgledalo da će uspeti, monasi su se molili Bogorodici pred ovom ikonom. Nastalo je nevreme i Mlečani su stradali. (Na fotosu, ta ikona, optočena srebrom je u tronu.)


Konak
Manastirski konak je prvobitno bio zidan poput pravog ugla. Sastojao se od sjevernog i zapadnog krila. Sjeverno krilo je imalo četiri ćelije, a zapadno, kome je pročelje kao i sjevernom na jedan sprat, imalo je doksat (pergolu). Tu se nalazila episkopska dvorana i biblioteka. Ova zgrada je zbog trošnosti razrušena 1937. godine. Sazidana je za episkopa Stefana Ljubibratića oko 1725. Kasnije su vršene prepravke, koje su se sastojale u otvaranju većih vrata i odgovarajućih prozora.

Temeljne popravke na sjevernom krilu izvršene su za igumana Joanikija Avramovića.

Dvorište u kojem se nalazi manastirski kompleks je opasano širokim i visokim zidovima. Stara drvena vrata na manastirskom ulazu zamijenjena su gvozdenim sa rešetkama 1877. godine.
Значајна је манастирска ризница. ''Од осталих предмета у ризници Манастира, високе умјетничке вриједности су и мали крст са иконостаса у малој савинској цркви, рад сликара Рафаиловића из 18. вијека; кристални крст Светог Саве Српског из 13. вијека; ручни крст јеромонаха Георгија Савинца скован 1786.; два требињска крста, један ручни и један престони из 17. вијека, свакако донешена из Тврдоша; кивот из Тврдоша из 1615. године; и једну фину петохљебницу из 17. вијека.''

(Osnovni podaci iz Vikipedije; delovi o velikoj i maloj crkvi napravljeni su na osnovu teksta Dušanke Sijerković-Moškov objavljenog na sajtu 'Projekt Rastko')
Савина Црква

У посету манастиру Савина отишли смо онако туристички, без припреме и немајући у виду да ћу касније фотографије и сазнања из оваквих посета користити на овај начин. Иако сам касније видео да се у описима манастира помиње и ова трећа, Савина црква, у самом манастиру није било ничега што би упућивало и на њу. Тако да је, не знајући за њу, нисмо ни обишли, а после дужег трагања и више наврата, на интернету сам пронашао ових неколико фотографија и стручни опис.

''Свети Сава је овдје посјетио већ постојеће цркве које са великом пажњом тек треба истраживати.'' Препооставку да се ради црквама из доба цара Константина тек треба доказати.

''Predanje kaže da je ovu crkvicu gradio sv. Sava u XIII vijeku, pa je po njoj manastir dobio ime, kao i čitavo selo, gdje se manastir nalazi. Građena u tradiciji odomaćenog sakralnog neimarstva, jednobrodna je građevina (duga sa apsidom 10 m, široka oko 6 m) sa zvonikom na preslicu i trijemom iz XIX vijeka . Prema jednom zapisu prvobitna kultna građevina, mala crkva, datira iz 1030. godine. To je jednobrodna građevina sa polukružnom apsidom, malih dimenzija (duga 9,5 m, široka 6 m, visoka oko 6 m), sa zvonikom na preslicu i okulusom iznad zapadnih vrata. Obnovljena je 1831. trudom igumana Makarija a tada je retuširan i njen stariji živopis.'' (iz već pomenutog rada Dušanke Sijerković-Moškov)

''Црква је једнобродна грађевина са полукружном апсидом на источној страни, звоником на преслицу са једним окном и дозиданом припратом коју носи осам четвртастих зиданих стубова на западној страни. Унутрашње димензије брода су 4,20 x 6,30 м, а спољна дужина објекта са припратом је 16,20 м. Засведена је подужним, овоидним сводом, а зидови су равних, нерашчлањених површина. По предању, црква Св. Саве је старија од манастира Савина. Првобитно је била посвећена Св. Сави Освећеном (Јерусалимском), а освештао је Св. Сава, први архиепископ српски, по коме је читав крај добио име Савина. По архитектури, везивала се за XV вијек, а за припрату се поуздано знало да је призидана у XIX вијеку. Црква је обновљена послије земљотреса 1979. године, када је наново постављен под од камених плоча у припрати и обијен малтер са зидова без присуства стручњака.'' (Ђорђе Ћапин и Радмила Ћапин: Заштитно археолошко ископавање Цркве светог Саве на Савини (Херцег-Нови), (Рад је објављен у часопису "Трибуниа - Прилози за историју, археологију, етнологију, умјетност и културу" бр. 11 - 2005., Требиње 2006.)


Manastir Savina se nalazi se u delu Herceg Novog prema Meljinama i Zeleniki, a ta nekada odvojena mesta su već spojena u jednu urbanu celinu.

MANASTIR SAVINA - WWW.PRAVOSLAVLJE.NL

 

[zjovan29]

Ruka Svetog Jovana Krstitelja i čestica Časnog krsta nalaze se u Cetinjskom manastiru.U njemu su i mošti Svetog Petra Cetinjskog,kao i "Oktoih", knjiga štampana 1494. god.

Ivan Crnojević je najvjerovatnije već 1475. godine preselio vladarsko sjedište iz Žabljaka na Obod (Riječki grad). Tu je mogao stolovati oko šest godina. Povlačeći se ispred turske najezde, prenosi svoju prestonicu sa Oboda u Cetinjsko polje, i u skrovitoj podlovćenskoj kotlini podiže prvo dvorac (1482 godine), a zatim i manastir, prema zavjetu koji je godinu dana ranije dao pred Bogorodičinom ikonom u njenom hramu u Loretu.

Manastir s Bogorodičinom crkvom bio je završen do avgusta 1484, kad je vojvoda mogao da stavi kameni natpis: ''V ime Roždestva ti presveta Bogorodice, szidah si sveti hram tvoj v leto 6992 (1483/84)''. Naredne godine, gospodar Ivan Crnojević je izdao manastiru povelju, pisanu na pergamentu, kojom mu poklanja mnoga dobra za izdržavanje. Tu je zatim preselio rezidenciju crnogorskog mitropolita sa ostrva Vranjine. Od tog vremena Cetinjski manastir je sjedište crnogorskih vladika, crkvenih i političkih poglavara zemlje, ali i meta napada otomanske sile. U prvobitnom obliku održao se sve do 1692. godine.

Nastavljajući tradiciju Crnojevića, vladika Danilo je 1701. godine podigao novi manastir na mjestu gdje je bio Crnojevića dvor. U 18. vijeku ovaj manastir je nakon prodora Turaka na Cetinje porušen i ponovo obnovljen.

Manastir podignut na ostrvu Beški sastoji se od dvije crkve, starije posvećene Sv. Djordju i mladje, Sv. Bogorodice.
Preciznih podataka o gradnji starije crkve nema, ali je moguće pretpostaviti da je njen ktitor bio Djurdje II Stratimirović-Balšić, te da je nastala krajem XIV vijeka.

Radi se o većoj jednobrodnoj gradjevini sa kupolom, prostranom pripratom i velikim zvonikom. Manju crkvu, posvećenu Bogorodici, podigla je za svoj mauzolej Jelena Balšić 1440. godine, kako stoji uklesano iznad vrata. Crkva je malih dimenzija, jednobrodne osnove sa blago prelomljenim svodom, što su odlike hramova podignutih u vrijeme Crnojevića. U crkvi se nalazi i grob Jelene Balšić. Slično Starčevu, i manastir Beška je igrao značajnu ulogu u duhovnom čivotu Zete, budući da se u njemu odvijala intenzivna prepisivačka djelatnost.

Dajbabe je pravoslavni manastir posvećen Uspenju Bogorodice i nalazi se nedaleko od Podgorice u blizini sela po kojem je dobio ime.
Osnovan je 1897. godine i kao prostor za crkvu je korišten prirodni oblik pećine. Kasnije je pećina proširivana, da bi se dobio oblik osnove crkve, sa pomoćnim kapelama.

Jedini vidljiv dio crkve je izvan pećine i to je prostrani ulazni trijem sa dva zvonika. Unutrašnjost manastira je oslikao njen ktitor kaludjer Simeon Popović prilagodjavajući scene prirodnom obliku stijena i na njegovom uredjenju je radio sve do svoje smrti 1941. godine.

Zbog gradnje brane na Pivi, manastir Piva, podignut u XVI vijeku, premješten je sa izvorišta rijeke na jednu zaravan devet kilometara od Plužina.

Od 1970. do 1982, naporima vodećih jugoslovenskih i stručnjaka Internacionalnog centra za konzervaciju i restauraciju kulturnih dobara, izmješten je, kamen po kamen, čitav objekat i 1.260 kvadratnih metara fresaka.

Hram Uspenja Bogorodice građen je od 1573. do 1586. g. „trudom i podvigom i novcem sveosvećenoga mitropolita hercegovačkog, gospodina Savatija - docnije je bio patrijarh pećki i svih Srba“. Unutrašnje bogatstvo manastira u freskama, ikonama, knjigama i zapisima na njima, kao i u drugim stvarima, prosto odudara od njegove jednostavne spoljašnje forme. Freske pored južnih vrata nesumnjivo su u vezi sa osnivačima manastira. Uz ktitora Savatija naslikana je i stojeća figura u turskoj odeždi. Odista čudo: freska Turčina usred svetog pravoslavnog hrama. Izuzetan slučaj u našoj kulturnoj istoriji i evropskom zidnom slikarstvu.

Među manastirskim vrijednostima svakako su tzv. krasna vrata u srednjem hramu, remek-djelo srednjovjekovne umjetnosti.

Ikonostas je rađen u tri faze. Najpre su nastale tri velike Longinove ikone (1573/4 g.), nakon toga je izrađen veliki duborezni krst sa ikonama na kojima su islikani Bogorodica i Sveti Jakov (1605 g.) i na kraju ikone koje je izradio Kozma (1638/9).

Manastir je dugo bio centar oslobodilačkog pokreta u pivskom kraju, a isto tako i kulturno-prosvjetni centar za jedan mnogo širi prostor. Tokom XVII i XVIII vijeka tu je bila škola.

Jedan od najznačajnijih kulturno-istorijskih spomenika u Herceg-Novom je manastir Savina.

Vremenu Kosača, bosanske vlastelinske i vladarske porodice XIV-XVII vijeka, pripada crkva Uspenja Bogorodice (druga četvrtina XV vijeka) u manastiru.

Najstarije slikarstvo nađeno je pod slojem fresaka iz 1565. godine i pokazuje osobenosti vizantijsko-gotičke stilske i ikonografske mješavine, u onom vidu koji se javlja u dubrovačkom slikarstvu sredinom 15. vijeka.

Ansamblu manastirske cjeline pripada i nešto manji hram Sv. Save, podignut na jednom uzvišenju, udaljenom stotinjak metara od Savine. Izgrađen od pritesanog kamena, s izrazitijim stilskim obilježjem u gotičkom svodu, on bi mogao biti iz vremena ustanovljenja Savine kao manastira.

Kod kaluđera Savinskog manastira Josifa Tropovića, na Toploj, od 1825. do kraja 1826. godine, Njegoš ''prvopočetni plod nauke okusi''.

Tri vijeka (16, 17. i 18) manastir Svete Trojice bio je poznat književni i prepisivački centar, a sve vrijeme turske vlasti (450 godina) jedan od stožera pravoslavnog stanovništva...

...ne samo pljevaljskog kraja, već i tadašnje Crne Gore, Stare Raške i Hercegovačkog sandžaka.

Neki od najznačajnijih rukopisa nastalih u Svetoj Trojici danas se nalaze u svjetskim muzejima i arhivima (tako se u Pragu čuva dio Vrhobrezničkog hronografa, a u Sankt Peterburgu Pljevaljski službenik iz 14. vijeka).
Među prepisivačima najznačajniji je Gavrilo Trojičanin (sredina 17. vijeka). U isto vrijeme radio je i iluminator i ikonopisac Andrija Raičević. Živopis u manastiru je djelo uglednog popa Strahinje iz Budimlja.

U manastirskoj biblioteci i riznici čuvaju se dragocjene knjige na pergamentu i papiru iz 13. i 14. vijeka, najstariji poznati korekturni tabaci iz 1557. g., 824 turska dokumenta koja se odnose na sam manastir ili njegova brojna imanja, zatim srebrom okovan štap Svetog Save (kojim je, po mnogim legendama, pronalazio i stvarao izvore), pozlaćeni putir igumana Stefana, darohranilica iz 16. vijeka, stare tkanine i crkveni vez, okovi za knjige...
izvor:montenegro

Župski manastir Sv. Luke

​

Poznat kao Župski manastir, podignut je krajem 15. vijeka (1492. godine) Podigao ga je narod odmah poslije pada pod Turcima. Manastir je odigrao veoma pozitivnu ulogu i bio značajan faktor prosvjetnog, političkog i kulturnog života ovog kraja, a i šire okoline. Posvećen Svetom apostolu i evangelisti Luki manastir je bio zaista središte Župe, Bršna, Ozrinića, Dragovoljića, Trebjese i mnogih drugih ljudi oko Nikšića.

O njegovom postanku postoji više verzija. Jedna od njih je da ga je zidao narod krajem 15 vijeka, a druga da je zidan u doba Nemanjića kad i Morački manastir u 13 vijeku. Dr.Vladimir Petković tvrdi da je Župski manastir podignut oko 1625 godine. Po toj pretpostavci manastir su podigli Nikšići. Pleme Nikšići, koji su se doselili iz Grblja, a tamo je i postojala crkva izgrađena u 11 vijeku. posvećena Sv. Luki, su tada bili na vrhuncu svoje moći i odlučili su da podignu bogomolju oko koje bi se okupljali svi pripadnici plemena. Predanje još govori da ga je zidao čuveni Rade Neimar. Bio je majstor nad majstorima ali po priči kad je manastir završen survao se sa skele i poslije nekoliko sati je umro. Sahranjen je na groblju Liverovići. Na tom groblju je do 1960 godine stajao jedan kamen koji je služio u crkvene svrhe, a smatralo se da je ispod njega sahranjen Rade Neimar. Kasnije je ta nadgrobna ploča prenijeta je u zavičajni muzej u Nikšiću.

Prva lokacija manastira bile su Carine u mjestu Orašje, ispod brda Gradina. Predanja kažu da su se u 15. vijeku oburvale velike gomile kamena sa Gradine i srušile dobar dio manastira. Kaluđeri se tada skupe i dogovore da sagrade novi manastir sa druge strane Gračanice ispod Vodičkog Vrha. Župljani su tada manastir prenijeli kamen po kamen do mjesta gdje se i danas nalazi. Da bi se mogla davati bolja odbrana kasnije je oko njega podignuta kamena ograda.

Manastir je zaista imao ogromnu oslobodilačku i prosvetiteljsku ulogu za župska plemena. Sve što se u toku borbe sa Turcima zarobilo poklanjano je manastiru. Trebješki prvaci su se isticali u borbi protiv Turaka pa su poslije 1789 godine morali napustiti svoja ognjišta. Kaluđer Župskog manastira Vasilije Vojvodić, brat trebješkog popa i vojvode Dmitra pokupio je razne skupocjene stvari: srebro, kandila, krstove, jevanđelja, putire, serdžadu Džin Alije hercegovačkog paše koga su 1690. godine zarobili, i dao ih na čuvanje u Risan kapetanu Marku Đurkoviću. Dio Trebješana koji se preselio u Rusiju 1804. godine već su 1807. godine započeli, a 1817. godine završili kod Odese manastir posvećen


]

Župski manastir je bio sastajalište naroda za vrijeme sabora, veselja, sahrana, a posebno prilikom čestih odlazaka u bojeve. Godine 1809. za vrijeme ustanka protiv Turaka skoro svi prvaci Župe i Nikšićkog kraja su se sastali, ustanovili prvu vlast zvanu Kuluk, a zatim su uputili pismo vladici Petru I. Kod župskog manastira 1819. godine arhimadrit Aksentije Šundić podigao je jednu veću zgradu koja je služila za potrebe plemena. Aksentije je umro u Župi i sahranjen je pored manastira. Postoje stari zapisi koji tvrde da je tu boravio i Novica Cerović i da je sakupljao materijal Vuku Karadžiću koji je tragao po manastirima za to narodno blago.

Župski manastir je odigrao veliku ulogu u krvavim borbama sa Turcima čuvene Omer pašine godine.
Kada je 1852. godine Omer paša –Latas, turski vojskovođa, udario sa velikom vojskom na Crnu Goru, knjaz Danilo Petrović pošalje u Župu svoga brata vojvodu Mirka sa dva rođaka da organizuju odbranu Župe, jer se vjerovalo da će preko nje biti glavni udar na Crnu Goru. Vojvoda Mirko Petrović, serdar Šogo Nikolić, senator Novica Cerović, Ivo Đoković sa još nekoliko istaknutih prvaka i jednim brojem Župljana, zatvore se u župski manastir i prime neravnu borbu sa odredom turske vojske, koji je nastupao uz rijeku Gračanicu.
Turci nijesu mogli osvojiti manastir iako su ga gađali topovima. Na spoljašnjim zidovima manastira može se i danas vidjeti slomljeno kamenje.
U toku borbe Tuko Šćepanov Maksimović iz Liverovića obavijesti branioce manastira da je glavnina turske vojske krenula preko Planinice u Bjelopavliće. Jedne tamne noći branioci neopaženo napustiše manastir kroz tursku opsadu prelazeći u manastir Ostrog gdje su snažno branili Ostrog. Ova odbrana je opjevana u pjesmi ’’Devet krvavih dana’’

​

​

Godine 1853. manastir je oslobođen od Turaka i tada nastaje obnavljanje manastira. On je tada bio spaljen te su izgoreli mnogi dragocjeni materijali i predmeti – razne knjige i čitulje. Obnovljen je za tri godine.. Godine 1875 buknuo je Hercegovački ustanak, pa je na traženje kralja Nikole crveni krst Rusije poslao 10 ljekara koji su kod manastira organizovali bolnicu za liječenje hercegovačkih ranjenika i ranjenika sa bitke na Vučjem dolu i tu je radila sve do oslobođenja Nikšića 1877. U ovom periodu, tačnije 1871. godine je otvorena i prva osnovna škola u Župi.
Manastir je imao velike posjede zahvaljujući uticaju kaluđera u narodu Župe. Mnoga imanja su naseljavana doseljenicima iz drugih krajeva.

Ni Prvi ni Drugi svjetski rat nijesu mimoišli ovaj manastir. Godine 1917 opljačkali su ga austrougarski vojnici, skinuli zvono i odvukli dva topa prenijeta iz karaule Starog Sela. Godine 1943 Italijanski fašisti i drugi neprijatelji zapalili su sve knjige i druga važna dokumenta te su tako uništili dobar dio istorije iz života ovog kraja. Kod manastira su sahranjeni mnogi ugledni i poznati ljudi, počev od graditelja, kaluđera, boraca za slobodu.

Danas manastir Sv. Luke ponosno stoji na padini iznad Gračanice, ušuškan u svoje zelenilo, sa novim fasadama i novim konacima, sa svojom burnom prošlošću kao spomenik Župe, a vrijedni Župljani, kao dobri domaćini znaju koliko im on znači
izvor:zupaniksicka

Dodato posle 42 minuta:
--------------------------------------------------------------------------

Mitropolit crnogorsko-

primorski AMFILOHIJE (Radović)

NJEGOVO VISOKOPREOSVEŠTENSTVO
MITROPOLIT CRNOGORSKO-PRIMORSKI
AMFILOHIJE (RADOVIĆ)
​

​

Mitropolit Crnogorsko-primorski Amfilohije Radović rođen je na Božić 7. januara/25. decembra 1938. godine u Barama Radovića u Donjoj Morači, u plemenu Moračkom, od oca Ćira i majke Mileve, rođene Bakić. Svetovno ime mu je bilo Risto. Potomak je po srodstvu vojvode Mine Radovića, jednog od prvih plemenskih kapetana crnogorskih, koji je prisajedinio Moraču Crnoj Gori 1820. godine.

Osnovnu školu završio je u rodnom mjestu, a Bogosloviju Sv. Save u Rakovici u Beogradu. Diplomirao je na Bogoslovskom fakultetu u Beogradu 1962. godine. Studirao klasičnu filologiju na Filosofskom fakultetu u Beogradu.

Veliki uticaj na Mitropolita Amfilohija izvršio je Prepodobni otac Justin Popović veliki bogoslov i duhovnik, kao i svetogorski starac Pajsije.

Postdiplomske studije nastavlja u Bernu i Rimu. Odatle odlazi u Pravoslavnu Grčku crkvu, gde boravi sedam godina, gde se zamonašio i služi kao sveštenik. U tom periodu, u Atini je odbranio doktorat o Sv. Grigoriju Palami. Posle godinu dana provedenih na Svetoj Gori, odlazi za profesora na Institut Sv. Sergija u Parizu, a od 1976. godine postaje docent, pa redovni profesor na Bogoslovskom fakultetu Sv. Jovan Bogoslov Srpske Pravoslavne Crkve u Beogradu, na katedri za Pravoslavnu pedagogiju (katihetiku) sa metodikom nastave.

U maju 1985. izabran je za episkopa Banatskog. Iz Vršca prelazi na Cetinje, gde je 30. decembra 1991. godine, ustoličen za Mitropolita Crnogorsko-primorskog, Zetsko-brdskog i Skenderijskog i Egzarha Pećkog Trona. Govori grčki, ruski, italijanski, nemački i francuski jezik. Član je Udruženja književnika Srbije i Crne Gore.

Objavio je sledeća djela: Tajna Svete Trojice po učenju Sv. Grigorija Palame, studija na grčkom, 1973. (doktorska disertacija); Smisao liturgije, studija na grčkom, 1974; Sinaiti i njihov značaj u Srbiji XIV vijeka, studija, 1981; Filokalijski pokret XVIII i početkom XIX vijeka, studija na grčkom, 1982; Duhovni smisao hrama Svetoga Save na Vračaru, Vršac, 1989; i Prepodobni Rafailo Banatski, Vršac, 1988; Vraćanje duše u čistotu, Podgorica, 1992; Osnovi pravoslavnog vaspitanja, Vrnjačka Banja, 1993; Svetosavsko prosvetno predanje i prosvećenost Dositeja Obradovića, Vrnjačka Banja. 1994; Zbirka pesama U Jagnjetu je spas, 1996; Istorijski presek tumačenja Starog Zavjeta, Nikšić, 1996.

U njegovom prevodu izašla su sledeća deela: Episkop Nikolaj, Kasijana, roman sa srpskog na grčki, 1973; Justin Popović, Žitije Svetog Simeona i Save, sa srpskog na grčki, 1974; sa grčkog na srpski: Starac Arsenije-Kapadokijski; mitropolit Jovan Zizjulas, Od maske do ličnosti, 1993; Premudrosti Solomonove, 1995; "Azbučni Otačnik", objavljeno u delovima u časopisima Jevanđeljski Neimar, i Svetigora; Sv. Grigorije Palama, neke besjede objavljene u časopisu Banatski vesnik, brojne studije, besjede i eseje u Svetigori i drugim listovima.

Mitropolit Amfilohije Radović, ustoličen je u vrlo teško vreme po Mitropoliju Crnogorsko-primorsku i uopšte Pravoslavlje u Crnoj Gori. Pedeset godina komunističke vladavine ostavili su pustoš. Crkve i manastiri bili su zapušteni, Mitropolija je imala mali broj sveštenstva, a čitave generacije stanovništva indoktrinisane komunističkom vladavinom i propagandom, bile su razverene i denacionalizovane. Posle primanja Svetog trona Cetinjske Mitropolije, od časnog starca mitropolita Danila Dajkovića, koji ga je čuvao u Mitropolije, od časnog starca mitropolita Danila Dajkovića, koji ga je čuvao u najtežim vremenima i sačuvao, trebalo je krenuti gotovo iznova, obnoviti crkve i manastire, omasoviti sveštenstvo, vratiti indoktrinisane pravim nacionalnim vrijednostima i Srpskoj svetosavskoj crkvi. To nije nimalo lako, jer se pet decenija komunističkog antisrpskog i antipravoslavnog rada u Crnoj Gori nije moglo tek tako izbrisati. Na temeljima komunističke crnogorske antisrpske doktrine, u višestranačkom životu Crne Gore, javile su se separatističke, antisrpske i antisvetosavske političke grupacije koje su produkovale svoju zloćudnu izraslinu, u vidu potezanja pitanja autokefalnosti Crkve u Crnoj Gori. Mitropolija Crnogorsko-primorska kao i uvijek u prošlosti, jedan je od najbitnijih temelja duhovne i nacionalne obnove u Crnoj Gori.

Mitropolit Amfilohije Radović, uz pomoć sveštenstva i naroda, podstakao je da se obnovi veliki broj crkava i manastira, kao i podizanje novih. Povećava se broj sveštenstva i monaštva, a prioritet u tome se daja sveštenstvu koje je iz same Crne Gore. Godine 1992. biva pokrenuto glasilo Mitropolije Crnogorsko-primorske - "Svetigora", koje izlazi u Cetinju. Preko izdavačke kuće "Svetigora" ostvaruje se značajna izdavačka djelatnost. Takođe u Cetinju biva obnovljen rad Bogoslovije septembra 1992. godine, ukinute od komunista 1945. U aktivnostima se nije stalo, pa je juna 1998. godine u Cetinju počeo sa radom i Radio "Svetigora". Mitropoliju Crnogorsko-primorsku posjetili su 1993. godine patrijarsi, po prvi put u istoriji, Vartolomej- carigradski i Aleksije P Ruski, i tom prilikom osveštali zajedno sa patrijarhom srpskim Pavlom, temelje budućeg hrama Hristovog Vaskrsenja u Momišićima u Podgorici. Izgradnja ovog hrama jedan je od osnovnih zadataka Mitropolije Crnogorsko-primorske u sadašnjosti. Isti slučaj je i sa obnovom sveštenstva, naročito na selu, da kao nekada, ne bude ni jednog crnogorskog plemena i većeg sela u kojem bi bio hram bez paroha. Godine 1993. na Cetinju, i u Manastiru Ostrogu održan je takođe prvi put u istoriji Crne Gore, vanredni Arhijerejski Sabor SPC. U službi duhovno-prosvetne misije Mitropolije su novootvoreni Duhovni centri: knjižare i kiosci. Osnovani su i crkveni horovi širom Crne Gore. Dragocjenu misiju, prvjenstveno humanitarnu, obavljaju i Kola srpskih sestara pod pokroviteljstvom Mitropolije. Od velikog je značaja obnova poslije više od 150 godina, zapustjelog znamenitog manastira Podmaine u Budvi. Započeta je obnova manastira Stanjevića, stogodišnjeg središta Crne Gore u doba Petrovića, kao i prvog sjedišta Zetske Mitropolije manastira Sv. Arhangela na Prevlaci kod Tivta. Oživjeli su dugo vremena zapustjeli manastiri: Podmaine, Gornji Brčeli, Starčeva Gorica na Skadarskom jezeru, Duga, Bijela, Podmalinsko, dvjesta godina ugašeni manastir Sv. Nikole na Obodu, Komski manastir, manastir Vranjina, manastir Ćelija Dobrska u Dobrskom selu kod Cetinja, obnovljeni manastir Dajbabe, manastir Ždrebaonik, manastir Župa Nikšićka i dr. Sve je to samo početak duhovne i moralne obnove Crne Gore.
spcoluzern.ch


Religija : Crna Gora – Muzej na otvorenom

NAJVECI PRAVOSLAVNI, KATOLICKI I ISLAMSKI VJERSKI OBJEKTI U CRNOJ GORI

Crna Gora, kao jedna od najstarijih evropskih drzava, gradila je svoje kulturno postojanje tokom vijekovima duge istorije. Danas, savremena i multinacionalna, zivi na temeljima koje je uspostavila u nekim davnim vremenima. Na duhu i vjeri sve tri konfesije, Crna Gora je izgradila bogatstvo razlicitosti, cuvajuci pod svodovima svojih bogomolja neke od najvrijednijih hriscanskih svetinja u svijetu – ruku Svetog Jovana Krstitelja kojom je krstio Isusa Hrista, Cesticu Casnog Krsta, Ikonu Bogorodice Filermose i brojne druge. Crna Gora danas je zemlja hodocasca sa stotinama hiljada vjernika koji dolaze na poklonjenje mostima Svetog Vasilija Cudotvorca, zemlja u kojoj ribari podizu ostrva i crkve u cast Bogorodice i zemlja koja vas zove da u fantasticnoj prirodi upoznate srce i duh njenog naroda. Mi vas vodimo u manastire, katedrale i dzamije. Njihove dvjeri otvorene su za sve ljude dobre volje…

MANASTIRI

I Muski manastiri
1. Manastir Cetinjski
2. Manastir Ostrog
3. Manastir Moraca
4. Manastir Savina
5. Manastir Piva
6. Manastir Djurdjevi Stupovi
7. Manastir Praskavica
8. Manastir Rezevici
9. Manastir Gradiste
10. Manastir Dajbabe
11. Manastir Kosijerevo
12. Manastir Bijela
13. Manastir Podmalinsko
14. Manastir Starceva Gorica
15. Manastir Vranjina
16. Manastir Moracnik
17. Manastir Duljevo
18. Manastir Donje Brcele
19. Manastir Stanjevici
20. Manastir Podmaine
21. Manastir Miholjska Prevlaka
22. Manastir Svetog Nikole OBOD
23. Manastir Kom
24. Dom “Sveti Petar Cetinjski”
II Zenski manastiri
1. Manastir Dobrska Celija
2. Manastir Zdrebaonik
3. Manastir Celija Piperska
4. Manastir Banja kod Risna
5. Manastir Podlastva
6. Manastir Gornje Brcele
7. Manastir Zupa, Niksic
8. Manastir Duga Moracka
9. Manastir Dobrilovina
III Novi manastiri u izgradnji
1. Manastir Svetog Kirila i Metodija
2. Manastir Svetih Arhandjela
IV Stari manastiri u obnovi
Manastir Ostros
Manastir Zanjica
Manastir Vojnici
Manastir Orahovo
Manastir Beska
Manastir Svetog Preobrazenja
Manastir Sudikova
Manastir Urosevica
Manastir Majstorovica
Manastir Voljavac
Manastir Bliskova
Manastir Svetog Nikole
Manastir Brezojevica
Manastir Podvrh
Manastir Svetog Luke – Kaludra


Cetinjski manastir

Cetinjski manastir, kao sto mu i samo ime govori, nalazi se u prestonom crnogorskom gradu - Cetinju. On je zaduzbina Ivana Crnojevica, koji je bio vladar drzave Zete krajem XV vijeka. U poslednjih 500 godina ovaj manastir je bio sjediste svih crnogorskih mitropolita. Od samog pocetka postojanja za njega se vezuju arihjereji – episkopi i mitropoliti, te se smatra najvecim centrom crnogorskog obrazovanja i kulture tokom proteklih vijekova.
Stari manastir je podigao Ivan Crnojevic jos 1484 godine na lokalitetu koji se zove “Cipur” (od grckog kipurion sto znaci divna basta), a manastir je srusen 1692 godine tokom jednog od upada Sulejmana Busatlije na Cetinje, te o njegovom tadasnjem izgledu postoje dva svjedocanstva: Gravure iz cetinjskog Oktoiha, i jedan plan mletackog inzenjera Barbieria. Manastir je pocetkom XVIII vijeka obnovio crnogorski mitropolit Danilo Petrovic. Umjesto da se obnovi stari manastir, podignut je novi na mjestu dvorca Ivana Crnojevica, pri cemu su sa starog manastira preneseni ktitorski natpis koji se nalazi iznad uzlanih vrata hrama kao i grb Crnojevica koji je uzidan u spoljasnju stranu oltarske apside. Po rekonstrukciji manastirski kompleks je zauzimao povrsinu od 1400 metara kvadratnih. Bio je opkoljen rovovima ispunjenim vodom i odbrambenim zidom sa 62 puskarnice. Unutar zidina prostirali su se konaci, manja crkva Svetog Petra i velika bazilika Svete Bogorodice. Vise puta doradjivan i adaptiran sadasnji izgled dobija od 1925 do 1927 godine. Jezgro cini crkva Rodjenja Bogorodice. U njoj je smjesten civot Svetog Petra Cetinjskog po kome je manastir i dobio ime.
U manastiru se cuvaju ruka Svetog Jovana Krstitelja, mosti i Svetog Petra Cetinjskog, Cestica Casnog Krsta, kao i dio mostiju Svetog Teodora Stratilana cime je i sam manastir jedna od najbogatijih riznica hriscanskog svijeta. Iznad manastira se nalazi skit Svetog Jovana Krstitelja koji je sagradjen 1997 godine. U pripremi je izgradnja hrama Svetog Jovana Krstitelja na tom mjestu u cast svetiteljeve desne ruke koja se cuva u manastiru.
Prva osnovna i srednja skola u Crnoj Gori oformljene su u manastiru. Petar II Petrovic Njegos (1813 – 1851), najpoznatiji crnogorski vladar i pjesnik je u manastiru vodio stampariju kao i kovacnicu za kovanje novca. Cetinjski manastir je sluzio i kao mauzolej dinastiji Petrovica, a u njemu su sahranjeni princ Danilo Petrovic, njegova zena Darinka, kcerka Olga, kao i veliki vojvoda Mirko Petrovic, vladika Sava Petrovic i mnogi drugi.


Manastir Ostrog

Specifican po mjestu na kome se nalazi Manastir Ostrog predstavlja jednu od najvrednijih kulturno istorijskih i duhovnih mjesta u Crnoj Gori. Usjecen u stijenu nalazi se u blizini Niksica, tj. na 15 kilometara od njega. Sa magistralnog puta se skrece kod mjesta Bogetici odakle ima 12 kilometara do Donjeg manastira Ostrog, a potom i jos 2 kilometra do Gornjeg manastira.
Manastir je osnovao hercegovacki mitropolit Vasilije u XVII vijeku. Manastir je obnovljan u periodu izmedju 1923 i 1926 odine, nakon pozara, u kome nisu stradale jedino pecinske crkvice, i upravo te pecinske crkvice predstavljaju glavnu vrijednost manastira. Sveti Vasilije Ostroski je tu i sahranjen i proglasen za sveca, a njegovo tijelo pociva upravo u jednoj od pecinskih crkvica.
Crkva Svetog Vavedenja oslikana je freskama potkraj XVII vijeka. Crkva Svetog Krsta se nalazi u gornjem manastirskom nivou i nju je oslikao majstor Radul prilagodjavajuci slike prirodnom obliku stijena. Kod gornjeg manastira nalaze se konaci koji su napravljeni tako da cine skladnu cjelinu sa prirodnim ambijentom.
Ovaj manastir je najpoznatije mjesto hodocasca u Crnoj Gori. Spada medju najposjecenije manastire na Balkanu i u njega dolaze vjernici iz svih krajeva svijeta, individualno i u organizovanim grupama. Stjeciste je sve tri konfesije: pravoslavlja, katolicanstva i islama, jer postoji vjerovanje da su mosti svetog Vasilija Ostroskog cudotvorne.U konacima pored Gornjeg manastira boravi veliki broj ljudi i prema kazivanju mnogih od njih molitva ispred mostiju svetog Vasilija Ostroskog im je pomogla u ozdravljenju ili pak ublazavanju nevolja koje su ih u zivotu zadesile.

Manastir Moraca

Manastir Moraca podignut je na desnoj obali Morace, nedaleko od grada Kolasina. Ovaj hram podigao je 1252 Stefan Nemanjic, sin kralja Vukana, a unuk Nemanjin, sto se moze vidjeti i na natpisu koji se nalazi iznad vrata zapadnog ulaza. Ovaj misticni sakralni objekat, opasan je, poput srednjevjekovne tvrdjave, visokim kamenim zidom unutar kojih se nalaze konaci koji ce vam ispircati i poneku legendu ovog kraja. Po jednoj od legendi koja zivi kod lokalnog stanovnistva, ovaj manastir nastao je od posebnog zutog kamena i to iz podrucja koje je nestvarno daleko udaljeno od samog lokaliteta manastira. Po legendi narod ovog kraja je stvorio kolonu koja je bila dugacka desetinama kilometara i tako iz ruke u ruku prebacivao kamen od Tusine, mjesta gdje se kamen nalazio, do samog danasnjeg manastira Morace.
Manastirski kompleks sastoji se od saborne crkve Uspenja Bogorodice, male crkve Svetog Nikole kao i zgrade konaka. Saborna crkva je velika i jednobrodna gradjevina radjena u stilu raskih crkava, sa polukruznom apsidom i kupolom i za razliku od crkava koje su gradjene u primorskom stilu, zidovi ove crkve su omalterisani. Glavni ulaz je uradjen u romanickom stilu.
Pored arhitekture koja je karakteristicna za ovaj manastir ono sto je jos interesantno je i zivopis u manastiru. Umjetnicka ljepota manastira nadaleko je cuvena, prvenstveno zbog fresaka kojima je isti oslikan. Po vremenu postanka, freske datiraju iz dva perioda. Jedne su nastajale u XIII vijeku, a druge, u dva navrata, u XVI i XVIII vijeku. “Gavran hrani proroka Iliju” nastala u XIII vijeku najstarija je i najpoznatija freska Morackog manastira koja je samo dio serije fresaka kojima se opisuje zivot svetog Ilije proroka. Ona je danas fragmentarno ocuvana i predstavlja “jedini poznati primjer ovog ciklusa u monumentalnom srednjevjekovnom zivopisu”. Uz ovu, iz ovog stvaralackog perioda, poznate su i freske “Pomazivanje careva i proroka”, “Rodjenje Svetog Jovana Krstitelja” i druge. Freske iz XVI vijeka su najveca ocuvana cjelina manastirskog zidnog slikarstva ovog perioda na ovim podrucjima. U XVII vijeku freske oko glavnih manastirskih vrata radio je Georgije Mitrofanovic, “zograf od manstira Hilandara”, jedan od najvecih majstora svih vremena. Ovaj majstor osnovao je i slikarsku radionicu u manastiru ciji se uticaj brzo sirio na ovim prostorima.
Moracko slikarstvo smatra se jednim od najvecih dometa vizantijske umjetnosti. Istice ga istancan osjecaj za pravilan odnos u proporcionisanju, figure dominiraju u jednom nehijerarhijskom odnosu, primjetno su pune linije sa blagim kretnjama. U pogledu kolorita, slikarstvo Morace nadvisilo je studenicko i milesevsko slikanje posebno u tonskom modelovanju. Freske u Moraci pokazuju pobjedu tzv. plasticnog stila cime zauzima pionirsku ulogu kada je u pitanju slikarstvo na ovim prostorima uopste.
Uz freske, posebno lijepe su i ikone koje stoje uz ikonostas, a koje su radili najveci majstori XVIII vijeka. Ikona Svetog Save i ikona Svetog Luke smatraju se najvrednijim primjercima ikonopisanja na Balkanskom poluostrvu. U manastiru se cuva vise starina i relikvija poput ruke Svetog Haralampija, krstova u duborezu, krstionice od mermera i stap koji je po predanju pripadao svetom Savi. Posebno mjesto medju dragocjenostima ima krst u oltaru iz XVI vijeka uradjen u orahovom drvetu koji je po predanju radjen jedanaest godina.
Sam manastir pruzice vam neponovljivo iskustvo ukoliko ga posjetite


Manastir Savina

Manastir Savina nalazi se u jednom od najljepsih zaliva na svijetu - Bokokotorskom zalivu. Smjesten je na 2 kilometra od grada Herceg Novog, u gustoj mediteranskoj sumi. Nalazi se na uzvisici sa koje se prostire pogled na Lusticu i Ostri Rt, kao i na Toplu u cijem se zaledju nalazi Sutorinska ravan. Sa istocne strane pada pogled na Tivatski zaliv, iznad kojeg se izdize gorostasni Lovcen.
Ovaj srednjevjekovni manastir ima tri crkve od kojih su dvije posvecene Uspenju Bogorodice. Ima konak sa riznicom, i izdvojenu crkvu Svetog Save. Mala i Velika crkva sa konakom cine jednu cjelinu dok se treca crkva, parohijalna, nalazi na brijegu iznad konaka a posvecena je Svetom Savi. Po legendi ovu crkvu je gradio Sveti Sava u XIII vijeku, pa je po njemu i dobila ime.
Mala crkva Svetog Uspenja Bogorodice je karaketristicna zbog fresaka na kojima su prikazani Veliki praznici i Hristov zivot, a radio ih je znani kotorski slikar Lovro Dobricevic, jedan od najvecih majstora na primorju sredinom XV vijeka. Ove freske su primjer sazimanja vizantijske ikonografije i gotickog nacina izrazavanja. Prema nekim zapisima ova crkva datira iz 1030 godine. To je jednobrodna gradjevina sa polukruznom apsidom, sa zvonikom i okulusom iznad zapadnog portala. Obnovljena je 1831 gdoine uz pomoc igumana Makarija, a tada je i restauriran njen stariji zivopis. Ne zna se tacno ko je podigao Malu crkvu Uspenja Bogorodice iz XV vijeka ali mnoge stvari ukazuju na vlastelinsku bosansku porodicu Kosaca.
Manastirski konak je bio zidan kao pravi cetvorougao. Imao je zapadno i sjeverno krilo. Sjeverno krilo je imalo 4 celije, a zapadno krilo je imalo doksat (pergolu). Tu se nalazila episkopska dvorana i biblioteka. Zgrada je bila srusena 1937, da bi svoju obnovu docekala 1725 godine, a nesto kasnije su radjene popravke kada su otvorena nova vrata i odgovarajuci prozori.
Velika crkva datira iz XVIII vijeka i djelo je dalmatinskog neimara Nikole Foretica i predstavlja jedan od najlejpsih objekata ove skole iz doba dalmatinskog baroka.. Na ovoj crkvi posebno se istice zvonik, koji je isprofilisan vijencima, rozetama i otvorima dajuci tako fasadi baroknu siluetu. Odluku za gradnju Velike crkve donio je zbor manastirskih jeromonaha 1755 godine, za cije odobrenje je Danilo Joanorajovic isao u Veneciju. Mletacki duzd Alvizo Mocenigo je dao dozvolu za gradnju koja se i danas nalazi u riznici manastira.
Riznica manastira posjeduje ruske, italijanske, i kritske ikone, zatim povelje i okovana Jevandjelja.


Manastir Piva

Manastir Piva nalazi se u Pluzinama. Smatra se jednim od najznacajnijih pravoslavnih manastira u Crnoj Gori. Nekada davno bio je smjesten na izvorsitu rijeke Pive, da bi zbog pravljenja brane i akumulacionog jezera za potrebe hidroelektrane bio premjesten na drugu lokaciju. Izmjestanje crkve trajalo je oko 12 godina, i ono sto je karakteristicno je da je crkva prebacena kamen po kamen (stara crkva je razgradjivana, i od tog istog kamena je radjena nova crkva na drugom mjestu) na 9 kilometara od Pluzina, u selu Goransko u blizini jezera Mratinje. Sa zidova hrama je skinuto i ponovo vraceno 1.260 m2 slika.
Manastirska crkva Uspenja Bogorodice je podignuta izmedju 1573 i 1586 zalaganjem hercegovackog mitropolita Savatija, kasnijeg srpskog patrijarha. Pored arhitektonske vrijednosti koju ova crkva ima, njena vrijednost se takodje ogleda u sliama. Vecinu hrama su uradili nepoznati grcki slikari 1604 i 1605 godine. Gornji dio manastira je uradio pop Strahinja iz Budimlja, koji je na najistaknutijem mjestu oslikao Bogorodicinu himnu. Donje zone su djelo slikara Kozme iz daleke 1626 godine. Ovaj slikar je takodje uradio najveci broj ikona na pozlacenom ikonostasu.
Manastir posjeduje bogatu riznicu: Psaltir Djuradja Crnojevica iz 1495 godine, omofor Savatija Sokolovica iz 1568 godine, licne stvari Baja Pivljanina – narodnog heroja i jos mnogo drugih bogatstava.


Manastir Djurdjevi Stupovi

Manastir Djurdjevi Stupovi nalazi se nedaleko od Berana, na zaravnjenoj ivici jedne padine koja se neposredno uz istocnu stranu crkve strmo spusta i u cijem podnozju se nalazi izvor Vrelo. Manastir u Rasu je zaduzbina Stefana Nemanje i jedna je od najvecih svetinja na ovim prostorima. Manastir je nastao tako sto se Nemanja, dok je bio zatvoren u jednoj pecini zavjetovao da ce izgraditi manastir posvecen Svetom Djordju. Drugi ktitor manastira je bio kralj Dragutin koji je dogradio manastirsku crkvu i oslikao njenu pripratu. Kralj Dragutin zivio je u Sremu odakle je kada je umro prenijet u manastir svetog Djordja I tu sahranjen 1316 godine.
Manastirsku crkvu Svetog Djordja podigao je zupan Prvoslav, rodjak Stefana Nemanje krajem XII vijeka. Pri crkvi je nekada bilo sjedite Budimske mitropolije do XVII vijeka, kada je ona ukinuta od strane Turaka.
Djurdjevi Stupovi su gradjevina sa nizom arhitektonskih i graditeljskih inovacija u graditeljstvu tog vremena. Manastirski kompleks je u napadima cesto rusen, i sada je od njega ostala jedino crkva Svetog Djordja. Vrijednost crkve Svetog Djordja je u ljepoti arhitektonskog resenja, koje je u stilu raske skole. Crkva je oslikana 1175 godine. Zidne povrsine bile su oslikane figurama proroka Ilije, Jeliseja, dok su iznad proroka bili Sveti Azarije i Ananija. Gradjena je u tri vremenska perioda. Manastirski konak je izradjen 2002 godine. Izgradnja konaka predstavlja kljucni trenutak za obnovu manastira. Nakon 830 godina zivota manastira, od kojih je 300 godina proveo u rusevinama a 40 (od 1960 do 1999, i od 1999 do danas) u obnovi manastir je opet ozivljen i djelimicno obnovljen. Ovaj manstir je uvrsten u Svjetsku kulturnu bastinu koja je pod zastitom UNESCO-a


Manastir Praskavica

Manastir Praskavica je smjesten na brdu iznad Milocera i nadaleko poznatog Svetog Stefana. Prema tradiciji, osnovan je 1050, mada prve pouzdane podatke imamo iz 1307 godine kada srpski Kralj Milutin posjecuje Kotor. Ovaj manastir je dobio ime po obliznjem izvoru cija voda mirise na breskve, koje narod ovog kraja jos naziva i praskama. Najstariji pisani podatak u kome se pominje manastir Praskavica potice is 1413 godine i odnosi se na darove koje je zetski vladar Balsa III poklonio manastiru. Glavna manastirska crkva Svetog Nikole potice is XV vijeka, o cemu svjedoci upravo ova povelja. Na njenim ostacima je u XIX vijeku podignuta veca gradjevina, koja u sebi ima ostatke freskopisa stare crkve. Druga manastirska gradjevina smjestena je na brezuljku i posvecena je Svetoj Trojici, a potice is XVII vijeka. Njena najveca umjetnicka vrijednost je slikarstvo freski koje je radio zoograf Radul, kao i pozlaceni ikonostas Dimitrija Daskala iz XVII vijeka.
U sklopu manastirskog kompleksa danas su i konak i nekadasnja skola u kojoj su u proslosti pastrovacki monasi poducavali djecu pismenosti. Crkva je u zemljotresu 1979 godine bila znatno ostecena, ali je obnovljena i u njoj se cuvaju mnoge relikvije, ikone, stari rukopisi i dokumenta. Takodje u ovom manastiru cete naci i rukopisno Jevandjelje u srebrnim koricama koje je kako kaze legenda Pastrovicima poklonio vladika Danilo. Ono sto je za posjetioce jos zanimljivo je i veliki kameni sto za kojim je zasijedao i veliki pastrovacki sud zvani “bankada”.


Manastir Rezevici

Uz magistralni put Budva-Petrovac naici cete i na manastirski kompleks Rezevici. Ovaj manastir je ime dobio po pastrovackom plemenu Rezevici. Tacno vrijeme nastanka ovog manastira nije utvrdjeno, ali je za njegovo osnivanje vezana jedna legenda iz 1226 godine iz vremena Nemanjica. Dok je prolazio ovim krajevima Stefan Prvovjencani se jako opio pastrovackim vinom. Nakon mamurluka i trijeznjenja, naredio je da se bas na tom mjestu sagradi crkva. Manastirski kompleks ima dvije crkve, konak i zgradu za ekonomiju.
Mala crkva Uspenja Bogorodice interesantna je zbog freskopisa, iz kojeg se pretpostavlja da je tu sahranjen ktitor ili donator crkve. Ona je zaduzbina Stefana Prvovjencanog, prvog srpskog kralja.
Veca crkva posvecena Svetoj Trojici podiguta je u XVIII vijeku i pored sebe ima sagradjen zvonik. Ikonostas u ovoj crkvi je djelo domaceg slikara Marka Gregovica sa kraja XIX vijeka. Hram Svete Trojice je zaduzbina cara Dusana. Veliku obnovu manastira Rezevici u XVIII vijeku izvrsili su Hercegovac Maksim Kosjerevac i Nikodim Vukovic.
Manastir je stradao u zemljotresu 1979 a nakon toga je opet obnovljen. Manastir se nalazi pod zastitom UNESCO-a.


Manastir Gradiste

Manastri Gradiste nalazi se u blizini Petrovca, tacnije u mjestu Buljarica iznad magistrale. On je spomenik od velike vaznosti koji ima velik broj srednjevjekovnih fresaka. Prema legendi ovaj manastir je sagradjen u XI vijeku, 1116 godine, a prva pisana dokumenta o njemu imamo iz XIV vijeka, tacnije iz 1305 godine gdje se on pominje u povelji kralja Milutina. Manastir je vjekovima bio filijala Manstira Decani iz Metohije. Ono sto veoma mali broj ljudi zna je cinjenica da je Prvi Srpski Bukvar, koji je stampan u Veneciji, napisan upravo ovdje, u ovom manastiru.
Sastoji se od tri crkve (Svetog Nikole, Svetog Save, i Uspenja Bogorodice), konaka i odbrambenog zida. Glavna manastirska crkva, Crkva Svetog Nikole sazdana je pocetkom XII vijeka, a freskopisana je 1620 godine. Crkvu je oslikao domaci slikar pop Strahinja iz Budimlja. Vasilije Rafailovic is Risna je napravio ikonostas crkve 1796 godine.
Druga crkva je Crkva Svetog Save koja je sagradjena u XIX vijeku, preciznije 1864 godine. U ovoj crkvi ikonostas je oslikao Nicolas Aspioti, slikar sa Krfa.
Crkva Uspenja Bogorodice nalazi se izvan kompleksa manastira i njena glavna vrijednost su freske koje se u njoj nalaze.
Manastir je ranije bio okruzen zidinama i puskarnicama zato sto je bio na neprestanom udaru Turske vojske. Kao vecina manastira u Crnoj Gori i ovaj manastir je bio rusen i nanovo obnavljan. U ovom manastirskom kompleksu postoje brojne ikone sa motivima iz Starog i Novog zavjeta, kao i sa figurama dinastije Nemanjica, koje su nastale oko 1620 godine za vrijeme crnogorskog vladike Ruvima. Ovaj manastir je takodje uvrsten u spisak kulturno – istorijskih spomenika Crne Gore i pod zastitom je UNESCO-a.


Manastir Dajbabe

Nedaleko od grada Podgorice, na putu prema Baru nalazi se manastir Dajbabe koji je u osnovi u obliku krsta i predstavlja zanimljiv sakralni objekat za posjetiti. Nalazi se ispod Dajbabske gore koja se dominantno podiže iznad zetske ravnice.
Manastir Dajbabe je manastir posvecen Uspenju Bogorodice i dobio je ime po selu u kome se nalazi. Osnovan je jos 1897 godine. Prvobitno je za crkvu koriscen samo prostor pecine da bi se ona kasnije prosirila i dobila oblik osnovne crkve sa kapelama. Jedini vidjljivi dio crkve je izvan pecine i to je prostrani ulazni trijem sa dva zvonika. Unutrasnjost manastira je oslikao ktitor kaljudjer Simeon Popovic prilagodjavajuci se prirodnom obliku stijena.
Za posjetioca iz bilo kojeg dijela svijeta ovaj manastir će predstvaljati neponovljivo duhovno iskustvo, obzirom da je djelo prirode i čovjeka (crkva manastira se nalazi u pećini), ovdje u suživotu u slavljenju Boga.


Manastir Kosijerevo

Manastir Kosijerevo se jos zove i Hram Rodjenja Presvete Bogorodice i potice iz XIV vijeka. Interesantno, zbog izgradnje vjestackog jezera 1966 godine ovaj manastir je premjesten iz Hercegovine u Banjane 1979 godine.
Od 1884 do 1914 godine u ovom manastiru su se nalazile mosti Svetog Arsenija Sremca, drugog srpskog arhiepiskopa, koje se sada nalaze u Manastiru Zdrebaonik u Danilovgradu, a sam manastir je bio centar kulture ovog podrucja.


Manastir Bijela

Manastir Bijela se nalazi u Savniku. Ovaj manastir ima crkvu Svetog Georgija. Prema narodnom predanju on je zaduzbina Svetog Jovana Vladimira i kneza Vulovica iz Bijele i potice iz XI vijeka. Prvi pisani dokument of ovom manastiru datira iz 1656 godine.
Nakon sto su Turci spalili manastir 1702 godine, manastir je obnovljen 1887 od strane igumana Dionisija. U toku II svetskog rata manastir je jako zapusten, i konak je srusen, a manastir je danas u procesu obnove.


Manastir Podmalinsko

Manastir Podmalinsko nalazi se na Sinjajevini, u Boanu, kod Savnika. Ovo je najpoznatija svetinja plemena Drobnjaci. Po predanju ovaj nemanjicki manastir, koji je podigao Uros I oko 1252 godine, je hram posvecen Svetom Arhangelu Mihailu (sto je krsna slava Nemanjica).
U toku II svetskog rata hram je zapusten, a obnovljen je 1998 uz pomoc ktitora Sava Kujundzica. Najveci radovi su izvrseni 2002 godine, a zivopis manastirskog hrama uradio je monah Lazar Stojkovic 2005 godine.
U manastirskoj porti nalazi se grob Mirka Aleksica, sa epitafom kralja Nikole, poznatog drobnjackog vojvode, koji je posjekao zloglasnog turskog vojskovodju Smail–Agu Cengica.




Manastir Starceva Gorica

Manastir Starcevo nalazi se na Stracevoj Gorici ostrvu pored zapadne obale predivnog i prebogatog Skadarskog jezera. Ovaj manastir prema pisanim dokumentima je nastariji manastirski kompleks na ostrvima Skadarskog jezera, crkva, tj. manastirska cjelina se pominje 1378 godine.
Osnivanje manastira vezuje se sa starca Makarija, isahiste i uglednog duhovnika, koji je kao isposnik zivio na ostrvu, po kome je ostvro i dobilo ime. Manastir je pripadao dinastiji Balsica. Pretpostavlja se da je jos 1540 godine na ostrvu bilo kaludjera, posto je te godine na njemu po svojoj zelji ispred hrama sahranjen poznati stampar Bozidar Vukovic Podgoricanin sa svojom zenom.
Manastir je u srednjem vijeku postao jedan od vecih prepisivackih centara, a ostvro je kasnije postalo turski posjed. Manastir je imao skriptorij iz koga su sacuvana dva rukopisa. Jevandjelje, koje se cuva u biblioteci Markijani u Veneciji, veoma je bitan dokument tog perioda.
Kompleks manastira sastoji se iz crkve posvecene Uspenju Bogorodice, zgrada konaka, pomocnih objekata, i velikog ogradnog zida sa monumentalnom kapijom od koje put vodi ka maloj uvali na jugositocnom dijelu ostrva. Zidovi oko manastira su ovdje sacuvani u mnogo manjoj mjeri nego na Manastiru Kom, ali za razliku od Beske, oni su ipak bili neka vrsta utvrdjenja.


Manastir Vranjina

Manastir Vranjina koji se nalazi na Skadarskom jezeru bio je filijala Manastira Svetih Arhangela, zaduzbine kralja Milutina u Jerusalimu. Ovaj manastir je bio bogato darivan kako od Nemanjica, tako i od Balsica i Crnojevica, Manastir sa crkvom Svetog Nikole osnovan je 1233 godine. Ktitor ovog manastira je bio episkop Ilarion, Savin ucenik koji je tu i sahranjen. Jedno vrijeme njegov iguman je bio Nikon Jerusalimljanin, cuveni pravoslavni duhovnik cije je duhovno cedo bila Jelena Balsic, cerka Svetog Kneza Lazara i zena Djuradja II Stratimirovica.
Tu je takodje bilo i sjediste tadasnje zetske mitropolije sve do dolaska Turaka.
1843 godine su Turci srusili manastir pretvorivsi ga u tvrdjavu. Potom je manastir ponovo obnovio knjaz Nikola I 1886 godine, ali tragovi starog manastira nisu ocuvani. Stara crkvena zvona su nadjena sedamdesetih godina proslog vijeka i ona se danas mogu vidjeti u Cetinjskom muzeju. Od 1998 manastir je u obnovi.


Manastir Moracnik

Manastir Moracnik je sagradjen na istoimenom ostrvu sa crkvom Sv. Bogorodice. Po prvi put se za njega zna iz 1417. godine iz povelje Balse III, koji je pretrpostavlja se bio i njegov ktitor. Ovo je saborni hram posvecen Bogorodici Trojerucici.
Crkva je napravljena malih dimenzija sa centralnom kupolom. Pored crkve, manastirski kompleks sacinjavaju zgrada konaka, trpezarija i visoka kula sa cetiri sprata. Manastir je opasan kamenom ogradom sa monumentalnom kapijom. Manastir Moračnik koji je svetinja pravoslavlja i Zetske Svete Gore prije 250 godina pod navalom turske vojske potpuno je bio opustošen. Poslije dva i po vijeka, u manastir Moračnik 1998. godine vratili su se monasi.
Sve crkve iz perioda Balsica bile su zivopisane, o cemu svjedoce sacuvani tragovi na njihovim zidnim povrsinama.


Manastir Duljevo

Manastir Duljevo nalazi se kod Svetog Stefana. Prema legendi osnovao ga je car Dusan, ciji cete lik naci naslikan u ktitorskoj sceni. Ovaj manastir je u istoriji Crne Gore i pravoslavlja imao vaznu ulogu i bio izuzetno jak duhovni centar. Poznat je i po tome sto se u njemu zamonasio Arsenije III Carnojevic episkop Pecke patrijarsije.
Ovaj manstir je bio filijala manastira Visoki Decani i smatra se da potice jos iz vremena Nemanjica. Kompozicija na juznoj strani ukazuje na Nemanjice – preciznije na Cara Dusana i na Svetog Stefana Decanskog.
Glavna manastirska crkva sagradjena je u XIV vijeku i freske kojima je crkva oslikana poticu iz toga perioda, a uradjene su u klasicnom primorskom stilu pictures graeci.
Manastir je bivao razaran i pustosen kako od osvajaca tako i od zemljotresa. Danas je djelimicno obnovljen i u sluzbi.


Manastir Donje Brcele

Manastir Donje Brcele nalazi se u Virpazaru. Sacinjava ga crkva Svetog Nikole koju je podigla Jelena Balsic, cerka Svetog Kneza Lazara.
Ovaj manastir je poznat po tome sto u njemu pociva lazni car Scepan Mali (covjek nepoznatog porijekla koji je vladao Crnom Gorom of 1767 do svoje smrti 1773 predstavljajuci se kao ruski car Petar III).
Ovaj manastir je obnovljen 1861 godine, a obnovio ga je Nikola I Petrovic.


Manastir Stanjevici

Manastir Stanjevici nalazi se iznad opstine Budva. Ovaj manastir je bio duhovni i politicki centar vladike Vasilija Petrovica. Poceci ovoga manastira vezu se za despota Stefana Lazervica.
Vojvoda despot Djuradj Crnojevic podigao je na mjestu danasnjeg manastira dvorac na brdu Djurdjevcu, vojno utvrdjenje sa hramom Svetog Georgija. Posle pohoda na Cetinje 1714 vladika Danilo je presao u Stanjevice (tada mletacku teritoriju). Nakon povratka iz Rusije od sredstava koje je tamo dobio odlucio je da sagadi crkvu Svete Trojice, a nekadasnji dvorac Crnojevica je obnovio i pretvorio u manastirski konak.
Manastir je sagradjen potkraj XVII vijeka. Vladika Petar I Petrovic je u njemu osnovao skolu za opismenjavanje kaludjera i svestenika. Neke popravke i dogradnju izvrsio je mitropolit Sava Petrovic koji jet u otvorio svestenicku skolu koju je pohadjao Sveti Petar Cetinjski.
Prvi pisani zakon o Crnoj Gori I o Brdima (nakon poznatog Dusanovog zakonika) napisan je i ozvanicen upravo ovdje.
Sredinom XIX (1839) vijeka Njegos ovaj manastir prodaje Austrijancima koji su od njega napravili tvrdjavu. Za vrijeme Bokeljskog ustanka 1869 godine manastir je osvojen od strane Pobora koji su ga dok su se povlacili minirali kako se ne bi korisitio opet u vojne svrhe. Od tada manastir stoji u rusevinama.


Manastir Podostrog ili Podmaine


Ovaj manastir je dobio ime po obliznjem brdu, ali vrlo cesto se naziva i Podmaine. Nalazi se u blizini Budve i imao je istorijski znacaj kao zborno mjesto plemena Maini. U doba ustanka Bokeljske mornarice je bio jako ostecen pa je od citavog kompleksa obnovljena samo crkva Svete Petke.
Kompleks je bio sacinjen od Manjeg hrama posvecenog Uspenju Presvete Bogorodice i bio je sagradjen u SXV vijeku. Sagradili su ga Crnojevici. Natpis koji se moze naci iznad portala vrata male crkvice Uspenja Bogorodice pominje godinu 1630 kao godinu obnove kompleksa i izrade zivotopisa. Ova mala crkvica je bila neobicne gradje, ukopana u zemlju i citavom svojom povrsinom je prekrivena freskama.
Potom je je tu bio i Veliki hram koji je ostao nedovrsen. Sagradjen je 1747 godine i gradio ga je mitropolit Sava Petrovic. Ovaj manastir je neko vrijeme sluzio i kao rezidencija Cetinjskog mitropolita. U ovom mansitiru je umro mitropolit Danilo I i u njemu je bio sahranjen sve do 1856 godine kada je trudom knjaza Danila prenesen na Cetinje.
Od 1837 manastir je zapusten. Prvo je drzan kao vojno utvrdjenje Austrijanaca, da bi ga potom otkupio pop Filip Tanovic, pa je tako konak dugo vremena (do 1953 godine) bio privatna svojina porodice Tanovic. Potom je nacionalizovan, a do razornog zemljotresa 1979 u njemu je boravio jeromonah Gorazd Dekleva iz Slovenije.
Ono sto je znacajno istaci za sve posjetioce ovog manastira je da su u njemu napisani neki djelovi “Gorskog vijenca”, najveceg knjizvnog djela naseg jezika. Hram i konak koje je drzava vratila crkvi u obnovi su od 1995, a obnovitelj i ktitor manastira je Sava Komatovic.


Manastir Miholjska Prevlaka

Ovaj manastir poznat jos pod imenom hram Svetih Arhangela se nalazi u Boki Kotorskoj i jos od perioda svoh nastanka bio je jedan od najvecih centara hriscanstva na Jadranu. Takodje je bio i sjediste Zetske episkopije koju je osnovao Sveti Sava 1219 godine.
Do nedavno se smatralo da su ovaj manastir podigli svetsenici Benediktanskog reda u ranom srednjem vijeku. No ipak, danasnja istrazivanja i iskopine ukazuju na tragove iz ranog hriscanskog doba (cak iz perioda cara Konstantina). Arheoloska ekipa pronasla je grob iz ranohriscanskog vremena, a zahvajujuci novcicu koji se tu nasao moze se sa sigurnoscu reci da grob datira iz vremena s pocetka IV vijeka, dakle doba cara Dioklecijana.
U XV vijeku manastir je bio jako ostecen u jenoj borbi u kojoj je stradalo cak 70 monaha. Zahvaljujuci trudu i naporima Katarine Veselinovic iz Risna, 1833 godine pored ostataka ovog hrama sagradjen je i Hram Svete Trojice. Naime, Katarina je otkupila jednu trećinu Prevlake, sa namjerom da obnovi manastir i hram. Kada je uvidjela da joj ono sto ima nije dovoljno za ostvarenje njenih ideja, odlučila je da učini ono što je bilo moguće. Obnovila je dio drevnog praga za svoje boravište, kao i kuću pored za kmeta. Umjesto obnove velikog hrama, htjela je da na njegovim ruševinama podigne manju crkvu, ali je po savjetu prevlačkog paroha i od toga odustala. Ipak uspjela je da podigne svoju zadužbinu - hram Presvete Trojice, na temeljima starog zdanja. Očistila je korov i drugo divlje rastinje, obnovila maslinjake i voćnjake, uredila staze i obalni pristup, domaćinski održavala i unapređivala manastirsku imovinu. Na kraju je za nasljednika polovine te imovine testamentom odredila vladiku Petra II Petrovića Njegoša, a drugu polovinu je prepisala prevlačkoj crkvi Svete Trojice.
Od 1950 godine na ovom mjestu vrse se razlicita arheoloska istrazivanja, a hram je u obnovi jos od 1997 godine.
U ovom manstiru se nalazi sjediste pravoslavnog omladinskog bratstva Svetih Arhangela, mitropolije Crnogorsko-primorske.


Manastir Svetog Nikole OBOD


Manstir Svetog Nikole nalazi se na Vranjini. Ovaj hram datira iz perioda dinastije Crnojevic kada je bio i sjediste zetske mitropolije. Ovaj manastir je jos poznat i po tome da je u njemu zapocet rad Obodske stamparije, prve stamparije na ovim prostorima koja je kasnije prebacena na Cetinje.
Krajem XVIII vijeka ovaj manastir je pretvoren u parohijski dom, a njegova obnova je zapoceta 1996 obnovom kuce Svetog Petra cetinjskog na Rijeci Crnojevica u kojoj je on cesto provodio zime osamljen, i koja je danas pretvorena u manastirski konak.


Manastir Kom

Manastir Kom sa crkvom Svetog Uspenja Bogorodice smjesten je u sjeverozapadnom dijelu Skadarskog jezera, blizu Zabljaka Crnojevica (prestonica dinastije Crnojevic u XV vijeku), na ogranku Odrinske gore koji se u periodu velikih kisa pretvara u ostrvo, dok se tokom susnog perioda do manastira pak moze doci puteljicima kroz mocvaru.
Manastir Kom je relativno nepristupacan manastir. Nalazi se, kao sto smo rekli, na gori i opkoljen je zastitnim zidom sa dvije kapije. Ima kamenu kulu i zvonik.
Manastir je zaduzbina Durdja i Ljesa Crnojevica i sagradjen je negdje oko 1427 godine. U ovom manastiru je zamonasen Petar II Petrovic Njegos, najvecu crnogorski vladar i pjesnik.
Manastirski kompleks mozemo podijeliti na crkvu sa trijemom koja je povucena istocno i koja je od ostalog dijela manastira izdvojena.
Drugi dio cine konaci – monaski, koji su podignuti na zapadnoj strani ostrva i oni gostinski koji se naslanjaju uz slobodnu stranu kuhinje.
Do ovog manastira najlakse se dolazi iz pravca Podgorice magistralnim putem Podgorica – Petrovac. Prolazi se kroz naselje Golubovci, potom se ide preko rijeke Morace, kroz sela Ponari u Zeti i potom se prati asfaltni put duzine od oko dvadesetak kilometara sve do Zabljaka. Ako je pak vodostaj velik i ne moze se ici kolima, onda mozete doci do naselja Vranjine takodje na Skadarskom jezeru, takdje iz pravca Podgorice ka Petrovcu, odakle se do ovog manastira mozete prevesti nekim od camaca koje mozete iznajmiti upravo u Vranjini.


Dom “Sveti Petar Cetinjski”

Dom Sveti Petar Cetinjski pripada mitropoliji Crnogorsko primorskoj a nalazi se, intesantno je, u Mostanici, kraj Beograda!


Manastir Dobrska Celija

U pisanim podacima nema tacnih podataka o osnivanju manastira Celija Dobrska. Smjesten je u blizini Cetinja, u kotlini izmedju brda Vrtijeljke i Dobrstaka. Pretpostavlja se da je sagrađen u 15. vijeku, u doba Ivana Crnojevica.
Manastir je prvobitno bio ćelija – isposnica, da bi kasnije prerastao u manastirski kompleks.
Bio je u bliskim vezama sa Cetinjskim manastirom, tacnije njegova filijala. Ovdje su se skolovali monasi nizeg reda. Zbog blage zime vladike sa Cetinja su ponekad provodile zimu ovdje.
Po nekim izvorima, vladika Danilo Petrović je započeo svoje školovanje u Celiji dobrskoj. Njemu se pripisuje i podizanje guvna koje tu i danas stoji, a Njegos je ovdje osnovao prvu narodnu seosku skolu 1842. godine, koja je radila sa malo prekida sve do 1914. godine.
Manastirska crkva Uspenja Bogorodice ima jednobrodnu osnovu sa polukružnom apsidom i zvonikom kao i trijem.
Naročitu vrijednost manastira predstavljaju zgrade konaka sa prizemljem rijesenim u vidu niza voltova. Iz starijeg krila sa voltovima, slično Cetinjskom manastiru, izrasta još jedan sprat. Uz ovu zgradu dozidana je još jedna gradjevina početkom ovog vijeka, koja se koristila kao skola.
Za razliku od drugih manastira, Celija dobrska nije stradala od Turaka i nema podataka da je bila paljena i rusena.
Na nekoliko kilometara od Cetinja, na magistrali ka Podgorici, naici cete na znak za skretanje udesno, ka Dobrskom Selu i ka manastiru. Uzak asfaltni put vodi vas do samog manastira. U blizini moze se vidjeti i čuvena Lipska pecina.


Manastir Zdrebaonik

Manastir Zdrebaonik nalazi se na 2 km od Danilovgrada. Ovaj manastir, hram Rodjenja Presvete Bogorodice podigao je Sveti Stefan Piperski 1637 godine. Manastir izrasta iz isposnicke celije ovog svetitelja.
Iz srednjeg vijeka sacuvani su fragmenti zivopisa iz crkve Sv. Vraceva iz Slatine i podaci o podizanju hrama Sv. Arhandela Mihaila u Zdrebaoniku, za koju Jegor Kovaljevski, ruski naucnik, kaže : “Nju je prvi put podigao srpski kralj Sv. Stevan, ovo se može utvrditi dokazima, koji se nalaze u Morackom manastiru”. U Zdrebaoniku se od 1856. godine cuvaju mosti Sv. Arsenija Sremca, arhiepiskopa srpskog. Zdrebaonik je veliko saborno mjesto, a ujedno i parohijska crkva.
Obnova manastira zapoceta je 1994 godine, a ono sto je jako bitno istaci je da odavno postoji ideja povezivanja putem Zdrebaonika i Manastira Ostrog, na cemu se pocelo raditi, i cije otvaranje se ocekuje uskoro.
Do manastira Zdrebaonik stize se preko Danilovgrada i potom preko mosta na Zeti ka selu Sekulici (skretanje desno na raskrsnici poslije mosta, pa nakon prelaska pruge ponovo desno) i onda ka selu Jelenak. Ovdje postoji signalizacija koja nije tako lako uocljiva pa trebate malo da obratite paznju na znakove.


Manastir Celija Piperska

Nalazi se nedaleko od Podgorice, na nekih petnaestak kilometara udaljenosti, i zbog cinjenice da se nalazi na uzvisenju opasan je velikim zidom zbog cega vise podsjeca na neki srednjevjekovni utvrjeni grad nego na manastir. Podigao ga je Sveti Stefan Piperski 1637 godine. Manastirska crkva je posvecena Rodjenu Presvete Bogorodice i napravljena je od kamena. Ovaj manastir je visa puta rusen i obnavljan i od 1994 godine ima danasnji izgled. Ima konak i pomocne prostorije, a mosti svetog Stefana pocivaju u crkvi Rodjenja Presvete Bogorodice.


Manastir Banja kod Risna

Na putu od Risna ka Perastu, uz samu obalu mora, naici cete na risanski manastir Banju. Stvaranje ovog manastira vezuje se za ime Stefana Nemanje i za XII vijek. Smatra se da je manastir dobio ime po rimskim kupatilima koja su u jednom od snaznih zemljotresa propala u more zajedno sa antickim Risnom. Neki tacniji podaci po prvi put se javljaju u XVII vijeku. Pocetkom XVII vijeka Petar Kordic iz Risna podize na ostacima sredjnjevjekovne crkve oltar koji posvecuje Svetom Djordju. Danasnju crkvu podigao je Stanasije Hilandarac 1720 godine. U manastirskoj riznici danasnje crkve nalazi se veliki broj dragocjenosti kao sto su ikone iz Boke, Grcke, Rusije, radovi raznih zantalija, srebrni vezovi i dr. Posebno se istice primjerak umjetničkog crkvenog veza – epitrahilj i narukvice. Vez je izveden srebrnim i zlatnim nitima, a predstavljeni su svetački likovi a u dnu ktitori. Manastir takodje ima i veliku biblioteku sa crkvenim knjigama, uglavnom ruskog porijekla.


Manastir Podlastva

Manastir Podlastva situiran je na uzvisenju na sjeverozapadu budvanske opstine. Po vjerovanju smatra se da je ovaj manastir osnovao srpski car Dusan 1350 godine. Prvi pisani document o ovom manastiru datira iz 1427 godine. Arheoloski nalazi svjedoce da je ovdje postojalo kultno mjesto jos u kasnim antickim vremenima. Ovaj hram ima crkvu posvecenu Rodjenju Presvete Bogorodice u kojoj je tokom brojnih istrazivanja nadjena ctevorolisna krstionica, dio mozaika kao i fragment parapetne ploce koji su pripadali bazilici iz V i VI vijeka. Prema izgledu gradjevine da se naslutiti da je nastala u Srednjem vijeku. Ova crkva je kasnije dogradjena na zapadnoj strani. U blizini manastira nalazi se i konak koji je jednostavne gradje.
Manastir je cesto bio meta osvajaca a poslednje ostecenje pretrpio je u zemljotresu 1979 godine.


Manastir Gornje Brcele

Po predanju Manastir Gornje Brcele datira iz vremena Balsica, mada je poznato da je danasnji hram Vladika Danio Petrovic osnovao kao svoju zimsku rezidenciju pocetkom XVIII vijeka. Ovaj manstir nosi jos i naziv Manastir Petrovica. Manastir se nalazi u Crmnici u istoimenom selu, a najlakse se dolazi magistralom Podgorica – Petrovac. Na tom magistralnom putu naici cete na putokaz koji ce vam pokazati gdje treba da skrenete. Put ce vam biti jako interesantan jer cete proci kroz predivan kraj koji je poznat po najboljem domacem vinu.


Manastir Zupa, Niksic

Manastir Zupa nalazi se na rijeci Gracanici, tacnije na njenoj lijevoj obali, na svega nekoliko kilometara od Niksica, i smatra se savrsenim mjestom za izlet.
Po predanju ovaj manastir datira iz srednjeg vijeka i misli se da je on zaduzbina dinastije Crnojevic. Prvi pisani document o ovom manastiru datira iz 1627 godine. Kažu da je manastirsko zdanje prvobitno bilo podignuto na desnoj obali rijeke. Nakon što ga je porušila lavina sa brda Gradac, obnovili su ga Crnojevići, na lijevoj obali. Ali, ni ovoj građevini nije bilo dugog vijeka. Predanje kaže da je manastirski kamen prenesen, iz ruke u ruku, na novu, današnju lokaciju, nekoliko stotina metara dalje.
Manastir je 1853 godine stradao od Turaka u napadu Omer-pase Latasa. Tom prilikom je u pozaru izgorio i cuveni “Zupski ljetopis” kao i druge vrijedne knjige iz radionice manastira.
Crkva koja se danas nalazi tamo podignuta je zahvaljujuci knjazu Nikoli I Petrovicu 1881 godine, i na danasnjoj crkvi ne vide se tragovi stare crkve.
Do crkve mozte doci tako sto cete ici od Niksica putem koji vodi istocno uz rijeku. Nakon sto prodjete jezero Liverovic nastavite put jos par stotina metara i uocicete manastir uz put. U blizini se nalazi i utvrdjenje Susjed, vise poznatije pod imenom Jerinin grad koje je takodje jedan od zanimljivih lokaliteta.


Manastir Duga Moracka

Manastir Duga danas se nalazi na rijeci Moraci u naselju Bioce nedaleko od Podgorice. Smatra se da je manastir stariji od Morackog manastira i da je sagradjen u doba dinastije Nemanjica.
Manstir je posvecen Uspenju Presvete Bogorodice, i taj prvobitno sagradjeni manastir je ujedno bio i prvi sagradjeni manastir na Gospoinom – polju, na uscu Male rijeke u Moracu. Zbog stalnih udara turske vojske crnogorska plemena su odlucila da ga prenesu na neko mnogo skrivenije mjesto. Odlucili su da to bude pored Morace, blizu rijeke. Po nekim zapisima gradnja manastira datira iz 1752 godine. Od drugog svetskog rata manastir je bio zapusten a od 1996 godine se obnavlja.
On je duhovno sjediste plemena Bratonozica, Kuca i Pipera. Po arhitekturi je slican vecini crnogorskih seoskih hramova.
Do njega mozete doci iz pravca Podgorice ili Beograda gdje kod mjesta Bioci postoji tabla sa oznakom za skretanje (iz pravca Podgorice desno, a iz pravca Beograda lijevo)


Manastir Dobrilovina

Manastir Dobrilovina koji je posvecen Svetom Djordju smjesten je na zaravni iznad rijeke Tare. To je nemanjicki manastir koji izgledom podsjeca na Manastir Moracu, pa se vrlo cesto za njega moze cuti i naziv Mala Moraca. Danasnja crkva se po prvi put pominje u XVI vijeku, a prva njegova obnova 1609 godine. Ispred ulaza ima drveni zvonik. Tokom XVII i XIX vijeka manastir je bio izuzetno vazan kulturni centar. U periodu II Svjetskog rata je bio zapusten i njegova obnova ponovo je zapoceta 1989 godine. Kao konak, crkva koristi privremeno zgradu bivse osnovne skole, dok se ne obnovi sam crkveni konak.


Manastir Svetog Kirila i Metodija


Manastir Svetog Kirila i Metodija nalazi se u Recinama kod Kolasina. Hram ovog manastira i konak poceli su da se grade 1993 godine, a osvestan je septembra 1999 godine.
Ovaj manastir u izgradnji je sabrat manastira Ostrog u Niksicu. Manastir je poceo da gradi jeromonah Joil Bulatovic na imanju svojih roditelja, u mjestu Kirilovac.


Manastir Svetih Arhandjela

Ovaj manastir nalazi se u prekobrdju koji je oblast Morace. Gradnja manastira zapoceta je 1996 godine, a zaduzbina je Milana Vujisica koji ga gradi kao pokoj duse svom sinu Zoranu. Konak je takodje u izgradnji.


Manastir Ostros

Nalazi se na 22 kilometra od Virpazara, na granici sa Albanijom. Ovaj manastir je zaduzbina Svetog kralja Jovana Vladimira i njegove zene Kosare (kcerke makedonskog cara samuila) iz XI vijeka za koje je vezana poznata legenda o tragicnoj ljubavi. Mosti kralja Vladimira nalazile su se u ovom manastiru sve do 1215 kada su prenesene u Elbasan (Albaniju), gdje je spomen na njega takodje vrlo rasprostranjen, kao sto je to slucaj i u Crnoj Gori. Manastir je neko vrijeme bio sjediste Zetske mitropolije, sve do kraja XVI vijeka kada je srusen. Danas je ovaj manastir u rusevinama, a obnovljena je samo manastirska kula. Poslednjih desetak godina, svakog 4 jula na Dan Svetog Vladimira se iznosi krst na vrh planine Rumije, a na ostacima hrama se sluzi Sveta liturgija.


Manastir Zanjice


Manastir Zanjice nalazi se na istoimenom ostrvu u opstini Herceg Novi u Boko-kotorskom zalivu. Ovaj manastir kompleks ima crkvu Vavedenja Bogorodice. Smatra se da ova crkva potice iz XII vijeka, a prema pecatu koji je u hramu pronadjen i koji se cuva u manastiru Savina moze se uociti da je ovaj hram bio filijala ovog manastira. Kasnije je oko ovog manastira sagradjen debeli zid kvadratnog oblika, i nesto kasnije su ogradjenje manje manastirske zgrade koje se naslanjaju na zidove crkve na juznoj i istocnoj strani.
Obnovljen je i osvestan 1880 godine.


Manastir Vojnici

Ovaj manastir lociran je iznad Becica u istoimenon selu. Glavna crkva ovoga manastira – crkva Svetog Dimitrija sagradjena je u klasicnim stilom primorskih crkava. Crkva Svetog Dimitrija je ocuvana, dok je crkva Svetog Nikole sa konakom u rusevinama. Crkva Svetog Dimitrija je bila freskopisana ali je obrusavanje krova vecinu tih fresaka jako ostetilo. Slikanje manastira veze se za period XVI vijeka.


Manastir Orahovo

Manastir Orahovo nalazi se u Virpazaru. Stariji hram sagradjen je u XIV vijeku. Straiji hram – Hram Svetog Nikole i konak ovog manastira su u rusevinama. Novi hram je u funkciji i sluzi kao parohijska grobljanska crkva.
Postoji vjerovanje da je ovaj manastir filijala manastira Svetog Nikole. Njegova obnova je u pripremi.


Manastir Beska

Manastir Beska je manastir koji se nalazi na Skadarskom jezeru na istoimenom ostrvu. Kao i vecina manastira na Skadarskom jezeru vezuje se za dinastiju Balsica, koja je bila poznata po izgradnji manastira.
Manastir ima dvije crkve – crkvu Svetog Djordja i crkvu Svete Bogorodice. Smatra se da je ovaj manastir sagradjen u XIV vijeku. Manju crkvu koja je posvecena Bogorodici podigla je Jelena Baslic, cerka kneza Lazara i zena Djurdja II Stratimirovica Balsica 1440, sto je i uklesano iznad porte crkve. U crkvi se nalazi grob Jelene Balsic.
Bogorodicinu crkvu koja je bila ostecena pocetkom XX vijeka obnovio je Nikola I Petrovic za zdravlje svoje supruge, Kraljice Milene.
U pripremi je obnova manastira.


Manastir Svetog Preobrazenja

Manastir Svetog preobrazenja nalazi se na Ivanovim Koritima iznad Cetinje, na putu ka Lovcenu. Pretpostavlja se da je ovaj manastir zaduzbina vladarske dinastije Crnojevica potkraj XV vijeka. Konak manastira Svetog preobrazenja stradao je u pozaru. Nakon pozara manastir je obnovljen.


Manastir Sudikova

Manastir Sudikova nalazi se na desnoj obali rijeke Lim kod Berana. Ovaj manastir podice iz ranog srednjeg vijeka i cini ga crkva Vavedenja Presvete Bogorodice. Po predanju ovo je hram Nemanjica iako prvi zapisi o ovom manastiru datiraju iz XVI vijeka.
Ovaj manstir je bio poznat kao veliki prepisivacki centar. Tokom austrijsko-turskog rata (1738) manastir je zapusten, da bi 1998 bila odsluzena liturgija kada je zapocet i process obnove.


Manastir Urosevica

Ovaj manastir se nalazi u selu Zaostrana Lim kod Berana. Prema predanju ovo je nemanjcki hram. Mala crkvica je prislonjena uz stijenu, sa ostacima zivopisa koji datira iz XVII vijeka. Pretpostavlja se da je ovaj manastir filijala manastira Sudikova.
Obnova je u pripremi.


Manastir Majstorovica

Manastir Majstorovica nalazi se u podnoziju planine Bjelasice kod Bijelog Polja. Cini ga crkva Svetog Trojice koja datira iz vremena Vukana Nemanjica (1196 – 1208)srpskog zupana. Tokom XVII vijeka crkva je dosta zapustena.
Odbor za njenu obnovu je oformljen.


Manastir Voljavac

Manastir Voljavac nalazi se u oblasti Donjeg Lima – u Bistrici kod Bijelog Polja. Manastir ima crkvu Vavedenja Presvete Bogorodice. Manastir je zaduzbina Stefana Prvovjencanog iz XIII vijeka. Hram je obnovljen 1995 godine.


Manastir Bliskova

Manastir Bliskova se nalazi u selu Vranes kod Bijlog Polja. Manastir ima crkvu Vavedenja Presvete Bogorodice. Smatra se da je ovaj manastir nemanjicki hram, iako prvi pisani dokumneti o njemu poticu iz XVI vijeka. Poslednji put se ovaj manastir pominje 1615 i smatra se da se od toga perioda on nalazi u rusevinama.
Njegovi stari temelji su nedavno otkopani i trenutno se radi na obnovi konaka.


Manastir Svetog Nikole

Ovaj manastir se nalazi u naselju Nikoljac u Bijelom Polju. Hram je zaduzbina Nemanjica a freskopisan je 1570 godine. Obnovljen je 1688 godine.
U ovom manastiru se cuvaju dragocjeni rukopisi i knjige iz proslosti iz ovoga i iz obliznjih manastira.


Manastir Brezojevica

Ovaj manastir je lociran na rijeci Lim kod Plava. Crkva Svetog Trojice je osnovana u ranom srednjem vijeku – epoha Nemanjica. Freskopisan je 1567 godine. Manastir je kasnije zapusten i nakon II svetskog rata nasilno je srusen. Nakon rusenja pretvorio se u parohijsku grobljansku crkvu.
Za njega se smatra da je bio filijala manastira Visoki Decani.

Manastir Podvrh

Manastir Podvrh nalazi se u Bistrici kod Bijlog Polja. Crkva Svetog Nikole kod Bistrice je zapistena i nema konak. U ovom manastiru se cuvaju ikone koje datiraju iz XVI vijeka.

Manastir Svetog Luke – Kaludra

Manastir Svetog Luke nalazi se u kaludri kod Berana. Ovo je manastir koji potice iz XV vijeka i dosta je zapusten. Trenutno se radi na njegovoj obnovi.


Crkva Svetog Luke u Kotoru

Crkva Svetog Luke u Kotoru na trgu Piazza Greca ima odlike i romaničke i vizantijske arhitekture. Ova crkva je jedina građevina u gradu koja nije pretrpjela značajnija oštećenja tokom zemljotresa 1979. Crkva Svetog Luke je bila freskopisana ubrzo nakon izgradnje od čega su ostali samo fragmenti na južnom zidu. Ikonostas crkve je radio Daskal Dimitrij rodonačelnik bokokotorske slikarske škole Rafailović iz XVII vijeka. Ova crkva je nekada bila katolička crkva, tacnije do sredine XVII vijeka, ali je kasnije zbog ratova i dolaska pravoslavnog naroda u Kotor data na korištenje pravoslavnim vjernicima i ona predstavlja svejdocantsno o skladnom suzivotu katolickog i pravoslavnog naroda. Crkva je danas znacajna po tome sto ima dva oltara, katolički i pravoslavni. Pod u crkvi je napravljen od nadgrobnih ploča na zajedničkim grobnicama građana Kotora, jer su se sve do 30-tih godina sahranjivanja vršila u samoj crkvi, a takodje je znacajan ikonosta koji se nalazi u ckrvi, koji je rad poznatih lokalnih majstora, cije su djelove radili cuveni kotorski zlatari.


NAJVECE RIMOKATOLICKE SVETINJE U CRNOJ GORI



Katedrala Svetog Tripuna

Danasnja katedrala Svetog Tripuna nalazi se u Kotoru, u samom centru Starog grada. Manju crkvu u cast svetog Tripuna podigao je kotorski plemic, Andrija Saracenus o cemu svjedoci car-pisac Konstantin Porfirogenit, a i nakon razornog zemljotresa 1979 pronadjeni su ostaci ove crkve. Misli se da je ta crkva nestala u pozaru, a da je nova katedrala sagradjena u XII vijeku. Danas se zna da je ova katedrala podignuta 1166 godine, na mjestu na kome se sa pocetka IX vijeka nalazila jedna manja crkva koja je bila posvecena ovom istom svetitelju, i koja je bila radjena u romanickom stilu. U razornom zemljotresu koji se desio u XVI vijeku katedrala je pretrpjela znatna ostecenja. Obnova je uslijedila u periodu izmedju 1584 i 1613 godine i unutrasnjost crkve je tada dobila renesansno barokni izgled. U poslednjoj obnovi koja se desila nakon poslednjeg razornog zemljotresa na ovim prostorima 1979, neki elementi katedrale dobijaju svoj prvobitni oblik, tj. onaj oblik koji je imala katedrala koja je sagradjena 1166 godine.
Ova katedrala je poznata po velikoj riznici koju posjeduje, jer je ona ujedno i jedna od starijih na prostorima Evrope. Freske kojima je katedrala oslikana datiraju iz XIV vijeka. U unutrasnjosti crkve se nalazi i kameni ornament iznad glavnog oltara na kome se moze vidjeti oslikan zivot svetog Tripuna, kao i srebrnopozlaceni reljef svetaca. U ovoj katedrali pocivaju mosti svetog Tripuna u kovcegu od srebrne oplate. Ono sto je za turiste mozda znacajno da znaju jeste da su mosti Svetog Tripuna, koji je inace i zastitnik grada Kotora, s pocetka IX vijeka, tacnije 809 godine, donesene iz Carigrada, a sve do momenta dok katedrala nije sagradjena pocivale se u jednoj manjoj Kotorskoj crkvi. Predanje nam govori da je Kotorska mornarica ucestvovala u doceku mosti ovog sveca, i ucesce Bokeljeske mornarice u proslavi ove znacajne svetosti se odrzalo i do dan danas.
U riznici katedrale Svetog Tirpuna nalaze se jos i srebrna ruka i krst koji su ukraseni ornamentima i reljefnim figurama. Tu se mogu jos naci i visoki ciborijum iz prvobitne crkve iz druge polovine XIV vijeka. Novi ciborijum potice iz druge polovine XIV vijeka a smatra se da je djelo ucenika fra Vita Kotoranina. Zatim su tu razne goticke skulpture, cetiri mermerna oltara iz XVIII vijeka koja su radjena u Veneciji, srebrna pozlacena pala koja je remek djelo srednjevjekovnog kotorskog zlatara, kao i poznati radovi kotorskih domacica koji su radjeni tehnikom dobrotskog veza.
Tripundan je jedna od njaznacajnijih svecanosti koje se odrzavaju u Kotoru i u Boki uopste. Ova svecanost se odrzava u Kotoru jos od perioda IX vijeka, kada su mosti ovog sveca donesene u Kotor. Ove svecanosti vezane su za Svetog Tripuna koji je umro mucenickom smrcu u vrijeme rimskog cara Decija, u III vijeku.
Biskupija je najstrarija institucija u gradu Kotoru. Danasnja zgrada biskupije nalazi se neposredno uz katedralu Svetog Tripuna i ona je pripadala poznatoj porodici Drago.


Crkva Gospe od Skrpjela

Crkva Gospe od Skrpjela nalazi se na istoimenom ostrvu koje se nalazi u Bokokotorskom zalivu naspram prelijepog malog i mirnog grada Perasta. Ova crkva podignuta je 1630 godine, na vjestackom ostrvu koje se sagradili peraski ribari. Po legendi ovi ribari su nakon brodoloma pronasli na morskoj hridini ikonu Svete Bogorodice sa Hristom i zavjetovali su se d ace upravo na tom mjestu gdje je ikona pornadjena sagraditi crkvu koja ce biti posvecena ovoj ikoni Bogorodice, zastitnice mornara i ribara.
U unutrasnjosti crkve nalazi se velelepni mermerni oltar koji je djelo Antonia Kapelana, vajara iz Djenove. Na njemu mozete vidjeti ikonu Gospe od Skrpjela, koja je djelo slikara Lovra Dobrica, jednoj od najvecih majstora toga doba na prostoru Bakana, i ova ikona datira iz XV vijeka.
Crkvu je oslikao cuveni kotorski slikar Tripo Kokolja, jedan od najpoznatijih domacih baroknih slikara, i to po narudzbini plemica Andrije Zmajevica. Najistaknutije slike u ovoj crkvi su: Krunisanje Marijino, Marijina Smrt, i Uznesenje Bogorodice.
Izmedju slika ovog kotorskog majstora nalaze se srebrne plocice sa reljefnim prikazima bokeskih brodova, koje je Gospa od Skrpjela prema vjerovanju stitila i pomagala u nevoljama.
U crkvi se takodje nalazi i vez jedne zene iz Kotora, koja je taj vez radila od svoje kose cekajuci svog mornara da se vrati. Taj vez je radjen tridesetak godina i dok ga je radila zena je oslijepila i na posljetku umrla ne docekavsi svog muza.


Crkva Blažene Ozane

Crkva Blazene Ozane ili crkva Svete Marije od rijeke sazidana je 1221 godine na mjestu ranije gradjene ranohrišćanske bazilike koja datira iz VI vijeka . U ovoj crkvi nekada se nalazila krstionica što se otkrilo ispitivanjima koja se radjena nakon razornog zemljotresa 1979. godine . Crkva je freskopisana u XIV vijeku i te slike su radili grcki slikari. U crkvi se danas nalaze mošti blažene Ozane zbog čega Kotorani ovu crkvu i zovu Blažena Ozana .


Crkva Svetog Nikole

Izgradnja Crkve Svetog Nikole zapoceta je 1902. Godine u Kotoru, a gradnja crkve je završena 1909 godine što nam govori natpis na fasadi. Crkva je sagrađena u pseudovizantijskom stilu. Ovo je jednobrodna građevina. Glavna fasada je uokvirena sa dva zvonika a posebnu dragocjenost u crkvi predstavlja ikonostas crkve Svetog Nikole koji je rađen 1908 godine.


Crkva Svete Klare


Crkva Svete Klare sa franjevačkim samostanom u obliku u kojem je danas zaticemo datira iz XVIII vijeka. Ova crkva se nalazi uz same bedeme Starog grada u Kotoru. Sastoji se od crkve Svete Klare i pomocnih zgrada koje su grupisane oko zatvorenog dvorista. U crkvi se nalazi raskošni barokni oltar koji je djelo vajara Frančeska Kabjanke.Crkva je gradjena u renesansnom tilu. Najvredniji segment ove crkve naci cete na njenoj sjevernoj strani a to je barokni oltar radjen od raznobojnog mermera, koji je djelo Franceska Kabjanka. Izgradnju oltara finansirao je Ivan Bolica. Na mjestu današnjeg franjevačkog samostana nekada se nalazio ženski benediktinski samostan sa danas nestalom crkvom Svetog Bartolomeja. Samostan posjeduje bogatu biblioteku sa velikim brojem starih knjiga štampanih u periodu od 1450 do 1500 godine. U riznici crkve postoji velik broj veoma vrijednih slika, od kojih je mozda najznacajnija slika Ecce homo za koji se smatra da je djelo spanskom slikara Moralesa El Divina.


Crkva Svetog Mihaila

Crkva Svetog Mihaila nastala je u XIV ili XV vijeku sto nam govore natpisi uzidani u zidove. Sagradjenja je na mjestu na kome je još u X vijeku postojala mnogo veća crkva. Nakon zemljotresa u Kotoru ova crkva je sanirana i revitalizovana. Danas se u njoj nalazi Lapidarium u kome se nalazi zbirka kamenih spomenika.


Crkva Svetog Ivana

Unutar Starog grada Budve naici cete na crkvu Svetog Ivana. Crkva koju danas zaticemo na tom mjestu sagradjena je na ostacima crkve koja datira iz VII vijeka. Izgled koji danas ima potice iz XV vijeka. To je trobordna bazilika sa detaljima gotike na fasadi. Zvonik koji se nalazi na crkvi dogradjen je 1867 godine, a sa juzne strane ove crkve dogradjena je zgrada biskupskog dvora.
U crkvi se cuvaju brojne vrijednosti kao sto je ikona Bogorodice sa Hristom, poznatija kao Budvanska Bogorodica. Prema legendi autorom ove ikone smatra se sam Sveti Luka, dok prema strucnim misljenjima ova ikona potice iz XIII vijea. Od ostalih vrijednosti treba svakako spomenuti sliku Svetog Petra i Pavla, djelo mletacke skole, ikone grckog porijekla, kao i svakako sliku Svetog Luke djelo Anastasa Bocarica.


Crkva Svete Tekle

Ova crkva se nalazi u blizini Sutomora na svega jedan kilometar od mora. Smatra se da je sazidana u XIV vijeku. Crkva je jednostavno gradjena karakteristicnim primorskim stilom gradjenja. Pored ikonostasa i pravoslavne trpeze, u crkvi postoji i katolicki olatr, sto nam ukazuje da je ova crkva kao i Crkva Svetog Luke sluzila i pravolsavnim i katolickim vjernicima. To svakako potvrdjuje i crkveno groblje na kome su sahranjivani pripadnici obje vjerske ispovijesti.


NAJZNACAJNIJI MUSLIMANSKI VJERSKI OBJEKTI U CRNOJ GORI

Husein-pasina dzamija

Husein-pasina dzamija nalazi se u centru Pljevalja, grada na sjeveru Crne Gore. Minaret dzamije visok je 42 metra, a dzamija je izgradjena krajem 16. vijeka, tacnije u periodu između 1573 i 1594 godine, zaslugom Husein-pase Boljanica, rodom iz sela Boljanic, nadomak Pljevalja. Prije nego sto je Pljevlja odredio kao mjesto na kojem ce zivjeti Husein-pasa obavljao niz znacajnih duznosti na dvoru u Carigradu.
Dzamija je radjena od fino tesanog kamena sa bogatom unutrasnjom ornamentikom, dok su zidovi oslikani floralnim detaljima i citatima iz Kurana.
Medju knjigama i rukopisima u dzamiji nalazi se i rukopisna knjiga Kurana koja je pisana arapskim pismom, a ukrasena minijaturama sa pozlatom. Smatra se da vjerovatno potice iz XVIII vijeka. Minaret na juznoj strani je nakon udara groma 1911 godine prezidan u vitkiji i visi, i danas je jedan od najviših minareta na Balkanu.


Stara dzamija u Plavu

Od cetiri dzamije koje postoje u Plavu, gradu na sjeveru Crne Gore, Stara dzamija je mozda turisticki najzanimljivije mjesto. Locirana je u Centru Plava, na najvisocijem dijelu Metriza, u okviru nekadasnjeg starog grada i njastarija je gradjevina u Plavu. Sagradjena je 1471. godine, odmah po dolasku Turaka u ovaj kraj, tada za vjerske potrebe vojnika. Danasnji oblik dzamija je dobila u XVIII vijeku. Ima jako interesantnu arhitekturu i kitnjasti minaret pa je zbog toga i zakonom zasticena.


Redzepagica kula u Plavu

Kula je bez ikakve sumnje najstarija sacuvana gradjevina u Plavu i jedan od najinteresantnijih spomenika odbrambene arhitekture u Crnoj Gori, zbog cega je stavljena pod zastitu zakona.
Prema nekim pisanim izvorima kulu je 1671 godine sagradio Hasan–beg Redzepagic. Medjutim, predanje kaze da je znatno starija i da potice iz XV vijeka. Po predanju kulu je sagradio Ali Muce sa svojim sinovima, koji je inace potomok Ali bega Rezepagica, radi odbrane Plava od Bunjana (Klimenata).
Kula je inicijalno bila podignuta na dva sprata od debelih zidova preko jedan metar sa osmatracnicama i puskarnicama i bila je pokrivena kamenim plocama. Kasnije je dogradjen treci sprat – cardak od debele camove gradje.
Kao znacajan kulturno-istorijski spomenik kula je veoma privlacna kao turisticko izletiste.


Vezirova dzamija u Gusinju

Vezirova dzamija je najstarija sacuvana dzamija u Gusinju. Izgradio je skadarski vezir iz porodice Busatlija sa pocetka XV vijeka. Drugi podaci nam pak govore da je ova dzamija podignuta 1626 godine, da je imala “Ruzdiju”, gimnaziju i djacki internat na mjestu danasnje ambulante. Dzamija je dva puta adaptirana, od cega je drugi put to bilo 1994 godine i zbog izuzetne atraktivnosti zakonom je zasticena.


Dzamija Sultanija u Plavu

Sultan Abdul Hamid je podigao Dzamiju Sultaniju u Plavu 1909 godine. Ova velelepna dzamija Sultanija koja se takodje nalazi na Meterizu pravljena je od tesanog kamena sa kupolama i kamenim minaretom. Ova dzamija je malo koristena u vjerske svrhe, a pod pritiskom ondasnjeg rezima 1924 godine oduzeta je islamskoj zajednici i pretvorena u vojno skladiste, potom u skolu, a onda i u policijsku stanicu. Na zgradi su unisteni vrijedni zapisi, srusen je minaret kao i kupole, i srusena je Ruzdija u dvoristu dzamije.
Nesto kasnije na zahtjev muslimanske zajednice a odlukom Skupstine republike Crne Gore objekat je vracen Islamskoj zajednici Plav. Radovi na rekonstrukciji i adaptaciji objektaSultanije su pri kraju pa ce se ovaj objekat uskoro ponovo vratiti svojoj namjeni i postati vrijedni arhitektonsko - turisticki objekat.


Hadži-Smajlova džamija u Nikšiću

Hadži-Smajlova džamije u Nikšiću nalazi se u Gradskoj mahali, nesto starijem dijelu grada. Vrlo je specificne arhitekture i nevelika po dimenzijama. Svojom misticnoscu doprinosi bogatoj kulturno istorijskoj riznici drugog po velicini crnogorskog grada.


Skender Causeva dzamija

Izgradjena tokom petnaestog vijeka, ova dzamija nosi misteriju svog prvobitnog izgleda, posto je u brojnim bombardovanjima i ratnim vremenima unistavana. Danas je jedina aktivna u Podgorici, a u njoj je i sjediste Mesihata Islamske zajednice Crne Gore i drugih vaznih islamskih institucija.


Osmanagica-Lukacevica dzamija

Dzamija koja se nalazi u starom dijelu Podgorice izgradjena je krajem osamnaestog vijeka. Godina gradnje je nepoznata posto na samoj dzamiji nema natpisa, ali ono sto je bitnije je to da je tokom svog postojanja sluzila kao centar okupljanja lokalnog zivlja koji ju je u vise navrata obnavljao. Danas je pod zastitom drzave.


Turbeta u Crnoj Gori

Turbeta su spomenici dragocjene vrijednosti za proučavanje vremena, društvenih odnosa, života i prilika u kojima su nastajali. Prvi pomen o njima nalazimo kod poznatog putopisca Evlije Celebije koji je, prolazeći kroz naše krajeve, (1660-1664) u svoj putopis uvrstio i neke natpise sa značajnijih spomenika. Vrijednost Evlijinih zabilježaka je danas tim veća što su mnogi spomenici već davno nestali i, nažalost, jedino sačuvani u hronici ovog putopisca. Turbeta su podizana nad mezarima izuzetno zaslužnih, pobožnih i popularnih ljudi. Turbe je turska riječ, a označava nadgrobnu građevinu, spomenik, kvadratne, ili heksagonalne (šest uglova ) kao i oktogonalne (osam uglova) osnove. Najčešće su podizana uz džamiju zadužbinara. Građena su punim obimnim zidovima, pokrivena nekada olovnom kupolom, nekada četvorostranim krovom otvorenog ili zatvorenog tipa. Nerijetki su primjeri da su podizana i na grobljima ili na mjestu pogibaoca. Otvorena turbeta imaju 4 do 6 kamenih stubova, spojenih zidanim lukovima koji nose nizak osmostrani ili šestostrani cilindrični dio, s prozorima koji se, radi osvjetljenja, umeću na kupolama između gornje kape, polulopte i donje osnovice koja nosi cijelu konstrukciju.
Turbeta zatvorenog tipa, po svom prostornom rješenju, slična su džamijama, mada im osnova i oblik nije uvijek kvadrat, nego osmougaon ili šestougaon. Kod nas susrijećemo i turbeta koja imaju i četiri stuba koja nose kupolu, kao i ona koja nijesu pokrivena, ali su sa otvorima na zidinama (perforacionim zidovima).
Mnoga turbeta su danas nestala pa se ne moze sa preciznoscu tacno reci kako su ona izgledala, a nekim turbetima je prvobitni izgled izmijenjen tokom rekonstrukcije kao sto su npr: Seki Babino turbe u Žabljaku, na Skadarskom jezeru, Husrevbegovo u Podgorici. Najsloženiji kompleks ima turbe u Starom Baru. Najviše turbeta podignuto je istaknutim dobrotvorima (vakifima). To su: Hajdarpašino turbe u Radulićima kod Bijelog Polja, Hadži paše Osmanagića, u Podgorici, i Derviš Hasanovo, u Baru.
Šehidska turbeta su: u Rožajama, šejh Mehmedovo; u Podgorici Husrevbegovo, i u Ulcinju na Vrh Pazaru.
Istaknutim dervišima podignuta su turbeta u Pljevljima, Seki Babino, u Žabljaku Mirhadi Sultanovo, i u Ulcinju Murat Dede. Najviše turbeta bilo je u Ulcinju-jedanaest, ali su očuvana samo četiri, od kojih su u narodu najpoznatija: turbe Fani kod Male plaže i turbe Murat Dedaj, u dvorištu porodice Manića. U Pljevljima je bilo pet, a očuvana su dva turbeta; u Baru, Podgorici i Bijelom Polju po dva, a sačivano je po jedno. U Rožajama, Petnjici i Gusinju nalazi se po jedno turbe. Turbe je ustvari materijalizovana legenda, jer se sagradi tamo gdje legenda počne. A koliko turbeta, toliko legendi. Mnogi pamte svijeće upaljene u turbetu, peškire koji su se redovno mijenjali. Tu je bio i lavor i ibrik u kojem je uvijek bila svježa voda, jer se vjerovalo da šehidi uzimaju abdest.
izvor:crnagora

 

[besherat]

Vjerujem da si svaki nabrojao.