Sela solunskih dobrovoljaca
Izvor: Glas Srpske 29.11.2010 22:00
Autor: Sreten Mitrović
ROGATICA - Manjih sela, a da su imala više solunskih dobrovoljaca, rijetko je bilo gdje kao što su Sjeversko, Babljak i Godomilje. U ova tri planinska sela na obroncima Devetaka, bilo je čak 18 momaka koji su davne 1918. iz Soluna, u bratskoj Grčkoj, pošli u oslobađanje otadžbine Srbije.
Uz pomoć Vojina (87) i Milana (83) Kosorića iz Sjeverska, saznali smo nešto više o ovim odvažnim ljudima.
- Svi su se odlikovali ne samo hrabrošću i patriotizmom nego i čojstvom. U svemu su bili odmjereni i nisu se upuštali u mutne rabote - priča Milan Kosorić, čiji je stric Jevrem bio jedan od solunskih boraca.
- Stric Jevrem bio je čovjek od ugleda, cijenili su ga i stari i mladi. Pored toga što je mudro i lijepo besjedio, bio je vrijedan čovjek i dobar guslar, pa smo mu zbog toga poslije smrti na nadgrobnoj ploči uklesali fotografiju sa guslama - kaže Milan.
Grobovi solunaca, ako nisu ostali na Kajmakčalanu i diljem puta oslobodilaca Srbije na kraju Prvog velikog rata, rasuti su po seoskim, porodičnim grobljima. Prema riječima Vojina Kosorića, najviše ih je u groblju Postranje.
- U groblju Postranje na vječnom počinku nisu samo solunski dobrovoljci. Tu je sahranjeno i dosta boraca iz rata 1941-1945. godine, ali i posljednjeg, Odbrambeno-otadžbinskog rata. Ovdje, jedan do drugog, leže solunski dobrovoljac Luka Simić, njegov jedinac sin Boško, koji je poginuo kao ustanik uz prvo oslobađanje Rogatice od ustaša septembra 1941. i Boškov unuk. I on je, kao dobrovoljac, okončao život za odbranu Srpske - rekao je Vojin Kosorić, koji je cijelog rata bio u kraljevoj vojsci. On je, kao borac od ugleda, dobio orden Obilića kojim ga je za ratne zasluge odlikovao ministar kraljeve vojske u otadžbini đeneral Draža Mihailović.
- Veće odlikovanje od mog, orden Karađorđevića, u ovim našim selima, pa i cijeloj boričkoj visoravni, imao je samo Mile Cvijetić iz Babljaka koji je, koliko čujem, još živ i nalazi se negdje u Čikagu - priča Kosorić.
Razgovor sa Kosorićima i Markom Veljovićem otkrio je i neka nova saznanja. Oni, naime, znaju i za zajedničku grobnicu u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci, bez reda i oznaka, 16 vojnika kraljeve vojske iz neke jedinice iz Srbije koja se s početka ljeta 1945. zatekla u ovom kraju. Zarobili su ih partizani iz 37. sandžačke divizije, a zna se ko je u njoj činio sastav, preobraćene bivše ustaše i balisti, i po kratkom postupku strijeljali na Lazcu.
- Za njih se nikad niko nije interesovao i leže bez ikakvog obilježja. Slično je i sa više od 60 oficira i vojnika, pričalo se, četnika iz Srbije, koji su pobijeni na Borikama početkom marta 1942. godine. I jednih i drugih kosti nikad nisu opojane, na grobovima se ne pale svijeće i ne moli za pokoj duša - rekao je Marko Veljović.
Možda je ovo posljednja prilika da se, dok su živi Kosorići, koji su već uveliko zakoračili u devetu deceniju života, neko sjeti i tih narodnih boraca i da se njihova stratišta obilježe.
Vojvode
U kraljevoj otadžbinskoj vojsci bili su hrabri momci sa boričke visoravni. Koliko su bili dobri govori i činjenica
što su već početkom decembra 1941. "za hrabrost i požrtvovanje u dosadašnjim borbama" u zvanju četničkog vojvode, među deset najistaknutijih bili i vojnici iz Sjeverska i Goromilja. Riječ je o Dragi Mitroviću koji je odlikovan kao "vojvoda planinski" i Milanu Đeriću kao "vojvodi sjeverskog".
Spomenik kralju Petru
Zahvaljujući narodu ovog kraja, u Sjeversku je avgusta davne 1925. odmah poslije Mrkonjić Grada, i nigdje više u BiH, otkriven spomenik kralju Petru Prvom Velikom, kao "vječita zadužbina svom ljubljenom oslobodiocu mile nam otadžbine" kako piše na monumentu ovog spomenika.
- Spomenik su 1941. godine oborili oni koji su ga najviše i gradili, mještani Sjeverska i okoline, ali naredba je došla od ustaša iz rada ovdašnjih komšija muslimana - pričaju stari Sjeverčani i dodaju da je spomenik djelimično obnovljen 1990. godine.
Izvor: Glas Srpske 29.11.2010 22:00
Autor: Sreten Mitrović
ROGATICA - Manjih sela, a da su imala više solunskih dobrovoljaca, rijetko je bilo gdje kao što su Sjeversko, Babljak i Godomilje. U ova tri planinska sela na obroncima Devetaka, bilo je čak 18 momaka koji su davne 1918. iz Soluna, u bratskoj Grčkoj, pošli u oslobađanje otadžbine Srbije.
Uz pomoć Vojina (87) i Milana (83) Kosorića iz Sjeverska, saznali smo nešto više o ovim odvažnim ljudima.
- Svi su se odlikovali ne samo hrabrošću i patriotizmom nego i čojstvom. U svemu su bili odmjereni i nisu se upuštali u mutne rabote - priča Milan Kosorić, čiji je stric Jevrem bio jedan od solunskih boraca.
- Stric Jevrem bio je čovjek od ugleda, cijenili su ga i stari i mladi. Pored toga što je mudro i lijepo besjedio, bio je vrijedan čovjek i dobar guslar, pa smo mu zbog toga poslije smrti na nadgrobnoj ploči uklesali fotografiju sa guslama - kaže Milan.
Grobovi solunaca, ako nisu ostali na Kajmakčalanu i diljem puta oslobodilaca Srbije na kraju Prvog velikog rata, rasuti su po seoskim, porodičnim grobljima. Prema riječima Vojina Kosorića, najviše ih je u groblju Postranje.
- U groblju Postranje na vječnom počinku nisu samo solunski dobrovoljci. Tu je sahranjeno i dosta boraca iz rata 1941-1945. godine, ali i posljednjeg, Odbrambeno-otadžbinskog rata. Ovdje, jedan do drugog, leže solunski dobrovoljac Luka Simić, njegov jedinac sin Boško, koji je poginuo kao ustanik uz prvo oslobađanje Rogatice od ustaša septembra 1941. i Boškov unuk. I on je, kao dobrovoljac, okončao život za odbranu Srpske - rekao je Vojin Kosorić, koji je cijelog rata bio u kraljevoj vojsci. On je, kao borac od ugleda, dobio orden Obilića kojim ga je za ratne zasluge odlikovao ministar kraljeve vojske u otadžbini đeneral Draža Mihailović.
- Veće odlikovanje od mog, orden Karađorđevića, u ovim našim selima, pa i cijeloj boričkoj visoravni, imao je samo Mile Cvijetić iz Babljaka koji je, koliko čujem, još živ i nalazi se negdje u Čikagu - priča Kosorić.
Razgovor sa Kosorićima i Markom Veljovićem otkrio je i neka nova saznanja. Oni, naime, znaju i za zajedničku grobnicu u kojoj su sahranjeni posmrtni ostaci, bez reda i oznaka, 16 vojnika kraljeve vojske iz neke jedinice iz Srbije koja se s početka ljeta 1945. zatekla u ovom kraju. Zarobili su ih partizani iz 37. sandžačke divizije, a zna se ko je u njoj činio sastav, preobraćene bivše ustaše i balisti, i po kratkom postupku strijeljali na Lazcu.
- Za njih se nikad niko nije interesovao i leže bez ikakvog obilježja. Slično je i sa više od 60 oficira i vojnika, pričalo se, četnika iz Srbije, koji su pobijeni na Borikama početkom marta 1942. godine. I jednih i drugih kosti nikad nisu opojane, na grobovima se ne pale svijeće i ne moli za pokoj duša - rekao je Marko Veljović.
Možda je ovo posljednja prilika da se, dok su živi Kosorići, koji su već uveliko zakoračili u devetu deceniju života, neko sjeti i tih narodnih boraca i da se njihova stratišta obilježe.
Vojvode
U kraljevoj otadžbinskoj vojsci bili su hrabri momci sa boričke visoravni. Koliko su bili dobri govori i činjenica
što su već početkom decembra 1941. "za hrabrost i požrtvovanje u dosadašnjim borbama" u zvanju četničkog vojvode, među deset najistaknutijih bili i vojnici iz Sjeverska i Goromilja. Riječ je o Dragi Mitroviću koji je odlikovan kao "vojvoda planinski" i Milanu Đeriću kao "vojvodi sjeverskog".
Spomenik kralju Petru
Zahvaljujući narodu ovog kraja, u Sjeversku je avgusta davne 1925. odmah poslije Mrkonjić Grada, i nigdje više u BiH, otkriven spomenik kralju Petru Prvom Velikom, kao "vječita zadužbina svom ljubljenom oslobodiocu mile nam otadžbine" kako piše na monumentu ovog spomenika.
- Spomenik su 1941. godine oborili oni koji su ga najviše i gradili, mještani Sjeverska i okoline, ali naredba je došla od ustaša iz rada ovdašnjih komšija muslimana - pričaju stari Sjeverčani i dodaju da je spomenik djelimično obnovljen 1990. godine.