Podvrska

[gagi1970]

Podvrska je posle Kladova najvece naselje na teritoriji opstine ima oko 540 domacinstava sa oko 2000 stanovnika i nalazi se na gornjoj terasi Kljuca u podnozju Velike i Male Cuke, 9km udaljena od puta Kadovo - Negotin. Kroz naselje protice Podvrska reka, koja se kod Milutinovca uliva u Dunav.
Podvrska predstavlja centar gravitacione zone za sela Recicu, Manastiricu, Petrovo selo i zaseok Durak.
Mesna kancelarija se nalazi u zgradi Doma kulture, koji je gradjen 1948. godine, a dovrsen je 1964.
Osnovna skola u Podvrskoj otvorena je izmedju 1870. i 1880. godine. Deo danasnje zgrade podignut je 1896. godine od tvrdog materijala. Imao je tri prostrane ucionice, kancelariju i stan za nastavnika. Zgrada je za vreme Drugog svetskog rata dosta ostecena. Zbog nedostatka nastavnika i ova skola u prvoj godini iza rata nije radila. Pocetkom 1948. g. uvedena je “osmoljetka” kao jedinstveni tip osnovne skole, a 1967. g. u podvrskoj skoli su dogradjene jos tri ucionice.
Danas je to moderna skola sa stalnim uciteljima i nastavnicima, racunarima, kabinetom i fiskulturnom salom.
Fudbalski teren zauzima prostor od 3.0 ha. Fudbalski klub Kljuc-Podvrska je klub sa dugom tradicijom i jedan je od najuspesnijoh klubova u Opstini Kladovo. Osvajac je Timockog kupa i osvajac je Opstinskog kupa 1994/95.Selo ima vodovod i telefonsku centralu sa 400 brojeva.
U selu rade dve privatne pekare, pet privatnih prodavnica mesovite robe, dva ugostiteljska objekta, ambulanta sa lekarom Opste prakse i apoteka.
Selo ima crkvu podignutu 1892. godine.
Naselje je nastalo doseljavanjem iz Srbije i drugih mesta Timocke krajine, a takodje i iz Vlaske. Na Velikoj cuki nalaze se ostaci rimskog grada.
Seoski atar zahvata sliv gornjeg i srednjeg toka Podvrske reke. Vecina je kuca s obe strane srednjeg toka Podvrske reke, izmedju Velike i Male Cuke (Coka Mare i Coka Mika), a ostale su na stranama reka Velike i Male Podvrske i na parceli Kljuca.
Podvrska ima vise zemlje pod livadom, utrinom i sumom, nego sto se ore. Mesta sa tim imanjima su: Srpsko polje (Kþmpu Srbjesk), Prlatura, Livadje (Livez), Samun, Durak, Biljevina, Vinogradsko Brdo, Ornic, Alence, Straba, Prisav, Osmanova Kruska, Bucumat, Veliki Branik (Branisca Mare), Seljiste, Banari i Propti. Opstinska je suma: Velika Cuka (Coka Mare), Strnjak, Velika Dolina (Valja Mare), Veliki Prisoj (Faca Mare) i Durak. Utrine su: Velika Polja (Pojana Mare), Ciganski kraj i Ogrez.
Selo je zbijenog tipa; kuce su udaljene po 10 - 30m. U selu su krajevi: Podvrska, Podvrska je na levoj strani Podvrske reke i recice Velike Podvrske; Ungurjani su na desnoj strani Male Podvrske i Podvrske reke, a drugi kraj je na parceli Kljuca, severoistocno od Podvrske. Groblje je istosno od sela, na mesto Kupusaru.
Selo je pod vrhovima Velike i Male Cuke, pa je po polozaju i dobilo ime. Na Velikoj Cuki ima tragova od zidina i prica se da su iz vremena “Lacna”. U Seljistu je prvo bilo selo, iz koga je vremena i Staro Groblje (Morminc Batrnj).
Selo je na obema austriskim kartama (Langerova i “Temisvarski Banat”) zabelezeno pod imenom Podverska, Bodverska, ali se vise ne pominje do prisajedinjenja ovih krajeva Srbiji. Godine 1846. u Podvrsci je bilo 56 kuca.
Predanje o zasnivanju sela nije ocuvano, a najstariji ljudi o njegovoj proslosti znali su reci samo ono sto su u mladosti slusali od svojih dedova, da se selo premestilo iz Seljista. Nekim se rodovima nije moglo tacno saznati poreklo, ali se za njih kazuje da su najstariji u selu i da su se njihovi stariji preci “povratili ili dosli iz Vlaske”. Ti su rodovi: Marinkesti, Ivanesti i Srbonji (Sv. Nikola), svi jedan rod; Mijalesti (Sv. Vraci), Zaburnesti, Kiseresti i Borgesti (Petkovica) su tako|e jedan rod; Nesturesti (Petkovica), Matajesti, Konekesti i Bobesti (Sv. Nikola i Petkovica), jedan rod i Dragicesti (Mitrovdan).
Posle najstarijih rodova, a do kraja 18. veka, dosli su: Piculesti (Sv. Jovan): iz “Vlaske”; staro su kumstvo imali u “Brlozi” (susedni Milutinovac) - Balanesti (Sv. Nikola): praded (starcu od 80 g.) Nikola kao austrijski vojnik je dobegao iz Banata. - Saukesti, Uscesti i Verdesti (Sv. Jovan) su jedan rod. - Cumperkesti (Petkovica). Cukundedovi ova cetiri roda su doseljeni iz “Vlaske” dok je selo bilo u Seljistu. - Popesti, Papesti, Bogojevici, Stojanjesti, Kasapesti i Truconji (Petkovica) su svi jedan rod. Cukunded “pop”, sa bracom je dosao iz Mocacaje u Rumuniji. - Prnjesti, Trukesti i Carani (Petkovica) su jedan rod: praded (starcu od 70 g.) Marin povratio se iz “Vlaske”, gde su mu roditelji izbegli iz “Dzanjeva” (Dusanovca). - Gergenjesti (Sv. Arhandjeo): praded iz “Vlaske”. - Fumaresti i Armakesti (Petkovica) su jedan rod: praded Zaprdja iz Grabovice, a poreklom je iz “Vlaske”.
Rodovi doseljeni u 19. veku. Trailovici (Sv Arhandjeo): iz Skele u Rumuniji. - Miolesti (Petkovica): iz “Vlaske”. - Spenjesti (Sv. Nikola) i Spenjesti drugi (Petkovica) iz Sipa, a poreklom iz “Vlaske”. - Radulesti i Bakanesti (Sv. Nikola) - Blagojesti (Petkovica) su iz “Vlaske”. Ded kao sluga doselio se iz Davidovca i usao u kucu Kasapesta. - Gusati (Sv. Jovan) iz Tande u Porecu. - Burtanovici i Milenkovici (Sv. Jovan) su “Ungurjani” iz Plavne. Zdravkonji (Sv. Arhandjeo): iz Male Jasikove, a poreklom iz “Vlaske”. - Neucesti (Sv. Arhandjeo) su iz Jabukovca, a poreklom iz “Vlaske”. - Prvulesti (Sv. Arhandjeo) su iz “Brloge”, a poreklom iz “Vlaske”. - Stankuli (Sv Nikola) su iz Vratne, a poreklom iz Poreca. - Novakesti (Sv Nikola) i Tabakovici (Sv. Nikola) su “Ungurjani” iz Plavne. - Krnjacevici (Daskalovici, Sv. Arhandjeo). Otac ili ded, bivsi ucitelj, dosao iz Grabovice, a poreklom iz Aleksinca. - Barbulovici (Petkovica) su iz Gornjana u Porecu. - Stenguli (Petkovica): - Mandul (Petkovica) je iz Tande. - Paunovic (Sv Mrata) je od Peci. - Popovic (Sv Nikola) je iz Gopesa, a poreklom iz Furke kod Janjine u Grckoj.
Preslava i crkvena slava je na Spasovdan.

www.podvrska.com

arhiva slika

http://www.podvrska.com/arhiva/