Pirot : Zbirka od 4.000 nadimaka

[sendi]

Pirot : Zbirka od 4.000 nadimaka


Piroćanci su se po nadimcima prepoznavali decenijama i vekovima. Mnogi više nisu među živima, ali su nadimci ostali da se pamte i s vremena na vreme podsete na ljude



BRZOKONjČE i Borimečka, su dobri domaćini, puno rade, a vole i kafanu. Baš kao i Abisinac, Murat , Mocart, Konjar, Olrajt i Palisvet. Niskogled i Palamida, triput mere - jednom seku!
Piroćanci su se po nadimcima prepoznavali decenijama i vekovima. Mnogi više nisu među živima, ali su nadimci ostali da se pamte i s vremena na vreme podsete na ljude, vlasnike čija prava imena, često ni najbliži poznanici nisu znali. Nadimaka ima i danas, ali mnogo manje i to je upravo motivisalo Miletu Manića, direktora istorijskog Arhiva da prikupi, sistematizuje i objavi preko 4.000 nadimaka uglavnom iz polovine prošlog veka.

- U prikupljanju nadimaka, ili prekora kako se ovde kaže pomogli su mi mnogi prijatelji, ali i saradnici, kao i dr Ilija Nikolić, jedan od najznačajnijih pirotskih arhivskih istraživača - kaže Manić i dodaje da do pre nekoliko decenija, u ovom kraju jednostavno nije bilo čoveka bez nadimka.

Nadimci su sistematizovani na nekoliko načina, a njihov „rok trajanja“ zavisio je od objektivnosti i promućurnosti onoga ko ih je nadevao i ko je obično nepoznat. Govore o karakteru vlasnika, njegovim fizičkim osobinama, ali i o duhovitosti, zajedljivosti ili zavisti „kuma“.
Na osnovu fizičkog izgleda i osobina onog ko ih poseduje, Manić je zabeležio nadimke kao što su: Surla, Gazibara, Glavurda, Patlidžan, Paun, Skljokani, Tupakapa, Tatabica, Plovka, Jajceglava, Duplogolo, Glavurda, Dlgošija, Paralaž i mnogi drugi. Tu su i oni kojima je kumovao karakter, ali i duh starih Piroćanaca. Baksuz, Arizanko, Baraba, Jakštih, Brzi, Burđijaš, Hoćešnećeš, Mrsni, Lelebaba, Paralaž, Babojebac, Prca, Trčivelko, Činija, Ćiselo i mnogi drugi.
Bilo je i onih koji su nadimke dobijali po nekim javnim ličnostima, državama ili zanimanjima od kojih su živeli ili nameravali da žive. Među njima su Abisinac, Garibaldi, Buđoni, Mocart, Rus, Jenki, Žorž, Kapetan, Murat, Džon Vejn, Švejk, Šulc, Španac, Šejn, Šjor Mika..., Doktor, Drnda, Raspop, Kobilar, Svinjar, Kockar, Crepnjar, Socijal, Ilovača, Ikonopisac...


KOMBINACIJE

Bilo je i onih nadimaka koji su nastajali kombinacijom dve i više reči: Mamin-kolač, Treća smena, kao i u kombinaciji predloga i imenice, ali i nadimaka iz cele rečenice kao što je: On si znaje!

Novosti

 

[zjovan29]

PIROT

U Pirotu su odavno prestali da broje imena koja je grad dobijao kroz istoriju, ali zato se pomno beleži svaki podatak koji je dragocen za priču o pirotskom ćilimu, za koji u svetu kažu da je svojevrstan doprinos srpskog naroda svetskoj baštini.

Pirot je po površini jedna od najvećih opština u Srbiji, a nalazi se na jugu zemlje, blizu granice sa Bugarskom. Okružena je sa svih strana planinama, među kojima sa severne strane dominira Stara planina, čiji najviši vrh Midžor ima 2.169 metara nadmorske visine. Pored ovih prirodnih gorostasa, opština se može pohvaliti i vodenim tokovima kao što su Rasnička reka, Nišava, Jerma ili Zavojsko jezero.
Putevi i granice bili su presudni za sudbinu ovog grada nastalog na temeljima rimskog antičkog naselja Tures, što na latinskom znači kule. Ovim područjem prolazio je antički put, Via Militaris, najkraća veza između srednje Evrope i Orijenta. Za razliku od puta koji je više od dva milenijuma prolazio skoro istom trasom, granice carstava i država su se neprestano menjale, što je ostavljalo neizbrisiv trag na istoriju i kulturu grada.

Pod nazivom Pirot, grad se prvi put spominje u srednjevekovnim dubrovačkim i srpskim izvorima, a dolazi od Slovena koji su tako jezički prilagodili ime Pirgos. Od 12.veka pirotski kraj je u sastavu države srpskog vladara Stevana Nemanje, što potvrdjuju manastiri u njegovoj okolini. Od petovekovnog turskog ropstva osloboden je 1877. godine. U tom periodu ćilimarstvo u Pirotu je bilo vrlo razvijeno, pre svega, zahvaljujući kvalitetnoj vuni koja se dobijala od desetina hiljada ovaca koje su se čuvale na bogatim pašnjacima obližnjih planina.

Pirotski ćilim je jedinstvene lepote, bio je simbol porodične sloge i bogatstva, zaštitnik doma. Nekada je u svakoj kući postojao razboj na kome se tkalo, a iako je reč o teškom poslu, žene su ga radilo sa puno ljubavi, znanja i veštine. Danas, ovaj zanat od zaborava čuvaju tkalje okupljene u radionici “Damsko srce”, nazvanoj po jednoj od 95 šara, koje su prepoznatljiv motiv na pirotskim ćilimima. Svaka šara ima značenje. Uvežbanim pokretima prstiju one zahvataju predivo u osnovi, provlače potku, udaraju češljem i tako sabijaju redove. Sa nepogrešivom preciznošću šare se rade napamet, ništa se ne zapisuje, sve se pamti i prenosi sa generacije na generaciju. Pirotski ćilim se radi u jednom komadu, od tanke, prirodne vune, ima veliku gustinu, tanak je i lagan. Sigurno je pirotski, ako nema naličje, već identična dva lica.

Pirot je nekada bio i centar grnčarskog zanata u Srbiji, pa je ovo malo mesto, sredinom 19. veka imalo čak 40 grnčarskih radionica. Proizvodilo se više od 70 vrsta upotrebnih i ukrsanih predmeta od grnčarije koji su se izrađivali na nožnom kolu, a zanimljivo je da su grnčari sami pravili i alat.

Pored ćilima i grnčarije, simbol ovog grada na Nišavi je i kačkavalj, čija proizvodnja se vezuje za stočarska plemena, koja vode poreklo od Grka ili Cincara, a živela su u 17. veku na Staroj planini. Otuda i danas naziv staroplaninski kačkavalj.U početku je pravljen isključivo od ovčijeg mleka da bi se tek kasnije pravio i od kravljeg, ili mešanog mleka. Najstariji pisani podaci o izradi kačkavalja na Staroj planini datiraju s početka 18. veka. Pirotski kačkavalj poznat je širom sveta zbog specifične arome koja nastaje zahvaljujući bogatim pašnjacima u nezagađenim krajevima. Na tim pašnjacima odgajaju se i jaganjci, pa u gastronomske specijalitete ubraja se i pirotsko jagnje. Ali, da ne zaboravimo, u Pirotu se pravi i najukusniji ajvar u Srbiji: specijalitet od paprika, koji mnogi turisti ponesu kao suvenir.

Na teritoriji opštine Pirot je veliki broj izuzetno posećenih izletišta. Na padinama Stare planine alpinisti osvajaju najviši vrh Srbije, reka Jerma i Zavojsko jezero su raj za ribolovce, a obavezno treba obići izletište Temac u kanjonu reke Temšice, popularno nazvan Mali Kolorado, zatim Sukovski manastir uz reku Jermu, izletište Poganovo, u prelepom ambijentu manastira Svetog Jovana Bogoslova iz 14. veka.
izvor:glassrbije