- Učlanjen(a)
- 07.02.2010
- Poruka
- 14.864
Nikšić: Pećine pod zaštitom
Izvor:
Novosti.rs
Dve pećine - Golodra žnica poviše Risna i budoška Velja peć kod Nikšića - ušle su u istraživački projekat regionalnih biospeleologa, a sve kako bi se zaštitio podzemni ekosistem Dinarida. I upravo ovih dana po tim vrletima zatekli smo hrvatski tim koji predvodi rukovodilac projekta Jana Bedek. To nije njihov prvi dolazak u ovaj deo Crne Gore, koji, kako tvrdi, vrca bogatstvom pećinske faune.
Ovo su prirodni dragulji koje smo otkrili još pre dve godine - kaže Bedek. - Rezultati svih naših istraživanja ulaze u bazu podataka o tipskim lokalitetima pećinske faune Dinarida i dostupni su narodu. Pod tim pojmom su pećine, jame i ostali tipovi nalazišta u kojima su sakupljeni primerci za naučni opis te vrste. One su često i jedino stanište pojedinih endemskih vrsta i njihovim lociranjem i zaštitom omogućiće se opstanak vrsta kojima preti izumiranje, tako da postoji realna opasnost da neke vrste izumru čak i pre nego što budu proučene!
Najveća opasnost po ove ekosisteme, smatra Bedek, dolazi od čoveka. Odlaganje otpada u speleo-objekte, kao i stvaranje divljih deponija na površini sa kojih se otpadne vode slivaju u podzemlje, ozbiljno ugrožava podzemnu faunu.
- Područje Dinarida je najbogatije ovim vrstama u svetu! Do sada je opisano 1.200 vrsta, a godišnje se otkrije do petnaest novih, pa onda ne čudi što je izloženo napadima divljih kolekcionara koji sakupljaju ove vrste kako bi se domogli novca, a ne dali doprinos naučnom istraživanju - dodaje Marko Lukić, biospeleolog. - A počeci ovih istraživanja traju od 1832. godine, kada je austrijski naučnik Šmit opisao prvu pećinsku životinju Hokenvartova tankovratića iz Postojnske jame u Sloveniji. Od tada pa do danas područje Dinarskog krša je neiscrpni istraživački lokalitet. Naročito intenzivna istraživanja sprovodili su naučnici u vreme Austrougarske monarhije i pred Prvi svetski rat. Postoje pisani tragovi u austrijskim arhivama da su istraživanjima bile obuhvaćene i ove dve pećine kojima se mi bavimo!
Hrvatski biospeleolozi su sistematizovali sve te zapise i krenuli tragovima starih naučnika.
Iako je Crna Gora zakonski zaštitila speleološke objekte, na terenu je potpuno drugačija priča. Uzalud apeli speleologa da se bogatstvo u pećinama i jamama turistički valorizuje, to još nije urodilo plodom. Ono što brine istraživače jeste nemaran odnos prema podzemnom blagu. Kaznena politika, iako postoji na papiru, u životu se ne primenjuje.
Izvor:
Novosti.rs
Dve pećine - Golodra žnica poviše Risna i budoška Velja peć kod Nikšića - ušle su u istraživački projekat regionalnih biospeleologa, a sve kako bi se zaštitio podzemni ekosistem Dinarida. I upravo ovih dana po tim vrletima zatekli smo hrvatski tim koji predvodi rukovodilac projekta Jana Bedek. To nije njihov prvi dolazak u ovaj deo Crne Gore, koji, kako tvrdi, vrca bogatstvom pećinske faune.
Ovo su prirodni dragulji koje smo otkrili još pre dve godine - kaže Bedek. - Rezultati svih naših istraživanja ulaze u bazu podataka o tipskim lokalitetima pećinske faune Dinarida i dostupni su narodu. Pod tim pojmom su pećine, jame i ostali tipovi nalazišta u kojima su sakupljeni primerci za naučni opis te vrste. One su često i jedino stanište pojedinih endemskih vrsta i njihovim lociranjem i zaštitom omogućiće se opstanak vrsta kojima preti izumiranje, tako da postoji realna opasnost da neke vrste izumru čak i pre nego što budu proučene!
Najveća opasnost po ove ekosisteme, smatra Bedek, dolazi od čoveka. Odlaganje otpada u speleo-objekte, kao i stvaranje divljih deponija na površini sa kojih se otpadne vode slivaju u podzemlje, ozbiljno ugrožava podzemnu faunu.
- Područje Dinarida je najbogatije ovim vrstama u svetu! Do sada je opisano 1.200 vrsta, a godišnje se otkrije do petnaest novih, pa onda ne čudi što je izloženo napadima divljih kolekcionara koji sakupljaju ove vrste kako bi se domogli novca, a ne dali doprinos naučnom istraživanju - dodaje Marko Lukić, biospeleolog. - A počeci ovih istraživanja traju od 1832. godine, kada je austrijski naučnik Šmit opisao prvu pećinsku životinju Hokenvartova tankovratića iz Postojnske jame u Sloveniji. Od tada pa do danas područje Dinarskog krša je neiscrpni istraživački lokalitet. Naročito intenzivna istraživanja sprovodili su naučnici u vreme Austrougarske monarhije i pred Prvi svetski rat. Postoje pisani tragovi u austrijskim arhivama da su istraživanjima bile obuhvaćene i ove dve pećine kojima se mi bavimo!
Hrvatski biospeleolozi su sistematizovali sve te zapise i krenuli tragovima starih naučnika.
Iako je Crna Gora zakonski zaštitila speleološke objekte, na terenu je potpuno drugačija priča. Uzalud apeli speleologa da se bogatstvo u pećinama i jamama turistički valorizuje, to još nije urodilo plodom. Ono što brine istraživače jeste nemaran odnos prema podzemnom blagu. Kaznena politika, iako postoji na papiru, u životu se ne primenjuje.