LEGEND
- Učlanjen(a)
- 14.12.2009
- Poruka
- 29.042
Jovan Rajić
Rođen u Karlovcima 1726. godine, Rajić tu izuči „slovensku školu“ Emanuela Kozačinskog, a potom, željan nauke, ode u Kijev, gde svrši rusku duhovnu akademiju. Po povratku dobije mesto nastavnika, prvo u bogoslovsko-učiteljskoj školi u Karlovcima, a zatim u novosadskoj bogosloviji. Docnije se zakaluđeri u manastiru Kovilju, i tu, kao arhimandrit, ostade do smrti. Rajić je najviše radio kao bogoslovski pisac. Napisao je „Katihizis“, više hrišćanskih istorija, obrednih knjiga i polemičkih bogoslovskih spisa. Najznačajnije mu je delo Istorija raznih narodov, naipače Bolgar, Horvatov i Serbov. Neposrednije u književnost spadaju ovi njegovi radovi: Boj zmaja s orlovi, Tragedija cara Uroša, prerada s nemačkog jedne srednjovekovne zbirke pripovedaka i dve zbirke prigodnih i pobožnih pesama (Vo spominaniju smerti i Na gospodskija prazdniki).
Obrazovan u školi Emanuela Kozačinskog i kijevskoj duhovnoj akademiji, koja je važila kao središte pravoslavne skolastike i dogmatike, Rajić je postao najčuveniji teolog kod Srba; nazivan je srpskim Zlatoustom, Imajući poglavito na umu opasnost srpske pravoslavne crkve u Vojvodini od unijaćenja, on se naročito usavršio u pitanjima koja su isticala preimućstvo pravoslavnih dogmi nad unijatskim. Ceo njegov bogoslovski rad je ili prevod ili prerada čuvenih ruskih teologa, bez veće naučne vrednosti i bez književne vrednosti inače.
Rajić je mnogo originalniji i mnogo znatniji kao istoričar. Njegova istorija je vrlo obilno delo i prvi veliki i ozbiljan pokušaj da se prošlost Južnih Slovena prikaže u celini i uporedo sa istorijom okolnih naroda. Suprotno ranijim hronikama, koje počinju crkvenom istorijom i koje događaje i oblike društvenog uređenja tumače Božjim proviđenjem, njegova istorija počinje ranijom sudbinom Slovena i u prikazivanju događaja i državnih oblika oslanja se na pisana dokumenta i kritička razmatranja. Od ranijih istoričara on se obilato služi Hronikom Đorđa Brankovića, Danilovim Životima i nekim stranim istoričarima ,ali mu naši najvažniji pisani izvori nisu poznati. Čuda i kaluđerskih shvatanja ima i kod njega. Prema tome, pravog naučnog metoda u njegovoj istoriji još nema, ma da ona nesumnjivo pretstavlja napredak u razvitku naše istoriografije. Iako on u izlaganju izbegava da kaže ono čime bi se, kao ispravan austrijski građanin, sgrešio o svoju podaničku vernost, on ipak uvek brani i veliča Srbe, nastoji da im otkrije njihovu slavnu prošlost i da im razbudi svest o velikoj tradiciji.
Pomenuta tragedija je prerada drame Emanuela Kozačinskog, koju je Rajić kao đak gledao i prepisivao, a u starosti preradio i udesio za igru prema svojim nazorima, sasvim u duhu i ruhu srednjovekovnih misterija i mirakula, u kojima se, u doba renesanse, na čudan način prepleće hrišćanski moral sa grčkom mitologijom. To je jedini moralitet u srpskoj književnosti. — Boj zmaja s orlovi je Rajićevo najknjiževnije delo. To je alegorijska istorijska pesma o ratu Rusije i Austrije (orlovi) protivu Turske (zmaj) 1788—1790. Pesma je prožeta rodoljubljem i hrišćanskim osećanjima i pisana dosta čistim narodnim jezikom.
antikvarne knjige.com
Rođen u Karlovcima 1726. godine, Rajić tu izuči „slovensku školu“ Emanuela Kozačinskog, a potom, željan nauke, ode u Kijev, gde svrši rusku duhovnu akademiju. Po povratku dobije mesto nastavnika, prvo u bogoslovsko-učiteljskoj školi u Karlovcima, a zatim u novosadskoj bogosloviji. Docnije se zakaluđeri u manastiru Kovilju, i tu, kao arhimandrit, ostade do smrti. Rajić je najviše radio kao bogoslovski pisac. Napisao je „Katihizis“, više hrišćanskih istorija, obrednih knjiga i polemičkih bogoslovskih spisa. Najznačajnije mu je delo Istorija raznih narodov, naipače Bolgar, Horvatov i Serbov. Neposrednije u književnost spadaju ovi njegovi radovi: Boj zmaja s orlovi, Tragedija cara Uroša, prerada s nemačkog jedne srednjovekovne zbirke pripovedaka i dve zbirke prigodnih i pobožnih pesama (Vo spominaniju smerti i Na gospodskija prazdniki).
Obrazovan u školi Emanuela Kozačinskog i kijevskoj duhovnoj akademiji, koja je važila kao središte pravoslavne skolastike i dogmatike, Rajić je postao najčuveniji teolog kod Srba; nazivan je srpskim Zlatoustom, Imajući poglavito na umu opasnost srpske pravoslavne crkve u Vojvodini od unijaćenja, on se naročito usavršio u pitanjima koja su isticala preimućstvo pravoslavnih dogmi nad unijatskim. Ceo njegov bogoslovski rad je ili prevod ili prerada čuvenih ruskih teologa, bez veće naučne vrednosti i bez književne vrednosti inače.
Rajić je mnogo originalniji i mnogo znatniji kao istoričar. Njegova istorija je vrlo obilno delo i prvi veliki i ozbiljan pokušaj da se prošlost Južnih Slovena prikaže u celini i uporedo sa istorijom okolnih naroda. Suprotno ranijim hronikama, koje počinju crkvenom istorijom i koje događaje i oblike društvenog uređenja tumače Božjim proviđenjem, njegova istorija počinje ranijom sudbinom Slovena i u prikazivanju događaja i državnih oblika oslanja se na pisana dokumenta i kritička razmatranja. Od ranijih istoričara on se obilato služi Hronikom Đorđa Brankovića, Danilovim Životima i nekim stranim istoričarima ,ali mu naši najvažniji pisani izvori nisu poznati. Čuda i kaluđerskih shvatanja ima i kod njega. Prema tome, pravog naučnog metoda u njegovoj istoriji još nema, ma da ona nesumnjivo pretstavlja napredak u razvitku naše istoriografije. Iako on u izlaganju izbegava da kaže ono čime bi se, kao ispravan austrijski građanin, sgrešio o svoju podaničku vernost, on ipak uvek brani i veliča Srbe, nastoji da im otkrije njihovu slavnu prošlost i da im razbudi svest o velikoj tradiciji.
Pomenuta tragedija je prerada drame Emanuela Kozačinskog, koju je Rajić kao đak gledao i prepisivao, a u starosti preradio i udesio za igru prema svojim nazorima, sasvim u duhu i ruhu srednjovekovnih misterija i mirakula, u kojima se, u doba renesanse, na čudan način prepleće hrišćanski moral sa grčkom mitologijom. To je jedini moralitet u srpskoj književnosti. — Boj zmaja s orlovi je Rajićevo najknjiževnije delo. To je alegorijska istorijska pesma o ratu Rusije i Austrije (orlovi) protivu Turske (zmaj) 1788—1790. Pesma je prožeta rodoljubljem i hrišćanskim osećanjima i pisana dosta čistim narodnim jezikom.
antikvarne knjige.com