Dešifrovana dela Pavla Simića

LEGEND
Učlanjen(a)
14.12.2009
Poruka
29.042
Posle 60 godina otkrivena je tajna rada poznatog slikara

Dešifrovana dela Pavla Simića


Blic

- Fascikla u koju je stalo 90 listova manjih i malih grafičkih formata počivala je decenijama u tami metalnog ormara u depou, i bila tretirana kao marginalni materijal - kaže Milena Vrbaški, muzejski savetnik i autor izložbe “Imaginarijum Pavla Simića” u Galeriji Matice srpske (do 20. decembra), sećajući se vremena kada je počela da obrađuje zbirku predložaka holandskih, nemačkih, flamanskih, francuskih i italijanskih grafičara poznatiju kao “Simićevu mapu”, koju je okarakterisala kao “prvorazredni artefakt obaveštenosti jednog srpskog slikara XIX veka, njegove modernosti i njegovog evropskog identiteta”.

196042_kugrafika3_f.jpg

Milena Vrbaški na izložbi “Imaginarijum Pavla Simića“


- U nedostatku klasične literature, identifikovanju ikonografije, imenovanju kompozicija, potrazi za autorima i sastavljanju njihovih biografija pristupila sam preko interneta. (Kako inače objasniti činjenicu da otkup i obradu zbirke deli 60 godina?!) Tako sam ustanovila pravi sadržaj Simićeve mape u kojoj se nalaze brojni raritetni primerci bakroreza i bakropisa, radovi više ili manje cenjenih autora, kao što su Jan i Rafael Sadeler, Kornelis Blimart, Hendrik Golcijus, Krispijn van de Pase, Rembrantov saradnik Joris van Vlit i Rubensov učitelj Oto van Ven, rođenih u rasponu od šest decenija XVI veka, pa sve do onih koji su Simićevi vršnjaci, rođeni u drugoj deceniji XIX veka - navodi autorka izložbe.

Termin “mapa” zamenjen je terminom “imaginarijum”, koji potiče od reči „imago“ što znači idealizovana predstava o nekoj ličnosti. Analogiju između Simićevih slika i grafika koje je koristio kao predloške najbolje ilustruju foto-montaže “Hadži Ruvim i Hadži Džera” i “Ilija Birčanin plaća danak Turcima”, koje se takođe mogu videti na postavci.



Klikni za uvećanje (+)

- Obe kompozicije naslikane su prema narodnoj pesmi “Početak bune protiv dahija”. (Originali se nalaze u Galeriji Matice srpske) Primera radi, očigledno je da ga je biskup s barkoreza Rafaela Sadelera I (“Biskup i knez nadgledaju zidanje katedrale”) inspirisao Simića za figuru Hadži Đere. Vitraž na prozoru, u pozadini, kod Simića, takođe je “skinut” s jednog drugog Sadelerovog bakroreza. Pomenute grafike Simić je koristio i za zidnu kompoziciju “Sveti Sava vaskrsava i monaši Stefana Prvovenčanog” u crkvi u Kuveždinu, gde je naslikao još tri iz života Nemanjića i oslikao ikonostas, jedinoj u Vojvodini posvećenoj Svetom Savi, uništenoj u Drugom svetskom ratu, za koju, kao i za ovu njenu fresku, znamo s fotografija - objašnjava Vrbaški.

Korišćenje predložaka u vidu grafičkih listova za ono vreme bilo je kao danas korišćenje Gugla ili Jahua, odnosno pre pola veka - razglednica. Pavle Simić, kao slikar koji je studirao u Beču (gde je dobio prvu nagradu za crtež), boravio u Požunu (Bratislavi) i Rimu (izložen je i Simićev rimski skicenblok), živeći u vremenu medija grafike, kupujući ih pravio je zapravo svoj rezervoar inspiracije i meditacije, a ne rešenja kompozicije.


- Grafički list u rukama talentovanog i obaveštenog stvaraoca moćno je sredstvo. Daleko od evropskih centara, u društvu u kojem se muzejske zbirke tek osnivaju (Narodni muzej je osnovan 1844, a Muzej Matice srpske 1847), individualna grafička zbirka ovako kompleksnog sadržaja ogledalo je ličnog stava, odraz erudicije njenog vlasnika Pavla Simića, inače slikara ikonostasa u Starom Futogu, Šapcu, Zemunu, Glini, Somboru, Nikolajveskoj crkvi u Novom Sadu...), portreta (svoje majke, koji je na izložbi takođe, Prote Mateje...) i kao takva vredi više od hiljadu reči - zaključuje Vrbaški.


Informacija o izložbi “Imaginarijum Pavla Simića” upravo je objavljena na sajtu CODART-a, internacionalne mreže kustosa koji brinu o delima holandskih i flamanskih umetnika.
 
Natrag
Top