Batajnica (Bataya)

[Tiki]

BATAJNICA​

Batajnica je mesto u beogradskoj opštini Zemun. Prema popisu iz 2002. godine, Batajnica je imala oko 30 000 stanovnika i 450 privrednih subjekata, uglavnom privatnih.

Ime

Centar Batajnice sa pravoslavnom crkvom
O nastanku Batajnice postoje dve legende. Po jednoj, ovo mesto je bilo močvarno i blatnjavo, pa su ga prozvali Blatajnica. Vremenom se, glasovnom promenom, slovo „l“ izgubilo, pa je ostao naziv Batajnica.
Po drugoj legendi, koja je verovatnija, sadašnje naselje osnovano je u 16. veku. Osnovao ga je mađarski grof Bataj, pa je po njemu naselje i dobilo ime.

Istorija

Po nekim istoričarima, Batajnica spada u naselja iz bronzanog doba, o čemu svedoče i iskopine prema Dunavu u batajničkim poljima. Najverodostojniji podatak je da je Batajnica naseljena oko 1725. godine. U izveštaju iz 1753. godine, navodi se da je Batajnica malo selo, koje je imalo oko 90 imućnijih starešina, odnosno domaćinstava.
Po ukidanju vojne granice, u selu je osnovana zadruga koja je uvela zajednički rad meštana kojima se to veoma dopalo. Zadruga je 1912. godine imala 52 člana. Od njih je 40 odsto seljaka imalo preko deset jutara zemlje.
Naselje u sadašnjem obliku, sa omeđenim glavnim ulicama i raskrsnicom, nastalo je povratkom graničara sa dužnosti u Vojnoj krajini. Oni su u ovom mestu dobili zemlju i mogućnost da se nastane na ovom području. Posle Prvog svetskog rata, Batajnica je takođe intenzivno naseljavana bivšim vojnicima koji su dobijali zemlju u ovom području.
Mesto je rano dobilo osnovnu školu, u koju su u početku išla samo muška deca. Zgrada škole bila je u broju 7, za dva broja udaljena od stare zgrade pokrivene trskom. Škola je osnovana 1708. godine. Sadašnja zgrada je najstarija u okolini i datira iz 1880. godine. U Batajnici postoji i „Pozorište amatera Batajnice“ osnovano 1991. godine.
Početkom 19. veka selo je brojalo 157 kuća i imalo 1.366 stanovnika.

Znamenitosti

Značajniji objekti su crkva Svetog Arhangela Gavrila u centru naselja, stare zgrade osnovnih škola „Boško Palkovljević Pinki“, „Branko Radičević“ , „Svetislav Golubović Mitraljeta“, Dom sokolskog društva i crkva Rođenja presvete Bogorodice u naselju Klisina.
Batajnica je poznata po vojnom aerodromu i vazduhoplovnom zavodu, koji su bili svakodnevna meta NATO agresora 1999. godine.

Saobraćaj

Pored Batajnice prolazi autoput za Novi Sad i važna železnička pruga, prema Šidu i Novom Sadu sa jedne i prema Beogradu sa druge strane. Postoji i obilazna pruga koja ide prema Surčinu, ali se zbog toga što most u Ostružnici nije saniran - ne koristi.
Kroz samo naselje prolazi magistralni put koji je uzak a prometan, pa su česte saobraćajne nezgode i gužve pred raskrsnicu u centru naselja. Na tom mestu račvaju de putevi prema Novom Sadu, Banovcima i Ugrinovcima. Ovaj put povezan je sa novosadskim autoputem petljom koja se nalazi na ulazu u naselje.
Planira se izgradnja nove petlje i spajanje novosadskog autoputa sa zagrebačkim, kao i sa obilaznicom oko Beograda. Takođe, planirane su dve obilaznice oko Batajnice kao i izgradnja ranžirne železničke stanice.
Javni prevoz oslonjen je na autobuse Integrisanog tarifnog sistema, i to na linije 73,702,703,706 i 706E. Osim vozila Integrisanog tarifnog sistema, kroz Batajnicu prolaze autobusi prigradskih linija ka Banovcima, Surduku, Pazovi, ali i međugradskih prema Novom Sadu, Subotici, Somboru...
Kroz Batajnicu prolaze i dve linije gradke železnice - Beovoza, a zaustavljaju se svi putnički vozovi koji saobraćaju prema Novom Sadu i Šidu.

Situacija

Batajnica je danas nerazvijena, naročito kada su kultura, zdravstvo, obrazovanje i sport u pitanju. Ovakvo naselje zahteva sportski centar, veći dom zdravlja, kulturni centar (koji je postojao dok nije izgoreo u požaru). Takođe, s obzirom da osim iz Batajnice, za Beograd putuju učenici i iz Banovaca, Pazove i Ugrinovaca, postoji potreba za jednom ili više srednjih škola. U Batajnici ne postoji nijedan veći park.