Arheološki park na trasi bulevara
U Novom Sadu na lokalitetu Sajlovo otkriveno višeslojno nalazište sa ostacima naselja počev od najstarijeg neolita, pre 7.000 godina
Upornost i strpljenje: novosadski arheolozi na delu (Foto Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Novog Sada)
Novi Sad – Novosadskim arheolozima ostalo je manje od trideset radnih dana, ni polovina vremena koliko im je data, da istraže najstarije otkriveno naselje na ovim prostorima, kuda bi trebalo da prođe poslednja trasa novog Bulevara Evrope i spoji se s Rumenačkim putem. Na lokalitetu Sajlovo, zapravo, otvoreno je višeslojno arheološko nalazište – ostaci naselja, naseobinskih objekata i nekropola od najstarijeg neolita, pre 7.000 godina, preko eneolita – bakarnog doba, pre 5.000–4.000 godina, do velikog kasnoantičkog naselja iz III–IV veka nove ere.
Odranije je bilo poznato da je ovaj prostor stare visoke obale Dunava zona potencijalnih arheoloških lokaliteta, a kako će se zaštita arheološkog kulturnog nasleđa uklopiti u gradske urbanističke planove, koji oko nove saobraćajnice predviđaju izgradnju infrastrukturnih objekata, ostaje tek da se vidi. Zaštita kulturne baštine obaveza je ne samo grada i pokrajine, nego i države Srbije, koja je prošle godine potpisala (revidiranu) Konvenciju iz La Valete.
– U arheološkim iskopima otvorena je površina od oko 3.500 kvadrata, i u „malom” uzorku do sada je otkriveno 113 kuća (zemunica, poluzemunica, koliba i jama), ekonomskih (ostava, silosa i trapova) ili komunalnih objekata (rovova i odvodnih kanala), 19 grobova, kao i obilje pokretnih arheoloških nalaza (kamenog i koštanog alata, grnčarije, raznih predmeta pokućstva za svakodnevnu upotrebu i životinjskih kostiju) – objašnjava rukovodilac istraživanja Dušanka Veselinov, arheolog-konzervator Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Novog Sada.
Najstariji stanovnici na ovim prostorima živeli su u zemunicama i pravili grnčariju. Grube keramičke posude izrađivane su od zemlje u koju je dodavana pleva, bile su oblikovane rukom i ukrašavane noktom, a potom pečene u otvorenim jamama. Iz ranog neolita otkriven je i jedan grob pokojnika koji je bio sahranjen na ostacima izgorelog stambenog objekta.
Pronađeno je i nekoliko predmeta iz mlađeg neolita – vinčanske kulture, ali je najveće iznenađenje za arheologe bilo otkriće nekropole iz bakarnog doba i 14 grobova sa pokojnicima sahranjenim u fetusnom (zgrčenom) položaju. Uz nekropolu pronađen je i deo naselja iz ovog perioda, što Sajlovo izdvaja kao lokalitet na kojem se može mnogo više saznati o životu ljudi iz bakarnog doba, jer su do sada otkrivane samo nekropole.
– Naša je obaveza da kroz prostorno-plansku dokumentaciju, kako smo to i do sada radili, stalno ukazujemo na značaj ovog prostora, a sada imamo i arheološko nalazište. Mislim da je to dovoljan razlog da uz put koji nosi evropski naziv ne budu samo pumpe i marketi, što ne sporimo da je korisno, nego i nešto što se u Evropi radi, a to je arheološki park – ističe Dušanka Veselinov.
Zavod za zaštitu spomenika kulture Novog Sada sačinio je projekat, utvrdio mere zaštite i metodologiju arheoloških istraživanja i uključio u rad kolege iz Muzeja Vojvodine, Muzeja grada i mnogobrojne spoljne saradnike. Na lokalitetu Sajlova svi su maksimalno angažovani, čak i po kiši, kako se ne bi izgubilo dragoceno vreme. Da bi bili brži i efikasniji pomogla su geomagnetna ispitivanja, koja su vrlo precizno definisala mesta sa najviše arheoloških nalaza.
----------------------------------------------
Na bačkoj obali živeli Sarmati
– U vreme Rimskog carstva, čije su granice bile na Dunavu, na bačkoj strani, već u I veku, doseljavala su se sarmatska plemena, naroda južnoruskog-iranskog porekla. Sarmate kroz istoriju pominju mnogi antički i kasnoantički istoričari, a Herodot je rekao da su nastali iz brakova Skita i Amazonki. Do sada smo imali samo sporadične nalaze na teritoriji grada koji su se mogli pripisati sarmatskoj populaciji, a sada je pronađeno veliko i bogato naselje sa obiljem arheološkog materijala – ističe arheolog Nadežda Savić, kustos-savetnik Muzeja grada Novog Sada.
----------------------------------------------
Nalazište iz XI vekapopločano behatonom
Pre nekoliko godina, tokom radova na parternom uređenju prostora Katoličke porte u centru grada, pronađeni su dokazi da je na tom mestu u XI veku postojalo naselje, koje je najverovatnije bilo uništeno pod najezdom Mongola. Stručnjaci su predlagali da se deo nalazišta konzervira, zastakli i učini atraktivnim za turiste, ali je porta ipak popločana behatonom.
Miroljub Mijušković
objavljeno: 01.11.2010.
Izvor: Politika
U Novom Sadu na lokalitetu Sajlovo otkriveno višeslojno nalazište sa ostacima naselja počev od najstarijeg neolita, pre 7.000 godina
Upornost i strpljenje: novosadski arheolozi na delu (Foto Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Novog Sada)
Novi Sad – Novosadskim arheolozima ostalo je manje od trideset radnih dana, ni polovina vremena koliko im je data, da istraže najstarije otkriveno naselje na ovim prostorima, kuda bi trebalo da prođe poslednja trasa novog Bulevara Evrope i spoji se s Rumenačkim putem. Na lokalitetu Sajlovo, zapravo, otvoreno je višeslojno arheološko nalazište – ostaci naselja, naseobinskih objekata i nekropola od najstarijeg neolita, pre 7.000 godina, preko eneolita – bakarnog doba, pre 5.000–4.000 godina, do velikog kasnoantičkog naselja iz III–IV veka nove ere.
Odranije je bilo poznato da je ovaj prostor stare visoke obale Dunava zona potencijalnih arheoloških lokaliteta, a kako će se zaštita arheološkog kulturnog nasleđa uklopiti u gradske urbanističke planove, koji oko nove saobraćajnice predviđaju izgradnju infrastrukturnih objekata, ostaje tek da se vidi. Zaštita kulturne baštine obaveza je ne samo grada i pokrajine, nego i države Srbije, koja je prošle godine potpisala (revidiranu) Konvenciju iz La Valete.
– U arheološkim iskopima otvorena je površina od oko 3.500 kvadrata, i u „malom” uzorku do sada je otkriveno 113 kuća (zemunica, poluzemunica, koliba i jama), ekonomskih (ostava, silosa i trapova) ili komunalnih objekata (rovova i odvodnih kanala), 19 grobova, kao i obilje pokretnih arheoloških nalaza (kamenog i koštanog alata, grnčarije, raznih predmeta pokućstva za svakodnevnu upotrebu i životinjskih kostiju) – objašnjava rukovodilac istraživanja Dušanka Veselinov, arheolog-konzervator Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Novog Sada.
Najstariji stanovnici na ovim prostorima živeli su u zemunicama i pravili grnčariju. Grube keramičke posude izrađivane su od zemlje u koju je dodavana pleva, bile su oblikovane rukom i ukrašavane noktom, a potom pečene u otvorenim jamama. Iz ranog neolita otkriven je i jedan grob pokojnika koji je bio sahranjen na ostacima izgorelog stambenog objekta.
Pronađeno je i nekoliko predmeta iz mlađeg neolita – vinčanske kulture, ali je najveće iznenađenje za arheologe bilo otkriće nekropole iz bakarnog doba i 14 grobova sa pokojnicima sahranjenim u fetusnom (zgrčenom) položaju. Uz nekropolu pronađen je i deo naselja iz ovog perioda, što Sajlovo izdvaja kao lokalitet na kojem se može mnogo više saznati o životu ljudi iz bakarnog doba, jer su do sada otkrivane samo nekropole.
– Naša je obaveza da kroz prostorno-plansku dokumentaciju, kako smo to i do sada radili, stalno ukazujemo na značaj ovog prostora, a sada imamo i arheološko nalazište. Mislim da je to dovoljan razlog da uz put koji nosi evropski naziv ne budu samo pumpe i marketi, što ne sporimo da je korisno, nego i nešto što se u Evropi radi, a to je arheološki park – ističe Dušanka Veselinov.
Zavod za zaštitu spomenika kulture Novog Sada sačinio je projekat, utvrdio mere zaštite i metodologiju arheoloških istraživanja i uključio u rad kolege iz Muzeja Vojvodine, Muzeja grada i mnogobrojne spoljne saradnike. Na lokalitetu Sajlova svi su maksimalno angažovani, čak i po kiši, kako se ne bi izgubilo dragoceno vreme. Da bi bili brži i efikasniji pomogla su geomagnetna ispitivanja, koja su vrlo precizno definisala mesta sa najviše arheoloških nalaza.
----------------------------------------------
Na bačkoj obali živeli Sarmati
– U vreme Rimskog carstva, čije su granice bile na Dunavu, na bačkoj strani, već u I veku, doseljavala su se sarmatska plemena, naroda južnoruskog-iranskog porekla. Sarmate kroz istoriju pominju mnogi antički i kasnoantički istoričari, a Herodot je rekao da su nastali iz brakova Skita i Amazonki. Do sada smo imali samo sporadične nalaze na teritoriji grada koji su se mogli pripisati sarmatskoj populaciji, a sada je pronađeno veliko i bogato naselje sa obiljem arheološkog materijala – ističe arheolog Nadežda Savić, kustos-savetnik Muzeja grada Novog Sada.
----------------------------------------------
Nalazište iz XI vekapopločano behatonom
Pre nekoliko godina, tokom radova na parternom uređenju prostora Katoličke porte u centru grada, pronađeni su dokazi da je na tom mestu u XI veku postojalo naselje, koje je najverovatnije bilo uništeno pod najezdom Mongola. Stručnjaci su predlagali da se deo nalazišta konzervira, zastakli i učini atraktivnim za turiste, ali je porta ipak popločana behatonom.
Miroljub Mijušković
objavljeno: 01.11.2010.
Izvor: Politika