Član
- Učlanjen(a)
- 03.08.2009
- Poruka
- 27
Opština Aleksinac
Aleksinačka opština svojim geografskim položajem, prirodnim potencijalima, bogatom kulturno-istorijskom prošlošću i otvorenim mogućnostima za razvoj industrije i turizma predstavlja odredište koje privlači mnogobrojne zainteresovane posetioce, ali i investitore.
Opština Aleksinac smeštena je u jugoistočnom delu Srbije i ima izuzetno povoljan geografski položaj sa izvanrednim mogućnostima drumskog, železničkog i avio saobraćaja. Prirodni potencijali i rudna bogatstva u aleksinačkoj opštini još uvek su nedovoljno iskorišćeni. Istraživanja pokazuju da na tlu aleksinačke opštine postoje velike zalihe uglja i do sada neeksploatisana nalazišta kvalitetnih uljanih škriljaca. Priroda je bila blagonaklona prema teritoriji u kojoj je smeštena aleksinačka opština darujući joj šume, reke i plodne ravnice. Uz Bovansko jezero, koje je desetak kilometara udaljeno od grada Aleksinca, sa svim ostalim prirodnim potencijalima, ali i istorijskim spomenicima koji svedoče o značaju Aleksinca u istoriji srpskog naroda, opština Aleksinac na putu je da postane jedna od važnijih turističkih destinacija u Srbiji. Ujedno, neiskorišćeni prirodni resursi, razvijena infrastruktura i dovoljno prostora u radnim zonama već privlače strane investitore i predstavljaće okosnicu daljeg privrednog razvoja ovog kraja.
Naravno, sve ovo prate i stručni ljudi u lokalnoj zajednici koji su na usluzi svakom investitoru da što kvalitetnije i brže ostvari svoje ciljeve.
Afirmacija pravih vrednosti modernog građanskog društva, koje uključuju svakodnevnu brigu o ljudima, prirodnoj sredini, pravima i obavezama, jesu vrednosti za koje se zalažu odgovorni u opštini Aleksinac. Na putu razvoja i unapređenja aleksinačke lokalne zajednice dosta toga je urađeno, ali dosta toga tek predstoji jer, kako je rekao Džon Fridman, "planiranje se ne bavi samo efikasnom instrumentalizacijom ciljeva, već je to proces uz pomoć koga društvo otkriva svoju budućnost".
Neka opština Aleksinac bude Vaše mesto za uspešno poslovanje. Aleksinac je otvoren za nove ljude, ideje, poslove i ulaganja.
Teritorija opštine Aleksinac prostire se u jugoistočnom delu Republike Srbije između 43o27'43'' severne geografske širine i 21o29'56'' istočne geografske dužine. Zahvata površinu od 707 km2 na kojoj živi 57.749 stanovnika ili 81,68 stanovnika na km2.
Teritorija opštine zahvata 64% poljoprivrednog zemljišta i 36% brdsko planinskog zemljišta.
Poljoprivredno ravničarski deo leži u dolini reke Južne Morave i u donjem toku reke Moravice, koja grad Aleksinac preseca na dva dela, u takozvanoj Aleksinačkoj kotlini, koju oivičavaju masivi Ozrenskih planina sa severoistoka i masivi Malog i Velikog Jastrepca sa Jugozapada.
Najviši vrh je na Ozrenu – Leskovik 1174 metara, dok se sam grad Aleksinac nalazi na oko 200 metara nadmorske visine. Naselje sa najvećom nadmorskom visinom u opštini je na 750 metara a sa najmanjom na 163 metara.
Kroz centralni deo opštine, izgrađen je magistralni gasovod, pa je u toku gasifikacija grada Aleksinca, privrednih objekata i ustanova, sa mogućnošću gasifikacije pojedinih naselja.
U ravničarskom delu preovladavaju aluvijalni nanosi i gajnjača dok u brdsko - planinskom delu preovladava smonica.
Voda se prerađuje u fabrici vode "Bresje" u Subotincu i distribuira se korisnicima sa kapacitetom od oko 60 litara u sekundi.
Stanovništvo Opštine se pretežno bavi poljoprivredom (zemljoradnja i stočarstvo) a u okviru zemljoradnje povrtarstvo – proizvodnja paprike. Manji deo je zaposlen u industriji koja je skoncentrisana u gradu Aleksincu i na Aleksinačkom Rudniku.
Istorijat opštine
Preko ovih teritorija održavale su se od najstarijih vremena suvozemne veze izmedju Evrope i Azije. Preko nje su se kretale velike vojske u osvajačkim i odbrambenim pohodima, jer su tu prolazili vojni drumovi, pozstnati pod opštim nazivom Carigradski drum.
Za nastanak Aleksinca kao naselja od značaja je sama konfiguracija zemljišta. Aleksinac se kao naselje najpre formirao u podnožju brda Gradište (228 m), u južnoj polovini današnjeg sela Vakup, pa se odatle preselio na današnju lokaciju. Ovo mesto se od srednjovekovnog sela, tokom svoje burne istorije, razvilo u privredni, administrativni, sudski, kulturni, prosvetni i zdravstveni centar svoje okoline.
Na razvoj Aleksinca u prvom redu su uticale saobraćajne veze. On se u XVI veku našao na novom turskom Carigradskom drumu i postao važna stanica za prenoćišta putnika, što je uslovilo da u njemu početkom XVII veka Turci podignu tvrđavu čija posada je imala zadatak da štiti putnike na drumu od hajduka.
Pored saobraćajnih veza, razvoj Aleksinca odredili su i privredni uslovi. Njegovoj okolini bilo je potrebno mesto za razmenu dobara, lokalno središte. To je uslovilo da početkom XVII veka Aleksinac spada u red varoši koje "imaju ispod 100 dućana", kako se tada izražavala ekonomska moć.
U XVIII veku Aleksinac je bio sedište nahije, a pored varoši, nahiju je činilo još 17 sela.
Veliki značaj okolina Aleksinca imala je u srpsko-turskim ratovima 1804-1813. i 1876-1878. godine. Naime, 1804. godine izbio je Prvi srpski ustanak. Aleksinac, koji je u to vreme pripadao Leskovačkom pašaluku, prvi dodir sa ustankom imao je 1805. godine, kada je kroz njega prošla vojska niškog muhafiza Hafiz-paše. Slavni dani u ovom ustanku nastaju 1806. godine, izgradnjom utvrdjenja kod Deligrada, devet kilometara severozpadno od Aleksinca. Poznata bitka, u kojoj su Srbi odneli pobedu nad Turcima odigrala se septembra 1806. godine. Aleksinčane je u boju predvodio vojvoda Stojan Cvetković. Od izuzetnog značaja za razvoj Aleksinca je i to što je od 1833. do 1878. godine bio granično mesto prema Turskoj, pa je preko njega kretala sva robna razmena izmedju Srednje Evrope i Turske, zbog čega je tu postojala carinarnica (djumrukana), karantin i okružni sud koji je izdavao vize za ulazak u Srbiju preko Aleksinca. Razvoj Aleksinca kao pograničnog mesta posebno je pomagao knez Miloš Obrenović. On je, pored ekonomskih razloga, od Aleksinca hteo da stvori konkurenta Nišu, koji se tada nalazio u turskim rukama. Knez Miloš je tu zamisao donekle i ostvario. Pored pomenutih institucija, u Aleksincu je bilo i sedište engleskog kurira koji je primao i ekspedovao englesku poštu za Tursku i iz Turske. Godine 1838. izgrađena je crkva, a od 1841. do 1869. godine u Aleksincu je bilo i sedište austrijske pošte.
Aleksinac i okolina su odigrali važnu ulogu i u Prvom srpsko-turskom ratu 1876. godine. Tu je bilo sedište štaba kneza Milana Obrenovića, a čuvena je i bitka na Šumatovcu koju su Srbi dobili. U ovom ratu se uz Srbe borio i veliki broj dobrovoljaca iz mnogih evropskih država i Rusije. Najslavnije je ime pukovnika Nikolaja Rajevskog, koji je poginuo kod Adrovca, a čije srce je sahranjeno u porti manastira Sveti Roman kod Praskovca. Ličnost pukovnika Rajevskog poslužila je Lavu Tolstoju za oblikovanje lika grofa Vronskog u romanu Ana Karenjina.
Veliki doprinos Aleksinčani su dali i u Prvom i Drugom svetskom ratu. Oni su delili sudbinu Srbije koja je u Prvom svetskom ratu izgubila trećinu stanovništva, odnosno polovinu odraslog stanovništva.
Grad Aleksinac
Ime Aleksinca prvi put je zapisano 1516. godine u Kruševackom defteru (No 55). O nastanku imena postoji više legendi. Sasvim je, međutim, izvesno da ime dolazi od vlastitog imena. Naime, najpoznatija legenda o imenu Aleksinca u ovim krajevima spominje nekog Aleksu, vlasnika mehane (kafane, tj. hana u to vreme). Tako je tadašnji "Aleksin han" izrastao u današnji Aleksinac.
Grad Aleksinac (17.171 stanovnik) je sedište opštine i kulturno-administrativni centar. Ostali stanovnici opštine žive u 71 seoskom naselju.
Aleksinac je smešten u Aleksinačkoj kotlini, na sastavu dolina reka Moravice i Južne Morave, i zauzima prostor sa obe strane Moravice, s tim što se veći deo grada nalazi na njenoj desnoj obali. Okolna naselja rasuta su po prostranoj kotlini i na njenom obodu, po i na obroncima obližnjnih planina Ozrena, Bukovika i Jastrepca.
U blizini grada smešteni su važni saobraćajni pravci: međunarodni železnički pravac sever - jug i autoput E-75 koji Evropu spajaju sa Južnom Evropom i bliskim i srednjim istokom u Aziji. Na samo 3 km od centra grada, u Žitkovcu, nalazi se železnička stanica "Aleksinac", a na oko 30 km međunarodni aerodrom “Konstantin Veliki” u Nišu.
Kroz grad protiču dve reke, Moravica i Južna Morava. Čitavo područje opštine je uopšte veoma bogato vodenim tokovima koji sačinjavaju deo sliva Južne Morave. Od većih levih pritoka Južne Morave tu je reka Turija, a od desnih reka Moravica koja svojim tokom u dužini od 20 km od Bovanskog jezera teče teritorijom opštine Aleksinac. U blizini Aleksinca je i veštačka akumulacija, jezero Bovan, površine 110 ha i zapremine 59.000.000 m3 iz koje se veći deo Opštine i grad Aleksinac snabdevaju pijaćom vodom. Bovansko jezero idealno je i za razvoj turizma.
Na području čitave opštine vlada umereno-kontinentalna klima koja se odlikuje većim godišnjim temperaturnim kolebanjima, sa često izraženim ekstremnim temperaturnim vrednostima. Najčešći vetrovi su severozapadni, istočni i jugoistočni.
Aleksinačka opština svojim geografskim položajem, prirodnim potencijalima, bogatom kulturno-istorijskom prošlošću i otvorenim mogućnostima za razvoj industrije i turizma predstavlja odredište koje privlači mnogobrojne zainteresovane posetioce, ali i investitore.
Opština Aleksinac smeštena je u jugoistočnom delu Srbije i ima izuzetno povoljan geografski položaj sa izvanrednim mogućnostima drumskog, železničkog i avio saobraćaja. Prirodni potencijali i rudna bogatstva u aleksinačkoj opštini još uvek su nedovoljno iskorišćeni. Istraživanja pokazuju da na tlu aleksinačke opštine postoje velike zalihe uglja i do sada neeksploatisana nalazišta kvalitetnih uljanih škriljaca. Priroda je bila blagonaklona prema teritoriji u kojoj je smeštena aleksinačka opština darujući joj šume, reke i plodne ravnice. Uz Bovansko jezero, koje je desetak kilometara udaljeno od grada Aleksinca, sa svim ostalim prirodnim potencijalima, ali i istorijskim spomenicima koji svedoče o značaju Aleksinca u istoriji srpskog naroda, opština Aleksinac na putu je da postane jedna od važnijih turističkih destinacija u Srbiji. Ujedno, neiskorišćeni prirodni resursi, razvijena infrastruktura i dovoljno prostora u radnim zonama već privlače strane investitore i predstavljaće okosnicu daljeg privrednog razvoja ovog kraja.
Naravno, sve ovo prate i stručni ljudi u lokalnoj zajednici koji su na usluzi svakom investitoru da što kvalitetnije i brže ostvari svoje ciljeve.
Afirmacija pravih vrednosti modernog građanskog društva, koje uključuju svakodnevnu brigu o ljudima, prirodnoj sredini, pravima i obavezama, jesu vrednosti za koje se zalažu odgovorni u opštini Aleksinac. Na putu razvoja i unapređenja aleksinačke lokalne zajednice dosta toga je urađeno, ali dosta toga tek predstoji jer, kako je rekao Džon Fridman, "planiranje se ne bavi samo efikasnom instrumentalizacijom ciljeva, već je to proces uz pomoć koga društvo otkriva svoju budućnost".
Neka opština Aleksinac bude Vaše mesto za uspešno poslovanje. Aleksinac je otvoren za nove ljude, ideje, poslove i ulaganja.
Teritorija opštine Aleksinac prostire se u jugoistočnom delu Republike Srbije između 43o27'43'' severne geografske širine i 21o29'56'' istočne geografske dužine. Zahvata površinu od 707 km2 na kojoj živi 57.749 stanovnika ili 81,68 stanovnika na km2.
Teritorija opštine zahvata 64% poljoprivrednog zemljišta i 36% brdsko planinskog zemljišta.
Poljoprivredno ravničarski deo leži u dolini reke Južne Morave i u donjem toku reke Moravice, koja grad Aleksinac preseca na dva dela, u takozvanoj Aleksinačkoj kotlini, koju oivičavaju masivi Ozrenskih planina sa severoistoka i masivi Malog i Velikog Jastrepca sa Jugozapada.
Najviši vrh je na Ozrenu – Leskovik 1174 metara, dok se sam grad Aleksinac nalazi na oko 200 metara nadmorske visine. Naselje sa najvećom nadmorskom visinom u opštini je na 750 metara a sa najmanjom na 163 metara.
Kroz centralni deo opštine, izgrađen je magistralni gasovod, pa je u toku gasifikacija grada Aleksinca, privrednih objekata i ustanova, sa mogućnošću gasifikacije pojedinih naselja.
U ravničarskom delu preovladavaju aluvijalni nanosi i gajnjača dok u brdsko - planinskom delu preovladava smonica.
Voda se prerađuje u fabrici vode "Bresje" u Subotincu i distribuira se korisnicima sa kapacitetom od oko 60 litara u sekundi.
Stanovništvo Opštine se pretežno bavi poljoprivredom (zemljoradnja i stočarstvo) a u okviru zemljoradnje povrtarstvo – proizvodnja paprike. Manji deo je zaposlen u industriji koja je skoncentrisana u gradu Aleksincu i na Aleksinačkom Rudniku.
Istorijat opštine
Preko ovih teritorija održavale su se od najstarijih vremena suvozemne veze izmedju Evrope i Azije. Preko nje su se kretale velike vojske u osvajačkim i odbrambenim pohodima, jer su tu prolazili vojni drumovi, pozstnati pod opštim nazivom Carigradski drum.
Za nastanak Aleksinca kao naselja od značaja je sama konfiguracija zemljišta. Aleksinac se kao naselje najpre formirao u podnožju brda Gradište (228 m), u južnoj polovini današnjeg sela Vakup, pa se odatle preselio na današnju lokaciju. Ovo mesto se od srednjovekovnog sela, tokom svoje burne istorije, razvilo u privredni, administrativni, sudski, kulturni, prosvetni i zdravstveni centar svoje okoline.
Na razvoj Aleksinca u prvom redu su uticale saobraćajne veze. On se u XVI veku našao na novom turskom Carigradskom drumu i postao važna stanica za prenoćišta putnika, što je uslovilo da u njemu početkom XVII veka Turci podignu tvrđavu čija posada je imala zadatak da štiti putnike na drumu od hajduka.
Pored saobraćajnih veza, razvoj Aleksinca odredili su i privredni uslovi. Njegovoj okolini bilo je potrebno mesto za razmenu dobara, lokalno središte. To je uslovilo da početkom XVII veka Aleksinac spada u red varoši koje "imaju ispod 100 dućana", kako se tada izražavala ekonomska moć.
U XVIII veku Aleksinac je bio sedište nahije, a pored varoši, nahiju je činilo još 17 sela.
Veliki značaj okolina Aleksinca imala je u srpsko-turskim ratovima 1804-1813. i 1876-1878. godine. Naime, 1804. godine izbio je Prvi srpski ustanak. Aleksinac, koji je u to vreme pripadao Leskovačkom pašaluku, prvi dodir sa ustankom imao je 1805. godine, kada je kroz njega prošla vojska niškog muhafiza Hafiz-paše. Slavni dani u ovom ustanku nastaju 1806. godine, izgradnjom utvrdjenja kod Deligrada, devet kilometara severozpadno od Aleksinca. Poznata bitka, u kojoj su Srbi odneli pobedu nad Turcima odigrala se septembra 1806. godine. Aleksinčane je u boju predvodio vojvoda Stojan Cvetković. Od izuzetnog značaja za razvoj Aleksinca je i to što je od 1833. do 1878. godine bio granično mesto prema Turskoj, pa je preko njega kretala sva robna razmena izmedju Srednje Evrope i Turske, zbog čega je tu postojala carinarnica (djumrukana), karantin i okružni sud koji je izdavao vize za ulazak u Srbiju preko Aleksinca. Razvoj Aleksinca kao pograničnog mesta posebno je pomagao knez Miloš Obrenović. On je, pored ekonomskih razloga, od Aleksinca hteo da stvori konkurenta Nišu, koji se tada nalazio u turskim rukama. Knez Miloš je tu zamisao donekle i ostvario. Pored pomenutih institucija, u Aleksincu je bilo i sedište engleskog kurira koji je primao i ekspedovao englesku poštu za Tursku i iz Turske. Godine 1838. izgrađena je crkva, a od 1841. do 1869. godine u Aleksincu je bilo i sedište austrijske pošte.
Aleksinac i okolina su odigrali važnu ulogu i u Prvom srpsko-turskom ratu 1876. godine. Tu je bilo sedište štaba kneza Milana Obrenovića, a čuvena je i bitka na Šumatovcu koju su Srbi dobili. U ovom ratu se uz Srbe borio i veliki broj dobrovoljaca iz mnogih evropskih država i Rusije. Najslavnije je ime pukovnika Nikolaja Rajevskog, koji je poginuo kod Adrovca, a čije srce je sahranjeno u porti manastira Sveti Roman kod Praskovca. Ličnost pukovnika Rajevskog poslužila je Lavu Tolstoju za oblikovanje lika grofa Vronskog u romanu Ana Karenjina.
Veliki doprinos Aleksinčani su dali i u Prvom i Drugom svetskom ratu. Oni su delili sudbinu Srbije koja je u Prvom svetskom ratu izgubila trećinu stanovništva, odnosno polovinu odraslog stanovništva.
Grad Aleksinac
Ime Aleksinca prvi put je zapisano 1516. godine u Kruševackom defteru (No 55). O nastanku imena postoji više legendi. Sasvim je, međutim, izvesno da ime dolazi od vlastitog imena. Naime, najpoznatija legenda o imenu Aleksinca u ovim krajevima spominje nekog Aleksu, vlasnika mehane (kafane, tj. hana u to vreme). Tako je tadašnji "Aleksin han" izrastao u današnji Aleksinac.
Grad Aleksinac (17.171 stanovnik) je sedište opštine i kulturno-administrativni centar. Ostali stanovnici opštine žive u 71 seoskom naselju.
Aleksinac je smešten u Aleksinačkoj kotlini, na sastavu dolina reka Moravice i Južne Morave, i zauzima prostor sa obe strane Moravice, s tim što se veći deo grada nalazi na njenoj desnoj obali. Okolna naselja rasuta su po prostranoj kotlini i na njenom obodu, po i na obroncima obližnjnih planina Ozrena, Bukovika i Jastrepca.
U blizini grada smešteni su važni saobraćajni pravci: međunarodni železnički pravac sever - jug i autoput E-75 koji Evropu spajaju sa Južnom Evropom i bliskim i srednjim istokom u Aziji. Na samo 3 km od centra grada, u Žitkovcu, nalazi se železnička stanica "Aleksinac", a na oko 30 km međunarodni aerodrom “Konstantin Veliki” u Nišu.
Kroz grad protiču dve reke, Moravica i Južna Morava. Čitavo područje opštine je uopšte veoma bogato vodenim tokovima koji sačinjavaju deo sliva Južne Morave. Od većih levih pritoka Južne Morave tu je reka Turija, a od desnih reka Moravica koja svojim tokom u dužini od 20 km od Bovanskog jezera teče teritorijom opštine Aleksinac. U blizini Aleksinca je i veštačka akumulacija, jezero Bovan, površine 110 ha i zapremine 59.000.000 m3 iz koje se veći deo Opštine i grad Aleksinac snabdevaju pijaćom vodom. Bovansko jezero idealno je i za razvoj turizma.
Na području čitave opštine vlada umereno-kontinentalna klima koja se odlikuje većim godišnjim temperaturnim kolebanjima, sa često izraženim ekstremnim temperaturnim vrednostima. Najčešći vetrovi su severozapadni, istočni i jugoistočni.
olitika.rs